Το δικαιωμένο ΑΚΕΛ, ο πληγωμένος ΔΗΣΥ και οι διαφορετικές αφετηρίες του προεκλογικού

Το πολιτικό βαρόμετρο που πραγματοποίησε η IMR τον Ιανουάριο και παρουσίασε την Τρίτη ο REPORTER δείχνει πως αν είχαμε τώρα εκλογές, θα υπήρχε ντέρμπι για την πρώτη θέση. Η διαφορά που χωρίζει το ΑΚΕΛ (20%) από τον ΔΗΣΥ (18,5%) είναι μόλις μιάμιση μονάδα και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο στατιστικό λάθος. Συνεπώς, θα μπορούσε να κόψει πρώτο το νήμα οποιοδήποτε από τα δύο μεγάλα κόμματα με τα σημερινά δεδομένα, αν και εδώ και κάποιους μήνες το προβάδισμα σταθερά ανήκει στο κόμμα της Αριστεράς. Πρόκειται, άλλωστε, για μία εικόνα που καταγράφηκε και στο αντίστοιχο βαρόμετρο του Σεπτέμβρη, όταν το ΑΚΕΛ και πάλι εμφανιζόταν πρώτο με 20%, ενώ ο ΔΗΣΥ ήταν δεύτερος με 18%.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δημοσκόπηση REPORTER: Πρώτο το ΑΚΕΛ, τρίτο το ΕΛΑΜ, στα τάρταρα τα κόμματα της συμπολίτευσης

Η πρωτιά του ΑΚΕΛ προκύπτει από την εξαιρετική, για την εποχή, συσπείρωση που καταγράφει. Πιο συγκεκριμένα, το κόμμα της Αριστεράς είχε τον Ιανουάριο συσπείρωση στο 72%, ενώ ο ΔΗΣΥ βρισκόταν στο 59%. Η ψαλίδα αυτή είναι που τοποθετεί το ΑΚΕΛ στην πρώτη θέση αλλά και που αντανακλά τις διαφορές που υπάρχουν στα δύο κόμματα. Διαφορές οι οποίες ξεκάθαρα επηρεάζουν την εκλογική τους δυναμική τώρα, όμως θα διαφανεί κατά πόσον θα διατηρηθούν σε συνθήκες προεκλογικής πόλωσης, όταν πλησιάσει η ημερομηνία των εκλογών.

ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ μπήκαν στο 2024 από διαφορετικές αφετηρίες, καθώς έτρεχαν σε διαφορετικές ευθείες κατά το μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης χρονιάς. Το μεν ΑΚΕΛ βγήκε από τις Προεδρικές Εκλογές δικαιωμένο, ο δε ΔΗΣΥ πληγωμένος. Και έκτοτε, το ΑΚΕΛ προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει την έκβαση των Προεδρικών υπέρ του, ενώ ο ΔΗΣΥ να αφήσει πίσω του το κάκιστο αποτέλεσμα και την κρίση στο εσωτερικό του.

Το ρίσκο με τον Ανδρέα Μαυρογιάννη μπορεί να μην έφερε το ΑΚΕΛ στην εξουσία, αλλά θεωρείται ότι απέδωσε, καθώς έδωσε στο κόμμα της Αριστεράς τη φόρμουλα για το πώς πρέπει να κινείται αυτή την εποχή, εάν θέλει να βρίσκεται στη σφαίρα διεκδίκησης της εξουσίας, χωρίς να είναι σε θέση να προβεί σε συνεργασίες με τα κόμματα του Κέντρου σε αυτό το επίπεδο. Η φόρμουλα αυτή προϋποθέτει λιγότερο σκληροπυρηνικό ΑΚΕΛισμό και περισσότερα ανοίγματα προς τα δεξιά του χάρτη. Περιλαμβάνει, επίσης, αλλαγή στη γλώσσα και στο ύφος, καθώς και στον αντιπολιτευτικό χαρακτήρα, δημιουργώντας μια πιο σύγχρονη εικόνα, πέραν από επιλογές σε πιο φρέσκα πρόσωπα.

Είναι ξεκάθαρο πως το ΑΚΕΛ επιδιώκει να δοκιμάσει ακόμη περισσότερο αυτή τη συνταγή. Αυτό προκύπτει ήδη από κάποιες επιλογές που φαίνεται να κάνει στις εκλογές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως να υποστηρίξει στον Δήμο Λευκωσίας τον Χαράλαμπο Προύντζο, ένα κεντροδεξιό υποψήφιο που προέρχεται από τον αστικό ιστό της πρωτεύουσας και αναμένεται να επιβεβαιωθεί και όταν παρουσιαστεί το ψηφοδέλτιο των Ευρωεκλογών, καθώς οι πληροφορίες συγκλίνουν πως θα περιληφθεί τουλάχιστον μία τέτοια προσωπικότητα.

Την ίδια στιγμή, το ΑΚΕΛ φαίνεται να δίνει καλύτερη εικόνα από τον ΔΗΣΥ και σε ό,τι αφορά την ενάσκηση αντιπολίτευσης, καθώς το 24% των πολιτών αισθάνονται πολύ ή αρκετά ικανοποιημένοι από την στάση του, σε σχέση με το 17% που καταγράφει το άλλο μεγάλο κόμμα της αντιπολίτευσης. Προφανώς και αυτό είναι χαμηλό ποσοστό, αλλά το γεγονός πως ανεβαίνει στο 45% ανάμεσα στους δικούς του ψηφοφόρους, καταδεικνύει μια μεγαλύτερη αποδοχή των πρακτικών του στα πρόσωπα που το ενδιαφέρουν άμεσα για εκλογικούς σκοπούς.

Αντιθέτως, μόνο τρεις στους δέκα ψηφοφόρους του ΔΗΣΥ δηλώνουν πολύ ή αρκετά ικανοποιημένοι από τον τρόπο που το κόμμα τους ασκεί τα αντιπολιτευτικά του καθήκοντα. Αν και είναι σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από το σύνολο, παραμένει αρκετά πιο χαμηλό από το αντίστοιχο ποσοστό του ΑΚΕΛ. Το ζήτημα αυτό, βέβαια, σχετίζεται με το ευρύτερο κλίμα που επικρατεί στον ΔΗΣΥ και τις διαφωνίες που κατά καιρούς εκφράζονται για τον τρόπο που το κόμμα αντιπολιτεύεται. Υπάρχει μία μερίδα Συναγερμικών που πιστεύουν ότι το κόμμα πρέπει να ασκεί κάποιου είδους εκδικητική αντιπολίτευση προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη, θέση που δεν ενστερνίζεται η ηγεσία, που προτάσσει την υπευθυνότητα ως στάση ταυτότητας της παράταξης.

Αυτή η προσέγγιση έχει τις ρίζες της στις πληγές των Προεδρικών, οι οποίες ακόμη δεν έχουν επουλωθεί πλήρως. Αν και εδώ και αρκετούς μήνες έχουν εκλείψει τα φαινόμενα διχασμού και στο κόμμα έχει επιστρέψει η ηρεμία, οι διαφορές φιλοσοφίας και η υπόγεια αντιπαράθεση σε κάποιο βαθμό φαίνεται να παραμένουν και να βασανίζουν ακόμη την Πινδάρου. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά τον τρόπο ενάσκησης αντιπολίτευσης, αλλά και ευρύτερα. Είχαν, για παράδειγμα, ακουστεί φωνές η παράταξη να μην προβεί σε συνεργασίες με τα κόμματα του Κέντρου στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, επειδή αυτά εξέλεξαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη.

Η απουσία συναγωνιστικού πνεύματος στο εσωτερικό του ΔΗΣΥ για πολύ καιρό, φαίνεται να συνέτεινε και στην πιο εύκολη ανάπτυξη προσωπικής ατζέντας από κάποια στελέχη, τα αποτελέσματα της οποίας ενδεχομένως να είναι εν μέρει ορατά στους δυνητικούς αντάρτες του κόμματος, τους οποίους έχει ήδη προειδοποιήσει η Αννίτα Δημητρίου με πειθαρχικά μέτρα. Όσο πλησιάζουμε στις διπλές εκλογές, αναμένεται ότι το κόμμα της Δεξιάς θα αφήνει ακόμη πιο μακριά του τις Προεδρικές Εκλογές, τα όσα προηγήθηκαν και τα όσα επακολούθησαν. Οι ανοιχτές πληγές, ωστόσο, ακόμη αντανακλώνται στη συσπείρωση, η οποία βρίσκεται στο 59%. Ένα ποσοστό που δεν θεωρείται και τόσο κακό στο χρονικό σημείο που βρισκόμαστε αλλά που δείχνει πως χρειάζεται δουλειά και η επιστροφή της βάσης στην κομματική γραμμή δεν είναι απόλυτα αυτόματη διαδικασία.

Όσο θα προχωρά η προεκλογική εκστρατεία και θα ανεβαίνουν οι τόνοι, αναμένεται πως τα ποσοστά και των δύο μεγάλων θα αυξάνονται, ιδιαίτερα, δε, εάν αισθανθούν οι παραδοσιακοί τους ψηφοφόροι πως υπάρχει έντονος ανταγωνισμός για την πρώτη θέση και ευνοείται η δημιουργία συνθηκών πόλωσης. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί πως στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις διαφαίνεται πως η οροφή πλέον διαφέρει από αυτήν προηγούμενων δεκαετιών, ενώ οι αλλαγές που παρατηρούνται προϊδεάζουν για ανακατατάξεις και αλλαγές ρόλων στον πολιτικό χάρτη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το καλό και το κακό σενάριο για τον ΔΗΣΥ και ο διψήφιος αριθμός εκκρεμοτήτων