Πώς οι αριθμοί ρίχνονται στην μάχη ενάντια στον κορωνοϊό

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΙΟ
 
Αυτά τα νούμερα είναι άκρως σημαντικά εργαλεία για τους επιστήμονες που ασχολούνται με την αντιμετώπιση του ιού, καθώς αποτελούν αποτύπωση της κατάστασης πραγμάτων. Λαμβάνονται υπόψη, πέραν από ιατρικής απόψεως, και σε ό,τι αφορά τα μέτρα που αποφασίζονται σε επίπεδο πολιτικό αλλά και σε σχέση με την οικονομία. Δεν είναι, ωστόσο, μονοδιάστατα και λειτουργούν ως αλυσίδα.
 
Οι στατιστικοί βλέπουν αποκλειστικά τους αριθμούς με ένα συγκεκριμένο σφάλμα πρόβλεψης (αυτό που είναι ευρέως γνωστό ως «στατιστικό λάθος»), το οποίο στον κορωνοϊό είναι σχετικά μεγάλο. Οι επιδημιολόγοι παίρνουν τους αριθμούς και βάζοντας μέσα ιατρική, βιολογική και άλλη εξειδικευμένη επιστημονική γνώση, περιορίζουν το εύρος του λάθους και προβαίνουν σε εισηγήσεις. Ακολούθως οι πολιτικοί, συνεκτιμώντας αυτές τις εισηγήσεις και άλλα δεδομένα (πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά), καταλήγουν στην λήψη αποφάσεων για μέτρα.  
 
Τι σημαίνουν, όμως, αυτοί οι αριθμοί για τον απλό πολίτη; Είναι δόκιμο να κάνουμε απλές συγκρίσεις με άλλες χώρες; Στην πραγματικότητα όχι ιδιαίτερα, καθώς πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κι άλλοι παράγοντες στην έρευνα και στην ανάλυση, ιδιαίτερα σε συγκριτικό επίπεδο.
 
Η εκτίμηση για την καμπύλη, για παράδειγμα, δεν είναι η ίδια σε όλες τις χώρες. Όπως εξήγησε στον REPORTER ο Καθηγητής Στατιστικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Σταύρος Πουλούκας, η ιχνηλάτηση γίνεται σε αυτούς που έχουν έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα. Αυτό το δείγμα στατιστικά αποτελεί cluster (συστάδα).
 
Σε χώρες με χαμηλό αριθμό κρουσμάτων ή μικρό πληθυσμό, υπάρχει πιο μικρή πιθανότητα η καμπύλη να παρουσιάσει απότομες αλλαγές. Αυτό επιτρέπει σε μικρές χώρες, όπως η Κύπρος, να έχουν καλύτερη εικόνα της πραγματικότητας και, επομένως, να ελέγχουν καλύτερα την εξάπλωση του κορωνοϊού. Σε χώρες με μεγάλο αριθμό ημερήσιων κρουσμάτων, υπάρχουν και μεγάλα σκαμπανεβάσματα, με αποτέλεσμα η εικόνα της κατάστασης να μην μπορεί να προσδιοριστεί, λόγω των τεράστιων διακυμάνσεων. Αυτό καθιστά τις προβλέψεις πολύ πιο δύσκολες και, ως εκ τούτου, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα στην αλυσίδα.
 
Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο είναι ο ρυθμός μετάδοσης του ιού από τους φορείς (όχι απαραιτήτως από τα επιβεβαιωμένα κρούσματα) στους μη φορείς. Για παράδειγμα, εάν ο ρυθμός μετάδοσης είναι 2.0, σημαίνει πως κάθε φορέας του ιού τον μεταδίδει κατά μέσο όρο σε δύο άλλα άτομα. Ο στόχος είναι να κρατηθεί ο ρυθμός μετάδοσης στο 1.0 (αυτό που αποκαλείται επιπεδοποίηση της καμπύλης) και βραχυπρόθεσμα να κατεβεί κάτω από το 1.0 (κατεύθυνση της καμπύλης προς τα κάτω), με απώτερο στόχο να πλησιάσει το 0.1 μακροπρόθεσμα. Αυτή η χρονική εξέλιξη του ιού είναι πιο προβλέψιμη και εφικτή σε χώρες με λίγα κρούσματα, σε χώρες που είναι μικρές ή γεωγραφικά απομονωμένες.
 
Σε ό,τι αφορά στις συγκρίσεις, ναι μεν είναι μαθηματικά ορθές, αλλά συχνά δεν λαμβάνουν υπόψη τα δημογραφικά χαρακτηριστικά που τις επηρεάζουν, όπως για παράδειγμα το μέγεθος μιας χώρας, την πυκνότητα του πληθυσμού, τις συνθήκες διαβίωσης και άλλα δεδομένα ιδιαίτερα σε κάθε περίπτωση.
 
Στην Κύπρο αυτή τη στιγμή διεξάγεται μαζικός εργαστηριακός έλεγχος σε χιλιάδες επαγγελματίες, που μπορεί να έχουν εκτεθεί στον ιό, για να διαπιστωθεί η εμφάνιση του ιού στην κοινότητα, παράλληλα με τις ιχνηλατήσεις των επαφών των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων.
 
Ακούγονται, όμως, και αρκετές εισηγήσεις, που κάνουν λόγο για δειγματοληψία στον γενικό πληθυσμό. Ερωτηθείς σχετικά, ο Δρ. Πουλούκας ανέφερε πως είναι καθαρή απόφαση των επιδημιολόγων και όχι των στατιστικών. Ο στατιστικός έχει άποψη μόνο για το μέγεθος του δείγματος και τη μεθοδολογία επιλογής. Το δείγμα δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλο και χρειάζονται επαναλαμβανόμενες μετρήσεις, σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που ελέγχουν την αλλαγή στο καθεστώς του ατόμου.  

 

• Κύπρια γιατρός στη Σουηδία: Η μάχη, τα μέτρα και η τακτική ανοσίας της αγέλης
• Η πανδημία που έφερε φόβο, στρες, κρίσεις πανικού και ενδοοικογενειακή βία
• Στην Πάφο δύο από τα νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα