Η προσωπική επαφή και το κοινωνικό ρεύμα κέρδισαν τους κομματικούς μηχανισμούς

Μια από τις πρώτες κουβέντες του Νίκου Χριστοδουλίδη, λίγο μετά την εκλογή του, ήταν πως «όλοι εσείς ήσασταν από την αρχή οι πρωταγωνιστές, ήσασταν οι πρώτοι και οι πρώτες που πιστέψατε και αποδείξατε ότι ο καλύτερος μηχανισμός είναι ο κυπριακός λαός». Και έχει τη δική της σημασία στην ανάγνωση της εξέλιξης των Προεδρικών Εκλογών, καθώς το κοινωνικό ρεύμα που δημιουργήθηκε γύρω από την υποψηφιότητά του αποδείχθηκε πιο ισχυρό από τους κατά τα άλλα πανίσχυρους κομματικούς μηχανισμούς.

Προφανώς ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε κομματική στήριξη. Για την ακρίβεια, είχε την πιο ευρεία κομματική στήριξη, με τρία κοινοβουλευτικά, συν τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα στο πλευρό του. Είναι, ωστόσο, γνωστό πως τα κόμματα του Κέντρου δεν διαθέτουν τους καλύτερους μηχανισμούς στην Κύπρο, καθώς σε αυτό τον τομέα ανέκαθεν υπερτερούσαν το ΑΚΕΛ και ο ΔΗΣΥ, παρόλο που, ως παλιά κόμματα, το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ σίγουρα ξέρουν πολύ καλά να τρέχουν εκλογές. Ακόμη και στην περίπτωση της ΔΗΠΑ, που είναι ένα καινούριο σχετικά κόμμα, τα στελέχη κουβαλούσαν μαζί τους την εμπειρία που αποκόμισαν από το ΔΗΚΟ από όπου προέρχεται η πλειοψηφία τους και είχαν από την πρώτη στιγμή οργανωτικό και μηχανισμό, πάνω στον οποίο βασίζονται τα πολιτικά βήματα που κάνει η παράταξη. Άρα, στο πλαίσιο αυτών των εκλογών, είχε παρόμοιες δυνατότητες με τα δύο παραδοσιακά κόμματα του Κέντρου.  

Γίνεται, επίσης, κατανοητό ότι οι μηχανισμοί του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και της ΔΗΠΑ δεν αξιοποιήθηκαν στο 100%, λόγω της στρατηγικής επιλογής του κ. Χριστοδουλίδη να μην έχουν οι πολιτικές δυνάμεις επιτελικό ρόλο στην εκστρατεία του, εν μέρει για να μην λειτουργήσει η παρουσία τους αποτρεπτικά για τους ψηφοφόρους του ΔΗΣΥ. Ως εκ τούτου, παρόλο που δούλεψαν υπέρ του, δεν είχαν το γενικό πρόσταγμα και το έκαναν χωρίς ιδιαίτερο συντονισμό, αξιοποιώντας ο καθένας τις δικές του οργανωτικές ικανότητες. Ο διαχωρισμός του επιτελείου από τα κόμματα δεν επέτρεψε στους μηχανισμούς των τριών κοινοβουλευτικών κομμάτων να κινηθούν με τον τρόπο που είναι συνηθισμένοι να δουλεύουν προεκλογικά και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να μην χρησιμοποίησαν καν ποτέ τις δυνατότητες τους στο φουλ.

Όπως φάνηκε δεν ήταν αναγκαία περισσότερη δουλειά από τα κόμματα. Αν πάμε μερικούς μήνες πίσω, άλλωστε, θα δούμε πως οι βάσεις των τριών κομμάτων τοποθετήθηκαν υπέρ της υποψηφιότητας Χριστοδουλίδη, προτού το πράξουν τα συλλογικά όργανα. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις από την Άνοιξη και μετά, οι ψηφοφόροι του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και της ΔΗΠΑ κατά πλειοψηφία τάσσονταν υπέρ του και σε μεγάλο βαθμό οι ηγεσίες των τριών κομμάτων υπάκουσαν στον κόσμο τους όταν αποφάσιζαν να στηρίξουν Νίκο Χριστοδουλίδη. Αυτό σήμαινε πως δεν χρειαζόταν ποτέ να κυνηγήσουν τη μεγάλη μάζα των ψηφοφόρων τους για να υπακούσει, αφού ήταν εκ των προτέρων ευθυγραμμισμένη. Την ίδια στιγμή, με δεδομένο ότι δεν είχαν να κάνουν με μια κομματική υποψηφιότητα, αναγνώριζαν πως η συσπείρωσή τους θα είχε ταβάνι και λειτουργούσαν με την πολυτέλεια πως οι δικές τους απώλειες θα μπορούσαν να υπερκαλυφθούν από τις εισροές από άλλους χώρους και δη τον ΔΗΣΥ. Κινητοποίησαν, ωστόσο, τον μηχανισμό τους, κορυφώνοντας την προσπάθεια περίπου δύο εβδομάδες πριν από τον πρώτο γύρο.

Απέναντι τους βρίσκονταν δύο υποψηφιότητες που αξιοποιούσαν στο έπακρο τους -κατά γενική ομολογία καλύτερους- μηχανισμούς του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ. Ακόμη και στην περίπτωση του Ανδρέα Μαυρογιάννη, του οποίου η υποψηφιότητα ήταν ανεξάρτητη και υποστηριζόταν από το ΑΚΕΛ και δεν ήταν κομματικός υποψήφιος όπως ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, η όποια αποστασιοποίηση ήταν επικοινωνιακή και δεν άγγιζε αυτό το σκέλος της προεκλογικής εκστρατείας. Δηλαδή το ΑΚΕΛ μπορεί να έκανε μερικά βήματα πίσω, αφήνοντας στον υποψήφιο να διαχειρίζεται ο ίδιος τη δημόσια εικόνα του, αλλά ο μηχανισμός του δούλευε όπως πάντα και μάλιστα, σε αντίθεση με την περίπτωση Χριστοδουλίδη, μέρος του ενσωματώθηκε στο επιτελείο του υποψηφίου.

Απόδειξη της πολύ δουλειάς που έκανε ο μηχανισμός του ΑΚΕΛ ήταν η πολύ καλή συσπείρωση, η οποία οδήγησε τον κ. Μαυρογιάννη στον δεύτερο γύρο, όπου το κόμμα της Αριστεράς στάθηκε σχεδόν ολόκληρο στο πλάι του. Το ΑΚΕΛ φρόντισε να συστήσει τον υποψήφιό του στον κόσμο του, να διοργανώσει δεκάδες εκδηλώσεις για το κομματικό κοινό και να δουλέψει με τη βάση του, η οποία στις δημοσκοπήσεις κατέγραφε διαρροές προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη αλλά και μικρότερους υποψηφίους. Με μεθοδική και στοχευμένη δουλειά, ωστόσο, κατάφερε να επιτύχει τους στόχους που είχε για τη συσπείρωση του κόμματος και, παράλληλα με τις ψήφους που προσέλκυε σε προσωπικό επίπεδο ο κ. Μαυρογιάννης από τον χώρο της Κεντροαριστεράς και της μη ΑΚΕΛικής Αριστεράς, επιτεύχθηκε η παρουσία του στον δεύτερο γύρο.

Η περίπτωση του ΔΗΣΥ είναι ακόμα πιο χαρακτηριστική, επειδή στην ουσία ο κομματικός μηχανισμός πραγματοποίησε ένα άθλο. Η χαμηλή δημοφιλία του Αβέρωφ Νεοφύτου και η ύπαρξη εναλλακτικής επιλογής για πολλούς Συναγερμικούς στο πρόσωπο του Νίκου Χριστοδουλίδη, σήμαινε πως έπρεπε να τρέχουν από πίσω τη βάση τους καθ’ όλη τη διάρκεια του προεκλογικού, προσπαθώντας να την πείσουν να υποστηρίξει τον πρόεδρο της παράταξης. Και από τα χαμηλά ποσοστά που κατέγραφε στις πρώτες δημοσκοπήσεις ο κ. Νεοφύτου, αυτή η τεράστια προσπάθεια που καταβλήθηκε τον ανέβασε στο 26%. Το ποσοστό αυτό δεν ήταν αρκετό για να περάσει στον δεύτερο γύρο, καθώς τουλάχιστον τρεις στους δέκα ψηφοφόρους του ΔΗΣΥ τάχθηκαν με τον κ. Χριστοδουλίδη από τον πρώτο γύρο (ποσοστό που ενδεχομένως θα ήταν υψηλότερο αν δεν συμμετείχε ο κομματικός μηχανισμός στην πολεμική εναντίον του), ήταν όμως ενδεικτικό του μεγέθους της κινητοποίησης που υπήρχε σε όλα τα επίπεδα και της δουλειάς που έγινε από όλο το φάσμα της παράταξης.  

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης διάλεξε από την αρχή ένα άλλο δρόμο, ο οποίος τον οδήγησε απευθείας στην καρδιά της κοινωνίας. Από σπίτι σε σπίτι κι από χωριό σε χωριό, φρόντισε να χτίζει ο ίδιος, χωρίς μεσάζοντες, προσωπικές σχέσεις με τους ψηφοφόρους του. Άτομα που παρευρέθηκαν σε αυτές τις συναντήσεις τις περιγράφουν ως ουσιαστικές κι όχι ως απλές παρουσίες, όπως συνηθίζεται. Ο υποψήφιος αφιέρωνε χρόνο να γνωριστεί και να συζητήσει με τους καλεσμένους, γεγονός που εκτιμήθηκε από αρκετό κόσμο. Όπως φάνηκε στην πράξη, οι φωτογραφίες με τις γιαγιάδες να τον καπνίζουν δεν ήταν στημένα photo ops αλλά ενδείξεις της αγάπης που λάμβανε από απλό κόσμο, με τον οποίο επέλεξε να ασχοληθεί σε προσωπικό επίπεδο. Ακόμα και στις οργανωμένες εκδηλώσεις, ο κ. Χριστοδουλίδης φρόντιζε να μιλά με όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο μπορούσε, διατηρώντας αυτή την αλληλεπίδραση και σε πιο δημόσια πλαίσια.

Ο νέος Πρόεδρος ήθελε να έχει αυτή την απευθείας σχέση με τον κόσμο και το πέτυχε, αφήνοντας τους κομματικούς μηχανισμούς να έχουν υποστηρικτικό κι όχι πρωταγωνιστικό ρόλο. Γι’ αυτό και τώρα μπορεί να πανηγυρίζει πως μετέτρεψε την κοινωνία σε μηχανισμό του. Το αποτέλεσμα των εκλογών δείχνει πως το πείραμά του πέτυχε. Και πως ίσως, πλέον, η προσδοκία των πολιτών από τους πολιτικούς να έχει αλλάξει και δεν αρκεί ένας χαιρετισμός, μια χειραψία κι ένα τηλέφωνο από το κόμμα για να δώσουν την ψήφο τους σε κάποιον. Αυτό θα το δείξει η πορεία και οι επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Μέχρι τότε, ο Νίκος Χριστοδουλίδης, με τον τρόπο που ανέβασε τον πήχη, έχει ενώπιον του το στοίχημα να βρει τους τρόπους να διατηρήσει αυτή την αλληλεπίδραση με την κοινωνία ζωντανή, όντας Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για να είναι πιστός στον εαυτό του, στην στρατηγική του και στη σχέση που έκτισε με τον κόσμο όλους αυτούς τους μήνες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Τα μηνύματα ενότητας, τα ανοίγματα και οι τρεις πυλώνες της νίκης Χριστοδουλίδη
• Έτσι εξελέγη ο Νίκος Χριστοδουλίδης-Πολυσυλλεκτικός και στην κάλπη