Μένουν στη θεωρεία οι Κύπριοι για θέματα ανακύκλωσης

Περιορισμένη είναι η γνώση των Κυπρίων για τον πυλώνα “μείωση απορριμμάτων”, έναν από τους τρεις πυλώνες (Reduce, Reuse, Recycle) στους οποίους βασίζεται το πρόγραμμα RETHINK της ΕΕ.
 
Οι Κύπριοι είναι γενικά ευαισθητοποιημένοι σε θέματα περιβάλλοντος, ωστόσο δεν προβαίνουν σε όλες τις ενέργειες και δράσεις που είναι διαθέσιμες, επικαλούμενοι θέματα όπως άγνοια και ελλιπή ενημέρωση, έλλειψη αποθηκευτικού χώρου, έλλειψη χρόνου και έλλειψη διαθέσιμων διευκολύνσεων σε κοντινή απόσταση.
 
Η έρευνα παρουσιάστηκε την Τρίτη στη διάρκεια ημερίδας ενημέρωσης, με τίτλο "Νέες τάσεις στη βιομηχανία με βάση τις αρχές της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης (πώς το circular economy package μας επηρεάζει).
 
Υπάρχει επίσης μια αντίσταση μεταξύ των Κυπρίων στο να κατανοήσουν ότι η μείωση πιθανό να καλύπτει και την αγοραστική τους συμπεριφορά και ότι αν αλλάξουν συμπεριφορά στον τρόπο αγοράς συσκευασιών και άλλων προϊόντων, αυτό θα οδηγήσει σημαντικά στη μείωση των αποβλήτων που το νοικοκυριό τους παράγει.
 
Η έρευνα κατέδειξε ακόμη πως ο μέσος Κύπριος προβαίνει σε δράσεις επαναχρησιμοποίησης, αλλά το κάνει για οικονομικούς και ανθρωπιστικούς λόγους (κυρίως επαναχρησιμοποίηση ρουχισμού για φιλανθρωπικούς σκοπούς). Δεν κάνει επαναχρησιμοποίηση για σκοπούς καλύτερης διαχείρισης απορριμμάτων ή για προστασία του περιβάλλοντος.
 
Για το θέμα της μείωσης των απορριμάτων οι πολίτες απαντούν ότι θέλουν περισσότερη πληροφόρηση για την εθελοντική μείωση, επιβολή ποινών για όσους δεν ανακυκλώνουν και εφαρμογή συστημάτων όπως το pay as you throw. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρθηκε στην ημερίδα από εκπρόσωπο του Δήμου Αγλαντζιάς, το σύστημα αυτό εφαρμόστηκε πιλοτικά στο Δήμο με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, ωστόσο τερματίστηκε.
 
Σε ό,τι αφορά τον πυλώνα ανακύκλωση, ο μέσος Κύπριος προβαίνει σε ενέργειες ανακύκλωσης υλικών για τις οποίες υπήρξε έντονη ενημέρωση (PMD, χαρτί ) και για τις οποίες δεν απαιτείται από τον ίδιο ιδιαίτερη προσπάθεια (συλλογή από το σπίτι).
.
Η έρευνα, διεξήχθη το 2015, ήταν ποσοτική μέσω τηλεφώνου με δείγμα 700 άτομα ηλικίας από 18 έως 54 χρόνων και κάλυψε ολόκληρη την Κύπρο.
 
Μεταξύ των ευρημάτων περιλαμβάνονται και σημαντικές εισηγήσεις για λήψη επιπρόσθετων μέτρων για προώθηση της ανακύκλωσης, όπως η παροχή κινήτρων και η επιβολή ποινών. Οι νεαρότεροι των ερωτηθέντων αντιτίθενται στην επιβολή ποινών και εισηγούνται την οικονομική ανταμοιβή, ενώ οι μεγαλύτεροι είναι πιο δεκτικοί στις ποινές.
 
Η έρευνα κατέδειξε ακόμη ότι οι πολίτες είναι θετικοί στο θέμα της κομποστοποίησης, ωστόσο λίγοι την ακολουθούν (19%), ενώ ένα ποσοστό 44% χρησιμοποιεί οικολογικές τσάντες για τα ψώνια του. Ψηλά στα υλικά που οι Κύπριοι ανακυκλώνουν βρίσκονται τα πλαστικά, το χαρτί και το γυαλί και ακολουθούν τα μέταλλα, τα πώματα, οι συσκευασίες τέτρα πακ, τα ρούχα, ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός κ.λπ.
 
Aπό τους ερωτηθέντες, ένα ποσοστό 14% απάντησε ότι δεν ανακυκλώνει και οι κύριοι λόγοι είναι γιατί δεν υπάρχουν αρκετοί κάδοι στην περιοχή και γιατί δεν το έχει συνηθίσει. Με βάση στοιχεία της Eurostat του 2012, ο μέσος Κύπριος παράγει δύο κιλά απορρίμματα την μέρα δηλαδή 63 κιλά ετησίως.
 
Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσίασε στους παρευρισκόμενους ο Γιώργος Κίρκος, συντονιστής του έργου, ο οποίος ανέφερε ότι θα γίνουν άλλες δύο έρευνες μέχρι την ολοκλήρωση του έργου τον Απρίλιο του 2017.
 
Κύριοι στόχοι του έργου είναι η προώθηση της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των αποβλήτων στην Κύπρο με τη διενέργεια εκστρατείας στη βάση μιας ολοκληρωμένης επικοινωνιακής στρατηγικής, που να εστιάζεται στην αρχή RRR  (Reduce, Reuse, Recycle) και στη βάση δράσεων ενημέρωση και εκπαίδευσης.
 
Η εκστρατεία γίνεται μέσω των ΜΜΕ, με εκδηλώσεις και διανομή έντυπου υλικού, ενώ στα σκαριά είναι και η έκδοση ενός οδηγού για το κοινό. Διεξήχθησαν 12 διαβουλεύσεις στην Κύπρο και καταγράφηκαν τα προβλήματα σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων, ενώ οι δράσεις επεκτάθηκαν και με δικτυώσεις με χώρες και προγράμματα στο εξωτερικό (Βέλγιο).
 
Στο πλαίσιο της τηλεοπτικής καμπάνιας ετοιμάστηκαν πέντε τηλεοπτικά σποτ, πεντάλεπτα βίντεο, που προβλήθηκαν από το ΡΙΚ, προβολή μιας εβδομαδιαίας εκπομπής, ντοκιμαντέρ καθώς και προβολή θεμάτων, ρεπορτάζ και συνεντεύξεων από ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Παρουσία και προβολή γίνεται και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μέσω της ιστοσελίδας του προγράμματος (www.rethink.con.cy) και μέσω των περιβαλλοντικών φεστιβάλ της Green Dot σε Λευκωσία και Λεμεσό.
 
Αναφορά έγινε και στο ρόλο του ΚΥΠΕ το οποίο στη διάρκεια των 34 μηνών του έργου ετοιμάζει , προβάλλει και αναμεταδίδει ρεπορτάζ, ειδήσεις και συνεντεύξεις καθώς και ένα εβδομαδιαίο newsletter.
 
Από πλευράς του Τμήματος Περιβάλλοντος η Έλενα Χριστοδουλίδου αναφέρθηκε στις νομικές απαιτήσεις που πρέπει να αναληφθούν από την Κύπρο, λέγοντας ότι παρουσιάζονται προβλήματα και οι διαδικασίες προχωρούν με αργούς ρυθμούς, ωστόσο καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες ώστε η χώρα μας να είναι συνεπής με τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις.
 
Η κ. Χριστοδουλίδου αναφέρθηκε στις ευθύνες των βιομηχανιών και στις ποινές που επιβάλλονται καθώς και στις τροποποιήσεις στη νομοθεσία για συμμόρφωση, μεταξύ άλλων, στο θέμα της κατάργησης των πλαστικών σακούλων και την ορθή διαχείριση των συσκευασιών μπογιών, φαρμάκων κ.λπ.
 
Μίλησε και για την ορθή σήμανση των ανακυκλώσιμων συσκευασιών και την υποβολή ποσοτικών στοιχείων από τους βιομηχάνους, κάτι που αποτελεί υποχρέωση, καθώς τα στοιχεία αυτά αποστέλλονται και στις Βρυξέλλες.
Η κ. Χριστοδουλίδου ανέφερε πως το 2014 έγιναν 40 επιθεωρήσεις, το 2015 έγιναν 25 και επιδόθηκαν και εξώδικα, ενώ για το 2016 μέχρι στιγμής διενεργήθηκαν 25 επιθεωρήσεις.
 
Αναφορά έγινε και στα πρακτικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν από τις βιομηχανίες σε θέματα καινοτομίας, εξοικονόμησης πόρων και δημιουργίας θέσεων εργασίας.
 
Για τη στρατηγική στη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων ανέφερε ότι γίνεται διαλογή πλαστικού, χαρτιού και μετάλλων ενώ για τη χωριστή συλλογή στην πηγή αναφέρθηκε στους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν ως το 2020, ώστε τα απορρίμματα να είναι ως επί το πλείστον ανακυκλώσιμο υλικό.
 
Ο ΓΔ της Green Dot Kυριάκος Παρπούνας αναφέρθηκε στο θέμα της κυκλικής οικονομίας για επίτευξη του στόχου για μηδέν απόβλητα.
 
Οι πρόνοιες της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την περίοδο 2017-2030 περιλαμβάνουν σημαντικά στοιχεία για το θέμα των συσκευασιών, ώστε αυτές να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και να ανακυκλωθούν (life cycle project). O κ. Παρπούνας είπε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να ξεφύγουμε από το γραμμικό μοντέλο της οικονομίας και όλοι μας οι στόχοι να είναι προς την κατεύθυνση της παράτασης του κύκλου ζωής των πόρων που χρησιμοποιούμε.

Πηγή: ΚΥΠΕ