Yunan, Rum milliet, εξισλαμισθέντες Έλληνες και κυπριακή ιστορία

Η πρόκληση

Η σημαντικότερη πρόκληση αφορά στην αλλαγή της αντίληψης, που έχει διαμορφώσει η μια κοινότητα για την άλλη σε σχέση με τον «μεγάλο εχθρό». Αυτό, βεβαίως, δεν συνεπάγεται με «παραχάραξη της ιστορίας», αλλά περισσότερο με ένωση των κομματιών του πάζλ ώστε να δοθεί ολόκληρη η εικόνα με πιο αντικειμενικό τρόπο.

Οι αφηγήσεις των δύο κοινοτήτων έχουν εμπεδωθεί ως «λογικές», καθώς, για παράδειγμα, σύμφωνα με την Τ/κ αφήγηση, «αφού ο Οθωμανοί ήλθαν στην Κύπρο το 1571, άρα η Κύπρος είναι τουρκική». Πρόκειται, φυσικά για  μια «λογική», η οποία δεν είναι καθόλου λογική (Οθωμανική εισβολή 1571μχ).

Οι Οθωμανοί παρουσιάζονται ως οι σωτήρες, που ήλθαν να σώσουν τους Ε/κ από τον Ενετικό ζυγό και οι μετέπειτα εξεγέρσεις των Ε/κ εναντίον των Οθωμανών παρουσιάζουν τους Ε/κ ως «αχάριστους», οι οποίοι πρόδωσαν την Τουρκία, που ήλθε να  τους σώσει. Η άλλη αφήγηση κάνει λόγο για λεηλασίες από πλευράς κατακτητών Οθωμανών, καταστροφή εκκλησιών και δημόσιων κτηρίων και αρπαγή αιχμαλώτων, τους οποίους στη συνέχεια πωλούσαν για σκλάβους.

Η συμβολοποίηση του "άλλου", του εθχρού

Η Τ/κ «ιστορία»- εκπαίδευση, θέτοντας ως σημείο αναφοράς την οθωμανική επιδρομή στην Κύπρο,  αναγνωρίζει έμμεσα τους Ε/κ ως πρώην υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με τον Παπαδάκη, ο όρος «Rum», με τον οποίο οι Τ/κ αποκαλούν ή χαρακτηρίζουν τους Ε/κ δεν σημαίνει κατ΄ ακρίβειαν «Έλληνες», αλλά πρόκειται για ένα μίγμα των διαφόρων λαών, από τους οποίους κατακτήθηκε η Κύπρος ή αναφέρεται στην ελληνορθόδοξη κοινότητα που ζει στην Οθωμανική αυτοκρατορία (Rum millet). 

Με αυτό τον  τρόπο στερείται από τους Ε/κ το αίτημα για μια ελληνική ταυτότητα. Σημειώνεται ότι για τους Έλληνες (Ελλαδίτες) χρησιμοποιείται ο όρος «Yunan» (Ιόνιο), όχι όμως και για τους Κύπριους Έλληνες.

Παρομοίως, η Ε/κ αφήγηση, υποστηρίζει ότι οι Τ/κ είναι κυρίως εξισλαμισθέντες απόγονοι των Ελλήνων της Κύπρου, αφαιρώντας τους με αυτό τον  τρόπο το δικαίωμα στην τουρκική ταυτότητα και στην απαίτηση για ύπαρξη οποιωνδήποτε δεσμών με την Τουρκία.

Συνεπώς, οι «δύο κυπριακές ιστορίες» παραγνωρίζουν την πολιτική ύπαρξη του «άλλου» στο νησί, καταχρώμενες την εθνοτική καταγωγή.

Η περίοδος 63-74 παρουσιάζεται από την Τ/κ πλευρά ως η περίοδος της μεγάλης αγριότητας των Ε/κ εναντίον των Τούρκων της Κύπρου ενώ από Ε/κ πλευράς, η δεκαετία του 60 είναι η περίοδος της τουρκανταρσίας. Η Ε/κ αφήγηση παρουσιάζει τους Τούρκους (Τ/κ) ως τους βασικούς υπεύθυνους για τη σύγκρουση.
 
Ανεξαρτήτως της ιστορικής πραγματικότητας ή του εύρους της αλήθειας στην κάθε ιστορία, πρόκειται για δύο εθνοκεντρικές αφηγήσεις με σαφή συγκρουσιακό προσανατολισμό.

ΥΓ Ο Λόγος γίνεται εργαλείο εξουσίας, λέει ο Φουκώ. Ο εκπαιδευτικός Λόγος έγινε εργαλείο συντήρησης μιας συγκεκριμένης εξουσίας ή των συμφερόντων μιας συγκεκριμένης εξουσίας για πολλά χρόνια μετά την καθοριστική  ρήξη και το Μεγάλο τραύμα. Αυτός ο συγκεκριμένος «λόγος» πρέπει να αναλύεται με καχυποψία. Σε διαφορετική περίπτωση, τον τελευταίο λόγο θα έχει η εξουσία, η οποία τελεί υπό αμφισβήτηση για τους κακούς χειρισμούς της σε μείζονες τομείς.