«Ο Γρηγόρης Αυξεντίου εφονεύθη»-Εξήντα οκτώ χρόνια από τη θυσία του Σταυραετού του Μαχαιρά

Το ημερολόγιο δείχνει 3 Μαρτίου 1957. Πάνω από το Μαχαιρά πετάνε τα αγγλικά ελικόπτερα, ενώ επίγειες δυνάμεις έχουν περικυκλώσει το κρησφύγετο. Μέσα ακούγεται «σύντροφοι, ο Θεός να με βγάλει ψεύτη, προδοθήκαμε». Εκείνη την ημέρα, στα βουνά του Μαχαιρά, ο Γρηγόρης Αυξεντίου έδινε μαθήματα ηρωισμού και σαν άλλος Λεωνίδας, φώναξε «Μολλών Λαβέ» και κοίταξε το θάνατο κατάματα, αρνούμενος να παραδοθεί στους κατακτητές. Είναι η μέρα που το όνομα Γρηγόρης Αυξεντίου γράφεται με χρυσά γράμματα στην ιστορία και ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ περνά στο πάνθεο των ηρώων.

Εξήντα οκτώ χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα που ο Γρηγόρης Αυξεντίου θυσιάστηκε για την ελευθερία της Κύπρου. Εξήντα οκτώ χρόνια, που ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ κάηκε ζωντανός από τους Άγγλους κατακτητές. Εξήντα οκτώ χρόνια από την θυσία που μέχρι και σήμερα συγκλονίζει την Κύπρο.

Το όνομα του Γρηγόρη Αυξεντίου γράφτηκε στις εφημερίδες της εποχής για πρώτη φορά στις 5 Απριλίου 1955, δηλαδή πέντε ημέρες μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Ήταν η αγγελία της προκήρυξής του από τους Άγγλους και μάλιστα έδιναν αμοιβή 250 λίρες σε όποιον τον πρόδιδε και τον κατέδιδε στην Αστυνομία. Ωστόσο, για δύο χρόνια κανείς δεν τον πρόδωσε, μέχρι εκείνη την μοιραία ημέρα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: O Γληόρης, ο Ζήδρος, ο Αίαντας ο Μάστρος-Η μέρα που έσβησε ο ήλιος του Μαχαιρά

Το όνομά του άρχισε να εμφανίζεται συχνότερα στον έντυπο τύπο της εποχής. Κάποια κείμενα αφορούσαν τις έρευνες των Αρχών, που διενεργούσαν για εντοπισμό του, άλλες φορές για πληροφορίες ότι κάποιος τον είδε, αλλά δεν επιβεβαιώθηκαν. Στις 27 Οκτωβρίου 1955 έκανε την εμφάνισή του ο «Ζήδρος». Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ελευθερία» αναφέρεται στην έρευνα που είχε γίνει στην οικία του Γρηγόρη Αυξεντίου. Ο αστυνομικός λοχίας, Μεχμέτ Τζεμάλ, είχε αναφέρει πως μέσα στην τσέπη του παντελονιού του Αυξεντίου είχε βρει δύο διαταγές του Γεώργιου Γρίβα Διγενή, που αναφέρεται στο Ζήδρο.

Η 3η Μαρτίου 1957

Ήταν 3 Μαρτίου 1957. Στα βουνά του Μαχαιρά, ο Αυξεντίου έδινε μαθήματα ηρωισμού, σ’ όλη την οικουμένη. Άγγλοι στρατιώτες περικύκλωσαν το κρησφύγετό του κοντά στον Μαχαιρά.

Ο Γρηγόρης φώναξε τότε «σύντροφοι, ο Θεός να με βγάλει ψεύτη, προδοθήκαμε». «Αρχηγέ, μαζί σου και στον θάνατο» ψιθύρισαν όλοι. Δεν πρόλαβαν να τελειώσουν την κουβέντα τους και οι στρατιώτες έφθασαν στην είσοδο του κρησφύγετου. Φώναξαν στους άνδρες να παραδοθούν όμως καμία απάντηση.

Η μάχη κράτησε για ώρες. Στην ομάδα του ήταν οι Ανδρέας Στυλιανού, Αυγουστής Ευσταθίου, Αντώνης Παπαδόπουλος και Φειδίας Συμεωνίδης, τους οποίους, όμως, διέταξε να βγουν από το κρησφύγετο και να παραδοθούν για να σωθούν, ενώ αυτός έμεινε και πολέμησε μόνος επί 10 ώρες τους εχθρούς, τραυματισμένος από θραύσμα χειροβομβίδας. Ο ίδιος αποφασισμένος να μην πέσει ζωντανός στα χέρια των Άγγλων και αν χρειαστεί να θυσιαστεί τους είπε επί λέξη:

Σε προτροπές των Άγγλων να παραδοθεί είχε μόνο μία απάντηση να δώσει «Μολών Λαβέ». Αμέσως, τέσσερις στρατιώτες όρμησαν μέσα στην σπηλιά. Ο Αυξεντίου τους υποδέχτηκε με καταιγιστικά πυρά. Οι τρεις Βρετανοί οπισθοχώρησαν έντρομοι, ο τέταρτος, ένας δεκανέας, έπεσε νεκρός. Σύμφωνα με μαρτυρία του συμπολεμιστή του Αυγουστή Ευσταθίου, που μετά τη ρίψη χειροβομβίδας στο κρησφύγετο επέστρεψε, με υπόδειξη των Άγγλων, για να διακριβώσει αν ο Αυξεντίου ήταν ζωντανός και να τον πείσει να παραδοθεί.

Ο Αυγουστής προτίμησε να μείνει μαζί με τον αρχηγό του. Ο Γρηγόρης φώναξε: «Τώρα είμαστε δύο. Ελάτε να μας πάρετε». Και η μάχη συνεχίστηκε ως το απόγευμα. Προσπάθειά τους ήταν να κρατήσουν τη μάχη μέχρι να νυχτώσει και επωφελούμενοι από το σκοτάδι να διαφύγουν.

Οι Άγγλοι στρατιώτες, που αντιλήφθηκαν τον σκοπό τους, περιέλουσαν το κρησφύγετο με βενζίνη, το πυρπόλησαν και έκαψαν ζωντανό τον Αυξεντίου, ενώ ο Αυγουστής Ευσταθίου, με βαριά εγκαύματα, επιχειρεί έξοδο και συλλαμβάνεται.

Οι εμπρηστικές βόμβες πετρελαίου, λαμπαδιάζουν τα πάντα. Έτσι, καιόμενος σαν λαμπάδα, έπεσε ο Γρηγόρης Αυξεντίου, άμορφη μάζα από καμένη σάρκα, πυροβολώντας ως το τέλος, Κυριακή 3 Μαρτίου 1957.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Από τη θητεία του Αυξεντίου στο Κιλκίς, στο Αυξέντιο Ξάνθης-Οδοιπορικό REPORTER

«Λάβετε, φάγετε,

τούτο εστί το σώμα και το αίμα μου,

το σώμα και το αίμα του Γρηγόρη Αυξεντίου,

ενός φτωχόπαιδου, 29 χρονώ, απ’ το χωριό Λύση,

οδηγού ταξί, το επάγγελμα,

που `μαθε στη Μεγάλη Σχολή του Αγώνα,

τόσα μόνο γράμματα,

όσα να φτιάχνουν τη λέξη ” Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ι Α “,

που `μαθε στη Μεγάλη Σχολή του Αγώνα,

τόσα μόνο γράμματα,

όσα να φτιάχνουν τη λέξη ” Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ι Α “».