Το πήρε πάνω του ο Πρόεδρος-Η πρώτη ανάγνωση της απόφασης για τους Σύρους

Μόλις κυκλοφόρησαν οι πρώτες πληροφορίες για νέο εντοπισμό πλοιαρίου με μετανάστες ανοιχτά του Κάβο Γκρέκο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε μία αιφνιδιαστική κίνηση, ανακοίνωσε το βράδυ του Σαββάτου, μέσω της πλατφόρμας Χ, την απόφασή του να μην εξετάζει πλέον η Κυπριακή Δημοκρατία αιτήσεις ασύλου από Σύρους.

«Λόγω της μαζικής άφιξης Σύρων αιτητών πολιτικού ασύλου το τελευταίο διάστημα από τη θαλάσσια οδό και εν αναμονή των εξελίξεων για το ζήτημα της επαναξιολόγησης του καθεστώτος της Συρίας, αναστέλλεται η εξέταση αιτήσεων ασύλου σε όλες τις περιπτώσεις προσώπων συριακής καταγωγής», έγραψε, χωρίς να δώσει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες, κάτι που αναμένεται να συμβεί κατά τη διάρκεια της σημερινής ημέρας. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ουσιαστικά το πήρε πάνω του, με μία απόφαση που δεν θεωρείται εύκολη και ενέχει πολιτικό ρίσκο, λόγω των εσωτερικών και εξωτερικών αντιδράσεων που αναμένονται, επιχειρώντας έστω προσωρινά να δημιουργήσει ένα επιπλέον τείχος σε πολιτικό επίπεδο έναντι των μεταναστευτικών ροών από τη Συρία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου σε πρόσωπα συριακής καταγωγής ανακοίνωσε ο Πρόεδρος

Είχε άλλωστε προϊδεάσει πως η Κυβέρνηση ενδεχομένως να χρειαζόταν να λάβει αποφάσεις που μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις, λέγοντας στις αρχές του μήνα πως «είμαστε σε μια κατάσταση κρίσης στο μεταναστευτικό. Έγινε σημαντικότατη δουλειά εσωτερικά, για πρώτη φορά φτάσαμε να απελαύνονται περισσότεροι από αυτούς που έρχονται, και μιλώ για παράνομους και παράτυπους μετανάστες, δεν μιλώ για αυτούς που χρήζουν διεθνούς προστασίας, αλλά η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να συνεχίσει με αυτή την κατάσταση». «Ενδεχομένως να ληφθούν εσωτερικά και κάποιες αποφάσεις που δεν θα είναι αρεστές, αλλά θα είναι μεταβατικής φύσεως αποφάσεις, για να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε σε σημαντικό βαθμό την κρίση που βιώνουμε αυτή τη στιγμή», είχε προειδοποιήσει. «Άρα ζητώ και την κατανόηση αν προκύψει και ανάγκη να λάβουμε και κάποιες αποφάσεις σε μεταβατική περίοδο που δεν θα είναι αρεστές αλλά θα είναι μακροπρόθεσμα ωφέλιμες για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού», ανέφερε στις αρχές Απριλίου ο Πρόεδρος.

Αν και δεν είναι ακόμη γνωστές οι λεπτομέρειες, αναμένεται πως το μέτρο θα είναι προσωρινό, καθώς έκανε λόγο για μεταβατική περίοδο. Γίνεται, άλλωστε, κατανοητό πως ακόμη και αν δεν εξετάζονται οι αιτήσεις, οι Σύροι μετανάστες που καταφθάνουν με τρόπο παράτυπο στην Κύπρο θα παραμένουν στο νησί, αλλά δεν θα τους αποδίδεται το καθεστώς. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα τους δίνεται αυτόματα προσωρινή προστασία και δεν θα εκκινούν οι διαδικασίες που ακολουθούν της αίτησης. Το πιο πιθανόν είναι πως οι Σύροι θα παραμένουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα σε χώρους υποδοχής ή φιλοξενίας, όπως το Πουρνάρα και η Κοφίνου. Ενδεχομένως ο στόχος της Κυβέρνησης είναι να ενημερώσουν άλλους, που σκόπευαν να κάνουν το ταξίδι, να το αναβάλουν, αφού πλέον θα καθυστερούν οι διαδικασίες. Είναι, ωστόσο, σαφές πως, με το σημερινό καθεστώς της Συρίας, επιστροφές δεν μπορούν να γίνουν.

Στα αρνητικά προστίθεται και το γεγονός πως κάποια στιγμή αυτές οι αιτήσεις θα γίνουν αποδεκτές και θα εξεταστούν, από τη στιγμή που οι άνθρωποι αυτοί θα παραμείνουν στην Κύπρο, γεγονός που θα αυξήσει κατακόρυφα τον φόρτο εργασίας των αρμόδιων υπηρεσιών, σε μία περίοδο που είχαμε καταφέρει για πρώτη φορά να γίνονται τόσο γρήγορα οι διαδικασίες.

Η Κυβέρνηση ποντάρει πολλά στον αποχαρακτηρισμό των ασφαλών περιοχών της Συρίας, και μάλιστα ο Υπουργός Εσωτερικών επισκέφθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε τρεις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για τον σκοπό αυτό, επιτυγχάνοντας την εξασφάλιση συμμαχιών. Όπως ανακοινώθηκε, συμφωνήθηκε να διοργανωθεί κοινή αποστολή Κύπρου-Τσεχίας στη Συρία, για εξασφάλιση στοιχείων ως προς το ποιες περιοχές είναι πλέον ασφαλείς. Ωστόσο πρόκειται πολιτικά για μια δύσκολη εξίσωση, καθώς κάποια κράτη μέλη, παρόλο που αντιλαμβάνονται τον σημαντικό περιορισμό των εχθροπραξιών, δεν θα ήθελαν να προβεί η ΕΕ σε κινήσεις οι οποίες να παραπέμπουν σε ένα καθεστώς σταθερότητας και μη αμφισβήτησης του Μπασάρ αλ Άσαντ, εναντίον του οποίου βρίσκονται σε εφαρμογή κυρώσεις.

Το μέτρο αυτό ενδεχομένως να βρίσκεται σε ισχύ μέχρι να καταφέρει ο Λίβανος να κάνει αυτά που υποσχέθηκε στην κυπριακή αντιπροσωπεία κατά της επαφές της Δευτέρας στη χώρα. Να προσπαθήσει, δηλαδή, να ελέγχει καλύτερα την ακτογραμμή του, ώστε να αποτρέπει την αναχώρηση πλοιαρίων και να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τα κυκλώματα των διακινητών που θησαυρίζουν στην πλάτη απελπισμένων ανθρώπων.

Είναι ξεκάθαρο πως χρειάζεται κάποιος χρόνος για να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης -όσο τουλάχιστον που μπορεί, καθώς είναι αμφίβολο σε ποιο βαθμό μπορεί αποτελεσματικά να ενεργήσει η ασταθής Κυβέρνηση της χώρας σε περιοχές που ελέγχονται από την Χεζμπολάχ- και να κάνει αποφασιστικές κινήσεις. Ωστόσο, φαίνεται πως η διασύνδεση των ενεργειών αυτών με αυξημένη οικονομική βοήθεια από την ΕΕ αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τη Βηρυτό να το πράξει. Είναι, όμως, ξεκάθαρο από τις αφίξεις της Παρασκευής και του Σαββάτου ότι μέχρι στιγμής δεν άλλαξε κάτι, σε μια χώρα που βρίσκεται σε τραγική οικονομική κατάσταση και φιλοξενεί στο έδαφός της πάνω από δύο εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες και, εάν όντως ο Λίβανος έχει αυτή την πρόθεση, θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι να αποδώσουν καρπούς οι προσπάθειές του.