Απέφυγαν λάθη, λειτούργησαν ως κράχτες Συναγερμικών στην τελευταία παρτίδα

Σε μια σύμπτυξη ολόκληρου του προεκλογικού εξελίχθηκε το μοναδικό debate μεταξύ πρώτου και δευτέρου γύρου, καθώς ο Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Ανδρέας Μαυρογιάννης είχαν την ευκαιρία να επαναλάβουν τις θέσεις που αποτελούν τους πυλώνες του προγράμματός τους και να αναπτύξουν για μια τελευταία φορά το όραμά τους ενώπιον των πολιτών, επιχειρώντας να κερδίσουν στα σημεία, λίγο πριν από την λήξη της επίσημης προεκλογικής εκστρατείας.

Το διακαναλικό debate κινήθηκε σε αρκετά ήρεμα πλαίσια, παρά τις μικρές εξάρσεις που υπήρξαν, επαναβεβαιώνοντας τον μη συγκρουσιακό χαρακτήρα των δύο υποψηφίων του δευτέρου γύρου αλλά και τη ροπή τους, κατά διαστήματα, σε πιο ακαδημαϊκές προσεγγίσεις. Αμφότεροι επιχείρησαν να κερδίσουν τις εντυπώσεις μέσα από τις θέσεις παρά μέσα από τις ατάκες τους, ενώ απέφυγαν τα μεγάλα λάθη.

Στο πίσω μέρος του μυαλού και των δύο βρισκόταν η ψήφος όλων εκείνων των πολιτών που έκαναν διαφορετικές επιλογές στον πρώτο γύρο, και δη των Συναγερμικών, τους οποίους επεδίωξαν να κερδίσουν με συγκεκριμένες αναφορές στα ακανθώδη ζητήματα του Κυπριακού και της Οικονομίας, οι οποίες ήταν σχεδιασμένες για να τους ικανοποιήσουν. Την ίδια στιγμή, προσπάθησαν να διατηρήσουν τις ισορροπίες, επαναλαμβάνοντας όλα αυτά που τους ενώνουν με τη μάζα των ψηφοφόρων που κέρδισαν κατά την πρώτη Κυριακή των εκλογών, αλλά και με την κοινωνία ευρύτερα. Η σύγκλιση απόψεων που υπήρξε σε κάποια σημεία ήταν μάλλον χαρακτηριστικό αυτής της προσπάθειας για μια πιο καθολική αλλά και συναινετική προσέγγιση, παρά τη διαφωνία τους σε διάφορα ζητήματα.

Ένα τέτοιο σημείο συμφωνίας ήταν πως και οι δύο εμφανίστηκαν θετικοί στον διορισμό ανεξάρτητων ποινικών ανακριτών για το πολύκροτο ζήτημα των διαβατηρίων. Ο κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι δεν έχει κανένα απολύτως ενδοιασμό και το θέμα πρέπει να προχωρήσει και να διευκρινιστεί και για το εσωτερικό της χώρας και για το εξωτερικό. Τόνισε, παράλληλα, πως διαθέτει συγκεκριμένο πλάνο και σχεδιασμό, ενώ στάθηκε στην πρόταση για θεσμοθέτηση Γνωμοδοτικού Συμβουλίου και στην στελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς. Από την πλευρά του, ο κ. Μαυρογιάννης χαιρέτισε τη θέση του κ. Χριστοδουλίδη για τους ποινικούς ανακριτές και επεσήμανε πως «για εμάς θα υπάρξει μηδενική ανοχή», λέγοντας πως αναμένει και από τους θεσμούς να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Διευκρίνισε ότι σε ό,τι αφορά τους μηχανισμούς που θα τεθούν σε εφαρμογή, υπάρχουν πολλά πράγματα στο πρόγραμμα, όπως η καινοτομία του διορισμού Εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος.

Ερωτηθείς ο κ. Μαυρογιάννης εάν θα αποδοθούν ευθύνες, αν προκύψουν, ακόμα και στον Πρόεδρο, απάντησε: «Αν είναι κάτι που απεχθάνομαι είναι ο λαϊκισμός και τα λαϊκά δικαστήρια. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα μπω στη μέση για να αποτρέψω μια έρευνα ή μια απόφαση δικαστηρίου. Θα λειτουργήσουμε απολύτως θεσμικά. Δεν είναι θεσμικό το ζήτημα, έχει να κάνει με τη λειτουργία του κράτους. Και την πολιτική βούληση και την αποφασιστικότητα να βάλουμε το μαχαίρι στο κόκαλο». Παράλληλα, ο Νίκος Χριστοδουλίδης έστειλε το μήνυμα για «μηδενική ανοχή για τον οποιονδήποτε», προσθέτοντας πως «το σημαντικό όμως είναι να μην χρειάζεται η πολιτική βούληση. Το θέμα είναι να μην παρέμβει και να μην χρειάζεται και να μην μπορεί να παρέμβει η πολιτική ηγεσία». Ο κ. Χριστοδουλίδης πρόσθεσε επίσης πως θα πρέπει να λειτουργούν σωστά οι θεσμοί, ώστε να μην παρεμβαίνει η εκτελεστική εξουσία.

Ερωτηθείς για τα πορίσματα που σύρθηκαν στα συρτάρια από την Εισαγγελία, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε «το πώς θα διαχειριστούμε τα πορίσματα, είναι θέμα των θεσμών. Τότε θα μιλούμε για κράτος δικαίου. Θα σας πω κάτι που θα κάνουμε άμεσα. Θα διαχωρίσουμε τις εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα, σε δημόσιο κατήγορο και νομικό σύμβουλο του κράτους». Από την πλευρά του ο κ. Μαυρογιάννης, ανέφερε πως «υπάρχουν πολλά πορίσματα στα συρτάρια», προσθέτοντας πως «πρέπει να υπάρχει πολιτική βούληση που δεν υπάρχει».

Παράλληλα, ο κ. Χριστοδουλίδης, δήλωσε πως οποιαδήποτε μορφή κατάχρηση εξουσίας είναι διαφθορά και το πρόσωπο αυτό θα πρέπει να οδηγείται σε παραίτηση, ενώ την ίδια άποψη εξέφρασε και ο κ. Μαυρογιάννης, ο οποίος υπογράμμισε πως θα πρέπει να αναλαμβάνονται οι ευθύνες.

Η ευθύνη

Οι δύο υποψήφιοι κλήθηκαν να αναφέρουν την αντίληψή τους για την ανάληψη ευθυνών. Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι αναλαμβάνεις την ευθύνη αν, με οποιαδήποτε μορφή κατάχρησης εξουσίας από μέρους σου, προκύπτει διαφθορά, αν και διαχώρισε τη διαφθορά από τα λάθη, για τα οποία, όπως υπέδειξε, πρέπει να έχεις την τόλμη να απολογηθείς. «Υπάρχουν θέματα που η μόνη επιλογή είναι η παραίτηση και αυτά αφορούν την κατάχρηση εξουσίας», τόνισε. Σε αυτό συμφώνησε και ο κ. Μαυρογιάννης, λέγοντας ότι η κατάχρηση εξουσίας πρέπει να οδηγεί σε αποχώρηση αυτού που είναι υπεύθυνος.

Σε άλλο σημείο της συζήτησης, ερωτήθηκαν συγκεκριμένα για τις δικές τους ευθύνες. Ο κ. Μαυρογιάννης κλήθηκε να απαντήσει για το Κυπριακό και παραδέχθηκε πως όταν μια προσπάθεια δεν οδηγηθεί σε αίσιο τέλος, αυτοί που την έκαναν δεν έχουν πετύχει. «Εγώ δεν πέτυχα τη λύση του Κυπριακού και είμαι υπεύθυνος», ανέφερε. Ξεκαθάρισε, ωστόσο, πως η ανάληψη είναι η αναγνώριση ότι δεν φτάσαμε στο τέλος και αν είχε την αίσθηση ότι η παρουσία του δεν είχε πρόσθετη αξία, θα είχε αποχωρήσει. «Δεν φτάσαμε διά μαγείας στο 2017», σημείωσε, λέγοντας πως κάποιοι έβαλαν πλάτες.

Ο κ. Χριστοδουλίδης κλήθηκε να αναλάβει ευθύνη σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στον ΔΗΣΥ, λέγοντας πως αναγνωρίζει ότι ενδεχομένως να στεναχώρησε και να πλήγωσε κάποιους φίλους του. Τόνισε, ωστόσο, πως η πεποίθηση του είναι πως η δική του προσπάθεια φέρνει πίσω πολύ κόσμο στον ΔΗΣΥ, διότι δεν είναι το 27% των Βουλευτικών Εκλογών αλλά σαφώς μεγαλύτερο κόμμα. «Όσοι οραματίζονται τη διάσπασή του, δεν γνωρίζουν τον ΔΗΣΥ», υπέδειξε, λέγοντας πως έχει διαχρονικά αποδείξει, μέσα από τις συνεργασίες με άλλα κόμματα στις κρίσιμες στιγμές πως είναι υπεύθυνη δύναμη.

Ο χρήστης και το πλαίσιο Γκουτέρες

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, η συζήτηση κινήθηκε στα γνωστά μονοπάτια. Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι απαντήσεις των δύο υποψηφίων αναφορικά με το αν θα αποδέχονταν μια κακή λύση τώρα ή θα περίμεναν για καλύτερη λύση αργότερα. Ο κ. Μαυρογιάννης απάντησε πως τη δεκαετία του 1970 έγινε λόγος για ιστορικό συμβιβασμό αλλά ήταν αφηρημένες έννοιες, ενώ το 2017 βλέπαμε λύση στον ορίζοντα. Μιλούμε για επανένωση, κατάργηση εγγυήσεων, αποχώρηση στρατευμάτων, εφαρμογή των τεσσάρων ελευθεριών, μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν δεν βρούμε λύση τώρα δεν μπορούμε να περιμένουμε. Είτε είναι αυτό, είτε είναι διχοτόμηση, τόνισε. Διευκρίνισε, ωστόσο, πως δεν θα δεχθούμε λύση που να θέτει εν αμφιβόλω την ύπαρξη της ε/κ κοινότητας και τα βασικά της δικαιώματα.

«Η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση», δήλωσε ο κ. Χριστοδουλίδης, λέγοντας πως μόνο χειρότερα μπορούν να γίνουν τα πράγματα. Υπάρχουν τέσσερις αρχές, η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, όχι εγγυήσεις, όχι κατοχικός στρατός. Αυτά τα τέσσερα είναι κόκκινες γραμμές, εξήγησε. Κάθε σχέδιο λύσης ήταν χειρότερο από το προηγούμενο. Η μόνη φορά που ήταν καλύτερες, ήταν στο Κραν Μοντανά. Γιατί; Γιατί από το 2004 είμαστε μέλος της ΕΕ. Για αυτό και η πρόταση μας είναι προς αυτή την κατεύθυνση, πρόσθεσε.

Ο κ. Χριστοδουλίδης ερωτήθηκε αναφορικά με το Κραν Μοντανά και για τα έξι σημεία Γκουτέρες. Αφού διευκρίνισε ότι η πολιτική ισότητα δεν σημαίνει αριθμητική ισότητα και ο ίδιος επιδιώκει επανέναρξη διαπραγματεύσεων από εκεί που έμειναν, δήλωσε πως δεν συμφωνεί με το σύνολο των σημείων Γκουτέρες, καθώς διατηρεί διαφωνία με την αναφορά πως στις περιοχές που δεν θα επιστρέψουν οι νόμιμοι κάτοικοι θα έχει τον πρώτο λόγο ο χρήστης. «Δεν είναι αυτή η θέση της ε/κ πλευράς. Είχα διαφορετική άποψη, γι’ αυτό τον λόγο δεν θα το υπέγραφα ως στρατηγική συμφωνία», είπε.

«Αν ερχόμαστε λίγο α λα καρτ και λέμε από τα έξι σημεία δεχόμαστε τα τέσσερα και θέλουμε να διαπραγματευτούμε τα δύο, δεν θα υπάρξει ποτέ λύση», απάντησε ο κ. Μαυρογιάννης. Πρόσθεσε ότι ο ίδιος ο ΓΓ έκανε αναφορά ότι πρέπει να δοθεί κάποια προτεραιότητα στους χρήστες αλλά όχι 100%. Ωστόσο ανέφερε πως παραμένει ανοιχτό θέμα το τι ακριβώς σημαίνει χρήστης. Τόνισε, δε, πως σημασία έχει ότι στο τέλος γίνονται σεβαστά τα περιουσιακά δικαιώματα.

Θέμα προσανατολισμού

Οι δύο υποψήφιοι ερωτήθηκαν και σε σχέση με τον προσανατολισμό της Κύπρου, ένα ζήτημα που τέθηκε στη συζήτηση τις τελευταίες ημέρες, ενόψει του ενδεχομένου ανάληψης της εξουσίας από το ΑΚΕΛ. «Εγώ είμαι 100% Ευρωπαίος», απάντησε ο κ. Μαυρογιάννης, προσθέτοντας ότι έχει εξαιρετικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και το Ισραήλ. «Αλίμονο να αμφισβητούμε τον προσανατολισμό της χώρας μας που είναι κράτος μέλος της ΕΕ», είπε. Διερωτήθηκε αν είναι δυνατόν να υπονοεί κανείς πως ο ίδιος θα αμφισβητούσε την άρση του εμπάργκο, από τη στιγμή που πάλευε χρόνια γι’ αυτό. Είπε ακόμη πως ο γερουσιαστής Μενέντεζ είναι πολύ καλός προσωπικός του φίλος.

Ο κ. Χριστοδουλίδης υπενθύμισε ότι δημιουργήθηκε σοβαρότατη κρίση όταν η κυπριακή Κυβέρνηση στήριξε την Κυβέρνηση τους Κούβας. Όταν ήταν ο ίδιος ΥΠΕΞ, είπε, υπογράφτηκε η πιο σημαντική συμφωνία με τις ΗΠΑ και δέχθηκε κριτική μόνο από το κόμμα που στηρίζει τον κ. Μαυρογιάννη.

Συζήτηση έγινε και σε σχέση με τη θέση της Κύπρου έναντι της Ρωσίας. Αμφότεροι τάχθηκαν υπέρ της πολιτικής των κυρώσεων που επιβάλλει η Ε.Ε. «Η εισβολή είναι εισβολή και είμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας», σχολίασε ο κ. Χριστοδουλίδης. Ανέφερε πως η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά εργαστήκαμε και ενισχύσαμε της σχέσεις μας και με άλλα μόνιμα μέλη, για να μην είμαστε εξαρτώμενοι από μια-δυο χώρες. «Η συμμετοχή της Κύπρου στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι πρέπει να είναι πλήρης», τόνισε από πλευράς του ο κ. Μαυοργιάννης, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρέπει να παρεκκλίνουμε. Υπήρξε ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εμείς είμαστε θύμα εισβολής και κατοχής, δεν μπορούμε να έχουμε επιλεκτική επίκληση του διεθνούς δικαίου.

Κόμματα και διασκέδαση ανησυχιών

Αρκετός λόγος έγινε και για τα κόμματα που υποστηρίζουν τους δύο υποψήφιους, όπως επίσης και για τον ΔΗΣΥ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Μαυρογιάννης ανέφερε πως υπήρξαν κακόβουλες και υποβολιμαίες διαδώσεις και ο ίδιος αποφάσισε να διασκεδάσει τις ανησυχίες και να δώσει δείγμα γραφής για την οικονομική του πολιτική, ανακοινώνοντας τον κ. Προύντζο ως ΥΠΟΙΚ, ο οποίος, όπως είπε, είναι νέος άνθρωπος που έχει άμεση σχέση με το επιχειρείν, την πράσινη μετάβαση και τα ενεργειακά. «Σε αυτή τη διακυβέρνηση όλοι μπορούν να έχουν άποψη, η απόφαση ανήκει σε μένα», ξεκαθάρισε, λέγοντας ότι το ΑΚΕΛ ουδέποτε επεδίωξε να έχει αποφασιστικό ρόλο στις δικές του αποφάσεις. Ο κ. Χριστοδουλίδης σχολίασε ότι ο ίδιος ο κ. Προύντζος είχε αναφέρει πως δεν κάνει για ΥΠΟΙΚ, με τον κ. Μαυρογιάννη να απαντά ότι αυτό δείχνει μετριοφροσύνη και ότι και ο ίδιος, όταν τον ρώτησαν αν έκανε για Πρόεδρος της Δημοκρατίας πριν δύο χρόνια είπε «αυτό μας έλειπε», αλλά  υπάρχει ανάγκη να βάλουμε πλάτες για να πάει  μπροστά ο τόπος.

Από την πλευρά του, ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε πως η δική του υποψηφιότητα δεν ήταν υπό την αίρεση υποστήριξης οποιουδήποτε κόμματος, σε αντίθεση με του κ. Μαυρογιάννη. Με τιμά η στήριξη, έχουν μιλήσει για υπέρβαση κι αυτό που δεσμεύει είναι το δικό μου προεκλογικό πρόγραμμα, τόνισε. Παραδέχθηκε, παράλληλα, πως θα ήθελε να τον στηρίξει ο ΔΗΣΥ. «Εγώ δεν έκανα διαβουλεύσεις με διάφορους για να με στηρίξουν. Όταν ήρθε ένα μεγάλο κόμμα και με στήριξε πέρασε από τα όρια του φαντασιακού στα όρια του πραγματιστικού», απάντησε ο κ. Μαυρογιάννης.

Σε άλλο σημείο, ο Ανδρέας Μαυρογιάννης ανέφερε πως το ΑΚΕΛ τον τίμησε με την εμπιστοσύνη του και έκανε μια μεγάλη υπέρβαση και τώρα έχουμε όλοι την ευκαιρία να γυρίσουμε σελίδα. Ο ΔΗΣΥ, σημείωσε, ενδιαφέρεται πάρα πολύ για τη λύση του Κυπριακού και μας συνδέει αυτό το όραμα και αυτή η συνέργεια. Ενδιαφέρεται, επίσης, για μια υγιή οικονομία και ανέφερε πως ανταποκρίνεται σε αυτό το όραμα. Πρόσθεσε πως κάθε υγιής άνθρωπος του ΔΗΣΥ ενδιαφέρεται για την πάταξη της διαφθοράς και το κράτος δικαίου.

«Φυσικά ποτέ δεν έκρυψα την πολιτική μου καταγωγή, που ανήκω κομματικά», δήλωσε από πλευράς του ο κ. Χριστοδουλίδης. Όπως είπε, δεν τον ευχαριστεί να βλέπει αυτές τις δημόσιες αντιπαραθέσεις. Όσοι ονειρεύονται διάσπαση του ΔΗΣΥ θα απογοητευτούν, υπογράμμισε, γιατί δεν διασπάται. Εκτίμησε, μάλιστα, πως την επαύριον των εκλογών θα είναι πιο ισχυρός από ό,τι ήταν. «Αν υπάρχει ευθύνη από μέρους μου την αναλαμβάνω», πρόσθεσε, αλλά υπέδειξε πως αν συγκρίνουν τις θέσεις του κ. Μαυρογιάννη με τις δικές του, ο ίδιος είναι πιο κοντά και στην Οικονομία και στο Κυπριακό και στον εξωτερικό προσανατολισμό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Έδωσαν την τελευταία μάχη πριν την κάλπη οι υποψήφιοι-Όσα έγιναν στο debate
• Η προαναγγελία για τομές στην Εισαγγελία, η διαφθορά και οι παραιτήσεις για κατάχρηση εξουσία