Καθυστερεί η έκθεση Ελεγκτή για διαβατήρια-Απώλειες εκατομμυρίων για το κράτος

Με καθυστέρηση θα δοθεί στη δημοσιότητα η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τον έλεγχο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, λόγω των νέων στοιχείων που προέκυψαν από τον έλεγχο και για τον οποίο θα απαιτηθούν περαιτέρω διευκρινίσεις από τα αρμόδια κυβερνητικά κτήρια. Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, ένα από τα μείζων ζητήματα που προκύπτει είναι οι απώλειες εσόδων για το κράτος που ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια, από την καταβολή μειωμένου ΦΠΑ. 

Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η έκθεση θα ήταν έτοιμη στα τέλη του 2021, ή στις αρχές του 2022. Ωστόσο, πλέον η Ελεγκτική Υπηρεσία μετά από την καταγραφή των περιπτώσεων μειωμένων εσόδων από το ΦΠΑ, θα ζητήσει τις θέσεις των αρμοδίων, για να αποκτήσει ολοκληρωμένη γνώμη πριν την έκδοση της έκθεσης.

Η απάτη που στήθηκε αφορούσε τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ 5% αντί 19% για τα πρώτα 200 τετραγωνικά κάθε οικίας. Σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή το πιο τρανταχτό παράδειγμα αφορούσε διαμέρισμα στο παραλιακό μέτωπο πόλης, το οποίο πωλήθηκε 20 εκ. ευρώ με το κράτος κανονικά να έπρεπε να εισπράξει κάτι λιγότερο από τέσσερα εκ. ευρώ ως φόρο. Αντί τέσσερα εκ. το κράτος εισέπραξε μόλις ένα εκ. αφού για το διαμέρισμα εφαρμόστηκε η κοινωνική πολιτική για απόκτηση κατοικίας για μειωμένο ΦΠΑ.

Υπενθυμίζεται πως ανάλογη συζήτηση για τα διαφυγόντα έσοδα των κρατικών ταμείων έγιναν και στη Βουλή με το Τμήμα Φορολογίας, να εκδίδει μάλιστα ανακοίνωση στις 15 Φεβρουαρίου του 2021, στην οποία υποδείκνυε μεταξύ άλλων πως, «αναφορικά με την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5%, ζητήθηκαν εξηγήσεις από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά το Δεκέμβριο 2020. Το Τμήμα Φορολογίας απάντησε στα ερωτήματα της Επιτροπής η οποία σε πρόσφατη επικοινωνία της, επιβεβαίωσε προς τις φορολογικές αρχές τη συμμόρφωση της Κύπρου με το κοινοτικό κεκτημένο σε σχέση με την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή».

Στις 14 Απριλίου ωστόσο, ο ευρωβουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος, Κώστας Μαυρίδης, υπέβαλε ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε σχέση με τους ισχυρισμούς του Τμήματος Φορολογίας, ζητώντας να μάθει, εάν επιβεβαιώνει τη θέση του Τμήματος Φορολογίας, όπως καταγράφεται στην απάντηση της 4ης Φεβρουαρίου 2021, ότι ο χαμηλότερος συντελεστής ΦΠΑ για ακίνητα/κατοικίες δεν μπορεί να υιοθετηθεί στο πλαίσιο απόκτησης ιθαγένειας μέσω επενδυτικού προγράμματος.

Στην απάντηση της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι, «η εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στη στέγαση δεν μπορεί να επιτραπεί για σκοπούς επενδυτικής πολιτικής, όπως το επενδυτικό πρόγραμμα για την απόκτηση ιθαγένειας (Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα)», αδειάζοντας με αυτόν τον τρόπο το Τμήμα Φορολογίας.

Σημειώνεται πώς πέραν από την απώλεια εσόδων για την Κυπριακή Δημοκρατία, ανάλογες απώλειες καταγράφει και η Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία καταβάλλονται μέρος των ποσοστών που λαμβάνονται από το ΦΠΑ 19%. Για αυτό το λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη με το όλο ζήτημα που προέκυψε, και πέραν από τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Κύπρου για το ΚΕΠ, δεν αποκλείεται να ενεργοποιήσει τις διαδικασίες για παραβιάσεις της νομοθεσίας και να στείλει την ΚΔ στο σκαμνί στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, όπου ενδεχομένως να επιβληθούν χρηματικές ή άλλες ποινές, για να καταβληθούν από το κράτος οι απώλειες από τα ευρωπαϊκά ταμεία.

Εξάλλου με το ζήτημα της είσπραξης των φόρων από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, ασχολήθηκε και η επιτροπή Νικολάτου, που διορίστηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα και παρέδωσε τον Ιούνιο του 2021, το πόρισμα της. Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο έλεγχος και η αποτελεσματική συλλογή των φορολογικών εσόδων του κράτους αποτελεί αρμοδιότητα του Τμήματος Φορολογίας, το οποίο έχει την αρμοδιότητα και τα μέσα να ελέγξει κατά πόσον αποδόθηκε και εισπράχθηκε από το κράτος η σωστή φορολογία που αναλογούσε στις συναλλαγές που διενεργήθηκαν μέσα στα πλαίσια του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος.

Η Ερευνητική Επιτροπή επομένως σημειώνει, ότι «το Τμήμα Φορολογίας είναι το μόνο αρμόδιο τμήμα να εξετάσει την κάθε περίπτωση ξεχωριστά και αφού προβεί στις δέουσες ενέργειες και ελέγχους να εισπράξει τις ανάλογες φορολογίες».

Μάλιστα η Ερευνητική σημειώνει, «ότι έχουν εντοπιστεί αρκετές περιπτώσεις όπου επιβλήθηκε μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5% αντί 19%, και αυτές οι περιπτώσεις ενδείκνυται να εξεταστούν από τις αρμόδιες αρχές κατά πόσο η επιβολή του ΦΠΑ έγινε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία».

Οι εξελίξεις στο όλο ζήτημα θα πρέπει να αναμένονται μετά και από τη δημοσιοποίηση της Ειδικής Έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η οποία μελέτησε εις βάθος το ζήτημα και σύμφωνα με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, κατέγραψε εκατοντάδες τέτοιες περιπτώσεις, για τις οποίες αναμένει απαντήσεις. Υπενθυμίζεται ότι ο Γενικός Ελεγκτής, μετά από την πρόσβαση που του δόθηκε στους φακέλους των πολιτογραφηθέντων, εξέτασε μια προς μια τους τρεισήμισι  περίπου χιλιάδες φακέλους ξεχωριστά, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα, στο τι περιουσίες απέκτησαν, αν υπήρχαν αποξενώσεις, αν έκαναν αγοραπωλητήρια συμβόλαια, αν υλοποιήθηκαν ή μετά ακυρώθηκαν.