Ο νομικός Γολγοθάς Ρώσου και οι λανθασμένοι χειρισμοί που έφεραν την καταδίκη της Κύπρου στο ΕΔΑΔ

Μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έφτασε και τελικά δικαιώθηκε Ρώσος ο οποίος συνελήφθη στο αεροδρόμιο Λάρνακας στις 22 Οκτωβρίου του 2018 και παρέμεινε εγκλωβισμένος στις Κεντρικές Φυλακές, όμηρος των νομικών διαδικασιών και καθυστερήσεων, που ενίοτε δημιουργούσε και ο ίδιος, αλλά και της πανδημίας, που καθυστέρησε κατά δύο χρόνια την έκδοση του στη Ρωσία, όπου καταζητείτο για απάτη.

Πρόκειται για μια αρκετά περίπλοκη υπόθεση στην οποία, όπως αναγνωρίζει κα το ΕΔΑΔ, υπήρξαν στιγμές που είτε η μια πλευρά, δηλαδή αυτή του Ρώσου, είτε ή άλλη, δηλαδή αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχουν ευθύνη για την τεράστια καθυστέρηση στην έκδοση, ενώ σημειώνεται πως ένας εκ των λόγων ήταν και το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊου, που οδήγησε στο κλείσιμο των Δικαστηρίων.

Ο 53χρονος Ρώσος που συνελήφθη στο αεροδρόμιο Λάρνακας, προσέφυγε στο ΕΔΑΔ, καταγγέλλοντας την Κύπρο για παράνομη κράτηση και την αδικαιολόγητη, σύμφωνα με τον ίδιο, διάρκεια κράτησης του, αφού από τον Οκτώβριο του 2018, έφτασε τελικά στη Ρωσία τον Δεκέμβριο του 2020, αξιώνοντας τεράστια χρηματικά ποσά, από απώλεια εσόδων, επειδή απολύθηκε από τη δουλειά του, για ψυχική οδύνη και για νομικά έξοδα.

Τον 53χρονο εκπροσώπησε ο δικηγόρος Y.L. Boychenko, που ασκεί το επάγγελμα στο Στρασβούργο και την Κυπριακή Δημοκρατία ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης.

Τα γεγονότα

Σύμφωνα με τα γεγονότα, όπως αναφέρονται στην απόφαση του ΕΔΑΔ, ο 53χρονος αναζητήθηκε στο πλαίσιο έρευνας στη Ρωσία για υπόθεση απάτης μεγάλης κλίμακας. Στις 8 Δεκεμβρίου 2017 η Interpol εξέδωσε μέσω του Εθνικού Κεντρικού Γραφείου της Interpol στη Ρωσία, red alert σχετικά με τον 53χρονο, με την οποία ζητούσε τον εντοπισμό και την προσωρινή σύλληψή του εν αναμονή της έκδοσής του.

Τον Οκτώβριο του 2018, ο παραπονούμενος έφθασε στο αεροδρόμιο Λάρνακας, όπου όταν διαπιστώθηκε πως βρισκόταν στον κατάλογο της Ιντερπόλ συνελήφθη. Την ίδια ημέρα, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του μετά από στοιχεία που παρουσιάστηκαν ενώπιον του από την Αστυνομία. Ταυτόχρονα ενημερώθηκε και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο ήταν αρμόδιο για να ξεκινήσει τη διαδικασία έκδοσης του και να ζητήσει στοιχεία από τη ρωσική Κυβέρνηση.

Πέντε μήνες στο Επαρχιακό

Από εκεί και πέρα, ξεκίνησε ένας δικαστικός Γολγοθάς με αναβολές, πότε με ευθύνη του ίδιου του 53χρονου και πότε με ευθύνη της Δημοκρατίας. Εν αναμονή του επίσημου αιτήματος από τη Ρωσία για έκδοση του, το Δικαστήριο ενέκρινε τα διατάγματα κράτησης του. Το επίσημο αίτημα κατατέθηκε στις οκτώ Νοεμβρίου, με τις κυπριακές Αρχές να ζητούν από τις ρωσικές, καλύτερες μεταφράσεις των εγγράφων που τους απέστειλαν.

Μετά από μια σειρά νομικών διαδικασιών, οι ακροάσεις της υπόθεσης ορίστηκαν για τις 14 και 19 Δεκεμβρίου, ενώ ο δικηγόρος του 53χρονου ζήτησε να μείνει ελεύθερος με εγγύηση 50.000 ευρώ μετρητά, μαζί με εγγυητική επιστολή από την τράπεζά του για 100.000 ευρώ.

Το Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα, αφού θεώρησε πως υπήρχε μεγάλος κίνδυνος, προκειμένου να αποφύγει τη δίκη, να διαφύγει μέσω των κατεχομένων. Την ημέρα της ακρόασης, στις 14 Δεκεμβρίου 2018, ο Ρώσος ζήτησε να του επιτραπεί να αλλάξει τον δικηγόρο του με άλλον.

Στις 19 Δεκεμβρίου 2018, ο νέος δικηγόρος ζήτησε την απελευθέρωση του πελάτη του προτείνοντας του να πληρώσει 100.000 ευρώ σε μετρητά ως εγγύηση. Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα. Έτσι λοιπόν η δίκη ξεκίνησε και μετά από μια σειρά έξι ακροάσεων, όπου κατέθεσαν διάφοροι μάρτυρες, μεταξύ των οποίων και Ρώσος δικηγόρος, που επιχείρησε να εξηγήσει πως εναντίον του 53χρονου δεν εκκρεμούσε καμία ποινική διαδικασία στη Ρωσία, το Δικαστήριο εξέδωσε την απόφαση του στις 12 Μαρτίου του 2019, διατάσσοντας την έκδοση του στη Ρωσία.

Στο Ανώτατο

Στις τέσσερις Ιουνίου, ο Ρώσος υπέβαλε μέσω δικηγόρου αίτημα habeas corpus στο Ανώτατο Δικαστήριο. Στις 2 Ιουλίου 2019, όταν η υπόθεση καταχωρήθηκε για πρώτη φορά για οδηγίες, το Ανώτατο ενημέρωσε τον 53χρονο, ότι η αίτησή του δεν υποβλήθηκε σωστά, καθώς αποτελούσε στην ουσία έφεση κατά της απόφασης και όχι αίτηση για έκδοση προνομιακού διατάγματος, σχετικά με τη νομιμότητα της κράτησής του. Ωστόσο, ο δικηγόρος του προσφεύγοντος επέμενε να συνεχίσει, επομένως η ακρόαση προγραμματίστηκε για τις 4 Ιουλίου 2019.

Όταν η προσφυγή θα εξεταζόταν στο Ανώτατο στις 20 Αυγούστου 2019, ο δικηγόρος που ενεργούσε για λογαριασμό της Δημοκρατίας, ζήτησε τρεις εβδομάδες για να υποβάλει ένστασή. Η υπόθεση ορίστηκε για τις 9 Σεπτεμβρίου, ωστόσο μια ημέρα πριν η Νομική Υπηρεσία ενημέρωσε το Ανώτατο, πως λανθασμένα θεώρησε ότι η ακρόαση είχε προγραμματιστεί για τις 19 Σεπτεμβρίου (και όχι για τις 9 Σεπτεμβρίου) και ζήτησε άλλη μια εβδομάδα για να υποβάλει γραπτή ένσταση.

Τελικά, η προσφυγή εξετάστηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2019. Στις 3 Οκτωβρίου 2019 το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση ως εκπρόθεσμη, δεδομένου ότι είχε υποβληθεί σαράντα εννέα ημέρες μετά την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου (σε αντίθεση με την προθεσμία των δεκαπέντε ημερών που προβλέπει ο νόμος). Ωστόσο, το Δικαστήριο εξέτασε την αίτηση επί της ουσίας, διαπιστώνοντας ότι καμία από τις προϋποθέσεις για την απελευθέρωση ενός ατόμου που έπρεπε να εκδοθεί από την κράτηση, όπως ορίζεται στο άρθρο 10 παράγραφος 3 του νόμου περί εκδόσεως, δεν είχε εκπληρωθεί.

Ακολούθως, δεκαπέντε ημέρες μετά, μόνος και πλέον χωρίς εκπροσώπηση δικηγόρου, ο 53χρονος προσέφυγε στο Ανώτατο κατά της προηγούμενης απόφασης του. Ακολούθως εμφανίστηκε και δικηγόρος, ο οποίος μετά από λίγες ημέρες απολύθηκε από τον Ρώσο που ενημέρωσε πως θα εκπροσωπεί τον εαυτό του. Τελικά δέκα ημέρες μετά, στις 14 Νοεμβρίου ο 53χρονος εμφανίστηκε στο Δικαστήριο με νέο δικηγόρο ο οποίος ζήτησε παράταση δεκαπέντε ημερών.

Νέα καθυστέρηση λόγω Covid

Μετά από μια σειρά διαδικαστικών θεμάτων, που δεν επέτρεψαν την εξέταση της έφεσης, στις 16 Μαρτίου 2020 η ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να αναστείλει τις δικαστικές διαδικασίες και την περαιτέρω προώθηση (δηλαδή τη συνέχιση) όλων των υποθέσεων σε όλα τα επίπεδα και δικαιοδοσίες έως τις 30 Απριλίου 2020 λόγω της πανδημίας.

Στις 7 Οκτωβρίου 2019, χωρίς τη συνδρομή δικηγόρου, ο 53χρονος άσκησε έφεση αμφισβητώντας την προηγούμενη απόφαση. Παρά το γεγονός ότι το Ανώτατο ανακοίνωσε ότι θα λειτουργήσει και τους θερινούς μήνες για την εξέταση των υποθέσεων που είχαν καθυστερήσει, τελικά η υπόθεση του Ρώσου, κατατέθηκε για οδηγίες στις 11 Σεπτεμβρίου 2020 και δόθηκε εντολή στα μέρη να υποβάλουν τις γραπτές αγορεύσεις τους μετά την τροποποίηση των λόγων της προσφυγής του αιτούντος.

Ανατροπή…

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2020, ο Ρώσος υπέβαλε γραπτό αίτημα στο Τμήμα Φυλακών για να μεταβιβαστεί στο Ανώτατο για να του επιτραπεί να αποσύρει την έφεσή του και να εκδοθεί οικειοθελώς στη Ρωσία «το συντομότερο δυνατό». Δήλωσε ότι οι συνθήκες κράτησής του ήταν «πολύ καλές» και ότι «δεν είχε αξιώσεις κατά του Τμήματος Φυλακών», αλλά ότι η απόφασή του βασίστηκε αποκλειστικά σε «προσωπικά κίνητρα». Δύο ημέρες μετά το Ανώτατο αποφάσισε να απορρίψει την έφεση.

Χάθηκαν οι πτήσεις

Από εκείνη την ημέρα ξεκίνησε ένας νέος Γολγοθάς, μέχρι να βρεθεί πτήση για να πάει στη Ρωσία. Από τις 13 Οκτωβρίου που ενημερώθηκε το Υπουργείο Δικαιοσύνης για να κινήσει τις διαδικασίες για το ταξίδι στη Ρωσία, αυτό κατέστη εφικτό σχεδόν δύο μήνες μετά, στις έξι Δεκεμβρίου. Κι αυτό διότι, υπήρχαν περιορισμοί για τα ταξίδια μεταξύ Κύπρου και Ρωσίας ούτε λίγο ούτε πολύ, δεν έβρισκαν πτήσεις.

Μάλιστα, όταν το Υπουργείο Δικαιοσύνης ενημέρωσε της Ρωσικές Αρχές ότι όλα ήταν έτοιμα για να παραδοθεί, οι Ρώσοι ζήτησαν να ανασταλεί η έκδοση του μέχρι το τέλος της πανδημίας. Την ώρα που οι δύο χώρες προσπαθούσαν να λύσουν το πρόβλημα σε τεχνοκρατικό επίπεδο, ο ίδιος ο 53χρονος, ο οποίος έφτασε στα όρια της υπομονής του, πρότεινε να πληρώσει ο ίδιος τα εισιτήρια και να πάει στη Ρωσία για να τελειώσει η ιστορία.

Τελικά η έκδοση του έγινε εφικτή στις έξι Δεκεμβρίου.

Οι αποζημιώσεις

Με την προσφυγή του στο Ανώτατο, ο 53χρονος Ρώσος αξίωνε 227 χιλιάδες ευρώ για χρηματική ζημιά που υπέστη από την απώλεια εισοδημάτων, αφού από το 2017 μέχρι την ημέρα που συνελήφθη, εργαζόταν με μισθό δέκα χιλιάδες δολάρια μηνιαίως, καθώς επίσης και 1650 ευρώ για τα έξοδα που έκανε κατά τη διάρκεια παραμονής του στις Κεντρικές Φυλακές. Ο Γενικός Εισαγγελέας απέρριψε αμφότερα τα αιτήματα του, το μεν πρώτο διότι η απώλεια των μισθών του δεν σχετίζονταν με την υπόθεση του στη Ρωσία, και για τα έξοδα του στις Κεντρικές, επειδή όπως είπε, στις Φυλακές του παρέχετο φαγητό και ιματισμός και οποιαδήποτε άλλα έξοδα, ήταν προσωπικά, για αγορά, καπνικών ή μη αλκοολούχων ποτών. Το συγκεκριμένο αίτημα του Ρώσου, απορρίφθηκε και από το ΕΔΑΔ, το οποίο σημειώνει στην απόφαση του πως, «ο αιτητής δεν έχει τεκμηριώσει την αξίωσή του για την περιουσιακή ζημία που φέρεται ότι υπέστη με τη μορφή απώλειας μισθού».

Αντίθετα, το ΕΔΑΔ, δικαίωσε τον 53χρονο για την ηθική επιδικάζοντας του 26 χιλιάδες ευρώ. Σημειώνεται πως ο 53χρονος αξίωνε 100 χιλιάδες ευρώ. Τέλος ο Ρώσος αξίωνε επίσης 113.118 ευρώ για τα νομικά έξοδα του στα κυπριακά Δικαστήρια, με το ΕΔΑΔ, να του επιδικάζει ποσό 4800 ευρώ για τα έξοδα της προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και όχι για τα έξοδα στην Κύπρο.