Ενισχύουν την προσπάθεια Ολγκίν οι Ευρωπαίοι-Διορισμός Χαν με πυξίδα τα Ευρωτουρκικά

Κατά το πρώτο του ταξίδι στις Βρυξέλλες ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε στο Euronews για τις συζητήσεις που είχε με τους επικεφαλής των Θεσμών αναφορικά με την πρόταση του για το Κυπριακό και την πιο ενεργό εμπλοκή της ΕΕ. Σε πρώτο στάδιο, είπε, πρέπει να σπάσει το αδιέξοδο και να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Θωρούμε ότι η ΕΕ, μέσα από μια πολιτική προσωπικότητα, μέσα από ενέργειες των θεσμικών οργάνων, μπορεί να μας οδηγήσει στο να πετύχουμε αυτό το στόχο, είπε, ενώ ακολούθως θα χρειαστεί τεχνοκρατική υποστήριξη των συνομιλιών από το μπλοκ, καθώς η Κύπρος θα συνεχίσει να είναι κράτος-μέλος και μετά τη λύση.

Τότε ο Γιοχάνες Χαν έκανε την τρίτη του θητεία Επιτρόπου και είχε υπό την ευθύνη του το χαρτοφυλάκιο του Προϋπολογισμού και της Διοίκησης, έχοντας διατελέσει Επίτροπος για τη Διεύρυνση και για την Περιφερειακή Πολιτική. Ενδεχομένως δεν μπορούσε να φανταστεί πως ο επόμενος ευρωπαϊκός του ρόλος θα ήταν μέρος αυτού που σχεδίαζε πριν καν εκλεγεί ο Προέδρος της Δημοκρατίας, μετατρέποντας την ΕΕ σε βασικό πυλώνα της στρατηγικής του στο Κυπριακό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ανακοινώθηκε ο Γιοχάνες Χαν ως ειδικός απεσταλμένος της προεδρίας της ΕE για το Κυπριακό-Ικανοποίηση Προέδρου

Τα πράγματα δεν κινήθηκαν με την ταχύτητα που ευελπιστούσε τότε ο νέος Πρόεδρος. Ο Ερσίν Τατάρ ήταν αρνητικός στα πάντα, αποφεύγοντας ακόμη και κοινωνικής φύσεως συναντήσεις μαζί του. Έκανε ό,τι μπορούσε ώστε να ναυαγήσει κάθε πρωτοβουλία που αναλάμβαναν τα ΗΕ, τονίζοντας ότι το μοναδικό πράγμα που είναι πρόθυμος να διαπραγματευτεί είναι τους τρόπους συνεργασίας μεταξύ των «δύο κρατών». Χρειάστηκε να έρθει ο Οκτώβριος του 2024 για να πραγματοποιηθεί η άτυπη τριμερής συνάντηση στη Νέα Υόρκη και ο Μάρτιος του 2025 για να πραγματοποιηθεί η διευρυμένη πενταμερής στη Γενεύη.

Παρά την κινητικότητα που καταγράφεται, στην τρέχουσα φάση η τουρκική πλευρά θέτει εμπόδια ακόμη και για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ενώ ο Τατάρ εμφανίζεται σε κατάσταση παράκρουσης λόγω των δικαστικών διώξεων των σφετεριστών, γεγονός που τον κάνει ακόμη πιο αδιάλλακτο, αφού καθίσταται πιο επιτακτική η ανάγκη του να πείσει ότι το ψευδοκράτος είναι «κράτος», βλέποντας να ακυρώνονται δικαστικώς οι «τίτλοι» και οι «άδειές» του και να επικρατεί πανικός στα κατεχόμενα. Έφτασε, μάλιστα, στο σημείο να συγκρίνει την επικράτηση της νομιμότητας με τρομοκρατικές ενέργειες και να απειλεί με «αντίποινα», ενδεικτικό της τεράστιας πίεσης που δέχεται.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παρανόησε με τις διώξεις σφετεριστών ο Τατάρ, απειλεί με αντίποινα-«Οι επιθέσεις έχουν μετατραπεί σε τρομοκρατικές ενέργειες»

Μετά από την κάκιστη, όπως αποδείχθηκε, δεύτερη συνάντηση για τα ΜΟΕ, στην οποία κυριάρχησε η άρνηση και ο εκνευρισμός και ο Ερσίν Τατάρ την εκτροχίασε πλήρως με την επιμονή του να παρέμβει ο Πρόεδρος στη δικαστική εξουσία και να σταματήσει τις διώξεις κατά της ασυδοσίας και της παρανομίας των σφετεριστών ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα, με αποτέλεσμα να δίνεται η αίσθηση του πισωγυρίσματος, ο Νίκος Χριστοδουλίδης άφησε να νοηθεί πως είχε κάτι να προσμένει σε σχέση με το Κυπριακό, παρά την πλήρως απαισιόδοξη εικόνα που είχε δημιουργηθεί.

«Εντείνουμε ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες μας και ελπίζω τις επόμενες μέρες να έχουμε κάποιες εξελίξεις οι οποίες θα βοηθήσουν σε αυτή την πορεία, όχι μόνο των ΜΟΕ αλλά πολύ περισσότερο της επανέναρξης των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου», δήλωσε, αποφεύγοντας να προσδιορίσει τι είναι αυτό που αναμένει, παρόλο που όπως διαφάνηκε ήταν ήδη ειλημμένη η απόφαση και συμμετείχε στις διεργασίες προετοιμασίας. Ανέφερε, ωστόσο, πως για να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανέναρξης των συνομιλιών, ένας σημαντικός παράγοντας είναι η διεθνής κοινότητα. «Άρα, ενισχύουμε ακόμη περισσότερο, ευελπιστούμε να έχουμε κάποιες ανακοινώσεις τις επόμενες μέρες, που θα μας βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση», πρόσθεσε, χωρίς να κάνει ειδική αναφορά στην ΕΕ.

Την Ημέρα της Ευρώπης επανήλθε, σημειώνοντας ότι η ΕΕ έχει τα εργαλεία που μπορούν να μας οδηγήσουν σε μια αμοιβαία επωφελή κατάσταση πραγμάτων, λαμβάνοντας υπόψη το έντονο ενδιαφέρον της Τουρκίας να έρθει πιο κοντά στην ΕΕ. «Σε αυτή την προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή, μπορώ να σας πω ότι η ΕΕ λειτουργεί προς την κατεύθυνση της Τουρκίας, έτσι ώστε να αποδεχθεί την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου», υπέδειξε, ενώ υπενθύμισε και την επιστολή που στάλθηκε στον Αντόνιο Γκουτέρες, κατά τη διάρκεια της συνόδου της Γενεύης, από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η διασύνδεση του Κυπριακού με τα Ευρωτουρκικά είναι πλέον ευδιάκριτη, όμως δεν ήταν σαφές ποια κίνηση αναμενόταν από την ΕΕ σε αυτό το στάδιο, η οποία μπορούσε να δώσει ώθηση στη διαδικασία με ένα Τατάρ σε έξαρση αλλά και σε «προεκλογική» εκστρατεία. Τελικά την απάντηση δεν την έδωσε ο ίδιος ο Πρόεδρος αλλά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αφού η Κομισιόν έπραξε αυτό που ο ίδιος ζητούσε από εκείνο το πρώτο του ταξίδι και ευελπιστούσε να γίνει πριν από το τέλος του 2024: Διόρισε ειδικό απεσταλμένο για το Κυπριακό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μεγάλες οι προσδοκίες της Λευκωσίας για το διορισμό Χαν-«Έχει όλα τα εχέγγυα για να ανταποκριθεί στο ρόλο του»

Δεν είναι ακόμη σαφές πώς ακριβώς θα κινηθεί ο Γιοχάνες Χαν και τι έχει κατά νου ο ίδιος αλλά και η κ. φον ντερ Λάιεν. Είναι, όμως, σαφές πως επιλέγηκε μία προσωπικότητα με μεγάλη ευρωπαϊκή εμπειρία, καθώς ο Αυστριακός πολιτικός διετέλεσε τρεις φορές μέλος του Κολεγίου των Επιτρόπων, με αρκετά τεχνοκρατική ενασχόληση. Συνεπώς, έχει θεωρητικά τη δυνατότητα και της πολιτικής διαχείρισης που θα βοηθήσει στην επανέναρξη των συνομιλιών αλλά κυρίως της τεχνοκρατικής υποστήριξης, όταν και εφόσον γίνει βήμα επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας.

Είναι, ταυτόχρονα, πολύ καλός γνώστης των Ευρωτουρκικών, λόγω και των χαρτοφυλακίων που διαχειριζόταν, που αποτελούν ίσως τον σημαντικότερο μοχλό πίεσης προς την κατοχική χώρα, ενώ συνεργαζόταν στενά με την Πρόεδρο της Κομισιόν. Ταυτόχρονα, όπως επεσήμανε ο Πρόεδρος, ο κ. Χαν γνωρίζει και το Κυπριακό. Ο διορισμός του, δε, τονίζει την επένδυση που κάνει η ίδια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Κυπριακό, καθώς θα αναφέρεται απευθείας σε αυτήν. Κυρίως, όμως, αποτελεί ισχυρή ένδειξη για το επίπεδο συνεννόησης που υπάρχει πλέον μεταξύ Λευκωσίας και Βρυξελλών για το εθνικό μας ζήτημα.

Η Κομισιόν σημείωσε, πάντως, ότι ο κ. Χαν θα συμβάλει στη διαδικασία διευθέτησης του Κυπριακού, στο πλαίσιο των ΗΕ, σε στενή συνεργασία με την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, γεγονός που εξηγεί και την χρονική επιλογή, καθώς ο επαναδιορισμός Ολγκίν τέθηκε σε ισχύ τη Δευτέρα. Αυτή η διασύνδεση γίνεται και από την Κυβέρνηση, καθώς ουσιαστικά ολοκληρώνεται το παζλ των παραγόντων που θα διαδραματίσουν ρόλο στην παρούσα φάση του Κυπριακού και συγκεκριμένα στις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών.

Όπως ανέφερε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο διορισμός του πρώην Επιτρόπου «υπογραμμίζει τη δέσμευση της Επιτροπής για την επανένωση της Κύπρου, με στόχο τη διασφάλιση μίας λειτουργικής και βιώσιμης, συνολικής διευθέτησης, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές, τις αξίες και τη νομοθεσία της ΕΕ».

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Ερσίν Τατάρ αντέδρασε αρνητικά στον διορισμό Γιοχάνες Χαν, αφού διαχρονικά θεωρεί πως η ΕΕ «μεροληπτεί» υπέρ των Ε/κ, αδυνατώντας να κατανοήσει πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι αναπόσπαστο μέρος του μπλοκ και ως εκ τούτου οι παράνομες πράξεις της κατοχικής Τουρκίας στην Κύπρο στρέφονται εις βάρος και της ίδιας της ΕΕ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δεν άρεσε στον Τατάρ ο διορισμός Χαν-«Μονομερή προσπάθεια που αγνοεί τις πολιτικές πραγματικότητες»

Ο Τατάρ είπε πως πρόκειται για «μονομερή προσπάθεια που αγνοεί τις πολιτικές πραγματικότητες και τις ευαίσθητες ισορροπίες στο νησί», ενώ υποστήριξε ότι η ΕΕ δεν μπορεί να εμπλακεί σε καμιά διαδικασία χωρίς την συγκατάθεση της τ/κ πλευράς. Εμφανίστηκε ενοχλημένος και από το λεκτικό που χρησιμοποίησε η Κομισιόν, λέγοντας ότι «αποκαλύπτει σαφώς τον στόχο της ε/κ πλευράς να προετοιμάσει ξανά το έδαφος για την εξαντλημένη θέση της ομοσπονδίας», ενώ, κατά τον ίδιο, υπάρχει «νέα ατμόσφαιρα». «Αυτός ο μονομερής διορισμός που έγινε από την ΕΕ σε απάντηση στις πιέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, αντί να συμβάλλει στο έδαφος διαλόγου που διαμορφώνεται σε αυτή τη νέα ατμόσφαιρα, χρησιμεύει για να καλύψει τις αδιάλλακτες πολιτικές που επιβάλλονται από την ελληνοκυπριακή ηγεσία», δήλωσε περαιτέρω.

Εντελώς αντίθετη ήταν, προφανώς, η τοποθέτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος ανέφερε πως ήταν κάτι που υποσχέθηκε στον κυπριακό λαό προεκλογικά και εργάστηκε βάσει συγκεκριμένου σχεδιασμού. «Η απόφαση αυτή δεν είναι αποτέλεσμα στιγμιαίας συγκυρίας. Αποτελεί καρπό συντονισμένων διπλωματικών προσπαθειών, επιμονής και συνεπούς στρατηγικής, την οποία από την πρώτη στιγμή θέσαμε μεθοδικά, με σοβαρότητα και αξιοπιστία, στο υψηλότερο ευρωπαϊκό επίπεδο», τόνισε, υπενθυμίζοντας ότι απορρέει από τα Συμπεράσματα του Ιουνίου του 2023 και του Απριλίου του 2024, καθώς και από την κοινή επιστολή Φον ντερ Λάιεν-Κόστα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αισιόδοξος για κινητοποίηση στο Κυπριακό ο ΠτΔ μετά το διορισμό Χαν-Συνομιλίες ξανά με Ολγκίν, αναμένεται ανακοίνωση καθόδου

Διατύπωσε την εκτίμηση ότι ο κ. Χαν θα βοηθήσει στη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλουμε για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, επισημαίνοντας ότι αναμένεται και η κάθοδος της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ το δεύτερο δεκαήμερο Μαΐου. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης χαιρέτισε με ιδιαίτερη ικανοποίηση τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ, καθώς πρόκειται για μία κίνηση ουσιαστικής σημασίας που επιβεβαιώνει, με τον πιο σαφή τρόπο, την αποφασιστικότητα και προσήλωση της ΕΕ να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επανέναρξη των συνομιλιών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παροξυσμός στα κατεχόμενα για τις συλλήψεις σφετερισμών-«Επηρέασαν όλους τους τομείς»