Non paper για τον ανθρωπιστικό διάδρομο ετοίμασε η Λευκωσία-Προτάσεις σε τρεις φάσεις

Στον ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος στην κρίση στην περιοχή αλλά και στις προσεγγίσεις της Λευκωσίας αναφέρθηκε εκτενώς ο Υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος προέβη σε ενημέρωση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών αναφορικά με τις εξελίξεις. Ο Κωνσταντίνος Κόμπος απάντησε στις ερωτήσεις των βουλευτών, οι οποίοι φαίνεται στην πλειοψηφία τους να επικροτούν την στάση που τηρεί η Κυπριακή Δημοκρατία, με εξαίρεση το ΑΚΕΛ, το οποίο ασκεί δριμεία κριτική.

Ο κ. Κόμπος ανέφερε στους βουλευτές ότι από την πρώτη στιγμή προσπαθήσαμε να διαμορφώσουμε μία προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη και να βασίζεται πάνω στις καλές σχέσεις που έχουμε με τα κράτη της περιοχής. Γι’ αυτό και πραγματοποιήθηκε σειρά επαφών σε όλα τα επίπεδα, με όλες τις χώρες, ενώ είχαμε τη δυνατότητα να μεταφέρουμε και μηνύματα. Εξέφρασε, παράλληλα, την ανησυχία του για την κατάσταση που επικρατεί και για το ενδεχόμενο να προκύψει επέκταση της κρίσης, λέγοντας ότι η προσπάθεια που γίνεται είναι να θωρακίσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία από τις επιπτώσεις.

Ακολούθως, ο Υπουργός αναφέρθηκε στην ενεργοποίηση του σχεδίου Εστία, μέσω του οποίου υποβοηθήσαμε στην εκκένωση πολιτών από 35 διαφορετικές χώρες. Εξήγησε ότι παράλληλα τρέχει η προετοιμασία για το ενδεχόμενο να προκύψει ανάγκη εκκένωσης πολύ μεγαλύτερων αριθμών, που αγγίζουν τις 100,000, από την περιοχή ευρύτερα. Αυτή τη στιγμή, είπε, στο Κέντρο Ζήνων υπάρχουν 22 ξένες αποστολές με τις οποίες συντονιζόμαστε.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του ανθρωπιστικού διαδρόμου, ο Υπουργός Εξωτερικών είπε ότι εντοπίσαμε από πολύ νωρίς την ανάγκη να υπάρχει πλάνο για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Πρόκειται, εξήγησε, για ένα σχέδιο που διαμορφώθηκε βήμα με βήμα, κατόπιν διαβουλεύσεων με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και ποτέ δεν ήταν αυστηρά δομημένο και απόλυτο αλλά προσαρμοζόταν σε αυτά που ακούγαμε. Πλέον, εξήγησε, το σχέδιο έχει ωριμάσει και η Κυβέρνηση ετοίμασε ένα non paper, με το οποίο ενημέρωσε τις ΗΠΑ, τα κράτη-μέλη της ΕΕ και τα κράτη της περιοχής. Υπάρχει, ταυτόχρονα, επικοινωνία τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Παλαιστινιακή Αρχή και η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη.

Σύμφωνα με τον κ. Κόμπο, απαιτείται η ροή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα να είναι απρόσκοπτη, σε μεγάλες ποσότητες και να γίνεται με ελεγχόμενο τρόπο, διευκρινίζοντας ότι αυτό χρειάζεται και σήμερα και μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και φροντίσαμε να υπάρχουν προτάσεις και για τις τρεις φάσεις. Διευκρίνισε, παράλληλα, πως η Κύπρος δεν αντιμετωπίζει άλλες προτάσεις που υπάρχουν ως ανταγωνιστικές, αλλά θεωρεί πως υπάρχουν σοβαρά πλεονεκτήματα στη δική μας πρόταση. Η έκβαση, ωστόσο, θα εξαρτηθεί τόσο από τη βούληση του Ισραήλ όσο και από τις εξελίξεις επί του εδάφους.

Περαιτέρω, εξήγησε ότι θα πρόκειται περί ενός θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου, που θα έχει ως σημείο αφετηρίας κυπριακό λιμάνι, και η βοήθεια θα πρέπει να διασφαλίζεται από κάποιο οργανισμό τόσο στην αφετηρία, όσο και κατά τη διαδρομή, την άφιξη και τη διανομή. Υπάρχουν, πρόσθεσε, αρκετά ζητήματα που άπτονται των ποσοτήτων, του τρόπου μεταφοράς, του τρόπου ελέγχου και της συνεργασίας και είμαστε στη διάθεση των κρατών που θέλουν να βοηθήσουν. Ο κ. Κόμπος σημείωσε πως το θέμα θα τεθεί την Τετάρτη στο Παρίσι. Υπενθυμίζεται ότι ο ίδιος και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μεταβούν στη γαλλική πρωτεύουσα για να συμμετέχουν στη διεθνή ανθρωπιστική Διάσκεψη για τον άμαχο πληθυσμό στη Γάζα. «Η πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας για δημιουργία θαλάσσιου διαδρόμου μέσω της Κύπρου για απρόσκοπτη, ασφαλή και διαρκή παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με τελικό προορισμό τη Γάζα θα συζητηθεί εκτενώς στο πλαίσιο της διάσκεψης», είχε δηλώσει για το θέμα και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.

Σε ό,τι αφορά την προσέγγιση της Λευκωσίας, ο ΥΠΕΞ τόνισε ότι τηρεί στάση αρχών, επισημαίνοντας την ανάγκη να διαμορφωθεί ξανά ένας ορίζοντας για πολιτική διαπραγμάτευση, που να οδηγήσει στη λύση δύο κρατών, όπως προσδιορίζεται από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Υπογράμμισε, επίσης, πως η Χαμάς δεν εκπροσωπεί τους Παλαιστινίους και είναι τρομοκρατική οργάνωση και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Σύμφωνα με τον Υπουργό, υπάρχει υπαρξιακό ζήτημα αυτοπροστασίας του Ισραήλ, όπως και υποχρέωση για προστασία των αμάχων. Εξέφρασε, επίσης, την άποψη ότι ο ρόλος της Παλαιστινιακής Αρχής πρέπει να ενισχυθεί και ήταν σφάλμα ο παραμερισμός και η αποδυνάμωσή της. Επανέλαβε ότι η Κύπρος διαχρονικά και εμπράκτως έχει στηρίξει τον παλαιστινιακό λαό και πιστεύει ότι πρέπει να διαμορφωθεί ένας οδικός χάρτης για να οδηγηθεί το ζήτημα σε τελική επίλυση.

Απαντώντας στις επικρίσεις που δέχθηκε η Κυβέρνηση αναφορικά με την στάση της στο ψήφισμα των ΗΕ, ο Κωνσταντίνος Κόμπος είπε πως η στάση της Δημοκρατίας ενέπιπττε στο κέντρο βάρους της πλειοψηφίας της ΕΕ, μαζί με άλλα 14 κράτη-μέλη, κάτι που επιβεβαιώνεται και από τα Συμπεράσματα. Διευκρίνισε πως δεν είχαμε κάποια διαφωνία με το περιεχόμενο του ψηφίσματος, αλλά είχαμε ενστάσεις αναφορικά με τα ζητήματα που απουσίαζαν από αυτό, όπως η μη αναφορά στη Χαμάς. Αυτή η συζήτηση, υπενθύμισε, είχε γίνει και στη Διάσκεψη στο Κάιρο.

Ερωτηθείς αν τον ενοχλεί αυτό που βλέπει στην Γάζα, με τον θάνατο 70% αμάχων, ο κ. Κόμπος απάντησε «φυσικά και με ενοχλεί». Εξήγησε ότι είδε και εικόνες που δεν κυκλοφόρησαν στα ΜΜΕ, τις οποίες του έδειξαν στη Ραμάλα και στο Τελ Αβίβ. Όλο αυτό είναι τρομακτικό και απαράδεκτο και δεν υπάρχει καμιά διαφωνία. Σε ερώτηση κατά πόσον τάσσεται υπέρ της κατάπαυσης του πυρός, ο ΥΠΕΞ ανέφερε πως μετά από αυτό που συνέβη στις 7 Οκτωβρίου και την κατάσταση ασφαλείας που υπάρχει για το Ισραήλ, το να συζητά κάποιος ειρηνευτική διαδικασία χωρίς να αφαιρεθεί η Χαμάς από την εξίσωση είναι ο ουτοπικό. Η όποια προοπτική, πρόσθεσε, αφορά την αφαίρεση της Χαμάς.

Περνά εύκολα ο διορισμός Υφυπουργού

Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της συνεδρίας, συζητήθηκε και το νομοσχέδιοτου Υπουργείου Εξωτερικών που αφορά τον διορισμό Υφυπουργού για Ευρωπαϊκά Θέματα, ο οποίος θα αναλάβει την διεκπεραίωση της κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Ο κ. Κόμπος ξεκαθάρισε πως η διαδικασία που θα ακολουθηθεί είναι παρόμοια με την προηγούμενη φορά, τονίζοντας την ανάγκη να προωθηθεί άμεσα, καθώς είναι ένα τεράστιο πρότζεκτ, με προϋπολογισμό δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Ξεκαθάρισε ότι αυτό που θα δημιουργηθεί είναι θέση Υφυπουργού και όχι ένα ακόμη Υφυπουργείο και η θέση έχει ημερομηνία λήξης. Εξήγησε ότι έχει μεγαλύτερη διάρκεια από την περίπτωση του 2012, επειδή θα αναλάβει την Προεδρία από την αρχή, ενώ την προηγούμενη φορά είχε προηγηθεί η λειτουργία της Γραμματείας υπό τον κ. Μολέσκη και δεν υπήρχε εξ’ αρχής πρόθεση για διορισμό Υφυπουργού.

Σε γενικές γραμμές, αφού δόθηκαν κάποιες διευκρινίσεις, δεν εκφράστηκε οποιαδήποτε ένσταση και, ως εκ τούτου, αναμένεται σε επόμενη συνεδρία της Επιτροπής Εξωτερικών να γίνουν τελικές τοποθετήσεις και να προωθηθεί για ψήφιση στην Ολομέλεια πριν από το τέλος του χρόνου, ώστε ο διορισμός να γίνει στις αρχές του 2024.

Οι τοποθετήσεις των βουλευτών

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, είπε αρχικά πως το κόμμα του θα στηρίξει το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης για τη δημιουργία Υφυπουργείου Παρά τω Προέδρω για Ευρωπαϊκά Θέματα. Όσον αφορά την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, εξέφρασε τη διαφωνία του κόμματος του στην προσέγγιση της Κυβέρνησης στην τεράστια, όπως είπε, προσπάθεια εθνοκάθαρσης που επιχειρεί το Ισραήλ εις βάρος των Παλαιστινίων. «Δυστυχώς η Κυβέρνηση μέχρι και αυτή τη στιγμή δεν είπε λέξη κριτικής για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται όπως τα καταδεικνύει ο ΟΗΕ», είπε.

Ανέφερε πως η Κυβέρνηση τοποθετείται με τις πιο ακραίες δυνάμεις εντός της ΕΕ και της Δύσης και «ταυτίζεται πλήρως με τις απαράδεκτες ακροδεξιές πρακτικές της ακροδεξιάς Κυβέρνησης Νετανιάχου», χαρακτηρίζοντας λυπηρό το γεγονός ότι η Κυβέρνηση δεν ζήτησε καν ούτε και σήμερα δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών την κατάπαυση του πυρός για να μπορέσει να υπάρξει ο ανθρωπιστικός διάδρομος. Προφανώς αυτό οδήγησε την Κυβέρνηση στην ντροπιαστική, όπως τη χαρακτήρισε, στάση μη υπερψήφισης του ψηφίσματος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το οποίο στήριξαν 120 κράτη, 8 εκ των οποίων κράτη-μέλη της ΕΕ.

Η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ Μαρίνα Νικολάου είπε, από πλευράς της, πως η Κύπρος είναι χώρα θύμα εισβολής και ως τέτοια έπρεπε να είχε διαφορετική στάση απέναντι στις επιχειρήσεις του Ισραήλ και πρόσθεσε πως η στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών μπορεί να φέρει τη χώρα σε νέες περιπέτειες.

Η βουλεύτρια του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ανέφερε σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρία πως το κόμμα της χαιρέτισε τις ενέργειες και τις πρωτοβουλίες που η Κυπριακή Δημοκρατία έχει αναλάβει καθώς και την πολύ σωστή στάση που η Κυπριακή Δημοκρατία τήρησε στα Ηνωμένα Έθνη αναφορικά με το ψήφισμα για την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας. Η προσπάθεια και της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανέφερε, ήταν όπως στο ψήφισμα περιληφθεί αναφορά και για την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου καθώς και την καταδίκη της τρομοκρατικής οργάνωσης της Χαμάς, η οποία δεν έχει καμία σχέση με τους καλώς νοούμενους αγώνες του λαού της Παλαιστίνης. «Δυστυχώς αυτό δεν επιτεύχθηκε και πολύ σωστά η Κυπριακή Δημοκρατία συντάχθηκε με την συντριπτική πλειοψηφία των χωρών μελών της ΕΕ».

Όσον αφορά το ανθρωπιστικό δράμα, η Κυπριακή Δημοκρατία έμπρακτα, είπε η κ. Ερωτοκρίτου, και όχι απλώς διακηρυκτικά έχει αναλάβει πρωτοβουλίες που θα μπορούν να έχουν απτά αποτελέσματα στην απάμβλυνση των ανθρωπιστικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο λαός των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας. «Το αποτέλεσμα και οι ενέργειες της ΚΔ είναι πολλαπλάσιες του μεγέθους της χώρας μας και αποδεικνύουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ως ένας ειλικρινής και αξιόπιστος εταίρος μπορεί να αποτελεί γέφυρα ειρήνης», είπε.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης, στην παρέμβαση του εντός της Επιτροπής εξέφρασε τη στήριξη του προς τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας στο θέμα της Λωρίδας της Γάζας για την πρόταση της για παροχή ανθρωπιστικό διαδρόμου και ευχήθηκε πως αυτή η πρωτοβουλία πετύχει. Πρόσθεσε πως η κατάπαυση του πυρός θα πρέπει να είναι δεδομένη όπως δεδομένη είναι και η καταδίκη της Χαμάς.