Ανέβηκαν οι τόνοι στην Επ. Παιδείας-«Τούτες τις μαγκιές μεν τις κάμνεις σε μένα» ο ένας, «ντροπή σου» ο άλλος

Σε υψηλούς τόνους πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας, για το θέμα της τροποποίησης των κανονισμών λειτουργίας των Δημοτικών Σχολείων, αφού κάποιες αναφορές στο διάλογο που γίνεται για την μετάβαση από την ειδική στην ενιαία εκπαίδευση, προκάλεσαν την έντονη αντιπαράθεση των βουλευτών του ΑΚΕΛ και της ΔΗΠΑ, Χρίστο Χριστοφίδη και Αλέκο Τρυφωνίδη. Στο μεταξύ, το Υπουργείο Παιδείας άκουσε τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες όλων των παρευρισκόμενων και έδωσε απαντήσεις για τα περί έλλειψης τροποποίησης κανονισμών για τα παιδιά της ειδικής εκπαίδευσης.

Στην Επιτροπή Παιδείας τέθηκε επί τάπητος το τελικό κείμενο που ετοίμασε το Υπουργείο, όσον αφορά στην τροποποίηση των κανονισμών λειτουργίας των Δημοτικών Σχολείων, δεδομένου ότι η υφιστάμενη νομοθεσία χρονολογείται από το 2008 και αυτό είχε καταστήσει επιτακτική ανάγκη την αλλαγή. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ακούστηκαν αρκετές απόψεις, ειδικά όσον αφορά στην ειδική εκπαίδευση και στην απουσία σημαντικών αναφορών, όπως για παράδειγμα απουσία της λέξης προσβασιμότητας.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης έγινε αναφορά και στο διάλογο που έχει εξαγγείλει ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για την ενιαία εκπαίδευση, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη, με την υπουργό μάλιστα να περιμένει τις εισηγήσεις των εμπλεκόμενων φορέων μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου. Σε μία παρέμβαση του γενικού γραμματέα της ΠΟΕΔ, Χάρη Χαραλάμπους, για να ξεκαθαρίσει ότι ο διάλογος δεν θα ολοκληρωθεί μέχρι το Μάιο, αλλά θα είναι μία τριετής διαδικασία, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης πήρε το λόγο και ανέφερε πως η υπουργός Παιδείας, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του προϋπολογισμού του Υπουργείου, ανέφερε πως τον Μάιο θα κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο, θα ψηφιστεί και τον Σεπτέμβριο θα υλοποιηθεί. «Αυτά είπε η υπουργός. Από εκεί και πέρα, όποιος δεν κάμνει να πάει σπίτι του», είπε ο κ. Τρυφωνίδης.

Αυτή την αναφορά του κ. Τρυφωνίδη θέλησε να σχολιάσει στην τοποθέτησή του ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, ο οποίος ανέφερε πως κάποιοι θέλουν να στείλουν την υπουργό σπίτι της. Κάτι που προκάλεσε την έντονη αντίδραση του κ. Τρυφωνίδη, ο οποίος σε έντονο ύφος ανέφερε στον κ. Χριστοφίδη ότι τα αυτιά του ακούνε ό,τι θέλουν και ότι η τοποθέτησή του δεν ήταν αυτή. Ο κ. Χριστοφίδης, από πλευράς του, ανέβασε επίσης τον τόνο και είπε στον κ. Τρυφωνίδη «τούτες τις μαγκιές μεν τις κάμνεις σε μένα» και ζήτησε στον κ. Τρυφωνίδη να μην φωνάζει, με τον δεύτερο να απαντά «ντροπή σου». Η αντιπαράθεση έληξε με την παρέμβαση του προέδρου της Επιτροπής, Παύλο Μυλωνά.

Ο λόγος που παρουσιάστηκαν οι κανονισμοί

Πρώτος το λόγο στη συνεδρία πήρε από πλευράς Υπουργείου Παιδείας ο Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης, Μάριος Στυλιανίδης, ο οποίος σημείωσε ότι η διαδικασία για τροποποίηση των κανονισμών λειτουργίας των Δημοτικών Σχολείων ξεκίνησε από τις ανάγκες που καταγράφηκαν το 2015, για την ομαλή λειτουργία των σχολείων.

«Διαφάνηκε ότι απαιτείται ομαλοποίηση και ομαδοποίηση κανονισμών για να είναι πιο εύχρηστοι από τους εκπαιδευτικών. Παρουσιάζονταν ελλείψεις ή ασάφειες και υπήρχε ενδεχόμενο παρερμηνειών, υπήρχε μεγάλη ανάγκη για αλλαγές για περιστατικά βίας».

Ο κ. Στυλιανίδης σημείωσε πως το 2016-2017 είχε ξεκινήσει η πρώτη φάση διαβούλευσης με τους διάφορους εταίρους του Υπουργείου Παιδείας, για να γίνει η αλλαγή, ενώ εξήγησε πως είχε οριστεί και μία επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι τα φορέων και κατέθεσαν τις εισηγήσεις και προτάσεις τους. Στη συνέχεια, το κείμενο ετοιμάστηκε το Νοέμβριο του 2019 και εν μέσω πανδημίας είχε αποσταλεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο. Η απάντηση, όπως είπε ο κ. Στυλιανίδης ήρθε τον Ιούλιο του 2020 και στις 20 Ιουλίου είχε περάσει από Υπουργικό Συμβούλιο και πήρε έγκριση να κατατεθεί ενώπιον της Βουλής, από τον υπουργό Παιδείας. «Ωστόσο, το Υπουργείο Παιδείας έκρινε ότι τότε υπήρχαν πιο σημαντικά θέματα που έχριζαν διαχείρισης, που το συγκεκριμένο θέμα δεν ήταν άμεσης προτεραιότητας».

Ο Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης σημείωσε, δε, ότι τον περασμένο Ιανουάριο αποστάλθηκε μία επιστολή προς όλους τους φορείς για να καταθέσουν απόψεις και οι οργανωμένοι γονείς Προδημοτικής απάντησαν ότι δεν προλαβαίνουν να τοποθετηθούν. Τόνισε, δε, ότι λήφθηκαν οι απόψεις των εμπλεκόμενων υπόψη και στη συνέχεια ολοκληρώθηκε το κείμενο, το οποίο απεστάλη στη Νομική Υπηρεσία, ξανά, για νομοτεχνικό έλεγχο και επέστρεψε πίσω.

«Δεν συμπεριλήφθηκαν οι εισηγήσεις της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού»

Στην τοποθέτησή της, η εκπρόσωπος του γραφείου της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού σημείωσε πως η Επίτροπος έδωσε τις απόψεις της από το Μάρτιο του 2023 και χαιρέτησε την προσπάθεια για ομαδοποίηση των κανονισμών, αφού είναι ένα καλό εργαλείο στα χέρια των εκπαιδευτικών.

«Μελετώντας το τελικό κείμενο που έχει σταλεί στην Βουλή, η Επίτροπος είδε ότι δεν είχαν συμπεριληφθεί οι περισσότερες συστάσεις της. Κάποια πράγματα δεν λήφθηκαν υπόψη. Μπήκαν σε κάποιες πρόνοιες και κανονισμούς, δεν υπάρχουν πρόνοιες για να ακουστεί η φωνή του παιδιού στις διαδικασίες για μέτρα. Επίσης, έπρεπε να υπάρχει πρόνοια για να δημιουργηθεί κώδικας συμπεριφοράς των εκπαιδευτικών ή άλλων ενηλίκων που μπαίνουν στο σχολείο».

Η θέση των δασκάλων

Η πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Μύρια Βασιλείου, στην δική της τοποθέτηση, σημείωσε πως οργάνωση από την πρώτη στιγμή είναι παρούσα στη διαδικασία, ενώ η ένστασή τους είχε να κάνει με το γεγονός ότι για το κείμενο που παρουσιάστηκε το Σεπτέμβριο του 2022, είχε γίνει μονομερώς και γι’ αυτό ζήτησαν να γίνει διάλογος με το Υπουργείο Παιδείας. «Έγινε διάλογος, καταθέσαμε απόψεις και θέσεις. Το ιδεατό για μας θα ήταν να έχουμε μπροστά μας κείμενο με το οποίο θα είχαμε 100% συμφωνία».

Όπως σημείωσε, τα σημαντικότερα σημεία, στα οποία διαφωνούν, για την οργάνωση των δασκάλων έχουν να κάνουν με τη διαφοροποίηση που υπάρχει στους νέους κανονισμούς, για τον τρόπο διοικήσεως των σχολείων. Σημείωσε ότι στους υφιστάμενους κανονισμούς, τα σχολεία που έχουν τρεις δάσκαλους και πάνω είναι πολυδιδάσκαλα και διοικούνται από Διευθυντές, ενώ στα σχολεία που υπάρχουν δύο δάσκαλοι, διοικούνται από βοηθούς διευθυντές.

«Για μας είναι σημαντικό να υπάρχουν μηχανισμοί διαχείρισης καταγγελιών προς εκπαιδευτικούς από γονείς, επειδή είναι κάτι που προκαλεί προβλήματα. Το επόμενο διάστημα θα καταθέσουμε και γραπτώς τα ζητήματα που έχουμε».

Αντιδρούν οι σύνδεσμοι γονέων για παιδιά με αναπηρίες

Παίρνοντας το λόγο ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου για τον Αυτισμό, Σταύρος Βρόντης, σημείωσε πως δεν είχαν πολύ χρόνο να μελετήσουν την πρόταση του νομοσχεδίου, ωστόσο έχουν κάποιες σημειώσεις. Το πρώτο θέμα που έθεσαν στο τραπέζι είναι η εκπροσώπηση των παιδιών με αναπηρία. «Η μεγάλη στρέβλωση είναι ότι στην Παγκύπρια Συνομοσπονδία Γονέων δεν υπάρχει εκπρόσωπός μας, με αποτέλεσμα να αποφασίζουν για μας χωρίς εμάς. Είμαστε έξω από τις συζητήσεις, είμαστε μόνο οργανώσεις, στη Βουλή ερχόμαστε 5-6 άτομα και αν είχαμε προσκλήσεις για συζητήσεις θα το κάναμε».

Το δεύτερο θέμα που έθεσε ο κ. Βρόντης είναι ότι φαίνεται να αφαιρέθηκε από τους κανονισμούς η γραπτή αξιολόγηση των παιδιών. «Μέσα στους κανονισμούς αναφέρεται ότι μετά το πρώτο τετράμηνο και μετά το δεύτερο τετράμηνο γίνεται αξιολόγηση των μαθητών Προδημοτικής ή Δημοτικής και ότι κάνουν προσωπικό πρόγραμμα. Είναι διάκριση και πρέπει να χρήζουν αξιολόγησης γραπτής. Είμαστε όλοι δικαιούχοι, για να έχουμε ενημέρωση γραπτή για τα παιδιά μας».

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου για το Σύνδρομο Down, Ανδρέας Βασιλείου, στη δική του παρέμβαση, θέλησε να εισηγηθεί στο Υπουργείο Παιδείας να ζητήσει τις απόψεις όλων των φορέων, τις οποίες θα μπορούσαν να τις καταθέσουν γραπτώς για να γλιτώσουν και χρόνο, ενώ σε επισήμανση ότι ο διάλογος για τους κανονισμούς δεν είναι καινούργιος, ο κ. Βασιλείου ξεκαθάρισε ότι κάθε χρόνο λένε τα ίδια.

«Είμαστε εδώ με γνώμονα το συμφέρον του μαθητή. Ένα θέμα που θέτουμε αφορά στα πιστοποιητικά, έχουμε σοβαρό πρόβλημα, επειδή είναι πιστοποιητικό παρακολούθησης. Ένα άλλο θέμα αφορά στην αναπλήρωση των δασκάλων και εισηγούμαστε να υπάρχει χρονικός ορίζοντας και σε περίπτωση μακροχρόνιας απουσίας να υπάρχει αντικατάσταση».

Ο κ. Βασιλείου σημείωσε πως πάγιο αίτημα να φύγει ο περιορισμός της επανάληψης μίας τάξης στα δύο χρόνια. «Δεν πρέπει να τα πιέζουμε. Να δίνεται κατ’ εξαίρεση εκεί που πρέπει. Κάποια παιδιά μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο στο Δημοτικό ή στο νηπιαγωγείο. Είναι σύνολο αποφάσεων. Τώρα είναι στα δύο χρόνια και μετά προχωρούν».

Όσον αφορά στην γραπτή ενημέρωση, ο κ. Βασιλείου σημείωσε πως θέλουν να υπάρχει, καθώς τα παιδιά παρακολουθούνται από διάφορους θεραπευτές. «Θα έπρεπε οι θεραπευτές και οι εκπαιδευτικοί να έχουν σύμπνοια δεδομένων και να μην μεταφέρουμε πληροφορίες εμείς από τον ένα στον άλλο. Επίσης, όσον αφορά στις θεραπείες και τις απουσίες, σημειώνουμε ότι κάποιες θεραπείες παρέχονται μετά το σχολείο, όμως μπορεί να πάρουμε τα παιδιά την ώρα του σχολείου και θέλαμε να μην υπάρχει θέμα με τις απουσίες».

Από πλευράς της, η πρόεδρος του Συνδέσμου ΔΕΠΥ, Μαρίνα Γεωργίου, τόνισε ότι έλαβαν επιστολή στις 8 Νοεμβρίου, ωστόσο δεν συμμετείχαν σε διαβούλευση και τόνισε ότι σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, οι οργανώσεις των γονιών πρέπει να συμμετέχουν σε διαβούλευση.

«Από το Σεπτέμβριο του 2022 είχαμε κενό. Για την εκπροσώπηση των γονιών παιδιών με αναπηρία στους Συνδέσμους Γονέων Δημοτικής, δεν υπάρχει πρόνοια, επειδή γονείς δεν έχουν χρόνο. Θέλουμε να υπάρχει πρόνοια να συμμετέχουμε στην Συνομοσπονδία. Όσον αφορά στους κανονισμούς, θεωρούμε ότι πρέπει να αλλάξει ο όρος παιδί με ειδικές ανάγκες και να γίνει παιδί με αναπηρία, επειδή μετά θα πρέπει να ξανάρθουμε πίσω».

Ένα άλλο θέμα που έθιξε η κα. Γεωργίου αφορά στα αναλυτικά προγράμματα, καθώς όπως εξήγησε, οι στόχοι και οι ανάγκες του κάθε παιδιού είναι διαφορετικές και πρέπει να υπάρξουν διαφοροποιημένα αναλυτικά προγράμματα για τα παιδιά με αναπηρία.

«Πρέπει, επίσης, να σταματήσει ο διαχωρισμός για την ειδική εκπαίδευση και τη γενική. Καλούμαστε σε διάλογο και ακόμη ακούμε για ειδική εκπαίδευση και για Δημοτική. Πρέπει να είναι σε μία ομπρέλα όλα».

Στην δική της τοποθέτηση, η πρόεδρος της οργάνωσης «Αγκαλιά Ελπίδας», Γιούλα Πιτσιάλη, σημείωσε ότι πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που επικαλούνται τα παιδιά με αναπηρία και να αφαιρεθεί η αναφορά για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Την ίδια ώρα, επεσήμανε ότι απουσιάζει από το κείμενο των κανονισμών η λέξη προσβασιμότητα, σε πολλά σημεία. «Πρέπει να είναι προσβάσιμα τα σχολεία, τα προγράμματα, οι σχολικές γιορτές, για να εξυπακούεται ότι υπάρχει πρόσβαση σε όσα ετοιμάζει το σχολείο. Βλέπουμε τα παιδιά ότι πάνε εκδρομές και δεν είναι προσβάσιμοι οι χώροι».

Αναφορικά με τα αναλυτικά προγράμματα, η κα. Πιτσιάλη τόνισε ότι «θέλουμε να συμπεριλάβουμε τα παιδιά στα σχολεία και πρέπει να είναι ευέλικτο το αναλυτικό πρόγραμμα και να είναι προσβάσιμο. Δεν μπορούν να έχουν όλα τα παιδιά τους ίδιους στόχους. Είμαστε ικανοποιημένοι ότι υπάρχει η αναφορά για διαφοροποίηση. Η ενιαία αξιολόγηση δεν είναι κάτι που μπορεί να εφαρμοστεί στα δικά μας παιδιά, πρέπει να είναι διαφοροποιημένα».

Παίρνοντας το λόγο ο πρόεδρος της ΠΟΣΥΓΟΠΕΑ, Χρίστος Αυγουστίνος, σημείωσε πως υπάρχει μία γενική παρατήρηση ότι σε κανένα σημείο δεν υπάρχει αναφορά ποιος φέρει την ευθύνη για υλοποίηση των αποφάσεων των επαρχιακών επιτροπών, ενώ επανέλαβε την παρατήρηση ότι δεν υπάρχει κάποια αναφορά για το θέμα της προσβασιμότητα. «Υπάρχει θέμα με το Ολοήμερο σχολείο και υπάρχει διάκριση, επειδή δεν αναφέρονται τα ειδικά σχολεία. Είμαστε κάθετοι και το ζητούμε εδώ και πέντε χρόνια, να λειτουργούν τα ειδικά σχολεία στο θεσμό του Ολοήμερου. Κάποια πράγματα πρέπει να μπαίνουν στη βάση, για να μην κάνουμε διαβουλεύσεις μετά. Να κάνουμε κανονισμούς σήμερα για τα επόμενα χρόνια».

Οι απαντήσεις Υπουργείου Παιδείας

Πριν κλείσει η συνεδρία, το λόγο πήρε ξανά ο Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης, Μάριος Στυλιανίδης, ο οποίος σημείωσε ότι δεν γίνεται προσπάθεια να αλλάξουν οι κανονισμοί του περί ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης νόμου. «Είναι και απάντηση για ποιο λόγο δεν υιοθετούμε άλλο όρο για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Είναι άλλος νόμος, που πρέπει να καταργηθεί και μετά να εντάξουμε στους κανονισμούς. Σήμερα δεν μπορούμε να διαφοροποιήσουμε τους κανονισμούς αυτούς».

Ο κ. Στυελιανίδης τόνισε ότι πρέπει να προχωρήσουν με τις συγκεκριμένες διαφοροποιήσεις, επειδή τα σχολεία λειτουργούν με κανονισμούς του 2008, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. «Είναι πάνω από δέκα χρόνια διαβουλεύσεων και αφού υπάρχουν συγκλήσεις, ας προχωρήσουμε. Πρέπει να κάνουμε ένα νόμο, για να μπορούμε να βοηθήσουμε τη λειτουργία των σχολείων. Υπάρχει ο νόμος του 1999 για τον περί ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης νόμο και κανονισμοί του 2001. Ο διαχωρισμός μας βοηθά να κάνουμε αλλαγές στους κανονισμούς για τα Δημοτικά Σχολεία και να έχουμε και το νόμο για την ειδική εκπαίδευση».

Όσον αφορά στο θέμα των γραπτών αξιολογήσεων, ο κ. Στυλιανίδης τόνισε ότι «υπάρχει κάποια παρανόηση, δεν απαγορεύσαμε στους γονείς να έχουν ενημέρωση για την πορεία των παιδιών τους, όμως είπαμε να μπουν κάποιοι κανονισμοί. Δεν μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε στους κανονισμούς τα παιδιά ΑμεΑ. Αυτή τη στιγμή, είναι ανάγκη για να αλλάξουν οι κανονισμοί στα Δημοτικά και καλώ να καταθέσουμε από εκείνα που έμειναν να αιωρούνται, για να προχωρήσουμε πάρα κάτω».