Η τάση για συνενώσεις δήμων στα κόμματα-Ρευστός μέχρι το παρά ένα ο αριθμός

Μέχρι και την τελευταία στιγμή, θα υπάρχουν αλλαγές στα τρία Νομοσχέδια που αφορούν την Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την ίδια ώρα που με βάση τις τροπολογίες των κομμάτων διαφαίνεται πως η μπίλια σε σχέση με τον αριθμό των δήμων, δεν θα κάτσει πριν την Ολομέλεια της Βουλής.

Όποιες και αν είναι οι τελικές εισηγήσεις της επιτροπής Εσωτερικών, η οποία θα κληθεί να μελετήσει τις τροπολογίες στην πρώτη της συνεδρία εντός του 2022, στις 13 Ιανουαρίου, διαφαίνεται πως από τη στιγμή που υπάρχουν τροπολογίες για δεκατέσσερις δήμους που θα τεθούν προς ψήφιση, κανείς δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένο ότι ο αριθμός των δήμων θα είναι αυτός που θα προτείνει η επιτροπή Εσωτερικών, η οποία στο παρελθόν είχε κλειδώσει στους είκοσι δήμους, ενώ η Κυβέρνηση επιμένει στους δεκαεπτά.  

Υπενθυμίζεται πως αρχικά υπήρχε η δέσμευση από την επιτροπή Εσωτερικών για να ολοκληρωθεί η συζήτηση των Νομοσχεδίων εντός Νοεμβρίου. Κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό και η ημερομηνία μετατέθηκε για ψήφιση από την Ολομέλεια στις 20 Δεκεμβρίου. Ωστόσο στην τελευταία συνεδρία της επιτροπής Εσωτερικών, η οποία θα ήταν ανοικτού τέλους, δηλαδή θα γινόταν συζήτηση μέχρι να κλείσουν τα ανοικτά ζητήματα, τρία κόμματα ζήτησαν χρόνο για να καταθέσουν γραπτώς τις τροπολογίες τους.

Ως καταληκτική ημερομηνία για κατάθεση τροπολογιών ορίστηκε η 20η Δεκεμβρίου, όπου όλα τα κόμματα πλην του Δημοκρατικού Συναγερμού τις κατέθεσαν. Μάλιστα, αυτή η εξέλιξη έφερε την αντίδραση του προέδρου της επιτροπής Εσωτερικών, Άριστου Δαμιανού που με ανακοίνωση του, κατήγγειλε τη στάση του κυβερνώντος κόμματος.

Ο κ. Δαμιανού, αφού υπενθύμιζε πως αν ήταν όλοι συνεπής στις 20 του μήνα θα ψηφιζόταν η Μεταρρύθμιση, σημειώνει πως, «οι πρωταγωνιστές των παρασκηνίων ενήργησαν και απέτρεψαν την ψήφιση. Δώσαμε παράταση, ούτως ώστε τα κόμματα να καταθέσουν εκ νέου τροπολογίες, για να μπορέσει έτσι να ολοκληρωθεί η διαβούλευση και να σταλούν τα νομοσχέδια από την Επιτροπή Εσωτερικών στη Βουλή για ψήφιση».

Ο ΔΗΣΥ και η κοινοβουλευτική του ομάδα, καταγγέλλει ο κ. Δαμιανού, «επανέλαβαν τον κακό τους εαυτό. Σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα κόμματα και παρά την εκπνοή της συμφωνημένης προθεσμίας για κατάθεση τροπολογιών, αρνήθηκαν για δεύτερη φορά να το πράξουν. Δυναμιτίζοντας έτσι ξανά την όλη προσπάθεια». Από πλευράς ΔΗΣΥ πάντως δόθηκε η απάντηση πως αναλόγως με την πορεία των Νομοσχέδιών, θα κατατεθούν τροπολογίες από το κόμμα, ακόμα και 48 ώρες πριν τη ψήφιση της Μεταρρύθμισης.

Πλέον η 13η Ιανουαρίου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού στην επιτροπή θα διαφανεί πλέον προς τα που οδεύουν για μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων, όπως τα δημοψηφίσματα και ο αριθμός των νέων δήμων, πριν από την Ολομέλεια. Πάντως με βάση και την πρόθεση του ΔΗΣΥ για κατάθεση τροπολογιών μετά την τελευταία επιτροπή Εσωτερικών, αλλά και την πρόθεση και άλλων κομμάτων να μην δώσουν την τελική απάντησή τους πριν πάει το Νομοσχέδιο προς ψήφιση στη Βουλή, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά και ακρίβεια, την τελική μορφή των τριών Νομοσχεδίων.

Κι αυτό διότι, για παράδειγμα η τροπολογία της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων που προβλέπει τη λειτουργία δεκατριών ή δεκατεσσάρων νέων οντοτήτων σε αντίθεση με την κυβερνητική πρόταση που είναι για δεκαεπτά δήμους, ή την πρόταση του ΑΚΕΛ για 20 δήμους, δεν αποκλείεται να λάβει τις θετικές ψήφους και άλλων κομμάτων. Ήδη υπάρχει κατατεθειμένη η θέση του Δημοκρατικού Συναγερμού πως οποιαδήποτε πρόταση κάτω από δεκαεπτά θα τύχει στήριξης από τους βουλευτές του κόμματος. Συνεπώς ήδη η τροπολογία του κ. Μουσιούττα θεωρητικά τυγχάνει στήριξης από είκοσι ένα βουλευτές και υπολείπονται άλλοι οκτώ για να εγκριθεί. Από τη στιγμή που στο ΔΗΚΟ, τουλάχιστον μέσω των τροπολογιών δεν αγγίζουν το συγκεκριμένο ζήτημα, με δεδομένες όμως τις φωνές εντός του κόμματος για ανάγκη δραστικής μείωσης του αριθμού των δήμων, τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο πριν από τη ψηφοφορία της Ολομέλειας, που υπό κανονικές συνθήκες αναμένεται το τρίτο δεκαήμερο Ιανουαρίου. 

Πάντως τη Δευτέρα κατατέθηκαν οι τροπολογίες των κομμάτων από τις οποίες, οι μόνες που αγγίζουν ουσιαστικά ζητήματα, είναι αυτές του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ και της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων.

Το ΑΚΕΛ κατέθεσε πέντε τροπολογίες για τον Νόμο που αφορά τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, επτά για το Νομοσχέδιο των Δήμων και τρεις για το Νομοσχέδιο των κοινοτήτων. Μάλιστα το ΑΚΕΛ αγγίζει το ζήτημα του αριθμού των δήμων και προτείνει τη δημιουργία Δήμου με τη συμπερίληψη και της Αγλαντζιάς, ενώ εισηγείται να αφαιρεθεί από την ονομασία του νέου δήμου το Γέρι και τα Λατσιά.

Μάλιστα προτείνει από τον μητροπολιτικό δήμο της Πάφου να αφαιρεθεί η κοινότητα των Κονιών και να προστεθεί η Έμπα. Τα Κονιά, το ΑΚΕΛ εισηγείται να συνενωθούν στον δήμο ανατολικής Πάφου με έδρα της Γεροσκήπου και τη συμμετοχή και άλλων κοινοτήτων της περιοχής. Τέλος σε ότι αφορά τις συνενώσεις, το ΑΚΕΛ προτείνει η Έμπα να μην ενταχθεί στον δήμο δυτικής Πάφου που θα έχει έδρα την Πέγεια, αφού θα συνενωθεί με τον μητροπολιτικό δήμο και στον δήμο δυτικής Πάφου να συμμετέχει και η κοινότητα της Ακουρσού.

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Δημοκρατικού Κόμματος κατέθεσε τέσσερις τροπολογίες για το Νομοσχέδιο που αφορά την ίδρυση των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, έξι τροπολογίες για τον περί δήμων Νόμο και τέσσερις τροπολογίες για τον Περί κοινοτήτων δρόμων

Οι σημαντικότερες εξ αυτών είναι η τροπολογία που εισηγείται για να τροποποιηθεί το άρθρο 13 του περί δήμων Νόμου ώστε σε κάθε δημοτικό συμβούλιο να ορίζονται δύο αντιδήμαρχοι οι οποίο θα εκλέγονται με ψηφοφορία στην πρώτη συνεδρίαση από τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου με αρμοδιότητες οικονομικών θεμάτων και προϋπολογισμού και ενός για πολιτιστικά και κοινωνικά θέματα. Μάλιστα προτείνει όπως οι αντιδήμαρχοι και οι δημοτικοί σύμβουλοι να απολαμβάνουν αντιμισθίας, εφάπαξ ποσού και αποζημίωσης ανάλογη με τη συμμετοχή τους σε συνεδρίασής ως τα Μέλη των Ημικρατικών οργανισμών.

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου κατέθεσε δύο τροπολογίες για το Νομοσχέδιο που αφορά τις κοινότητες και πέντε τροπολογίες για το Νομοσχέδιο που αφορά τη Μεταρρύθμιση των δήμων.

Ειδικότερα, σε ότι αφορά τις κοινότητες ο κ. Ευσταθίου προτείνει να είναι δυνατή η λειτουργία συμπλεγμάτων, κοινοτήτων ανεξαρτήτως εάν αυτές ευρίσκονται ή όχι στην ίδια επαρχία προκειμένου να καταστεί πιο εύκολη η συμπλεγματοποίηση τους. Με τη δεύτερη τροπολογία εισηγείται να παρέχεται ευρύ πεδίο αρμοδιοτήτων στα συμπλέγματα και στις κοινότητες προκειμένου να μπορούν να ασκούν πράξεις οι οποίες είναι αναγκαίες για την επίτευξη των αρμοδιοτήτων ή των ευθυνών ή των υπηρεσιών.

Σε ότι αφορά τους δήμους, ο κ. Ευσταθίου εισηγείται η εκλογή του δήμαρχου και των μελών του δημοτικού συμβουλίου εκάστου Δήμου, να γίνεται  σε ενιαία και καθολική ψηφοφορία εντός των δημοτικών ορίων και όχι στα δημοτικά διαμερίσματα ενώ ο αντιδήμαρχος να μην εκλέγεται απευθείας σε ενιαία και καθολική ψηφοφορία στις δημοτικές εκλογές αλλά να εκλέγεται μεταξύ των εκλεγμένων δημοτικών συμβούλων εκάστου Δήμου.

Μάλιστα εισηγείται το κώλυμα υποψηφιότητας να περιορίζεται στην καταδίκη σε αδίκημα το οποίο ενέχει ηθική αισχρότητα ή είναι ατιμωτικής φύσεως όπως προβλέπεται εν γένει στη νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ζητά όπως καταργηθεί ο αναχρονιστικός αποκλεισμός, όπως τον χαρακτηρίζει, προσώπων τα οποία υπηρέτησαν κατόπιν εκλογής τους στο αξίωμα του δημάρχου ή αντιδημάρχου ή δημοτικού συμβούλου ανεξαρτήτως του αριθμού των θητειών τους.

Ο Μαρίνος Μουσιούττας, εκ μέρους της ΔΗΠΑ-Συνεργασίας Δημοκρατικών Δυνάμεων, κατέθεσε μια σειρά γραπτών τροπολογιών, που αγγίζουν όλα τα σημαντικά ζητήματα της Μεταρρύθμισης, μεταξύ των οποίων αυτό των δημοψηφισμάτων και των συνενώσεων.

Ο κ. Μουσιούττας με έγγραφο που περιλαμβάνει τις εισηγήσεις του από τις έξι Δεκεμβρίου, προτείνει σε σχέση με τις συνενώσεις δήμων τις εξής αλλαγές:

-Στρόβολος, Λακατάμια, Τσέρι και Συνοικισμός Ανθούπολης (Ο Στρόβολος συνενώνεται με

-Λεμεσός, Μέσα Γειτονιά και Πολεμίδια

-Ύψωνας και Πολεμίδια

-Λάρνακα, Αραδίππου, Λειβάδια και Δρομολοξιά

-Πάφος και Γεροσκήπου

-Παραλίμνι και Δερύνεια

-Παραλίμνι, Αγία Νάπα, Σωτήρα, Δερύνεια και 5 Κοινότητες

Σε σχέση με την εκλογή των δημοτικών συμβούλων, σημειώνει πως η εκλογική διαδικασία πρέπει να γίνεται δημοκρατικά, ανόθευτα και με απλό αναλογικό τρόπο εκλογής τους στα διαμερίσματα σε όλες τις κατανομές. Την ίδια ώρα προτείνει, όπως , οι Αντιδήμαρχοι να εκλέγονται από τους δημοτικούς συμβούλους των οικείων διαμερισμάτων. Σε σχέση με τον αριθμό των δημοτικών συμβούλων, ο κ. Μουσιούττας σημειώνει πως σε περίπτωση που παραμείνει η πρόνοια που αναφέρεται για την εκλογή Αντιδημάρχων, ο συνολικός αριθμός των Δημοτικών Συμβούλων σε κάθε διαμέρισμα να μην περιλαμβάνει τους Αντιδημάρχους. Σε σχέση με το ζήτημα των δημοψηφισμάτων, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, τονίζει πως το κόμμα του δεν υποστηρίζει τη διεξαγωγή τοπικών ή επαρχιακών δημοψηφισμάτων.

Ο κ. Μουσιούττας κατέθεσε και τροπολογία σε σχέση με τη σύνθεση και τη λειτουργία των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), η οποία αφορά τον ευρύτερο πολεοδομικό έλεγχο αλλά και τροπολογία με την οποία προτείνει οι ΕΟΑ είε να αποτελούνται ως ένα πιο ευέλικτο σώμα από 9 ή 11 μελή (συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου), με αντιπροσώπευση αντί των Δημάρχων ή/και κάποιων Κοινοταρχών της οικείας Επαρχίας – των Δημοτικών Γραμματέων ή Δημοτικών Μηχανικών, εκτός του Προέδρου, είτε να υιοθετηθεί η προσέγγιση του ανάμεικτου συστήματος, δηλαδή 5 ή 6 διορισμένοι (συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου) και 4 ή 5 να εκπροσωπούνται από τους Δήμους (πχ. Δήμαρχοι ή/και Δημοτικοί Σύμβουλοι) και Κοινότητες (Κοινοτάρχες )

Παράλληλα προτείνει ο Πρόεδρος να διορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο για 5 έτη και να είναι Εκτελεστικός για να έχει την πολιτική και κυρίως την τεχνοκρατική ευθύνη υλοποίησης και δράσης του νέου Οργανισμού.

Επίσης στις έξι Δεκεμβρίου ο κ. Μουσιούττας εισηγήθηκε τροπολογία με την οποία προτείνει σε σχέση με το αδίκημα της οχληρίας, ο Δήμος να έχει εξουσία να προβαίνει σε εξώδικη ρύθμιση του αδικήματος.Το ποσό της εξώδικης ρύθμισης να είναι ανάλογο με τη σοβαρότητα του αδικήματος, μέχρι και τις €3.000. Για αποτροπή των ηχητικών οχληριών, οι ιδιοκτήτες τέτοιων υποστατικών για εξασφάλιση άδειας χρήσης οργάνων που ενισχύουν τον ήχο, να υποβάλλουν στην αρμόδια Αρχή τραπεζική εγγύηση ύψους €20.000, η οποία θα παραμένει σε ισχύ, για το σύνολο του ποσού, καθ’ όλη τη διάρκεια της παραχωρηθείσας άδειας και είτε εξ’ ολοκλήρου, είτε μέρος της θα καταπίπτει υπέρ της αρμόδιας Αρχής ανάλογα με την παραβίαση της σχετικής άδειας. Σε σχέση με τη πλανοδιοπώληση εντός των δημοτικών ορίων ο κ. Μουσιούττας προτείνει αύξηση της χρηματικής εξώδικης ποινής σε €1.000, ώστε αυτή να λειτουργεί αποτρεπτικά.

Η βουλεύτρια των Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου κατέθεσε συνολικά έντεκα τροπολογίες που αφορούν μια σειρά από ζητήματα για την εκλογή των αντιδημάρχων και το σύστημα εκλογής των νέων δημάρχων. Η κα. Ατταλίδου προτείνει μεταξύ άλλων, η επιλογή των αντιδημάρχων να γίνεται από το νεοεκλεγέν δημοτικό Συμβούλιο σύμφωνα με αντίστοιχες διατάξεις του υφιστάμενου υπό κατάργηση περί Δήμων Νόμου, και όχι με απευθείας εκλογή όπως προτείνεται στο νομοσχέδιο. Παράλληλα, εισηγείται  πρόνοιες που αφορούν τα διάφορα σενάρια που δύνανται να προκύψουν.

Για σκοπούς ανάδειξης των δημοτικών συμβούλων προτείνεται η εφαρμογή της απλής αναλογικής στην εκλογική διαδικασία και να θεωρείται ο Δήμος ως μια ενιαία περιφέρεια και όχι ξεχωριστή περιφέρεια το κάθε διαμέρισμα όπως προτείνεται στο νομοσχέδιο. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η μείωση του εκλογικού μέτρου και αυξάνεται η πιθανότητα εκλογής υποψηφίων από τα μικρότερα πολιτικά κόμματα που οδηγεί στη διατήρηση πολυφωνίας στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Σε ότι αφορά το θέμα των δήμων, η μόνη τροπολογία που εισηγείται η βουλεύτρια των Οικολόγων είναι η δημιουργία του Δήμου Ακάμα, με έδρα την Πέγεια, ο οποίος θα αποτελείται από το Δήμο Πέγειας και τις κοινότητες Κισσόνεργας, Ακουρσό, Κάθηκα, Ίνεια, Πάνω και Κάτω Αρόδες, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Ακάμα».

Σύμφωνα με την κα. Ατταλίδου, η δημιουργία ενός ενιαίου δήμου στα όρια της προστατευόμενης περιοχής του Ακάμα που θα περιλαμβάνει τόσο το Δήμο Πέγειας ο οποίος έχει αποδείξει την πρόθεση του να καταστεί προστάτης της περιοχής έναντι των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων όσο και τις κοινότητες της Λαόνας. «Η δημιουργία ενός κοινού μετώπου σε μια περιοχή με τόσο μοναδικά και ευαίσθητα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η περιοχή του Ακάμα, καθίσταται στρατηγικής σημασίας για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και για τη χώρα εν γένη», σημειώνει.