Συντονίζει κινήσεις με την φον ντερ Λάιεν πριν μεταβεί στον Λίβανο ο Πρόεδρος

Εξαιρετικά σημαντική κρίνεται η συνάντηση συντονισμού που θα έχει σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφορικά με το φλέγον ζήτημα της εξεύρεσης λύσεων για τον Λίβανο.

Η νέα μεταναστευτική κρίση που βιώνει η χώρα μας, αν και αφορά Σύρους πολίτες, στην πραγματικότητα έχει επίκεντρο τον Λίβανο, καθώς αυτό είναι το σημείο εκκίνησης των πλοιαρίων που τους μεταφέρουν στα κυπριακά χωρικά ύδατα. Αν και είχε επιτευχθεί άτυπη συμφωνία με τη χώρα να επιτηρεί την ακτογραμμή της, ώστε να μην καταφέρνουν οι διακινητές να μεταφέρουν παράτυπους μετανάστες, ο πόλεμος στο Ισραήλ φαίνεται να ανέτρεψε δεδομένα και να έχει καταστήσει και πρακτικά πιο δύσκολη αυτή τη διαδικασία ελέγχου, με αποτέλεσμα, με το που βελτιώθηκαν οι καιρικές συνθήκες, να ξεκινήσουν οι μαζικές αφίξεις Σύρων από τη γειτονική χώρα.

Αν και θεωρητικά η Κύπρος δεν είναι ο μοναδικός προορισμός για αυτές τις βάρκες, είναι ο πιο προσβάσιμος. Λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας των δύο χωρών, το ταξίδι είναι σύντομο, μπορεί να πραγματοποιηθεί με πλοιάρια σε κακή κατάσταση και κοστίζει πολύ λιγότερα χρήματα. Ως εκ τούτου, οι ροές καταλήγουν κατά κύριο λόγο στα ανατολικά παράλια της Κύπρου, καθιστώντας το νησί μας ουσιαστικά την χώρα πρώτης υποδοχής των Σύρων που κατευθύνονται στην Ευρώπη.

Η προσέγγιση της Κυβέρνησης είναι πως το ζήτημα που έχει προκύψει εκ νέου, θα πρέπει να επιλυθεί από την ΕΕ, η οποία διαθέτει τα εργαλεία για κάτι τέτοιο. Για αυτό τον λόγο και σήμερα, πριν την μετάβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας, των Υπουργών Εξωτερικών και Εσωτερικών και της αντιπροσωπείας στη Βηρυτό, ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα έχει την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει με την κ. φον ντερ Λάιεν το πλάνο των εταίρων για διαχείριση.

Η ΕΕ ήδη προσφέρει οικονομική βοήθεια στον Λίβανο. Αυτό που η κυπριακή Κυβέρνηση επιδιώκει είναι το ύψος της βοήθειας να αυξηθεί στο πλαίσιο μιας πιο εξειδικευμένης συμφωνίας με τη γειτονική χώρα, η οποία θα διασυνδέει τα χρήματα αυτά με υποχρέωση, από πλευράς Λιβάνου, να ελέγχει καλύτερα την ακτογραμμή του και να μην επιτρέπει την παράνομη διακίνηση ανθρώπων.

Η Λευκωσία προτείνει, μάλιστα, να αναλάβει η ίδια η ΕΕ μέρος του βάρους, με την αξιοποίηση της Frontex, η οποία θα μπορούσε να συνδράμει στις προσπάθειες του Λιβάνου. Από πλευράς ΕΕ, η ιδέα φαίνεται να αξιολογείται θετικά, ωστόσο μέχρι στιγμής ο Λίβανος, μια χώρα ιδιαίτερα ασταθής, που ακροβατεί ανάμεσα σε πολύ λεπτές ισορροπίες, παρουσιάζεται αρνητικός έναντι ενός τέτοιου ενδεχομένου. Θα μπορούσε, όμως, το οικονομικό κίνητρο να αποτελέσει μοχλό πίεσης. Το ίδιο ισχύει και για εμπλοκή της Europol, η οποία θα μπορούσε να συνδράμει στις προσπάθειες για πάταξη των κυκλωμάτων διακίνησης.

Δεδομένου ότι υπάρχουν προηγούμενα, με πιο πρόσφατη τη συμφωνία που έγινε μεταξύ ΕΕ και Αιγύπτου, τεχνικά δεν θεωρείται πολύ δύσκολο να επιτύχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια αντίστοιχη συμφωνία και με τον Λίβανο. Ωστόσο, αυτές οι διαδικασίες στην ΕΕ είναι συνήθως χρονοβόρες και η Κύπρος δεν έχει χρόνο, αφού οι υποδομές της δεν μπορούν να αντέξουν τις συνεχείς αφίξεις νέων πλοιαρίων, αφού πρόκειται για πρόσωπα που, λόγω του καθεστώτος πρόσφυγα που έχουν, δικαιούνται συμπληρωματική προστασία και έτσι η συμφόρηση που προκαλείται δεν μπορεί αντιμετωπιστεί με απελάσεις.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναμένεται να τονίσει στην επικεφαλής της Κομισιόν πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη να κινηθούν πλέον γρήγορα οι διαδικασίες, για τις οποίες έτσι κι αλλιώς υπάρχει δεδηλωμένη πρόθεση, ώστε να σταματήσει η Κυπριακή Δημοκρατία να δέχεται τέτοιου είδους πιέσεις. Βέβαια, η Λευκωσία θεωρεί ότι πιο μόνιμη λύση στο πρόβλημα θα είναι ο αποχαρακτηρισμός κάποιων περιοχών της Συρίας, οι οποίες σήμερα είναι στην πράξη ασφαλείς, και παράλληλα προωθούνται ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο αυτή αποτελεί μια πιο μεγάλη πρόκληση, που δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την πολιτική βούληση, καθώς είναι τεχνικά περίπλοκη και ως εκ τούτου αναμένεται να είναι πιο χρονοβόρα διαδικασία. Για αυτό και σε πρώτο πλάνο βρίσκεται η συμφωνία της ΕΕ με τον Λίβανο, που μπορεί να προσφέρει άμεσες λύσεις.

Μετά τον συντονισμό με την κ. φον ντερ Λάιεν, η κυπριακή αντιπροσωπεία θα μπορεί τη Δευτέρα να συνομιλήσει με τη Βηρυτό, έχοντας διάφορες επιλογές στη διάθεσή της, κατά τον Υπουργό Εξωτερικών, αξιοποιώντας και τις καλές σχέσεις που διατηρούν οι δύο χώρες. Από πλευράς Λευκωσίας υπάρχει η κατανόηση πως στην πραγματικότητα και ο Λίβανος αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα μαζί μας, καθώς δέχεται συνεχώς ροές Σύρων προσφύγων. Για αυτό και αναμένεται να παρουσιαστεί η πρωτοβουλία για αποχαρακτηρισμό ως επιπλέον κίνητρο για τη γειτονική χώρα.