Το ιστορικό επίτευγμα του Σπύρου Κυπριανού που κυνηγά ο Χριστοδουλίδης

Αναμφίβολα, δεν αποτελεί μόνο κυπριακό φαινόμενο. Και σίγουρα, δεν είναι κάτι που συμβαίνει εντελώς τυχαία. Το Υπουργείο Εξωτερικών, άλλωστε, αποτελεί το πιο κρίσιμο Υπουργείο για σχεδόν όλες τις Κυβερνήσεις παγκόσμια, αφού αποτελεί τη γέφυρα του κάθε κράτους με τον έξω κόσμο. Από τη στιγμή μάλιστα που στην Κύπρο, το Εθνικό, αποτελεί το μείζων ζήτημα για τον τόπο, αυτό από μόνο του δημιουργεί επιπλέον λόγο που ο εκάστοτε υπουργός Εξωτερικών, επιλέγεται από όλες τις Κυβερνήσεις προσεχτικά και στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων.  

Δύο στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν τη σημαντικότητα του συγκεκριμένου πόστου, που παράλληλα επιβεβαιώνουν πως αναμφίβολα το Υπουργείο Εξωτερικών, αφενός δημιουργεί δυναμική και κύρος για τον εκάστοτε υπουργό και αφετέρου αποτελεί τον προθάλαμο, όπου ζυμώνεται για να κάνει το επόμενο βήμα για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Είναι ενδεικτικό πως στη μετα-Μακαριακή εποχή, στις εννιά εκλογικές αναμετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν, στις επτά, ένας εκ των υποψήφιων ήταν πρώην υπουργός Εξωτερικών. Συγκεκριμένα, το 1983 και το 1988 ήταν υποψήφιος ο Σπύρος Κυπριανού, ο οποίος υπήρξε υπουργός Εξωτερικών για 12 χρόνια της Κυβέρνησης Μακαρίου. Στις Προεδρικές Εκλογές του 1998 υποψήφιος ήταν ο Γιώργος Ιακώβου ο οποίος υπήρξε υπουργός Εξωτερικών από το 1983 μέχρι το 1993 σε μια κυβέρνηση Κυπριανού και μια κυβέρνηση Βασιλείου, καθώς επίσης και από το 2003 μέχρι το 2006 στην Κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου. Επίσης υποψήφιος στις ίδιες Προεδρικές Εκλογές, ήταν και ο Νίκος Ρολάνδης ο οποίος διετέλεσε υπουργός από το 1978 μέχρι το 1983.  Το 2008 υποψήφιος ήταν ο Γιαννάκης Κασουλίδης, ο οποίος υπήρξε υπουργός Εξωτερικών από το 1997 μέχρι το 2003 στην κυβέρνηση του Γλαύκου Κληρίδη, αλλά και αργότερα στην πρώτη Κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη, αλλά και σήμερα μετά την παραίτηση του Νίκου Χριστοδουλίδη.

Στις Προεδρικές Εκλογές του 2013, ήταν η σειρά του Γιώργου Λιλλήκα, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου να διεκδικήσει την προεδρία της Δημοκρατίας. Ο Γιώργος Λιλλήκας ήταν υποψήφιος και στις επόμενες Προεδρικές του 2018. Σήμερα, στις Προεδρικές Εκλογές του 2023, υποψήφιος είναι ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος υπηρέτησε στο Υπουργείο Εξωτερικών για περίπου τέσσερα χρόνια.

Συνολικά, στα 63 χρόνια ζωής της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπηρέτησαν συνολικά δέκα υπουργοί στο Υπουργείο Εξωτερικών, εκ των οποίων οι έξι σε κάποια στιγμή διεκδίκησαν την ψήφο του λαού σε Προεδρικές Εκλογές.  Οι υπουργοί Εξωτερικών που δεν διεκδίκησαν την προεδρία της Δημοκρατίας, είναι ο Ιωάννης Χριστοφίδης που υπηρέτησε ως ΥΠΕΞ από το 1972 μέχρι το 1978, ο Αλέκος Μιχαηλίδης που υπηρέτησε ως ΥΠΕΞ την Κυβέρνηση Κληρίδη από το 1993 μέχρι το 1997 και η Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή και ο Μάρκος Κυπριανού, τα ονόματα των οποίων όμως ακούστηκαν κατά τη διάρκεια των διεργασιών στα κόμματα για τις Προεδρικές στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις.

Ένα άλλο στοιχείο που καταδεικνύει πόσο καίριο πόστο είναι αυτό του Υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος διαχρονικά είναι επιφορτισμένος με την εικόνα της χώρας και τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο, είναι το γεγονός πως στα 63 χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας, το πόστο εναλλάχθηκε μεταξύ μόλις δέκα ατόμων, τη στιγμή που όλα τα υπόλοιπα ανεξαιρέτως Υπουργεία, άλλαξαν χέρια πάνω από είκοσι φορές.

Στις επικείμενες Προεδρικές Εκλογές, θα έλεγε κανείς, πως το Υπουργείο Εξωτερικών «εκπροσωπεί», ο Νίκος Χριστοδουλίδης, και οι δημοσκοπήσεις τον χρήζουν ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί για να κόψει πρώτος το νήμα του πρώτου γύρου, ενώ και στην παράσταση νίκης, διατηρεί τα υψηλότερα ποσοστά. Αξίζει να σημειωθεί πάντως, πως από τους έξι υπουργούς Εξωτερικών που διεκδίκησαν σε κάποια στιγμή το Προεδρικό αξίωμα, ο μόνος που κατάφερε να αναρριχηθεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας, ήταν ο Σπύρος Κυπριανού.

Κάτω από πολύ ιδιαίτερες συνθήκες βέβαια, αφού ανέλαβε την Προεδρία της Δημοκρατίας χωρίς εκλογές το 1977 μετά το θάνατο του Μακαρίου, ενώ η πρώτη φορά που διεκδίκησε τη θέση του Προέδρου με εκλογές, ήταν έξι χρόνια αργότερα το 1983. Αξίζει να γίνει ιδιαίτερη μνεία στο γεγονός ότι η μοναδική γυναίκα που υπηρέτησε ως υπουργός Εξωτερικών, ήταν η Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, με δύο θητείες, μια επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου και μια επί Δημήτρη Χριστόφια. 

Τέλος ένα επίσης πολύ ενδιαφέρον στοιχείο για το κυπριακό Υπουργείο Εξωτερικών, έχει να κάνει με τον μακροβιότερο υπουργό. Την μεγαλύτερη συνεχή παρουσία στο Υπουργείο Εξωτερικών, έχει αναμφίβολα ο Σπύρος Κυπριανού ο οποίος χειριζόταν το χαρτοφυλάκιο εξωτερικών υποθέσεων για έντεκα συναπτά έτη και δέκα μήνες, από τον Αύγουστο του 1960, μέχρι τον Ιούνιο του 1972. Ωστόσο ο μακροβιότερος υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι ο Γιώργος Ιακώβου ο οποίος υπηρέτησε σε δύο θητείες συνολικά δώδεκα χρόνια και οκτώ μήνες. Πολύ κοντά και στον Σπύρο Κυπριανού και τον Γιώργο Ιακώβου, είναι και ο νυν υπουργός Εξωτερικών, Γιαννάκης Κασουλίδης, ο οποίος με την ολοκλήρωση της θητείας της νυν Κυβέρνησης θα έχει στην πλάτη του έντεκα χρόνια και δέκα μήνες ως Υπουργός Εξωτερικών.