«Έχουμε πέντε αιτήσεις για επανεγκατάσταση»-Κραυγή αγωνίας από κατοίκους, αλλάζει το Σχέδιο

«Έχουμε μόνο πέντε με έξι αιτήσεις για επανεγκατάσταση. Το ενδιαφέρον έχει μειωθεί στο ελάχιστο», ανέφερε ο αναπληρωτής κοινοτάρχης του Κορμακίτη, Βαλεντίνος Κουμμέτου. «Η Αγία Τριάδα σε δέκα χρόνια δεν θα υπάρχει, οι νέοι δεν μπορούν να πάνε πίσω», εξήγησε η εκπρόσωπος των κοινοτήτων της Καρπασίας, Κατίνα Ζάουρα. «Όταν ήμουν εγώ εγκλωβισμένος, ο κατάλογος έγραφε 1,330 άτομα στην Αγία Τριάδα και σήμερα είναι 30», υπέδειξε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εγκλωβισμένων Καρπασίας, Γιαννάκης Ζάουρας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Εξετάζει κίνητρα για επανεγκατασταθέντες η Κυβέρνηση-Συντονισμός αρμοδίων με δράσεις, έμφαση στην εκπαίδευση

Όλες αυτές οι αναφορές μαρτυρούν την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή, οι εγκλωβισμένοι και επανεγκατασταθέντες στα κατεχόμενα χωριά στην Καρπασία, αλλά και εκείνων Μαρωνιτών, με τους εκπροσώπους να κρούουν καμπανάκι προς τους αρμόδιους, ώστε να επανεξετάσουν το Σχέδιο Επανεγκατάστασης και να βελτιώσουν τα κενά και τις στρεβλώσεις που παρατηρούνται. Κενά που και η Υπηρεσία Ανθρωπιστικών Θεμάτων έχει εντοπίσει, μέσα και από τις επαφές της Επικεφαλής με τους κατοίκους των χωριών και για τα οποία έχει προβεί σε εισηγήσεις προς το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, τις οποίες εκ πρώτης φαίνεται να βλέπει με θετικό μάτι το Υφυπουργείο.

«Έχουμε πέντε με έξι αιτήσεις για επανεγκατάσταση»

Ο αναπληρωτής κοινοτάρχης του Κορμακίτη, Βαλεντίνος Κουμέττου, στην τοποθέτησή του, επεσήμανε πως έχουν καταγράψει διάφορα προβλήματα για το θέμα της επανεγκατάστασης και τόνισε πως ως τοπική αρχή, τάσσονται υπέρ της σωστής χρήσης του Σχεδίου Επανεγκατάστασης και όσοι το εκμεταλλεύονται να μην είναι δυνατό να ξανασυμμετέχουν σε αυτό. Όσον αφορά στο ενδιαφέρον για επανεγκατάσταση, ο κ. Κουμέττου επεσήμανε πως «το ενδιαφέρον επανεγκατάστασης έχει μειωθεί στο ελάχιστον. Έχουμε πέντε με έξι αιτήσεις για επανεγκατάσταση και έχουμε άτομα που απέσυραν το ενδιαφέρον».

Αναφερόμενος στις υφιστάμενες πρόνοιες του Σχεδίου, που αναφέρουν πως για να θεωρηθεί ένα άτομο επανεγκατασταθέντας, θα πρέπει να βρίσκεται στα κατεχόμενα για τέσσερις συνεχόμενες ημέρες, ο κ. Κουμέττου υπέδειξε πως αυτό είναι απαράδεκτο, κάτι το οποίο έθεσε ενώπιον της υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας, σε συνάντηση που είχαν την Δευτέρα, παρουσία της κας. Άννας Αριστοτέλους και έλαβαν διαβεβαιώσεις ότι πρόκειται να αλλάξει αυτό.

Όσον αφορά στο θέμα με τις διελεύσεις και το γεγονός ότι μέλη της Αστυνομίας δεν καταγράφουν τους επανεγκατασταθέντες με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα στις αιτήσεις τους για επίδομα, ο Βαλεντίνος Κουμέττου τόνισε πως «είχαμε θέματα αστεία. Ένα τρίχρονο παιδάκι πληρούσε τα κριτήρια ενώ η μητέρα όχι ή ο σύζυγος πληροί και η σύζυγος όχι, από τη στιγμή που διαμένουν. Δεν πρέπει να αποκόπτονται με το παραμικρό. Υπήρχαν περιπτώσεις που κόσμος κόπηκε και διέμενε στον Κορμακίτη και δεν θέλουμε να τους χάσουμε».

«Σε δέκα χρόνια η Αγία Τριάδα θα χαθεί»

Από πλευράς της, η Κατίνα Ζάουρα, η οποία εκπροσωπούσε όλες της κοινότητες της Καρπασίας, επεσήμανε πως είναι κοινά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, με μεγαλύτερο να είναι το θέμα της απόστασης, αφού χρειάζονται καθημερινά πέραν των δύο ωρών για να μεταβεί κάποιος από τις ελεύθερες περιοχές στην Καρπασία.

«Στην Αγία Τριάδα οι εγκλωβισμένοι είναι κάτω των 30 και οι κάτω των 75 ετών είναι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού. Όταν έγινε ο πόλεμος, όσοι έμειναν ήταν άτομα με οικογένειες, δεν ήταν νεαροί. Τα παιδιά αναγκάστηκαν να έρθουν στις ελεύθερες περιοχές. Οι νέοι δεν μπορούν να πάνε πίσω. Ακόμη και οι πιο μεγάλοι που θέλουν να πάνε, η απόσταση είναι απαγορευτική. Καθίσαμε σε συνεδρία και στη συζήτηση που είχαμε, είπαμε ότι αφού θέλουμε να δώσουμε κίνητρα, πρέπει να το μελετήσουμε, επειδή δεν είναι μόνο οικονομικά. Η Αγία Τριάδα σε δέκα χρόνια δεν θα υπάρχει και θα την πιάσουν οι κατοχικές αρχές».

Η κα. Ζάουρα τόνισε πως παράκλησή τους είναι να αλλάξει η πρόνοια που υπάρχει στο Σχέδιο για την επανεγκατάσταση και οι υποχρεωτικές μέρες που κάποιος πρέπει να βρίσκεται στα κατεχόμενα να μην ξεπερνούν τις δέκα. «Για να υπάρξει αύξηση κατοίκων στο χωριό, πρέπει να πάνε και πιο νεαροί, όμως έχουν υποχρεώσεις. Θέλουμε να μείνει ανοιχτό το χωριό μας και πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να δώσουμε ευέλικτα κίνητρα. Είχαμε μία αίτηση, πέρασε ένας χρόνος και δεν πήρε απάντηση και όταν εγκριθεί δεν θα πάρει τα λεφτά αναδρομικά».

Όσον αφορά στο επίδομα που λαμβάνουν οι επανεγκατασταθέντες, υπέδειξε πως τα 372 ευρώ είναι μικρό ποσό, καθώς ενδεχομένως να καλύπτουν μόνο τα καύσιμά τους. «Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Η ζωή μας είχε καταστραφεί όταν αναγκαστήκαμε να φύγουμε και να έρθουμε στις ελεύθερες περιοχές. Τα λεφτά είναι λίγα. Ο κόσμος που πάει στα χωριά μας είναι φτωχός. Ο κόσμος δεν πάει για να πιάσει το επίδομα. Πάει επειδή αγαπά το χωριό του. Αν μείνουν οι τέσσερις ημέρες είναι αποτρεπτικό για τα χωριά μας».

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εγκλωβισμένων Καρπασίας, Γιαννάκης Ζάουρας, στη δική του παρέμβαση, τόνισε πως «πρέπει να μεταφέρω την κραυγή αγωνίας αν θέλω να κρατηθούν ζωντανά τα χωριά στην Καρπασία. Πρέπει όλες οι πολιτικές δυνάμεις να συμβάλουν ώστε να υπάρχει συνεχής κινητικότητα με την ελπίδα ότι θα λυθεί το Κυπριακό και θα δικαιωθούν οι θυσίες των εγκλωβισμένων. Διαφορετικά θα χαθούν οι θυσίες και θα κλαίμε επί των ερειπίων. Θέλουμε επανεγκατασταθέντες».

Αναφορικά με το χωριό του, την Αγία Τριάδα, τόνισε πως αυτή τη στιγμή έχει μόνο εννέα επανεγκατασταθέντες. «Εγώ όταν ήμουν αιχμάλωτος, ήμουν 17 ετών και οι εγκλωβισμένοι ήταν 1,330 όπως θυμούμαι από τους καταλόγους. Τώρα έμειναν 30. Εγώ λέω ότι η Αγία Τριάδα δεν θα αντέξει δέκα χρόνια, θα χαθεί πιο νωρίς. Χρειάζεται άμεσα η Κυβέρνηση να δώσει σημαντικά κίνητρα για να υπάρχει επανεγκατάσταση».

Έρχονται αλλαγές στο Σχέδιο Επανεγκατάστασης

Από πλευράς της, η Επικεφαλής για Ανθρωπιστικά Θέματα Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων, Άννα Αριστοτέλους, επεσήμανε πως ως Υπηρεσία έχουν εντοπίσει τα προβλήματα που αναφέρθηκαν, από την πρώτη στιγμή, μέσα από το δίαυλο επικοινωνίας με τους κοινοτάρχες και τα έχουν χαρτογραφήσει, μέσα από τις συνεχείς επισκέψεις στα κατεχόμενα χωριά.

«Σίγουρα μελετούμε και είχαμε και χθες συνάντηση με την υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, για να δούμε τα κίνητρα για τα άτομα που έχουν για τα άτομα αυτά. Ο σκοπός μας είναι να ενισχύσουμε την παραμονή και την επανεγκατάσταση. Κίνητρο δεν είναι κατ’ ανάγκη το οικονομικό, αλλά να λύνουμε προβλήματα της καθημερινότητας».

Αναφερόμενη στις τροποποιήσεις που μελετώνται, η κα. Αριστοτέλους τόνισε πως μέσα από τη μελέτη του Σχεδίου, διαπιστώθηκε ότι οι τέσσερις ημέρες που απαιτείται κάποιος να διαμένει στα κατεχόμενα για να θεωρείται επανεγκατασταθέντας είναι όντως απαγορευτικές και πρέπει να αλλάξει. Προς αυτό το σκοπό έχει υποβληθεί εισήγηση προς το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και φαίνεται να υπάρχει θετική ανταπόκριση.

Ένα άλλο θέμα που θέλουν να αλλάξουν, ανέφερε η Επικεφαλής για Ανθρωπιστικά Θέματα Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων είναι και το γεγονός ότι υπάρχουν ζευγάρια που ο ένας διαμένει στα κατεχόμενα και ο άλλος στις ελεύθερες περιοχές, με αποτέλεσμα να χάνουν το επίδομα, με την κα. Αριστοτέλους να τονίζει πως έγινε πρόταση επ’ αυτού και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας απάντησε θετικά. Επίσης, η Υπηρεσία Ανθρωπιστικών Θεμάτων προωθεί αλλαγές και για την παροχή βοήθειας και σε άτομα που χρήζουν κατ’ οίκον φροντίδα, αφού μέχρι στιγμής δικαιούχοι είναι μόνο μονήρη άτομα.

«Ήταν στρέβλωση του σχεδίου και εισηγηθήκαμε να είναι και για ζευγάρια, άνω των 75 ετών, η παροχή βοήθειας, ενώ αιτήσεις για άτομα και ζευγάρια κάτω των 75 θα εξετάζονται ανά περίπτωση. Σκοπός μας είναι να παρέχουμε φροντίδα σε εκείνους που επέλεξαν τα κατεχόμενα χωριά μας. Είναι συγκεκριμένες οι ενέργειες και εισηγήσεις και σύντομα θα έχουμε εξελίξεις».

Η απάντηση του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας

Η εκπρόσωπος του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας επεσήμανε πως η τελευταία αναθεώρηση του Σχεδίου έγινε στις 18 Ιανουαρίου 2023 και αφού δοκιμάστηκε και διαπιστώθηκαν οι δυσκολίες, είναι καιρός να επαναξιολογηθεί, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν υπάρχει χρονικό περιθώριο πότε θα υπάρξουν ανακοινώσεις.

Αναφορικά με τα προβλήματα στις διελεύσεις από τα οδοφράγματα, τα οποία ελέγχουν οι Βρετανικές Βάσεις, η εκπρόσωπος του Υφυπουργείου τόνισε πως υπήρξε επικοινωνία του Υπουργείου Εξωτερικών με τις Βρετανικές Βάσεις και θα δοθεί ένα βιβλιαράκι στους επανεγκατασταθέντες και εγκλωβισμένους, το οποίο θα σφραγίζεται, ώστε να καταγράφονται οι διελεύσεις. Το εν λόγω μέτρο θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1/3/2024.

Η Βουλή ζήτησε από τους αρμόδιους να στείλουν γραπτώς την οικονομική δαπάνη και τα επιδόματα που έχουν δοθεί σε εγκλωβισμένους και επανεγκατασταθέντες, σε βάθος δεκαετίας, καθώς και να αποσταλεί το κείμενο της συμφωνίας του Υπουργείου Εξωτερικών με τις Βρετανικές Βάσεις.