Από τον φακό των προσωπικών δεδομένων περνά η νομοθεσία για το πόθεν έσχες

Σε εξέλιξη βρίσκεται η προσπάθεια της Βουλής να βάλει μια τάξη αναφορικά με τις νομοθεσίες για το πόθεν έσχες, ώστε οι νόμοι που αφορούν τα πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα και τα δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα να είναι εναρμονισμένοι και να μπορούν οι δηλώσεις να γίνονται ηλεκτρονικά, με την προοπτική μελλοντικά να διασυνδεθούν τα διάφορα συστήματα μεταξύ τους, ώστε να μπορεί να γίνεται και διαδικασία επαλήθευσης των στοιχείων που θα δηλώνονται.

Επί της συζήτησης αρκετές παρατηρήσεις είχε η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία υπέβαλε στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής ενημερωτικό σημείωμα, επισημαίνοντας ζητήματα που άπτονται της ανάθεσης ρόλων, της αναλογικότητας, της δημοσιοποίησης και της πρόσκρουσης με άλλες νομοθεσίες και διάφορα ζητήματα που χρίζουν αποσαφήνισης. Στην ουσία, η Επίτροπος εντοπίζει πολλές πρόνοιες που καταστρατηγούν τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να γίνουν μία σειρά από αλλαγές ή διευκρινίσεις στο κείμενο του νόμου, ώστε να είναι συμβατός.

Όπως ανέφερε, το σκεπτικό, η συλλογιστική, οι σκοποί του νομοθέτη και οι διατάξεις που αφορούν τη συλλογή και επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων δεν φαίνεται να συνάδουν με το γράμμα αλλά και το πνεύμα του Κανονισμού και ιδιαίτερα με τις θεμελιώδεις διατάξεις της σύννομης επεξεργασίας δεδομένων, που αφορούν στην αρχή της νομιμότητας, στην αρχή του περιορισμού του σκοπού και στην αρχή της αναλογικότητας.

Η Ειρήνη Λοϊζίδου θέτει τα ερωτήματα πού θα τηρούνται τα δεδομένα που θα συλλέγονται μέσω της πλατφόρμας, ποιος θα είναι ο υπεύθυνος της επεξεργασίας τους και ποιος ο εκτελών την επεξεργασία. Επίσης η Επίτροπος διερωτάται αν το «ειδικό αρχείο» που θα τηρείται από την Ειδική Επιτροπή θα είναι έντυπο ή ηλεκτρονικό και θα περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες. Επεσήμανε, δε, πως δεν ξεκαθαρίζεται εάν το Υφυπουργείο Καινοτομίας, που είναι αρμόδιο για την τεχνική υποστήριξη της λειτουργίας της βάσης δεδομένων, θα υπέχει την ιδιότητα εκτελούντος την επεξεργασία ή η Ειδική Επιτροπή.

Ένα άλλο ερώτημα που τίθεται είναι αν τα δεδομένα των δηλώσεων θα τηρούνται στη Δημοκρατία, σε cloud στην Ε.Ε., σε cloud εκτός Ε.Ε. ή στους servers της Βουλής. Στο νόμο προνοείται όπως οι δηλώσεις που είναι καταχωρημένες στη βάση δεδομένων διαγράφονται μετά την παρέλευση τριών ετών από την ημερομηνία απώλειας του αξιώματος των προσώπων που τις υπέβαλαν, εκτός εάν για το συγκεκριμένο πρόσωπο έχει αρχίσει έρευνα η οποία δεν έχει περατωθεί και τα στοιχεία συνεχίζουν να χρειάζονται. Σε μια τέτοια περίπτωση θα διαγράφονται μετά την ολοκλήρωση της έρευνας. Η Επίτροπος επεσήμανε ότι οι όροι της διαγραφής θα πρέπει να ισχύουν για όλα τα αρχεία και τις βάσεις δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των backups.

Σε ό,τι αφορά τη δημοσιοποίηση των προσωπικών δεδομένων των ΠΕΠ, για την οποία υπάρχει πρόνοια από τη νομοθεσία να γίνεται από τη σελίδα της Βουλής, με εξαίρεση συγκεκριμένα στοιχεία που βρίσκονται στη δήλωση του πόθεν έσχες, όπως ο αριθμός ταυτότητας, η διεύθυνση και οι αριθμοί κυκλοφορίας των οχημάτων, η Επίτροπος σημείωσε ότι η δημοσιοποίηση αποτελεί πράξη επεξεργασίας δεδομένων και άρα δεν μπορεί να γίνεται από τη Βουλή ή τον Έφορο Φορολογίας, για τις παρατηρήσεις του οποίου υπάρχει επίσης πρόνοια δημοσιοποίησης, αφού υπεύθυνη είναι η Ειδική Επιτροπή. Επεσήμανε, επίσης, ότι δεν μπορούν να κοινοποιούνται ολόκληρα αρχεία. Σημειώνεται ότι αυτή η Κοινοβουλευτική Επιτροπή θα απαρτίζεται από τον εκάστοτε Πρόεδρο της Βουλής, δύο τακτικά μέλη και δύο αναπληρωματικά, τα οποία θα ορίζονται από την Επιτροπή Επιλογής. Η Επίτροπος επεσήμανε πως θα πρέπει να διασφαλίζεται η εκτέλεση των πράξεων επεξεργασίας, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα των μελών της.

Σε ό,τι αφορά το τραπεζικό απόρρητο, προνοείται να ζητηθεί συγκατάθεση του υπόχρεου προσώπου για άρση του τραπεζικού ή φορολογικού του απορρήτου. Το ζήτημα αυτό έθιξε και ο Έφορος Φορολογίας κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην Επιτροπή Θεσμών, καθώς διερωτήθηκε τι θα συμβεί αν δεν ληφθεί η σχετική συγκατάθεση. Η Επίτροπος ανέφερε πως το τραπεζικό απόρρητο ρυθμίζεται στον περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων νόμο. Ουσιαστικά, εάν κάτι προβλέπεται από τον νόμο, δεν υπάρχει λόγος να ζητείται συγκατάθεση για εφαρμογή της νομοθεσίας.