Εισηγείται αλλαγές για Πόθεν Έσχες στη βάση των υποδείξεων της GRECO το Υπουργείο Δικαιοσύνης
06:00 - 15 Νοεμβρίου 2023
Μια σειρά από προτεινόμενες αλλαγές και προτάσεις, τίθενται ενώπιον της επιτροπής Θεσμών της Βουλής, η οποία σήμερα συνεχίζει την κατ΄ άρθρο συζήτηση των δύο νομοσχεδίων που αφορούν την τροποποίηση των νομοθεσιών για το Πόθεν Έσχες του Προέδρου, των υπουργών και των βουλευτών αλλά και ορισμένων δημόσια εκτεθειμένων προσώπων και αξιωματούχων.
Ενώπιον της επιτροπής βρίσκονται τουλάχιστον τρεις επιστολές, από πρόσωπα και υπηρεσίες, που καταθέτουν τις απόψεις τους για τα θέματα που συζητούνται. Μεταξύ άλλων μια σειρά από προτάσεις για αλλαγές, κατέθεσε και το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Οι αλλαγές που προτείνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης
Συγκεκριμένα το Υπουργείο Δικαιοσύνης προτείνει μεταξύ άλλων να προστεθούν στα υπόχρεα πρόσωπα που θα πρέπει να καταθέτουν δήλωση Πόθεν Έσχες ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος και ο Διευθυντής του γραφείου Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά και οι σύμβουλοι του Προέδρου της Δημοκρατίας και των μελών της Κεντρικής Κυβέρνησης (υπουργών / υφυπουργών ) που έχουν προσληφθεί κατά τη διακριτική ευχέρεια της κεντρικής κυβέρνησης για να συμβουλεύουν τα άτομα που τους έχουν ανατεθεί ανώτατα εκτελεστικά καθήκοντα.
Σημειώνεται πως η εν λόγω αλλαγή δεν θα αφορά τους σύμβουλους και τους συνεργάτες οι οποίοι δυνάμει της σύμβασης παροχής υπηρεσιών εκτελούν άλλα καθήκοντα. Μάλιστα το Υπουργείο Δικαιοσύνης, υπενθυμίζει πως, στην Έκθεση της η GRECO αναγνωρίζει την διάκριση μεταξύ των συμβούλων και συνεργατών οι οποίοι έχουν ρόλο στη λήψη αποφάσεων και διαμόρφωση πολιτικών, και ως τέτοιοι θα πρέπει να καλύπτονται από παρόμοιες απαιτήσεις αποκάλυψης περιουσιακών στοιχείων, από τους συνεργάτες οι οποίοι έχουν απλά γραμματειακά καθήκοντα χωρίς κανένα πιθανό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικής.
Την ίδια ώρα το Υπουργείο Δικαιοσύνης καταθέτει την παράκληση, όπως προστεθούν και όλοι οι νέοι Επίτροποι οι οποίοι διορίστηκαν μετά την τελευταία τροποποίηση του υπό αναφορά νόμου και δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα του Νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή.
Σε ότι αφορά το διάστημα ανάμεσα στις δηλώσεις Πόθεν Έσχες και λόγω της επιφύλαξης ορισμένων βουλευτών στην μείωση της χρονικής περιόδου των τριών ετών που ισχύει σήμερα και συχνότερη υποβολή, επισημαίνεται η αναφορά της Επιτροπής GRECO στην πρόσφατη Έκθεσή της όπου αναφέρει πως, «σχετικά με την περιοδικότητα της υποβολής, η τακτική αναφορά είναι κάθε τρία χρόνια που φαίνεται (να είναι μια μάλλον μεγάλη περίοδος, ειδικά όταν στο μεταξύ υπήρξε μια ουσιαστική διαφοροποίηση περιουσίας. Η πιο συχνή αναφορά, για παράδειγμα σε ετήσια βάση ή όταν συμβαίνουν ουσιαστικές αλλαγές στα περιουσιακά στοιχεία και συμφέροντα, θα έκαναν το σύστημα δήλωσης πιο αποτελεσματικό και αιτιολογημένο».
Οι εισηγήσεις του Τριμελούς Συμβουλίου
Μια σειρά εισηγήσεων για τροποποιήσεις στα εν λόγω Νομοσχέδια, κατέθεσε στην επιτροπή Θεσμών της Βουλής και το Τριμελές Συμβουλίου, το οποίο προτείνει όπως το Υπουργικό Συμβούλιο να μπορεί να αποφασίσει την παύση αξιωματούχου ή Δημόσια Εκτεθειμένου Προσώπου που έχει διορίσει εάν δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις του Νόμου για το Πόθεν Έσχες.
Επιπλέον προτείνει να αφαιρεθούν τα μέλη των Κοινοτικών Συμβουλίων των μη κατεχόμενων κοινοτήτων και τα μέλη των Σχολικών Εφορειών, ώστε να διευκολυνθεί ο έλεγχος. Επιπλέον το Τριμελές Συμβούλιο προτείνει όπως προστεθούν στα πρόσωπα που θα πρέπει να καταθέτουν δήλωση Πόθεν Έσχες, ο πρόεδρος και τα μέλη του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου.
Επιστολή κι από την Ατταλίδου
Επιστολή προς τον πρόεδρο της επιτροπής Θεσμών, απέστειλε και η ανεξάρτητων πλέον βουλεύτρια, Αλεξάνδρα Ατταλίδου. Η κα. Ατταλίδου μεταξύ άλλων προτείνει οι δηλώσεις Πόθεν Έσχες να υποβάλλονται σε ετήσια βάση. Συγκεκριμένα προτείνει όπως, τα υπόχρεα πρόσωπα, να οφείλουν να καταγράφουν τη διαφοροποίηση της περιουσιακής τους κατάστασης στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους, «γεφυρώνοντας» τα δεδομένα του ενός έτους με αυτά του επόμενου.
Όπως σημειώνει, «το έργο αυτό θα πρέπει να επιτελείται από το ίδιο το υπόχρεο πρόσωπο και να ελέγχεται από την Ειδική Επιτροπή. Αυτό μπορεί να διατυπωθεί με την εξής φράση: «Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του, το υπόχρεο πρόσωπο [προς υποβολή δήλωσης πόθεν έσχες] οφείλει να συντάσσει και να υποβάλλει ετήσια δήλωση της περιουσιακής του κατάστασης που να καλύπτει την περίοδο από την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου ημερολογιακού έτους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του έτους αναφοράς της υποβαλλόμενης δήλωσης. Η δήλωση αυτή πρέπει να υποβάλλεται το αργότερο εντός της προθεσμίας υποβολής της φορολογικής δήλωσης του ιδίου ημερολογιακού έτους. Η ως άνω δήλωση πρέπει να καλύπτει ολόκληρο το ημερολογιακό έτος, τόσο της έναρξης, όσο και της λήξης της θητείας του στην πολιτικά εκτεθειμένη θέση».
Επιπλέον προτείνει όπως στη δήλωση του Πόθεν Έσχες, η αξία όλων των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων πρέπει να καταγράφεται σε τιμή κτήσεως και όχι στην τρέχουσα αγοραία τους αξία.
Η κα. Ατταλίδου προτείνει επίσης, όπως η διαχείριση, η εποπτεία και ο έλεγχος του συστήματος του Πόθεν Έσχες να μην γίνεται από Βουλευτές, αλλά από ανεξάρτητη επιτροπή και όχι από τους βουλευτές, ενώ σημειώνει πως η εξουσιοδότηση και η επικουρική εμπλοκή του Εφόρου Φορολογίας είναι απαραίτητη.
Τέλος η κα. Ατταλίδοου προτείνει όπως εισαχθεί πρόνοια, σύμφωνα με την οποία οποιαδήποτε ποσά δεν δικαιολογούνται να κατάσχονται. «Οποιεσδήποτε υποχρεώσεις πηγάζουν από τον Ποινικό Κώδικα που αφορούν σε δωροδοκία πρέπει να κληροδοτούνται (μαζί με τα κληροδοτούμενα περιουσιακά στοιχεία) στους απογόνους των διεφθαρμένων πολιτικών (Υπόθεση Δημοσιογράφου Τράγκα Ελλάδας)», καταλήγει η ανεξάρτητη βουλευτίνα.