Καταγγέλλουν απραξία Αρχών για την ασφάλειας τους, ζητούν μισθολογική αναβάθμιση οι Δημόσιοι Κατήγοροι

Επιστολή προς τον πρόεδρο και τα μέλη της επιτροπής Νομικών της Βουλής, στην οποία καταγράφουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, αλλά και τα αιτήματα που έχουν, για βελτίωση των συνθηκών εργασία τους, απέστειλαν οι δημόσιοι κατήγοροι της Νομικής Υπηρεσίας. Κεντρικό αίτημα των Δημόσιων Κατηγόρων, είναι αφενός η ενίσχυση της ασφάλειας αλλά και η μισθοδοτική αναβάθμιση τους, που θεωρούν ότι θα ενδυναμώσουν την ανεξαρτησία τους και θα τους προστατεύσει από εξωτερικές παρεμβάσεις.

Στη σκιά των εγκληματικών ενεργειών, κατά δημοσίων κατηγόρων, αλλά και των πρόσφατων εκθέσεων Ευρωπαϊκών και Διεθνών Οργανισμών, η επιτροπή Νομικών της Βουλής, με τη διαδικασία του αυταπάγγελτου, μετά από εισήγηση της Ειρήνης Χαραλαμπίδου, θα συζητήσει τα ζητήματα που άπτονται του θεσμού των Δημόσιων Κατηγόρων, οι οποίοι στην επιστολή τους περιγράφουν στους βουλευτές, το πλαίσιο μέσα στο οποίο καλούνται να εργαστούν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ενέγραψε θέμα στην Βουλή η Χαραλαμπίδου για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι δημόσιοι κατήγοροι

Όπως αναφέρουν οι Δημόσιοι Κατήγοροι, η GRECO, η οποία αποτελεί όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, εντεταλμένο για την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς, στον Τέταρτο Κύκλο Αξιολόγησης της Κύπρου ασχολήθηκε μεταξύ άλλων με την πρόληψη της διαφθοράς στις «εισαγγελικές αρχές» (Prosecutors). Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τη Νομική Υπηρεσία, Σύσταση της GRECO προς την Κύπρο ήταν να εισαχθούν «μέσα ενδυνάμωσης της ανεξαρτησίας των εξουσιών άσκησης δίωξης και της δυνατότητας των λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας και των Κατηγόρων ξεχωριστά να ασκούν τα καθήκοντα τους με τρόπο πιο αυτόνομο».

Οι Δημόσιοι Κατήγοροι, υποδεικνύουν πως, «η ενίσχυση της ασφάλειας αλλά και η μισθοδοτική αναβάθμιση είναι μέσα τα οποία ενδυναμώνουν την ανεξαρτησία των Δημοσίων Κατηγόρων, η οποία αποτελεί θεμέλιο για την απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης».Αναλύοντας την έννοια της ανεξαρτησίας, εξηγούν πως οι Δημόσιοι Κατήγοροι πρέπει να ασκούν τα καθήκοντα τους με πλήρη αυτονομία και να προστατεύονται από εξωτερικές παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανεξάρτητη κρίση τους και τις αποφάσεις τους. «Εξού και η ανεπάρκεια ασφάλειας αλλά και απολαβών των Δημοσίων Κατηγόρων ελλοχεύει κινδύνους επηρεασμού τους από εξωτερικούς παράγοντες», υποδεικνύουν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Εκτός Δικαστηρίων οι δικηγόροι της Δημοκρατίας-Απέχουν από τα καθήκοντά τους μετά τον εμπρησμό

Αναφερόμενοι στα καθήκοντα που εκτελούν, οι Δημόσιοι Κατήγοροι εξηγούν πως ουσιαστικά είναι λειτουργοί της Νομικής Υπηρεσίας οι οποίοι εκπροσωπούν τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας με την παρουσίαση ποινικών υποθέσεων στα Κυπριακά Δικαστήρια. Εμφανίζονται ενώπιον των Επαρχιακών Δικαστηρίων και Εφετείου, και ένας αριθμός από αυτούς ενώπιον των Κακουργιοδικείων. Όπως εξηγούν, χειρίζονται υποθέσεις όπως οικονομικά εγκλήματα, αδικήματα διαφθοράς ένοπλες ληστείες, διαρρήξεις, κλοπές, αδικήματα βίας κατά του προσώπου, εμπορίας προσώπου και άλλα σοβαρά αδικήματα. Πέραν των ακροάσεων και πρώτων εμφανίσεων των ποινικών υποθέσεων, οι Δημόσιοι Κατήγοροι καλούνται καθημερινά να χειριστούν αιτήματα προσωποκράτησης υπόπτων (για τα οποία εμφανίζονται και Σαββατοκύριακα και αργίες) και αιτήματα κράτησης κατηγορουμένων ενώπιον του Δικαστηρίου, παραπομπές υποθέσεων προς τα Κακουργιοδικεία, πλειάδα ενδιάμεσων αιτήσεων, παροχή νομικών συμβουλών και καθοδήγηση προς την Αστυνομία, παροχή Σημειωμάτων και Απόψεων προς τον Γενικό Εισαγγελέα σε σχέση με νομικά ζητήματα που προκύπτουν στα πλαίσια του ποινικού δικαίου.

Πέραν και επιπρόσθετα των ανωτέρω, σημειώνεται ότι οι Ανώτεροι Δημόσιοι Κατήγοροι, ή και άλλοι Κατήγοροι που εκτελούν καθήκοντα υπεύθυνου Επαρχίας, παρέχουν καθοδήγηση, συμβουλές και εποπτεύουν τους υπόλοιπους Δημοσίους Κατηγόρους της κάθε Επαρχίας. Λόγω της αύξησης στον αριθμό, στον βαθμό δυσκολίας και πολυπλοκότητας των υποθέσεων, υποστηρίζουν πως, αναγκάζονται να εργαστούν πέραν του ωραρίου της Δημόσιας Υπηρεσίας, χωρίς καμία αποζημίωση για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα δυσβάστακτα, όπως τα χαρακτηρίζουν καθήκοντα τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η πολιτική συμφωνία για διαχωρισμό στη Νομική Υπηρεσία και η βούληση για αλλαγή

«Λόγω της ιδιαίτερης σοβαρότητας και πολυπλοκότητας αυτών των υποθέσεων απαιτείται υψηλό επίπεδο νομικής κατάρτισης ενώ συνεπάγεται και αυξημένος βαθμός ευθύνης. Το λειτούργημα του Δημόσιου Κατήγορου απαιτεί τον ίδιο βαθμό ακεραιότητας, εντιμότητας και αμεροληψίας όπως οι Δικαστές», προσθέτουν.

Ακολούθως στην επιστολή τους, οι Δημόσιοι Κατήγοροι σημειώνουν πως, «λόγω ακριβώς της σπουδαιότητας του έργου των Δημοσίων Κατηγόρων και της σημασίας του για την απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης, η GRECO προέβηκε σε Σύσταση προς την Κυπριακή Δημοκρατία ώστε να εισαχθούν Κανόνες Δεοντολογίας σε σχέση με τους Δημόσιους Κατηγόρους οι οποίοι να ενισχύουν την ανεξαρτησία τους».

Στη συνέχεια προσθέτουν πως, «προς συμμόρφωση της εν λόγω Σύστασης, η Νομική Υπηρεσία θέσπισε τον Κώδικα Δεοντολογίας και Συμπεριφοράς των Δημόσιων Κατηγόρων, αξίζει δε να σημειωθεί ότι ο εν λόγω Κώδικας Δεοντολογίας των Δημοσίων Κατηγόρων είναι ισάξιου επιπέδου με τον Κώδικα Δεοντολογίας των Δικαστών , ο οποίος θεσπίστηκε στην Κύπρο και πάλι λόγω Σύστασης της GRECO προς την Κυπριακή Δημοκρατία».

Σε ότι αφορά τις απειλές που δέχονται, μετά κι από τα πρόσφατα γεγονότα, στην επιστολή τους οι Δημόσιοι Κατήγοροι σημειώνουν πως, συχνά γίνονται δέκτες απειλών κατά της ζωής όχι μόνο των ιδίων αλλά και των οικογενειών τους. «Τα πρόσφατα συμβάντα περί το τέλος του 2023 και αρχές 2024, με βομβιστικές επιθέσεις/εμπρησμοί εναντίον Δημοσίων Κατηγόρων της Επαρχίας Πάφου αποτελούν σοβαρά παραδείγματα της επικινδυνότητας του επαγγέλματος των Δημοσίων Κατηγόρων. Τα προαναφερόμενα παραδείγματα δεν είναι τα μοναδικά, εφόσον ανάλογη βομβιστική επίθεση έχει συμβεί ξανά κατά το 2016 εναντίον άλλης Δημόσιας Κατηγόρου της Επαρχίας Πάφου».

«Η Πολιτεία», σημειώνουν, «επί της ουσίας παρέμεινε άπρακτη εφόσον, ενώ είχαν συζητηθεί και το 2016 μέτρα προστασίας των Δημοσίων Κατηγόρων, εντούτοις κανένα από αυτά δεν υλοποιήθηκε μέχρι σήμερα». Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω, τονίζουν πως το ζήτημα της ασφάλειας τους δεν μπορεί να αφήνεται στην τύχη. «Η Πολιτεία έχει υποχρέωση να τους προστατέψει εφόσον, με την παρουσίαση και απόδειξη ποινικών υποθέσεων στα Δικαστήρια, ουσιαστικά αγωνίζονται για την προώθηση του δημοσίου συμφέροντος. Θα πρέπει δε να ληφθούν άμεσα μέτρα τα οποία να ενισχύουν την ασφάλεια των Δημοσίων Κατηγόρων».

Σε σχέση με την αναβάθμιση των κλιμάκων και την μισθοδοσία τους, οι δημόσιοι κατήγοροι παραπέμπουν στην GRECO και στους Ιρλανδούς εμπειρογνώμονες οι οποίοι ετοίμασαν σχετική Έκθεση για εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας Κύπρου το 2018. Όπως σημειώνουν στο μέρος της Έκθεσης που αφορά τους Δημόσιους Κατηγόρους, οι Ιρλανδοί Εμπειρογνώμονες, αναφέρουν ότι η παράλειψη αναβάθμισης της μισθοδοτικής κλίμακας των Δημοσίων Κατηγόρων συνιστά «διαρθρωτικό κώλυμα στις προοπτικές προαγωγής τους και αποτελεί εμπόδιο στα κίνητρα και πεδίο ανάπτυξης τους» . Για αυτό το λόγο, προέβησαν σε Σύσταση αναβάθμισης των Δημοσίων Κατηγόρων ώστε αυτοί να έχουν τις «συνήθεις» (“ordinary”) και ίσες ευκαιρίες ανέλιξης με τους υπόλοιπους νομικούς λειτουργούς της Νομικής Υπηρεσίας.

«Παρά τις παραπάνω συστάσεις των ανεξάρτητων Ιρλανδών Εμπειρογνωμόνων αλλά και κυριότερα, τις συστάσεις της GRECO, στις οποίες οφείλει να ανταποκριθεί η Κυπριακή Δημοκρατία, μέχρι σήμερα οι μισθοδοτικές κλίμακες των Δημοσίων Κατηγόρων δεν έχουν αναβαθμιστεί ως έπρεπε. Αντίθετα, παραμένουν οι χαμηλότερες κλίμακες στην Νομική Υπηρεσία», υποδεικνύουν οι Δημόσιοι Κατήγοροι.

Αναφορικά με τις συστάσεις της GRECO για να εισαχθούν «μέσα ενδυνάμωσης της ανεξαρτησίας των εξουσιών άσκησης δίωξης και της δυνατότητας των λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας και των Κατηγόρων ξεχωριστά να ασκούν τα καθήκοντα τους με τρόπο πιο αυτόνομο», οι Δημόσιοι Κατήγοροι, παραθέτουν και την απάντηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία ενημέρωσε την GRECO ότι αναβάθμισε τον μισθό σχεδόν όλων των βαθμίδων των νομικών λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργών που ασχολούνται με ποινικές υποθέσεις, σημειώνοντας ότι με αυτόν τον τρόπο «οι λειτουργοί/εισαγγελείς θα επωφεληθούν περισσότερη ανεξαρτησία και αυτονομία, κατάλληλη για την εκτέλεση των καθηκόντων τους».

Ωστόσο οι Δημόσιοι Κατήγοροι, υποδεικνύουν στην επιστολή τους πως, στην πραγματικότητα δεν υπήρξε εξομοίωση των μισθοδοτικών κλιμάκων μεταξύ των Δικαστικών Λειτουργών και των Δημοσίων Κατηγόρων.Συγκεκριμένα αναφέρουν πως, «κανένας από τους Δημόσιους Κατηγόρους της Νομικής Υπηρεσίας δεν έλαβε τη σχετική αύξηση στο μισθό του, αλλά αντίθετα οι μισθοδοτικές κλίμακες των Δημοσίων Κατηγόρων παραμένουν οι χαμηλότερες από όλες τις θέσεις της Νομικής Υπηρεσίας. Η αναφερόμενη αύξηση/αναβάθμιση, που προέβαλε η Κυπριακή Δημοκρατία στην GRECO ότι δόθηκε στους λειτουργούς της Νομικής Υπηρεσίας, δόθηκε στις ανώτερες θέσεις των Δικηγόρων της Δημοκρατίας, εκ των οποίων όμως μόνο ένας μικρός αριθμός δικηγόρων υπάγεται στο Ποινικό Τμήμα και ασχολείται με ποινικές διώξεις, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία των δικηγόρων που έλαβαν τις σχετικές αυξήσεις ανήκουν σε άλλα Τμήματα της Νομικής Υπηρεσίας».

Εντούτοις, προσθέτουν στην επιστολή τους, «για τους Δημόσιους Κατήγορους, που είναι αυτούς που αξιολογούσε κατεξοχήν η GRECO όπως αναφέρθηκε ανωτέρω και που είναι για αυτούς που προέβηκε στη σύσταση της για ενίσχυση της αυτονομίας τους, δεν υπήρξε καμία αναβάθμιση της μισθοδοτικής τους κλίμακας. Συνεπώς διαπιστώνεται τελικά ότι δεν υπήρξε ουσιαστική συμμόρφωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη Σύσταση της GRECO, παράλειψη η οποία υφίσταται εις βάρος των Δημοσίων Κατηγόρων».

Μάλιστα, προχωρούν σε ερμηνεία της αποχώρησης Δημοσίων Κατηγόρων, που μεταπηδούν στη Δικαστική Υπηρεσία. Όπως αναφέρουν, οι χαμηλές αποδοχές τους, σε σχέση με το επίπεδο, τη φύση αλλά και τον όγκο εργασίας που επωμίζονται, έχουν οδηγήσει και συνεχίζουν να οδηγούν με ανησυχητικά αυξανόμενους ρυθμούς ικανούς και έμπειρους Δημόσιους Κατήγορους να μεταπηδούν στη Δικαστική Υπηρεσία ή στις θέσεις των Δικηγόρων της Δημοκρατίας, επειδή αυτές αφορούν υψηλότερες μισθοδοτικές κλίμακες ή να αναζητούν απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα με καλύτερες συνθήκες εργασίας. Ταυτόχρονα σημειώνουν πως οι χαμηλές μισθοδοτικές κλίμακες των Δημοσίων Κατηγόρων λειτουργούν αποθαρρυντικά στο να προσελκύσουν έμπειρους δικηγόρους για να υποβάλουν αίτηση για διορισμό ως Δημόσιοι Κατήγοροι.

Συνοψίζοντας τα αιτήματα τους, στην επιστολή τους προς την επιτροπή Νομικών της Βουλής, ζητούν από την πολιτεία την ενίσχυση της ανεξαρτησίας τους μέσω διορθωτικών αλλαγών στους τομείς της ασφάλειας και της αναβάθμισης τους, καθώς επίσης και άμεση λήψη μέτρων τα οποία να ενισχύουν την ασφάλεια τους και αλλαγή της μισθοδοτικής τους κλίμακας, ώστε να υπάρξει ίση μεταχείριση με τους Δικηγόρους της Δημοκρατίας και πραγματική συμμόρφωση με τις Συστάσεις της GRECO αλλά και τις υποδείξεις των Ιρλανδών Εμπειρογνωμόνων.

«Η εκπλήρωση των προαναφερθέντων αιτημάτων», αναφέρουν, «θα ενδυναμώσει την ανεξαρτησία τους η οποία αποτελεί θεμέλιο για την απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης. Άλλωστε, η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία κατ’ ομολογία και ορθά θεωρεί ότι οι Δημόσιοι Κατήγοροι «διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στο ποινικό δικαστικό σύστημα». Θα πρέπει λοιπόν η Πολιτεία να τους εφοδιάσει με τα απαραίτητα εχέγγυα της ασφάλειας και της αναβάθμισης ώστε να τους καταστήσει ικανούς να ανταπεξέλθουν στα υψηλά καθήκοντα και ευθύνες που η ίδια τους έχει αποδώσει αλλά και ως ένα μετρο για καταστολή της διαφθοράς για να μπορούν να ασκούν τα καθήκοντα τους με πλήρη αυτονομία και να προστατεύονται από εξωτερικές παρεμβάσεις», καταλήγουν οι Δημόσιοι Κατήγοροι της Νομικής Υπηρεσίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μύθοι και... απομυθοποίηση-Το βάρος στην Κυβέρνηση για τον διαχωρισμό εξουσιών του Εισαγγελέα