«Η έμφυλη βία κρύβεται μπροστά μας»-Πέραν των 12,5 χιλιάδων περιστατικών στην Κύπρο την τελευταία πενταετία

Μια στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως έχει πέσει θύμα σωματικής ή σεξουαλικής βίας τουλάχιστον μια φορά στη ζωή της, ενώ στην Κύπρο τα τελευταία 5 χρόνια έχουν καταγραφεί πέραν των 12,5 χιλιάδων περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

Τα τραγικά αυτά στοιχεία παρουσιάστηκαν σήμερα σε κοινή συνέντευξη Τύπου του Υπουργείο Δικαιοσύνης και του Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων για την έναρξη ενημερωτικής εκστρατείας με θέμα: “Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών” με σύνθημα το «η έμφυλη βία κρύβεται μπροστά μας». Η εκστρατεία θα κατακλύσει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις 25 Νοεμβρίου μέχρι και τις 10 Δεκεμβρίου.

Στην ομιλία του, ο κ. Χαρτσιώτης είπε πως η διαφωτιστική εκστρατεία έχει ως στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία των πολιτών γύρω από το εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα της έμφυλης βίας.

Όπως σημείωσε η βία κατά των γυναικών αποτελεί δυστυχώς ένα παγκόσμιο φαινόμενο με καταστροφικές επιπτώσεις στις ζωές των γυναικών και των κοριτσιών που τις υφίστανται, ενώ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα κακοποίησης, το οποίο εκτείνεται από την σωματική, ψυχολογική, οικονομική, σεξουαλική και διαδικτυακή βία και φτάνει μέχρι και την γυναικοκτονία, την πιο ακραία μορφή βίας σε βάρος των γυναικών.

Ο κ. Χαρτσιώτης ανέφερε πως οι αριθμοί τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και σε ευρωπαϊκό και εθνικό πράγματι σοκάρουν καθώς σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ, εκτιμάται ότι 736 εκατομμύρια γυναίκες, σχεδόν μία στις τρεις παγκοσμίως, έχει υποστεί σωματική ή και σεξουαλική βία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή της.

Στην Κύπρο, όπως είπε, τα τελευταία 5 χρόνια έχουν καταγραφεί 22 γυναικοκτονίες, 12.544 επίσης περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ενώ εκατοντάδες γυναίκες διατρέχουν κάθε χρόνο άμεσο κίνδυνο από την έκθεσή τους σε διάφορες μορφές βίας.

Ο Υπουργός επεσήμανε πως παρά το γεγονός ότι η έμφυλη βία είναι συχνά δύσκολη έως καθόλου αναγνωρίσιμη, εντούτοις στις πλείστες περιπτώσεις πλήττει ανεπανόρθωτα την φυσική, ψυχική και συναισθηματική υγεία των θυμάτων, υποβαθμίζοντας σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους.

Είπε πως δεν είναι λίγες οι φορές που τα θύματα βιώνουν φόβο, ντροπή, απόρριψη και περιθωριοποίηση και αισθάνονται αβοήθητα να καταγγείλουν την κακοποίηση που υφίστανται.

«Η καμπάνια που εγκαινιάζουμε σήμερα αναγνωρίζει την ανάγκη για άμεση αλλαγή κουλτούρας και για αποδόμηση όλων εκείνων των στερεότυπων αντιλήψεων και προκαταλήψεων που αναπαράγουν και διαιωνίζουν την έμφυλη βία. Όλοι ανεξαιρέτως, πολιτεία και κοινωνία έχουμε ευθύνη να αναγνωρίσουμε την έκταση και την πολυπλοκότητα του σοβαρού αυτού φαινομένου και να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειες για αποτελεσματική αντιμετώπιση του», είπε.

Ο κ. Χαρτσιώτης πρόσθεσε πως το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως μέσω του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, προωθεί σειρά δράσεων πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης όλων των επαγγελματιών και της κοινωνίας των πολιτών γύρω από το πρόβλημα της έμφυλης βίας.

Ανέφερε πως το Υπουργείο, το τελευταίο διάστημα είχε εστιάσει στην επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση των λειτουργών πρώτης γραμμής που ασχολούνται με το χειρισμό υποθέσεων έμφυλης βίας.

Μέχρι σήμερα, είπε, έχουν εκπαιδευτεί 60 λειτουργοί υγείας, ενώ στο επόμενο διάστημα θα επιμορφωθούν 90 λειτουργοί εκπαίδευσης, με στόχο πάντα να είναι σε θέση να ανιχνεύουν έγκαιρα τα σημάδια της έμφυλης βίας και να προχωρούν σε δραστικές και ουσιαστικές παρεμβάσεις.

Παράλληλα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, είπε, προωθεί δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας των πολιτών γύρω από τις υφιστάμενες υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων έμφυλης βίας, καθώς και γύρω από τις προστατευτικές ρυθμίσεις των νομοθεσιών για την έμφυλη βία.

Ο κ. Χαρτσιώτης είπε πως την ίδια στιγμή, το Υπουργείο εκπονεί έρευνες και στηρίζει οικονομικά μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους φορείς για την υλοποίηση δράσεων που στοχεύουν στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.

Ο Υπουργός ανέφερε στη συνέχεια, ότι πολύ σύντομα θα τεθεί σε πιλοτική λειτουργία και εφαρμογή «Ελπίς», η οποία έχει σχεδιαστεί ειδικά για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο βίας και χρειάζεται να επικοινωνήσουν άμεσα με την αστυνομία χωρίς να γίνουν αντιληπτά από το δράστη.

«Εντός του πρώτου εξαμήνου του 2025 η εφαρμογή θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία και θα εξυπηρετεί τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, παρέχοντάς τους πλήρη ασφάλεια και προστασία σε εικοσιτετράωρη βάση», είπε και πρόσθεσε πως την ίδια στιγμή, η αστυνομία συνεχίζει μέσω των ειδικών κλιμακίων που λειτουργούν σε κάθε επαρχία, να εργάζεται συστηματικά και συντονισμένα για καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας και για αποτελεσματική δίωξη των δραστών.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης εξέφρασε την εκτίμηση πως στην προσπάθεια αυτή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν να διαδραματίσουν ένα εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο καθώς ως φορείς αλλαγής, τα ΜΜΕ, έχουν τη δύναμη να ενημερώνουν, να ευαισθητοποιούν και να προάγουν θετικά πρότυπα για κατάργηση των έμφυλων στερεοτύπων και της έμφυλης βίας. «Έχουν επίσης τη δύναμη να καλλιεργούν κουλτούρα ισότητας και σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα και να συμβάλλουν ενεργά στην επίτευξη κοινωνικής αλλαγής και προόδου», είπε.

Στην Ομιλία της στη Διάσκεψη, η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων Τζόζη Χριστοδούλου είπε πως η βία κατά των γυναικών αποτελεί παγκόσμια μάστιγα και ανοικτή πληγή για όλες τις κοινωνίες.

Αναφερόμενη στην αποτίμηση της έμφυλης βίας σε αριθμούς, η κ. Χριστοδούλου είπε πως η κατάσταση είναι τραγική. Ανά το παγκόσμιο, μια στις τρεις γυναίκες αντιμετωπίζει βία, επειδή είναι γυναίκα, είπε και σημείωσε πως εκτός από τις σοβαρές σωματικές ή/και  ψυχολογικές επιπτώσεις για τα ίδια τα θύματα και την υγεία τους, σημαντική είναι και η οικονομική διάσταση του φαινομένου.

Η κ. Χριστοδούλου ανέφερε πως η βία έχει κόστος, το οποίο προκύπτει από την κάλυψη αναγκών φροντίδας και προστασίας  των θυμάτων από την ημέρα αναφοράς και καταγγελίας του περιστατικού μέχρι και την εκδίκαση της υπόθεσης  καθώς και  από την απώλεια εισοδήματος εξαιτίας αποχής τους από την εργασία.

Σε απόλυτους αριθμούς, ανέφερε, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων, στην ΕΕ η βία κατά των γυναικών στοιχίζει 289 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο, ενώ το παγκόσμιο κόστος της, σύμφωνα με τη Διεθνή Τράπεζα, υπολογίζεται τουλάχιστον σε 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Η Επίτροπος εξέφρασε την πεποίθηση πως οι νομοθεσίες δημιουργούν την απαραίτητη κουλτούρα, σημειώνοντας πως η πρόληψη είναι ένας σύνθετος στόχος, που επιτυγχάνεται με τον εκσυγχρονισμό νομοθεσιών.

Παράλληλα όμως, επεσήμανε, χρειάζονται συστηματικές, ουσιαστικές και στοχευμένες δράσεις, όπως αυτές που υλοποιούνται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τον Εθνικό Συντονιστικό Φορέα για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας, τον ΣΠΑΒΟ και το Σπίτι της Γυναίκας, τις γυναικείες οργανώσεις του ΕΜΔΓ και τις  ΜΚΟ.

Η κ. Χριστοδούλου είπε πως το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων, αντιμετωπίζει τη  βία κατά των γυναικών ταυτόχρονα ως αιτία και ως αποτέλεσμα της ανισότητας των φύλων αφού η ρίζα της βρίσκεται στις ιστορικά άνισες σχέσεις εξουσίας μεταξύ γυναικών και ανδρών, όπως εξάλλου τονίζουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί. 

Σημείωσε πως η αποδόμηση, συνεπώς, των αναχρονιστικών στερεοτύπων και προκαταλήψεων και η εδραίωση κουλτούρας ισότητας και σεβασμού μεταξύ των δυο φύλων, αποτελούν κλειδί στην πρόληψη της βίας κατά των γυναικών.

Η Επίτροπος ανέφερε πως μέσω της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων που συντονίζει και παρακολουθεί  το Γραφείο της και σε συνεργασία με όλα τα Υπουργεία, Υφυπουργεία, γυναικείες οργανώσεις, κοινωνικούς εταίρους, ακαδημαϊκά ιδρύματα  και την κοινωνία των πολιτών, υλοποιούνται δράσεις και πολιτικές με στόχο την  ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών και την ισότιμη δραστηριοποίηση τους σε όλους τους τομείς της ζωής.

Την ίδια στιγμή, το Γραφείο επιδιώκει, με στοχευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, ενημερωτικές εκστρατείες και συνεργασίες με διάφορους φορείς, τη διασφάλιση της ισότητας και της ισοτιμίας γυναικών και ανδρών στην αγορά εργασίας, δημιουργώντας έμφυλο εργασιακό, κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον ώστε οι γυναίκες και τα κορίτσια  να έχουν επιλογές, να ζουν οικονομικά ανεξάρτητες και πραγματικά ελεύθερες.  

Πηγή: ΚΥΠΕ