Η εμπιστοσύνη του Μακαρίου, ο διορισμός στη θέση του Ελεγκτή και ο Ντενκτάς

Γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά τις τελευταίες ημέρες αναφορικά με την πορεία που θα πάρει η νέα προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό μετά από την εκλογή-έκπληξη του Ερσίν Τατάρ στο πόστο του κατοχικού ηγέτη.  Γράφτηκαν επίσης αρκετά σε ότι αφορά το παρελθόν του ίδιου του Ερσίν Τατάρ, τις σχέσεις του με τον καταδικασθέντα για ξέπλυμα Τουρκοκύπριο επιχειρηματία και εκατομμυριούχο Ασίλ Ναδίρ καθώς και το διεθνές ένταλμα σύλληψης εναντίον του κατοχικού ηγέτη για αυτές τις υποθέσεις το οποίο όμως ποτέ δεν εκτελέστηκε και τελικά αποσύρθηκε για λόγους «δημοσίου συμφέροντος» στη Μεγάλη Βρετανία. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως αποκτά το οικογενειακό δέντρο του Ερσίν Τατάρ και ο ρόλος του πατέρα του στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου. Ο Ρουστέμ Τατάρ, δεν είναι πολιτικός. Δεν θέλησε ποτέ να ενταχθεί σε κόμμα. Ήταν όμως ένας τεχνοκράτης που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρέασε τις εξελίξεις στην πορεία των χρόνων, ειδικά από το 1955 και μετά όταν επέστρεψε στην Κύπρο από τις σπουδές του στη Μεγάλη Βρετανία. 

Αν και άγνωστος στις ελεύθερες περιοχές, στα κατεχόμενα ο Ρουστέμ Τατάρ αποτελεί μια προσωπικότητα ευρείας αποδοχής για τα όσα πρόσφερε πριν και μετά την ίδρυση του ψευδοκράτους. 

Ήταν παρόν στις συνομιλίες του 1959 στο Λονδίνο για την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ήταν ο πρώτος επικεφαλής του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο Ρουστέμ υπήρξε ο οικονομικός εγκέφαλος του Ραούφ Ντενκτάς σε ότι είχε να κάνει με την οικονομική πολιτική τα πρώτα χρόνια μετά την εισβολή, μέχρι την ίδρυση του ψευδοκράτους. Αργότερα από έναν άλλο διαφορετικό ρόλο, αν και παρέμεινε πιστός στις απόψεις του που θεωρούνται ακραίες και σοβινιστικές, υπήρξε μέλος της διερευνητικής επιτροπής για τους αγνοούμενους, με τις απόψεις του πολλές φορές να εξοργίζουν τα μέλη της Επιτροπής. 

Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε το 1930 στην Πόλη έχοντας δύο γονείς που εργάζονταν ως δάσκαλοι σε σχολεία της περιοχής. Στη συνέχεια μετέβη στη Λευκωσία όπου σπούδασε στο τουρκικό γυμνάσιο Λευκωσίας. Αποφοίτησε με άριστα και με βρετανική υποτροφία πήγε να σπουδάσει στη Μεγάλη Βρετανία. Όπως ο ίδιος εξιστορεί στις εξετάσεις που έδωσε για να λάβει υποτροφία, ήταν ο μοναδικός Τούρκος, ανάμεσα σε 20 Έλληνες. Τελικά έλαβε δύο προσφορές για υποτροφία, μια για να σπουδάσει ιατρική και μια για να σπουδάσει οικονομικά. 

Μετανιωμένος για την επιλογή του μετά από τόσα χρόνια, δηλώνει ότι επέλεξε να σπουδάσει οικονομικά, γιατί δεν μπορούσε να βλέπει αίματα. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του και έλαβε και μεταπτυχιακό τίτλο επέστρεψε στην Κύπρο το 1955, χρονιά που συνέπιπτε και με την έναρξη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ. 

Προσλήφθηκε αμέσως από τους Βρετανούς ως επόπτης στο Τμήμα Εσόδων. 

«Με εμπιστευόταν ο Μακάριος»
Σε συνέντευξη που είχε δώσει πριν λίγα χρόνια ο Ρουστέμ Τατάρ εξιστόρησε τα βιώματα του από εκείνα τα χρόνια. «Δούλευα στο Γραφείο Εισοδήματος των Βρετανών. Κάναμε ένα σπουδαίο έργο δημιουργώντας το λογιστικό σύστημα. Υπάρχουν ακόμα εργαζόμενοι που τους διόρισα εγώ. Εκείνες τις ημέρες (σ.σ. πριν την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ) οι σχέσεις ήταν διαφορετικές. Υπήρχε πειθαρχία επί των Βρετανών. Είχαν μια δίκαιη διοίκηση», είπε.

Τότε διορίστηκα και μέλος της επιτροπής συνάντησης που έγινε μεταξύ του Ντενκτάς και του Μακαρίου. Ο Μακάριος είχε μεγάλη εμπιστοσύνη σε εμένα γιατί είδε ότι ήμουν αντικειμενικός. Ήξερε ότι γνώριζα όλα τα θέματα σε τεχνικό επίπεδο και με ρωτούσε για διάφορα θέματα, όμως όχι για πολλή καιρό γιατί μετά από ένα μήνα ξεκίνησαν οι βόμβες της ΕΟΚΑ», πρόσθεσε ο πατέρας Τατάρ. 

Είχαν φωτογραφία του Βασιλιά με τον Μακάριο… Έφυγα
Στην ίδια συνέντευξη ο Τατάρ εξήγησε και πως ίδρυσε την Ένωση Τούρκων Δημοσίων Υπαλλήλων. «Συμμετείχα στην Ένωση των Κυπρίων Δημοσίων Υπαλλήλων. Όταν πήγα στην συντεχνία είδα μια φωτογραφία του Μακάριου και δίπλα μία του Έλληνα Βασιλιά. Τότε κατάλαβα πως δεν ανήκω σε αυτή τη συντεχνία. Επίσης οι ομιλίες ήταν πάντα στα ελληνικά. Τους είπα δεν είμαι μέρος σας και έφυγα». 

«Τότε» συνέχισε ο Ρουστέμ Τατάρ, «ιδρύσαμε την Ένωση Τούρκων Δημοσίων Υπαλλήλων υπό την ηγεσία μου. Εκείνη την εποχή ο αριθμός των Τούρκων στη δημόσια υπηρεσία ήταν 5%. Εκείνα τα χρόνια (σ.σ. ενώ ήταν σε εξέλιξη ο αγώνας της ΕΟΚΑ) καταφέραμε να τον πάμε στο 20%. Αργότερα τον αυξήσαμε στο 30%», διηγήθηκε με περηφάνια και πρόσθεσε. 

«Η παρουσία μας πια είχε γίνει αισθητή. ο Μακάριος έλεγε, ΄εντάξει, αλλά αν μας φέρετε ένα φαρμακοποιό, μην περιμένετε αν τον διορίσουμε γιατρό’’». 

Οι διαπραγματεύσεις του Λονδίνου
Το 1959 ο Ρουστέμ Τατάρ είναι μέλος της τουρκοκυπριακής αντιπροσωπείας που συμμετέχει στις εργασίες για την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Λονδίνο μαζί με τον μετέπειτα Τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο Φαζίλ Κιουτσούκ και άλλους τρεις Τουρκοκύπριους. 

Για τα γεγονότα εκείνων των ημερών, ο Τατάρ υπέδειξε πως ο Μακάριος με τη στάση του απέδειξε πως οι Έλληνες είναι δεινοί διαπραγματευτές και θα πρέπει να πάει το μήνυμα στους Τουρκοκύπριους πολιτικούς για να προσέχουν το πώς και το τι συζητάνε. 

Γενικός Ελεγκτής
Λίγο πριν την αποχώρηση τους από την Κύπρο, οι Βρετανοί φροντίζουν να τον προάγουν, ως επικεφαλής του Τμήματος Ελέγχου των Οικονομικών ή αλλιώς πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. ο Τατάρ διατηρεί τη θέση του και μετά την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και γίνεται ο πρώτος πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου της ΚΔ, που μετέπειτα μετονομάστηκε σε Ελεγκτική Υπηρεσία. 

Παρέμεινε στη συγκεκριμένη θέση μέχρι το 1963, όταν οι Τουρκοκύπριοι εξεγέρθηκαν και αποχώρησαν από τις θέσεις που κατείχαν και κλείστηκαν στους θύλακες που δημιούργησαν παράνομα. 

«Τότε δημιουργήθηκε η κοινοτική εθνοσυνέλευση όπου συμμετείχα και είχα θέση στο προσωρινό υπουργικό, υπεύθυνος για θέματα οικονομίας. Αργότερα ανέλαβε καθήκοντα για την αποκατάσταση της ηλεκτρικής ενέργειας, τη χρηματοδότηση των Τουρκοκυπρίων και την οικονομία. 

Η εισβολή και το ψευδοκράτος
Όπως ομολογεί, υπήρξε ενεργό μέλος της ΤMT την οποία υπηρέτησε με τις γνώσεις του αποστέλλοντας τα αιτήματα αλλά και τις εκθέσεις για το τι συμβαίνει στο νησί στην Τουρκία. Το 1974 συμμετείχε ενεργά στην τουρκική εισβολή, χωρίς όμως να δίνει δημόσια πληροφορίες για τη δράση του.

Μετά την εισβολή ανέλαβε καθήκοντα υπευθύνου για τον προϋπολογισμό της «τουρκοκυπριακής διοίκησης», η οποία αντικαταστάθηκε από το ψευδοκράτος το 1983. Εκτελούσε κατά κάποιον τρόπο καθήκοντα «υπουργού Οικονομικών» από το 1967 μέχρι το 1976.

Η εισαγωγή της τουρκικής λίρας και η αντικατάσταση των χαρτονομισμάτων, συναλλαγματική ισοτιμία, η διοχέτευση των τουρκικών λιρών στην αγορά και η συλλογή των κυπριακών λιρών που κατείχαν οι Τουρκοκύπριοι, ή έκλεψαν μετά το πλιάτσικο στις οικίες των προσφύγων, ήταν μόνο μερικά από τα οικονομικά επιτεύγματα του πατέρα Τατάρ. Ακολούθως λόγω διαφωνιών για την οικονομική διαχείριση των ιδιοκτησιών που βρέθηκαν στην κατοχή του ψευδοκράτους, αποχώρησε. 

Μάλιστα το 1981 συνελήφθη στο ψευδοκράτος όταν πιάστηκε να μεταφέρει δεκάδες εκατομμύρια συναλλαγμάτων. Οι «αρχές» του ψευδοκράτους τον συνέλαβαν, ωστόσο πολύ σύντομα η υπόθεση κουκουλώθηκε και αφέθηκε ελεύθερος. 

Η εξοργιστική πρόταση για τους αγνοούμενους
Παράλληλα  το 1977 διορίστηκε από τον Ραούφ Ντενκτάς ως επικεφαλής της τουρκοκυπριακής αντιπροσωπείας που διεξήγαγε επαφές με την Ε.Ε., τότε ΕΟΚ, ενώ διορίστηκε και εκπρόσωπος του τουριστικού οργανισμού που ιδρύθηκε παράνομα στο ψευδοκράτος. Το 1983 ίδρυσε το δικό του λογιστικό γραφείο. 

Το 1984, ένα χρόνο μετά από την ίδρυση του ψευδοκράτους ο Τατάρ διορίστηκε ως εκπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων στην Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, θέση την οποία διατήρησε μέχρι το 2005, χωρίς όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, να συμβάλει καθ΄ ουδένα τρόπο στην εξακρίβωση της τύχης των. 

Μάλιστα μια πρόταση του το 2000 εξόργισε τις οικογένειες των αγνοουμένων. «Να έλθετε να δώσουμε ένα οριστικό τέλος σ' αυτό το θέμα. Ποια είναι η λύση; Ν' αποπερατώσουμε τις έρευνες και να αποδεχτούμε ότι όλοι οι αγνοούμενοι είναι νεκροί. Να προσπαθήσομε να βρούμε τα πτώματα των αγνοουμένων, ν' αναγνωρισθούν και να παραδοθούν στις οικογένειες τους. Αυτή είναι η πρόταση μας, σας ζητούμε να σταματήσετε να έχετε το θέμα αυτό στη καθημερινή επικαιρότητα, ούτως ώστε να μην προκαλούνται προβλήματα στις συνομιλίες για το Κυπριακό, που είναι και το βασικό πρόβλημα», δήλωσε, εξοργίζοντας τις οικογένειες των αγνοουμένων, αλλά και ολόκληρο τον κυπριακό ελληνισμό. 

Πήρε την ευχή του
Ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε μετά την εκλογή του Ερσίν Τατάρ, ήταν να μεταβεί στην έπαυλη όπου ζει ο πατέρας του και αφού του φίλησε το χέρι, έλαβε την ευχή του. Μάλιστα η επίσκεψη καταγράφηκε από τουρκικά τηλεοπτικά δίκτυα και προβλήθηκε εκτενώς στην Τουρκία. 

Σε δηλώσεις του ο Ρουστέμ Τατάρ, δήλωσε περήφανος για τον γιο του, ενώ σημείωσε πως εξέλαβε την εκλογή του γιου του ως δώρο γενεθλίων αφού αύριο Παρασκευή κλείνει 90 χρόνια ζωής. 

Μάλιστα περιέγραψε στις κάμερες ένα περιστατικό που αποδεικνύει την αγάπη του γιου του για την «πατρίδα» και τον τουρκικό στρατό. «Ο Ερσίν από 5-6 ετών ήταν άτομο με υψηλά εθνικά ιδανικά. Μια μέρα τα παιδιά θα εμβολιάζονταν στο σχολείο. Κοίταξα όλα τα παιδιά και εκλέγαν. Ο Ερσίν είπε, «οι Τούρκοι στρατιώτες δεν κλαίνε, κάνετε μου το εμβόλιο. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αγάπη του γιου μου για την πατρίδα», είπε ο Ρουστέμ Τατάρ. 

Σημειώνεται ότι ο Ερσίν Τατάρ, όπως και ο αδερφός του Ερχάν, είναι από τον πρώτο γάμο του Ρουστέμ με τη μητέρα τους την οποίαν έχασαν όταν ο Ερσίν ήταν περίπου εννέα χρονών, από καρκίνο. Μετά το 1974 ο Ρουστέμ παντρεύτηκε με τη δεύτερη σύζυγο του η οποία είναι συνταξιούχος δασκάλα σήμερα και είχε άλλα δύο παιδιά από τον πρώτο της γάμο. Ο Ρουστέμ και η Ισμέτ απέκτησαν άλλο ένα παιδί το 1978, έτσι συνολικά η οικογένεια Τατάρ αποτελείται από πέντε παιδιά. 

«Είμαι περήφανος για τη δημιουργία μιας μεγάλης οικογένειας. Έχουμε γίνει μια καλή οικογένεια και αγαπάμε ο ένας τον άλλο. Έχουμε γίνει μια οικογένεια συνδυάζοντας δύο διαλυμένες οικογένειες», σχολίασε ο Ρουστέμ Τατάρ.