Infographic: Διαφθορά, μέσο και ομερτά-Τα στοιχεία που απογυμνώνουν τους θεσμούς

Πρωτιές που δεν τιμούν κανένα καταγράφει η Κύπρος, τη μια πίσω από την άλλη σε σχέση με τη διαφθορά. Η ασυδοσία, η κουμπαροκρατία και η κυπριακή νοοτροπία του «απόν φορτώνει πόσσω σου, τάνα του να φορτώσει», φέρνει σήμερα στην Κύπρο στην χειρότερη θέση ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. σε ότι αφορά τη διαφθορά. 

Πιο τρανή απόδειξη τούτου οι επιδόσεις της χώρας μας σε ότι αφορά τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, όπου η Κύπρος μαζί με κάποια άλλα τριτοκοσμικά κράτη είναι πρωταθλητές στην οπισθοδρόμηση αφού τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά βήματα προς τα πίσω αντί προς τα μπρος. Το ερώτημα είναι αν η σημερινή κινητικότητα που παρατηρείται, με τη ψήφιση νόμων από τη Βουλή, όπως για παράδειγμα αυτού για την Προστασία των Πληροφοριοδοτών, είναι ικανοί για να αναστρέψουν την τραγική κατάσταση. Η απάντηση που δίνεται μέσα και από τις εκθέσεις Παγκόσμιων Οργανισμών που ελέγχουν το μέγεθος της διαφθοράς σε κάθε χώρα, είναι όχι. Χρειάζονται να γίνουν ακόμα πολλά βήματα, για να φτάσει η Κύπρος ένα ανεκτό επίπεδο και να επανέλθει η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος.

Υπενθυμίζεται πως με βάση τα πρόσφατα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα η Κύπρος βρίσκεται στην 52η θέση, δείχνοντας σταθερή κάθοδο. Μάλιστα, είναι η μοναδική χώρα, μαζί με την Ουγγαρία του Βίκτωρ Όρμπαν, που κάθε χρόνο παρουσιάζει αρνητικό πρόσημο αντί να βελτιώνεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2020 η Κύπρος έχασε τέσσερις μονάδες με τα αποτελέσματα του Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς του 2012, η Κύπρος καταγράφει σήμερα επιδόσεις -13 βαθμών. Η απώλεια 13 βαθμών στον εν λόγω δείκτη την κατατάσσει σε ένα μικρό γκρουπ χωρών, στο οποίο περιλαμβάνονται κράτη όπως η Αγία Λουκία (-13 ), η Ουγγαρία (-12) , η Λιβερία (-12), η Συρία (-13)  και η Τουρκία (-11).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στην ίδια μοίρα με την Μποτσουάνα η Κύπρος-Μαύρο πρόβατο στους δείκτες διαφθοράς

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να εξετάσει κανείς, τι πιστεύουν οι ίδιοι οι πολίτες για τη διαφθορά στη χώρα, είναι ενδεικτικό ότι με βάση το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς, οι Κύπριοι μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020, δήλωναν πεπεισμένοι ότι τον τελευταίο ένα χρόνο, το επίπεδο της διαφθοράς αυξήθηκε στη χώρα. Ειδικότερα το 65% των πολιτών, δηλώνουν ότι η διαφθορά ακμάζει, ενώ στον ίδιο κατάλογο στη δεύτεροι θέση είναι οι Σλοβένοι με 51%, οι Βούλγαροι με 48%, οι Ρουμάνοι με 45%, ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι Κροάτες και οι Πορτογάλοι με 41%.

Υπενθυμίζεται ότι κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του βαρόμετρου διαφθοράς είχε γίνει ειδική μνεία στην Κύπρο, αφού επιλέχθηκε από τους συντάκτες της έκθεσης ως η χώρα που πρέπει να τεθεί στο μικροσκόπιο για τα ζητήματα διαφθοράς. Μάλιστα γινόταν ειδική μνεία στις αποκαλύψεις για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, όπου σημειωνόταν πως μεταξύ άλλων αιτιών, η αντίληψη των Κυπρίων για τη διαφθορά, επιδεινώθηκε με τις αποκαλύψεις για δεκάδες καταδικασμένους, εγκληματίες, φυγάδες και πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα που είχαν αγοράσει διαβατήρια. Μάλιστα σημειώνει πως τα μέτρα που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2021, δεν φαίνεται να πείθουν τους πολίτες, αφού ακολούθησαν διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις στους δρόμους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η άλυτη εξίσωση, η γυναίκα του Καίσαρα και το... 2+2=8

Στο ερώτημα εάν θεωρούν ότι η κυβερνητική διαφθορά στη χώρα τους είναι μεγάλο πρόβλημα, το 62% των Ευρωπαίων απαντούν θετικά. Σύμφωνα με το βαρόμετρο την πιο απόλυτη άποψη έχουν οι Κροάτες με 92%, οι Βούλγαροι με 90%, οι Κύπριοι με 88%, οι Πορτογάλοι με 86% και οι Ισπανοί με 85%. Στην αντίπερα όχθη μόλις το 12% των Δανών, το 16% των Φινλανδών, και το 21 των Σουηδών, απάντησαν θετικά.

Άλλος ένας δείκτης που μάλλον αποδεικνύει πως η χώρα τα τελευταία χρόνια βαδίζει προς τη λάθος κατεύθυνση, είναι το ερώτημα που τέθηκε εάν θεωρούν ότι οι Κυβερνήσεις κάνουν αρκετά για να πατάξουν τη διαφθορά. Η Κύπρος φιγουράρει πρώτη από το τέλος, αφού το 80% των ερωτηθέντων δήλωσε πως δεν θεωρεί πως η Κυβέρνηση κάνει αρκετά, ενώ μόλις το 17% απάντησε το αντίθετο. Στην προτελευταία θέση είναι η Κροατία με 72%, ενώ ακολουθούν με ποσοστά μεταξύ 70% και 65% Η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Σλοβενία η Ρουμανία και η Λετονία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Λαϊκή, Focus, Τράπεζα Κύπρου, Συνεργατισμός… Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ

Δεινή θέση καταγράφει η Κύπρος και στην άποψη των πολιτών της για τις αποφάσεις των κυβερνώντων που ελέγχονται από ιδιωτικά συμφέροντα. Σύμφωνα με την έρευνα το ποσοστό των πολιτών που συμφωνούν ότι η η Κυβέρνηση εργάζεται για εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, ανέρχεται στο 68%. Η Κύπρος βρίσκεται στην δεύτερη θέση του εν λόγω πίνακα μαζί με τη Βουλγαρία, ενώ την πρώτη θέση κατέχει η Σλοβενία με 70%. Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι στο 53%.

Ένα άλλο εξίσου σημαντικό συμπέρασμα που προκύπτει μέσα από την έρευνα, είναι ο φόβος που δηλώνουν ότι έχουν οι πολίτες για να καταγγείλουν φαινόμενα διαφθοράς. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι Κύπριοι καταλαμβάνουν τη πρώτη θέση, με το 76% να δηλώνει φόβο να καταγγείλει τέτοια φαινόμενα, όταν υποπέσουν στην αντίληψή του. Προς αυτή την κατεύθυνση, αναμένεται πως ο Νόμος που ψήφιση πρόσφατα η Βουλή, για προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος, θα τους εξοπλίσει με θάρρος και όλα εκείνα τα εχέγγυα για να προβούν σε καταγγελίες και να παταχθούν αυτά τα φαινόμενα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα-Το κεφάλαιο πάταξη της διαφθοράς

Ένα σημαντικό στοιχείο προκύπτει σε σχέση με τη δωροδοκία δημοσίων λειτουργών από πολίτες για να λάβουν μια υπηρεσία από το κράτος. Αν και παλαιότερα τέτοιες συμπεριφορές ήταν συχνές, ενδεχομένως και η κανονικότητα στο δημόσιο, μέσα από τα στοιχεία φαίνεται πως το εν λόγω φαινόμενο στην Κύπρο ατόνησε. Σύμφωνα με την έρευνα η Κύπρος βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο του 7% της Ε.Ε. με μόλις 4% των ερωτηθέντων να δηλώνουν πως τους τελευταίους δώδεκα μήνες χρειάστηκε να δωροδοκήσουν κάποιο δημόσιο λειτουργό για να λάβουν μια εξυπηρέτηση. Ωστόσο είναι ιδιαίτερα ψηλά τα ποσοστά που καταγράφει η Κύπρος σε σχέση με τη χρήση προσωπικών γνωριμιών, ή φίλων ή συγγενών, για τις δουλειές με το δημόσιο. Ειδικότερα το 34% των ερωτηθέντων, δήλωσε ότι χρησιμοποίησε κάποιον γνωστό για να εξυπηρετηθεί από το δημόσιο.

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα για το βαρόμετρο διαφθοράς, κλήθηκαν να απαντήσουν και στην ερώτηση, εάν έχουν υποστεί εκβιασμό, ή γνωρίζουν κάποιον που υπέστη. Σε ότι αφορά την Κύπρο, το 9% των ερωτηθέντων, απάντησαν καταφατικά. Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι στο 7%, ενώ πρώτη στη συγκεκριμένη λίστα είναι η Βουλγαρία με 17%.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η περίοδος χάριτος, τα... ναρκοπέδια και η ετυμηγορία για Σαββίδη-Αγγελίδη