Και... εγένετο η Ανεξάρτητης Αρχή κατά της Διαφθοράς-Ποιες οι αρμοδιότητες της

Μετά από μια μακρά συζήτηση, η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε νόμο για τη σύσταση και λειτουργία Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς. Υπέρ ψήφισαν 42 Βουλευτές, ενώ υπήρξαν και 3 αποχές από το Κίνημα Οικολόγων.

Η πενταμελής Αρχή κατά της Διαφθοράς θα έχει ως αρμοδιότητα την ανάληψη των αναγκαίων πρωτοβουλιών και ενεργειών για τη διασφάλιση της συνεκτικότητας και της αποτελεσματικότητας των δράσεων των υπηρεσιών του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα σε θέματα πρόληψης και καταπολέμησης πράξεων διαφθοράς στα πρότυπα σύγχρονων αντιλήψεων και των συστάσεων της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO).

Η Ολομέλεια ψήφισε επίσης ομόφωνα τροπολογία του Βουλευτή της ΕΔΕΚ Κωστή Ευσταθίου με σκοπό τη διαγραφή των προνοιών που αφορούν στην τήρηση μητρώου καταγγελιών, στο οποίο περιλαμβάνονται πληροφορίες και δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.

Ψηφίστηκε επίσης κατά πλειοψηφία και με την αποχή των Οικολόγων τροπολογία των κομμάτων ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ στο άρθρο 10 σύμφωνα με την οποία η Αρχή σε περίπτωση που έχει αρχίσει ποινική έρευνα είτε από την Αστυνομία είτε από ποινικό ανακριτή για πράξη διαφθοράς που εκπίπτει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων, κατόπιν ενημέρωσης από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας δεν αρχίζει ή τερματίζει οποιαδήποτε παράλληλα αρξάμενη ενέργεια.

Επίσης ψηφίστηκε ομόφωνα υποτροπολογία του Βουλευτή του ΑΚΕΛ Ανδρέα Πασιουρτίδη, σύμφωνα με την οποία  νοείται ότι η Αρχή δύναται να ζητά και να λαμβάνει ενημέρωση για την πορεία των ως άνω υποθέσεων από τον Γενικό Εισαγγελέα.

Παράλληλα απορρίφθηκαν από την πλειοψηφία οι τροπολογίες του Κινήματος Οικολόγων και Συνεργασία Πολιτών με στόχο κυρίως να προστεθούν ανακριτικές εξουσίες στην Επιτροπή.

Μιλώντας στην Ολομέλεια ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου ανέφερε ότι είναι ένα θετικό σημείο η σύσταση της Αρχής στο νομικό οπλοστάσιο κατά της διαφθοράς. Πετυχαίνουμε, ανέφερε τη δημιουργία μιας αρχής η οποία θα έχει λόγο, θα ακούει θα επιθεωρεί, θα ερωτά θα επικρίνει ή θα αποδοκιμάζει και επιδοκιμάζει τη δίωξη της διαφθοράς. Αυτό που αναμένεται, ανέφερε είναι η εφαρμογή της στην πράξη. Εξηγώντας την τροπολογία του, είπε ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει πρόσβαση στο μητρώο καταγγελιών για να μην μετατραπεί η Αρχή σε κυνήγι μαγισσών, όπου προεκλογικά θα δολοφονούνται χαρακτήρες μόνο επειδή καταγγέλθηκαν στην Αρχή και όχι επειδή υπήρξαν καταδίκες.  

Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου είπε ότι η διαφθορά είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος και θα στηρίξουν οποιαδήποτε όπλα  δοθούν για την καταπολέμησή της. Πρόσθεσε ότι η διαφθορά σε μεγάλο βαθμό έχει συνδεθεί με την πολιτική και τα κόμματα και ότι παρά τις Επιτροπές και τα πορίσματα για διάφορα σκάνδαλα, δεν υπήρξε διάθεση για τιμωρία των εμπλεκομένων.

Ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου αναφέρθηκε στις τροπολογίες του κόμματος και είπε ότι η πρώτη αφορά το θέμα διαδικασίας υποβολής του καταλόγου από το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο, που ζητούν να υποβάλλεται απευθείας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και όχι στην Επιτροπή Νομικών για να μην αλλάζουν ονόματα και να υπάρχουν διαρροές. Η δεύτερη τροπολογία, πρόσθεσε, αφορά στο να δοθούν στην Αρχή ανακριτικές εξουσίες, για να μπορεί πραγματικά να ψάχνει και να βρίσκει τους ενόχους και ευχαρίστησε τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο για τις σχετικές εισηγήσεις και βοήθεια.

Εκ μέρους της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων, ο Βουλευτής Μαρίνος Μουσιούττας ανέφερε ότι το κόμμα και οι βουλευτές της παράταξη που στο παρελθόν έχουν κάνει πολλές προτάσεις για την αξιοπιστία, τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη, αλλά και για το ασυμβίβαστο, θα ψηφίσουν τόσο υπέρ της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς όσο και για τη νομοθετική ρύθμιση του «λόμπινγκ» και θα συνεχίσουν να εργάζονται προς ανάλογες πρωτοβουλίες. Ωστόσο σημείωσε ότι τίποτε δεν θα αλλάξει αν δεν αλλάξουμε οι ίδιοι τη νοοτροπία μας, όσοι νόμοι και να γίνουν.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης ανέφερε ότι το πρόβλημα με τη διαφθορά δεν είναι το νομοθετικό πλαίσιο αφού η Κυβέρνηση έχει στη διάθεση της πολλά νομοθετικά εργαλεία αλλά η έλλειψη πολιτικής βούλησης. Ανέφερε ότι πολλές από τις προτάσεις του ΑΚΕΛ για την Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς υιοθετήθηκαν στο κείμενο του νομοσχεδίου, με αποτέλεσμα την βελτίωση και την ενίσχυσή του. Βοηθήσαμε, σημείωσε να αποκτήσει «δόντια» η Αρχή αφού το αρχικό νομοσχέδιο είχε ως σκοπό να εξυπηρετήσει μόνο τις επικοινωνιακές ανάγκες της Κυβέρνησης. Έχουμε, είπε, σήμερα ένα κείμενο που μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στην πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς. Παράλληλα είπε ότι δεν τρέφουν αυταπάτες με δεδομένο ότι τα επίπεδα διαφθοράς και διαπλοκής είναι πολύ αυξημένα και θεωρούν ότι  η παρούσα η Κυβέρνηση δεν είναι αυτή που μπορεί να δώσει τη λύση.

Η Βουλευτής των Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι δεν μπορούμε να μιλούμε για αποτελεσματική πάταξη της διαφθοράς αν η διερεύνηση των περιστατικών δεν γίνεται από την ίδια την Αρχή.  Είπε ότι αν πραγματικά η Βουλή θέλει να πατάξει τη διαφθορά θα πρέπει να δώσει ανακριτικές εξουσίες στην Αρχή, στέλνοντας ισχυρό μήνυμα και δείχνοντας μηδενική ανοχή έναντι της διαφθοράς.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου έκανε λόγο για σημαντικές αλλαγές που επήλθαν στο νομοσχέδιο και ενισχύουν το κύρος της. Πρόσθεσε ότι για το ΔΗΚΟ αποτελεί βασικό θέμα αρχής η ανάγκη σύμπραξης της Βουλής στο διορισμό των μελών της Αρχής, χωρίς να παρατηρείται σύγκρουση εξουσιών. Πρόσθεσε ότι με τις παρεμβάσεις του ΔΗΚΟ δημιουργήθηκε ένα ισχυρό λειτουργικό και αποτελεσματικό νομοσχέδιο με πρόνοιες που να ενισχύουν τη διερεύνηση για οποιαδήποτε θέματα χωρίς να υπάρξει σύγχυση εξουσιών. Εξέφρασε επιφυλάξεις για το κατά πόσο θα μπορούσε να έχει ανακριτικές εξουσίες η Αρχή, αφού με βάση του Σύνταγμα την εξουσία αυτή την έχει ο Γενικός Εισαγγελέας και οι εισαγγελικές αρχές.

Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος αναφέρθηκε στην κακή εικόνα της Κύπρου στον ευρωπαϊκό χώρο όσον αφορά τα φαινόμενο διαφθοράς και για την ανάγκη να ανασκευαστεί. Σε σχέση με το νομοσχέδιο είπε ότι είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρόσθεσε ότι το αρχικό νομοσχέδιο δεν προνοούσε οποιαδήποτε ουσιαστική εξουσία και αρμοδιότητα για την αρχή και τα μέλη της θα ήταν ευάλωτα στην εύνοια του Προέδρου χωρίς πραγματικές εξουσίες και αρμοδιότητες. Είπε επίσης ότι η Αρχή θα έχει ερευνητικές και ανακριτικές εξουσίες για συλλογή μαρτυρικού υλικού ακόμα και λήψη ένορκης κατάθεσης, ωστόσο δεν έχει οποιαδήποτε εξουσία να προχωρήσει σε ποινική υπόθεση στο δικαστήριο αυτή την εξουσία πρέπει να την έχει ο Γενικός Εισαγγελέας. Σημείωσε επίσης ότι δεν αντιλαμβάνεται για ποιες επιπρόσθετες ερευνητικές εξουσίες συζητούμε.

Παράλληλα ανέφερε ότι η Αρχή από μόνο της δεν μπορεί να πατάξει τη διαπλοκή και διαφθορά, αλλά πρέπει να γίνουν και άλλα πράγματα στην Κύπρο. Τέλος ανέφερε ότι η Αρχή θα πρέπει να έχει τον ανάλογο προϋπολογισμό και μέσα να επιτελέσει το έργο της.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ και Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Νίκος Τορναρίτης, είπε ότι η Αρχή θα έχει προληπτικές, εκπαιδευτικές, συστατικές, ερευνητικές και ανακριτικές αρμοδιότητες. Φέραμε, ανέφερε, ένα αποτέλεσμα στην πράξη και εξέφρασε τη λύπη του για αυτούς που προσπαθούν να μειώσουν αυτή τη μεγάλη επιτυχία της κυπριακής πολιτείας. Ανέφερε επίσης ότι «όλοι μαζί τα καταφέραμε». Ψηφίζουμε, είπε ένα πολύ σημαντικό εργαλείο και εναρμονιζόμαστε με τον σύγχρονο κόσμο, με την  Moneyval, την Greco και με όλες τις χώρες που έχουν τους μηχανισμούς για να πατάξουν τη διαφθορά. Πρόσθεσε ότι η Αρχή δεν υπάγεται σε κανένα όργανο του κράτους και δεν δέχεται εντολές και οδηγίες από κανέναν. Είπε επίσης ότι έκαναν πλήρως ανεξάρτητο τον τρόπο διορισμού της Αρχής.

Σημείωσε επίσης ότι η Υπουργός Δικαιοσύνης η οποία είχε σημαντική συμβολή στην όλη προσπάθεια όπως είπε, τους γνωστοποίησε ότι άμεσα θα καταβληθεί οποιοδήποτε κονδύλι για τη λειτουργία της Επιτροπής. Όσον αφορά τις ανακριτικές εξουσίες που εισηγήθηκαν οι Οικολόγοι, ανέφερε ότι βαρυφορτώνοντας της Αρχή με εξουσίες στο τέλος θα πετύχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα καθιστώντας της αναποτελεσματική.