Οι ζωγραφιές της Μεμνίτσας και της Λουκίας στην Αμμόχωστο που βρέθηκαν στις ΗΠΑ

Δημοτικό σχολείο Αγίου Μέμνωνα, Βαρώσια, σχολικό έτος 1960-1961…

Δύο μαθήτριες της πέμπτης και της έκτης τάξης, η Μεμνίτσα Τζιακούρα και η Λουκία Αντωνίου στέλνουν στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στις ΗΠΑ, τις ζωγραφιές τους από τον Άγιο Μέμνωνα για να λάβουν μέρος σε ένα διαγωνισμό…

Οι παιδικές ζωγραφιές, που δείχνουν ότι τα παιδιά που τις ζωγράφησαν είχαν ταλέντο, απεικονίζουν τη ζωή στον Άγιο Μέμνωνα και αναδεικνύουν την κυπριακή παράδοση. Οι ζωγραφιές παραμένουν στις αποθήκες για 55 χρόνια, μέχρι που τις ανακαλύπτει και αναρτά φωτογραφίες τους στο διαδίκτυο, ένας Αμερικανός Καθηγητής.  

Δανία, 2016… Ένας Βαρωσιώτης από τον Άγιο Μέμνωνα, ο Κυριάκος Κυριάκου, το πάθος του οποίου είναι η αναζήτηση φωτογραφιών από την Αμμόχωστο, πέφτει τυχαία στην ανάρτηση του Αμερικανού Καθηγητή.

«Έχω ένα μεγάλο αρχείο με τρεις χιλιάδες φωτογραφίες από το Βαρώσι, όπως ήταν τότε. Δεν μου αρέσει οποιαδήποτε φωτογραφία έχει σχέση τώρα, με το Βαρώσι. Συνέχεια ψάχνω για να βρω τέτοιες φωτογραφίες και να έρθω σε επαφή με άτομα, που είχαν σχέση με την Κύπρο πριν το 1974. Πλέον με τα ηλεκτρονικά μέσα, είναι κάτι που βοηθά. Έχω μια μανία να κάνω search συνέχεια, για να βρω φωτογραφίες», λέει ο κ. Κυριάκος και εξηγεί πώς εντόπισε τις ζωγραφιές της Μεμνίτσας και της Λουκίας.  

«Μία μέρα, έπεσα σε ένα Αμερικάνο καθηγητή, ο οποίος ανακάλυψε στην αποθήκη του Πανεπιστημίου στο Ουισκόνσιν τα σχέδια αυτών των κοπέλων και τα δημοσίευσε στη σελίδα του. Ήταν μια μεγάλη τύχη, ενθουσιάστηκα επειδή ήταν από τον Άγιο Μέμνωνα, που ήταν η περιοχή που ζούσα και προέρχονταν από δύο κοπέλες που ήταν 11 χρόνια πιο μεγάλες μου».

Την ίδια στιγμή ο κ. Κυριάκος κάνει ανάρτηση τα σχέδια που εντόπισε, ωστόσο διάβασε λάθος το ένα επίθετο, αφού πίστευε ότι ανήκε σε μια δασκάλα του.

«Αντί να διαβάζω Τζιακούρα, εδιάβαζα το Μαλαθούρα επειδή είχα μια δασκάλα Μεμνίτσα Μαλαθούρα. Το 2016, όταν έκαμα την ανάρτηση, ήμουν με την εντύπωση ότι ήταν η δασκάλα μου και έγραψα λάθος όνομα. Πριν λίγο καιρό, ξανάκανα αυτή την ανάρτηση και μου είπαν ότι το όνομα της μίας κοπέλας, ήταν Μεμνίτσα Τζιακούρα».

Η ενημέρωση που έλαβε ο κ. Κυριάκος, που ακόμα ψάχνει τη Λουκία Αντωνίου, είναι πως ο Καθηγητής, μετά από ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας, απέστειλε τα σχέδια στην Κύπρο.   

Κύπρος 2020… Λίγο αφότου οι κατοχικές αρχές ανοίγουν την περίκλειστη πόλη, ο Κυριάκος Κυριάκου, ο οποίος ήταν δέκα χρονών όταν αναγκάστηκε με την οικογένειά του να εγκαταλείψει το Βαρώσι, σπεύδει στην Κύπρο από τη Δανία. Δεν τα καταφέρνει να φτάσει στο σπίτι του, στην Οδό Αιγίνης 3 στον Άγιο Μέμνωνα. Φτάνει, όμως, στην παραλία που τον έπαιρνε η μάνα του παιδί.

«Επήα στη θάλασσα που έκαμνα μπάνιο που ήμουν μωρό. Έξεκίνουν με τη μάμα μου που το σπίτι, από την οδό Αιγίνης, επιάναμε την οδό Κασταλίας και κατεβαίναμε στη θάλασσα σχεδόν στην αρχή του Αγίου Μέμνωνα.

Τα αισθήματα ήταν τρομερά, όταν έφτασα στην παραλία… Το να πηγαίνεις όμως και να μην μπορείς να πάεις λίγο πιο πάνω για να δεις το δικό σου το σπίτι, είναι άσχημο και πολλά βασανιστικό…

Οι μνήμες μου εμένα, είναι από τη θάλασσα… Θυμούμαι την εκκλησία στον Άγιο Μέμνωνα κάθε Κυριακή. Ήταν μια περιοχή, που ήταν όλα τα σπίτια νεόκτιστα και γύρω γύρω, ήταν μεγάλα περιβόλια με πορτοκαλιές. Έμπαινε η εποχή που ανθίζαν οι πορτοκαλιές και έπρεπε να κρατάς τη μύτη σου. Τόσο δυνατή ήταν η μυρωδιά. Ξεκινούσαμε περπατητοί γύρω γύρω στα περιβόλια δίπλα μας, ήταν καταπράσινα τα πάντα…», λέει και χάνεται στη σκέψη του.

Τσεχία 2021… H Βαρωσιώτισσα συγγραφέας, γνωστή για τη λατρεία της για την πόλη της, Βίβιαν Αβρααμίδου Πλούμπη, ανακαλύπτει την πρόσφατη ανάρτηση του Κυριάκου Κυριάκου. Από τη Τσεχία όπου διαμένει, έρχεται σε επαφή μαζί του και με βάση τις ζωγραφιές της Μεμνίτσας και της Λουκίας, γράφει ένα υπέροχο παραμύθι για τον έρωτα και τη ζωή εκείνης της εποχής.

Ακούστε εδώ το παραμύθι της Βίβιαν Αβρααμίδου Πλούμπη:

Και κάπως έτσι… οι ζωγραφιές της Μεμνίτσας και της Λουκίας, έγιναν αφορμή για την καταγραφή αυτής της ιστορίας, που πέρασε από τέσσερις χώρες και την ένωσε η Αμμόχωστος. Κατ’ ακρίβειαν την ένωσε η απέραντη αγάπη των Αμμοχωστιανών για την πόλη τους και ο συγκινητικός αγώνας που δίνουν, προκειμένου να διατηρήσουν ζωντανή κάθε μνήμη της. Και αυτό δεν θα το πάρει κανείς από τους Αμμοχωστιανούς… Δεν μπορεί να το πάρει, άλλωστε…  

Κύπρος Νοέμβριος 2021…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• «Πήγα να κολυμπήσω, εν η παραλία μου… Εν τη χαρίζω, ούτε την πατρίδα μου»
• «Εστράφηκα ξανά σπίτι μου και ετράβησα ένα κομμάτι σουβά, κρυφά του Τούρκου…»
• «Μείνε δαμέ, εγώ θα μπω σπίτι μου… Αν με πιάσουν τουλάχιστον να γλιτώσεις εσύ»
• «Ήταν όλα μαύρα μέσα στη στάχτη, με σόκαρε… Έκλαια τρεις ημέρες, επήρεν με πίσω»