Η χρονοτριβή στην υπόθεση Θανάση, οι χαμένες ευκαιρίες και τα ερωτήματα

Κανείς δεν μπορεί να προδικάσει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της θανατικής ανάκρισης που πραγματοποιείται το τελευταίο διάστημα για την υπόθεση Θανάση Νικολάου. Τα δεκαοκτώ χρόνια που παραμένει ανοιχτή, χωρίς κατάληξη και φυσικά χωρίς την απονομή Δικαιοσύνης, είναι επαρκής ένδειξη πως δεν μπορούν να γίνονται προβλέψεις. Ωστόσο, αυτό που μπορεί πλέον να καταγραφεί, είναι η βούληση που δείχνει η δικαστής για ολοκλήρωση της διαδικασίας το συντομότερο δυνατό, ώστε να υπάρξει επιτέλους ένα τέλος στις ατέρμονες διαδικασίες που εκθέτουν το κράτος.

Η δικαστής Ντόρια Βαρωσιώτου δεν έκανε αποδεχτό το αίτημα της εκπροσώπου της Εισαγγελίας να εμπλακεί στην υπόθεση άλλος ένας ιατροδικαστής, ακριβώς γιατί δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να συνεχίζεται αυτή η κατάσταση χωρίς ένα ορατό ορίζοντα τέλους. Όπως η ίδια έγραψε στην απόφασή της, δίνει στην υπόθεση Θανάση προτεραιότητα, σχολιάζοντας πως η γενική αρχή είναι πως οι υποθέσεις πρέπει να διεκπεραιώνονται σε εύλογο χρονικό διάστημα και αυτή εκκρεμεί εδώ και 18 χρόνια, χαρακτηρίζοντας το φαινόμενο πρωτοφανές για τα χρονικά των κυπριακών Δικαστηρίων. Τράβηξε έτσι την γραμμή, δίνοντας το μήνυμα πως δεν θα υπάρξει άλλη χρονοτριβή.

Η πραγματικότητα είναι πως το κράτος είχε την ευκαιρία ξανά πρόσφατα να εμπλέξει στην υπόθεση οποιοδήποτε ιατροδικαστή ή εμπειρογνώμονα της επιλογής του. Μετά το πόρισμα των ποινικών ανακριτών, η έρευνα είχε ξανανοίξει στην Αστυνομία, η οποία δεν έκρινε ότι θα ήταν χρήσιμη άλλη μία γνωμάτευση ειδικού. Ο φάκελος της υπόθεσης αξιολογήθηκε από τη Νομική Υπηρεσία, η οποία και πάλι δεν εντόπισε την ανάγκη για περαιτέρω στοιχεία ή πραγματογνωμοσύνη. Μάλιστα, με βάση το διαθέσιμο μαρτυρικό υλικό, έκρινε ότι δεν θα προχωρήσει σε διώξεις εναντίον κανενός, παρά το γεγονός πως στο πόρισμα των ανεξάρτητων ποινικών ανακριτών Μάτσα-Αλεξόπουλου εντοπίζονταν ποινικά αδικήματα εις βάρος ατόμων που ανέλαβαν τη διερεύνηση της υπόθεσης στα προηγούμενα της στάδια. Προκύπτει, συνεπώς, το ερώτημα, γιατί εντόπισε την ανάγκη για επιπλέον εξειδικευμένες εξετάσεις και υπομνήματα τώρα, που η υπόθεση έκλεισε ξανά και όχι στο πρόσφατο παρελθόν.

Σχεδόν επί δύο δεκαετίες, η οικογένεια Νικολάου κατηγορούσε την Κυπριακή Δημοκρατία ότι απέτυχε να διερευνήσει ορθά τον θάνατο του Θανάση. Χρειάστηκε, άλλωστε, η ίδια να κάνει τον ντετέκτιβ και να ασκήσει αφόρητες πιέσεις, έχοντας πίσω της πλέον μια θυμωμένη κοινωνία, για να προκύψουν στοιχεία πως επρόκειτο για δολοφονία και όχι για αυτοκτονία, όπως επί χρόνια ήταν πεπεισμένες οι Αρχές. Μάλιστα, αντί το κράτος να οδηγήσει τους δολοφόνους ενώπιον του Δικαστηρίου, εμπλεκόταν σε δικαστικές διαμάχες με την οικογένεια του θύματος, για να αποδείξει πόσο ορθοί ήταν οι αποδεδειγμένα λανθασμένοι χειρισμοί του. Μέχρι και στο ΕΔΑΔ έφτασε το θέμα, όπου κρίθηκε πως οι Αρχές δεν έκαναν τις δέουσες και αναγκαίες έρευνες για να διαπιστωθούν οι συνθήκες θανάτου του 26χρονου, εξού και ακολούθησε η ανάθεση της έρευνας στους ποινικούς ανακριτές.

Σε όλα αυτά τα χρόνια, το κράτος δεν επέδειξε την απαραίτητη σπουδή για να διαλευκάνει αυτή την υπόθεση. Και όχι απλώς δεν έκανε τις απαραίτητες ενέργειες, αλλά επέμενε κιόλας ότι τα έκανε όλα σωστά, επιλέγοντας να αγνοεί επιδεικτικά την οικογένεια, που από το πρώτο δευτερόλεπτο ήταν βέβαια πως το παιδί της δολοφονήθηκε και δεν προχώρησε σε πράξη αυτοχειρίας. Και αποφάσισε να κάνει επιπλέον εξετάσεις, μετά που ολοκληρώθηκαν οι έρευνες και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη μία διαδικασία που αποσκοπεί σε τελικά συμπεράσματα.

Με όλα όσα προηγήθηκαν, οι πρώτοι που θα έπρεπε να ήθελαν να τελειώνει αυτή η υπόθεση θα έπρεπε να ήταν οι εκπρόσωποι του αφάνταστα εκτεθειμένου κράτους. Αυτοί εναντίον των οποίων φωνάζει ο κόσμος, κάθε φορά που ανταποκρίνεται στο κάλεσμα της κ. Ανδριάνας και μαζεύεται έξω από την Νομική Υπηρεσία να απαιτήσει Δικαιοσύνη για τον Θανάση της. Ωστόσο, το αίτημά τους προς το Δικαστήριο, όχι απλώς θα προξενούσε μια νέα καθυστέρηση, αλλά δείχνει πως έχασαν και πάλι στο πρόσφατο παρελθόν, σε φάση που θα έπρεπε να ήταν σαφώς σοφότεροι, την ευκαιρία να προβούν στις ενέργειες που ήθελαν. Μόλις πριν από λίγους μήνες είχαν ικανοποιηθεί οι Αρχές από τα δεδομένα που είχαν ενώπιον τους και κατά τον συγκεκριμένο χρόνο, δεν υπήρξε ανάγκη για επιστράτευση νέου εμπειρογνώμονα, πράγμα το οποίο κρίθηκε στην παρούσα φάση που άρχισε η θανατική ανάκριση.

Το κράτος έχει να λογοδοτήσει πολλά για αυτή την υπόθεση. Απέτυχε να προστατέψει ένα παιδί που υφίστατο bullying ενώ εκπλήρωνε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις προς την πατρίδα. Απέτυχε να αντιληφθεί από την πρώτη στιγμή τη φύση της υπόθεσης, επιμένοντας για πάρα πολύ καιρό στην εκδοχή της αυτοκτονίας. Προέβη σε τόσο κακή διερεύνηση, που ο ένας ποινικός ανακριτής είχε αναφέρει πως μεταχειρίστηκαν την υπόθεση σαν κλοπή ποδηλάτου. Άφησε για σχεδόν 20 χρόνια δολοφόνους να κυκλοφορούν ελεύθεροι και την πιθανότητα να βρεθεί επαρκής μαρτυρία εναντίον τους να μειώνεται με κάθε μέρα που περνά. Αγνοούσε μια οικογένεια που κατέβαινε έξω από τη Νομική Υπηρεσία ντυμένη με φωτογραφίες του πτώματος του δικού της ανθρώπου. Κι όταν δεν τους αγνοούσε, τους πολεμούσε στα Δικαστήρια. Όταν είχε την ευκαιρία να επανορθώσει, με το νέο άνοιγμα της υπόθεσης, δεν κατάφερε να πετύχει τίποτα και, όπως αποδεικνύεται από το αίτημα της εισαγγελέα, δεν κατάφερε καν να εντοπίσει το όποιο κενό μπορεί να υπήρχε και να το συμπληρώσει. Και εσχάτως, έκανε… outsource τις διώξεις στην οικογένεια, καθώς θα ακολουθηθεί ο δρόμος των ιδιωτικών ποινικών, μετά την απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα να μην προχωρήσει ο ίδιος στις σχετικές διαδικασίες.

Για πόσο ακόμη θα έρχονται στην επιφάνεια λάθη των Αρχών στην υπόθεση Θανάση; Και για πόσο ακόμη θα πρέπει να αισθάνονται οι πολίτες ντροπή εκ μέρους του κράτους για τους χειρισμούς του;