Αποσοβήθηκε ο κίνδυνος, όχι όμως η ανησυχία για το πυρηνικό εργοστάσιο

Η πυρκαγιά τη νύχτα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, στην Ουκρανία, αποδεικνύει πόσο επικίνδυνη είναι η κατάσταση, δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς. «Οι πόλεμοι οδηγούν πάντα στην καταστροφή, η οποία μάλιστα μπορεί να προκληθεί, με τρομερά αποτελέσματα, εκεί όπου ίσως καμία από τις εμπόλεμες πλευρές δεν το επεδίωκε πραγματικά», προειδοποίησε ο κ. Σολτς , αναφερόμενος στην πυρκαγιά στο ουκρανικό πυρηνικό εργοστάσιο και τόνισε ότι είναι κρίσιμης σημασίας να αποφεύγεται αυτού του είδους η κλιμάκωση.

Το ομοσπονδιακό υπουργείο Περιβάλλοντος και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας από την Ακτινοβολία διαβεβαίωσαν πάντως σήμερα ότι όλες οι μετρήσεις στη Ζαπορίζια «παραμένουν εντός των φυσιολογικών ορίων» και επισήμαναν ότι θα παρακολουθούν συνεχώς την κατάσταση. Σε περίπτωση που κάτι αλλάξει, τότε το κοινό θα ενημερωθεί αρμοδίως και θα του δοθούν οι σχετικές συστάσεις, δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Περιβάλλοντος, τονίζοντας ότι δεν πρέπει κανείς να λαμβάνει μόνος του δισκία ιωδίου. «Η λήψη φαρμάκων κατ΄αυτόν τον τρόπο εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για την υγεία και προς το παρόν δεν έχει καμία απολύτως χρησιμότητα», τόνισε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΛΕΠΤΟ ΠΡΟΣ ΛΕΠΤΟ

Αντίστοιχα, η Εταιρία για την Ασφάλεια Εγκαταστάσεων και Αντιδραστήρων (GRS) ανακοίνωσε ότι δεν διακρίνει άμεσο κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος στην περιοχή. Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, η τοποθεσία καταλήφθηκε από ρωσικά στρατεύματα και αυτή τη στιγμή λειτουργεί κανονικά, σύμφωνα με τους κανόνες ασφαλείας. Το κτίριο που χτυπήθηκε δεν ήταν αντιδραστήρας, αλλά εκπαιδευτικό κέντρο, διευκρινίστηκε.

Ο ειδικός στα θέματα πυρηνικής ενέργειας της οργάνωσης Greenpeace Χάιντς Σμιτάλ από την πλευρά του εξέφρασε τη γενικότερη ανησυχία του για ενδεχόμενα χτυπήματα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, δήλωσε ωστόσο και αυτός ότι η κατάσταση στη Ζαπορίζια δεν έχει σχέση με τις συνθήκες του ατυχήματος στο Τσέρνομπιλ.

Από νομική άποψη, ο καθηγητής Διεθνούς Δκαίου Κλάους Κρες δήλωσε σήμερα στη Γερμανική Ραδιοφωνία ότι ενδεχόμενη στοχευμένη ρωσική επίθεση σε πυρηνικό σταθμό της Ουκρανίας θα συνιστούσε έγκλημα πολέμου και μια τέτοια υπόθεση εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Ο Κρες είναι σύμβουλος του επικεφαλής Εισαγγελέα Καρίμ Χαν, ο οποίος έχει ξεκινήσει επίσημη έρευνα σχετικά με το ενδεχόμενο διάπραξης εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία.

Μεγάλος αριθμός πυρηνικών αντιδραστήρων

Η Ουκρανία διαθέτει δεκαπέντε πυρηνικούς αντιδραστήρες εν λειτουργία, σχετικά πρόσφατης κατασκευής. Είναι η έβδομη παραγωγός ηλεκτρικής από πυρηνική ενέργεια στον κόσμο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) για το 2020. Είναι επίσης μία από τις χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από την πυρηνική ενέργεια, με περισσότερο του 50% της ενέργειας να προέρχεται από πυρηνικούς σταθμούς.

Πρόκειται για αντιδραστήρες σοβιετικής και στην συνέχεια ρωσικής κατασκευής, τύπου VVER, που βασίζονται σε δύο διαφορετικές τεχνολογίες, ισχύος 440 και 1.000 MW αντίστοιχα. Οι VVER είναι αντιδραστήρες πεπιεσμένου ύδατος.

Έξι αντιδραστήρες είναι συγκεντρωμένοι στον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης στην Ζαπορίζια, της νότιας Ουκρανίας, που επλήγη την νύκτα από βομβαρδισμούς που προκάλεσαν πυρκαγιά σε παρακείμενο κτίριο. Ετέθησαν σε λειτουργία ανάμεσα στο 1985 και το 1995.

Ο πυρηνικός σταθμός είναι σχετικά σύγχρονης κατασκευής, δηλώνει ο Μαρκ Γουένμαν του Imperial College London. «Ο σχεδιασμός είναι πολύ διαφορετικός από τον αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ, που δεν διέθετε προστατευτικό περίβλημα για την προστασία του αντιδραστήρα». Η ουκρανική Energoatom στράφηκε πρόσφατα στην αμερικανική Westinghouse για την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών στην Ουκρανία.

Η επιλογή της πυρηνικής ενέργειας οφείλεται κυρίως το γεγονός ότι η Ουκρανία διαθέτει μεγάλα αποθέματα ουρανίου. Η χώρα είχε σημαντικές ενεργειακές ανάγκες κατά την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης λόγω της λειτουργίας των μεγάλων βιομηχανικών μονάδων του Ντονμπάς.

Η καταστροφή του Τσερνόμπιλ

Στην Ουκρανία υπάρχουν επίσης οι αντιδραστήρες του σταθμού του Τσερνόμπιλ, η λειτουργία των οποίων σταμάτησε μετά την καταστροφή του 1986, την σοβαρότερη στην Ιστορία της πυρηνικής ενέργειας.

Ο αντιδραστήρας n°4, στον οποίο συνέβη το ατύχημα, αρχικά καλύφθηκε από μία προσωρινή σαρκοφάγο και στην συνέχεια από έναν θόλο η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 2017. Οι σημερινοί αντιδραστήρες της Ουκρανίας είναι διαφορετικής τεχνολογίας, που θεωρείται περισσότερο ασφαλής.

Η ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στην χώρα ξεκίνησε κατά την δεκαετία του 1970 με την κατασκευή του σταθμού του Τσερνόμπιλ. «Αν και η ουκρανική πυρηνική βιομηχανία συνδεόταν στενά με την Ρωσία επί πολλά χρόνια, παρέμεινε ωστόσο σχετικά σταθερή κατά την διάρκεια των μεταβολών που συντελέσθηκαν όταν η Ουκρανία ανεξαρτητοποιήθηκε από την πρώην Σοβιετική Ενωση», τονίζει η World Nuclear Association (WNA).

Θεωρεί ότι η Ουκρανία γνώρισε κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου και μετά, συνεχείς βελτιώσεις στην λειτουργική ασφάλεια.

Κίνδυνοι που συνδέονται με τον πόλεμο

Η μη κυβερνητική οργάνωση Greenpeace εκτιμά ότι αν είχαν υπάρξει καταστροφές στον σταθμό της Ζαπορίζια «οι επιπτώσεις της ραδιενεργού μόλυνσης θα μπορούσαν να πλήξουν μεγάλα τμήματα ευρωπαϊκού εδάφους για δεκαετίες, περιλαμβανομένης της Ρωσίας». Αλλά «προς το παρόν, η σημερινή πυρκαγιά δεν προκάλεσε καμία διαρροή ραδιενέργειας», σύμφωνα με την ουκρανική ρυθμιστική αρχή.

«Ο κύριος κίνδυνος στην σημερινή συνθήκη είναι η απώλεια του ηλεκτρικού δικτύου, της τροφοδοσίας του σταθμού με ηλεκτρικό ρεύμα. Διότι απαιτείται υδροδότηση και ηλεκτροδότηση για την λειτουργία των συστημάτων ασφαλείας και ψύξης της καρδιάς του αντιδραστήρα», τονίζει η Καρίν Ερβιού, υποδιευθύντρια του Ινστιτούτου Ραδιοπροστασίας και Πυρηνικής Ασφάλειας (Institut de radioprotection et de sûreté nucléaire, IRSN) της Γαλλίας.

Το διακύβευμα είναι η αποφυγή ατυχήματος όπως της Φουκουσίμα (2011) λόγω της απώλειας του συστήματος ψύξης μετά το τσουνάμι.

Οι ουκρανικοί αντιδραστήρες διαθέτουν συστήματα επείγουσας ανάγκης, με τέσσερες ομάδες γεννητριών ασφαλείας που υπό κανονικές συνθήκες διαθέτουν καύσιμα για να λειτουργήσουν 7 έως 10 ημέρες. «Διαθέτουν επίσης κινητό εξοπλισμό, αποθέματα ύδατος για την διαχείριση της κατάστασης και αποφυγή αλλοίωσης της καρδιάς του αντιδραστήρα», λέει η Καρίν Ερβιού.

Άλλος κίνδυνος προέρχεται από ευθεία επίθεση. Το μπετονένιο προστατευτικό περίβλημα του αντιδραστήρα είναι κατασκευασμένο να αντέξει μία πτώση αεροπλάνου. «Προσφέρουν ένα επίπεδο αντοχής, αλλά όλα εξαρτώνται από το για τι πράγμα μιλάμε. Μία επίθεση μπορεί επίσης να πλήξει ένα άλλο τμήμα του περιβλήματος και να προκαλέσει ατύχημα αν προκαλέσει βλάβη τα συστήματα ασφαλείας», λέει η Καρίν Ερβιού.

Πηγή: ΑΠΕ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: 

• Στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια
• «Προβοκάτσια των Ουκρανών εθνικιστών η φωτιά στο εργοστάσιο της Ζαπορίζια»
• Πώς οι Ρώσοι πήραν τον έλεγχο του πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια