«Οι θέσεις της Τουρκίας δεν επέτρεψαν να προχωρήσει η διαπραγμάτευση στο Κραν Μοντανά»

Στο Κραν Μοντανά το καλοκαίρι του 2017, η Τουρκία απέρριψε δύο από τα έξι σημεία του πακέτου Γκουτέρες, ήτοι την κατάργηση των εγγυήσεων και την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί, θέσεις που δεν επέτρεψαν να προχωρήσει η διαπραγμάτευση, ανέφερε ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς Ανδρέας Μαυρογιάννης, μιλώντας το Σάββατο στο 12ο Ετήσιο Συμπόσιο του Δήμου Κερύνειας, με θέμα «Ο ρόλος του Διεθνούς Παράγοντα στην επίτευξη δίκαιης λύσης του Κυπριακού».

Στην παρέμβασή του, ο κ. Μαυρογιάννης και αναφερόμενος στο θέμα του διορισμού απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ, εξέφρασε την προσδοκία ότι «κάτι θα γίνει άμεσα». Η μέγιστη του ανησυχία, είπε, είναι ότι όχι απλώς δεν υπάρχουν θετικές εξελίξεις αλλά με την επιδείνωση των τετελεσμένων καταστρέφεται η οποιαδήποτε προοπτική αύριο να ξεκινήσει κάτι καλύτερο.

Διερχόμαστε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο στο Κυπριακό, ανέφερε ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής, περιγράφοντας την όλη κατάσταση ως «πάρα πολύ τραγική». «Είμαστε στην άκρη της καταστροφής», είπε, «και το μόνο που μας μένει είναι τι μπορούμε να κάνουμε με αυτά τα τραγικά δεδομένα για να αντιστρέψουμε κατά κάποιο τρόπο και να δικαιώσουμε μερικώς τα δικαιώματα και τις προσδοκίες των ανθρώπων μας».

Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης δεν θέλησε να σχολιάσει τα έγγραφα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες, είπε ωστόσο ότι «την κρίσιμη στιγμή το Καλοκαίρι του 2017, όταν με βάση τα έξι σημεία του ΓΓ υπήρχε περιθώριο, αν γίνονταν αποδεκτά, να έχουμε μια στρατηγική συμφωνία ώστε να προχωρήσουμε κατά τρόπο μη αναστρέψιμο στη λύση του Κυπριακού. Ό,τι και να πει κανείς το γεγονός παραμένει ότι η Τουρκία απέρριψε δύο από τα έξι σημεία του πακέτου Γκουτέρες, το πρώτο ήταν η κατάργηση των εγγυήσεων και το δεύτερο η, εν τέλει, πλήρης αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων. Οπόταν δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση και ο ΓΓ έθεσε τέρμα».  

Η ουσία, συνέχισε είναι ότι η δική μας πλευρά, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι είχαμε φτάσει πιο κοντά στη λύση από ποτέ, τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να επαναφέρει τη διαδικασία σε τροχιά. Αναφέρθηκε στον διορισμό Λουτ, στη συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιντζί στο Βερολίνο το 2019 και την εκλογή Τατάρ στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων.

Μετά την εκλογή Τατάρ είχαμε ξεκάθαρη μετακίνηση της τουρκικής πλευράς από τη συμφωνημένη βάση λύσης προς τα δύο χωριστά κράτη και την κυριαρχική ισότητα, που τίθεται πλέον ως προϋπόθεση από την τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά για επανέναρξη διαπραγματεύσεων, ανέφερε ο κ. Μαυρογιάννης, προσθέτοντας πως «αυτό τινάζει στον αέρα τις προοπτικές των διαπραγματεύσεων».

Ακολούθως αναφέρθηκε στη συνάντηση της Γενεύης τον περασμένο Απρίλιο, όπου η τουρκική πλευρά επέμεινε στην προϋπόθεση της κυριαρχικής ισότητας.

Σημείωσε ακόμα την επιδείνωση της κατάστασης επί του εδάφους, στην Αμμόχωστο, στις θαλάσσιες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας και αλλού. Ειδικότερα για το θέμα των θαλασσίων ζωνών, είπε πως χρησιμοποιούνται προσχηματικά τα δικαιώματα των Τ/κ, όμως πρόκειται κατά βάση για διεκδικήσεις της Τουρκίας, οι οποίες «σε καμία περίπτωση θα εξαφανιστούν σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού». Πρόκειται, όπως σημείωσε, για μέρος μια ευρύτερης πολιτικής αμφισβήτησης δικαιωμάτων γειτονικών χωρών και είπε ότι το ίδιο μοντέλο βλέπουμε στο Αιγαίο και αλλού.

Ωστόσο, κατά τον κ. Μαυρογιάννη, αυτή η διαπίστωση δεν πρέπει να οδηγεί στην εγκατάλειψη της προσπάθειας.

Αναφερόμενος στο ρόλο της διεθνούς κοινότητας, είπε πως ο τρόπος που αυτή λειτουργεί δεν είναι ικανοποιητικός, προσθέτοντας πως ακόμα κι εκεί που διατυπώνονται ορθές θέσεις λείπει η εφαρμογή και η βούληση για εφαρμογή. Σημείωσε ωστόσο ότι πρέπει πάντα να κινητοποιούμε οτιδήποτε προερχόμενο από τη διεθνή κοινότητα μπορεί να βοηθήσει στην αντιστροφή των πραγμάτων.

Σε ό,τι αφορά το διορισμό νέου απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, ο Ανδρέας Μαυρογιάννης υπέδειξε ότι η ονομασία είναι δευτερευούσης σημασίας, νοουμένου ότι έχει τους σωστούς όρους εντολής, ενεργεί με συνάφεια και με συνέχεια προς τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο έχει καθορίσει τους όρους του παιχνιδιού και δεν μπορεί η τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά να απαλλαγούν από τον εποπτικό του ρόλο και τις παραμέτρους που έχει ορίσει.  

«Ελπίζουμε και προσδοκούμε ότι θα γίνει κάτι άμεσα», είπε.

Ταυτόχρονα σημείωσε πως «με τις εξελίξεις στην περιοχή, με το ρολό της Τουρκίας, με την εσωτερική της δυναμική, τα πράγματα παραμένουν πάρα πολύ δύσκολα και η μεγίστη ανησυχία μου είναι ότι όχι απλώς δεν έχουμε θετικές εξελίξεις αλλά με την επιδείνωση τετελεσμένων καταστρέφεται η οποιαδήποτε προοπτική αύριο να ξεκινήσεις κάτι καλύτερο», ανέφερε ο κ. Μαυρογιάννης.

«Είναι κρίσιμη η στιγμή και χρειάζεται άμεσα να δημιουργήσουμε τα στοιχεία εκείνα κάποιας δυναμικής που θα οδηγήσει στην αντιστροφή της κατάστασης. Χρειάζεται πολλή επιμονή και υπομονή και κυρίως να παραμείνουμε αταλάντευτοι στη βάση που με χίλια βάσανα έχουμε καταφέρει να συμφωνήσουμε για τη λύση του Κυπριακού», είπε, αναφερόμενος στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία.

Δεν μπορούμε να δεχόμαστε ότι η έννοια αυτή έχει χρεοκοπήσει όπως λένε ο Ερντογάν και ο Τατάρ, το πιο σημαντικό είναι η επιμονή μας στις συμφωνημένες παραμέτρους που υπάρχουν στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, στις συγκλίσεις, στην Κοινή Διακήρυξη του 2014 και στα έξι σημεία του ΓΓ, κατέληξε.

Η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καλλιόπη Αγαπίου – Ιωσηφίδου επεσήμανε, μεταξύ άλλων, στην παρέμβασή της ότι εξελίξεις που συμβαίνουν πολύ μακριά από εμάς, μπορεί να έχουν άμεσες επιδράσεις και στα δικά μας, για να σημειώσει πως όλες οι εξελίξεις μάς επηρεάζουν. Υπέδειξε ακόμα ότι η μετατόπιση ισχύος από τη Δύση στην Ανατολή θα επηρεάσει, επίσης, τις εξελίξεις στο Κυπριακό.

Έκανε ειδική αναφορά στις συνεργασίες που έχει αναπτύξει η Κυπριακή Δημοκρατία με χώρες της περιοχής της τα τελευταία χρόνια, αλλά και τις ενεργειακές εξελίξεις, που μπορεί, όπως είπε, να είναι θετικές για την επίλυση ή σ’ένα άλλο σκηνικό μπορεί να επενεργήσουν αρνητικά. Σημείωσε ταυτόχρονα τα τεκταινόμενα στην Τουρκία και τη στάση της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, έναντι στο αυταρχικό καθεστώς Ερντογάν.

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και Δικαίου της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας, Κωνσταντίνος Κόμπος, ανέφερε πως «η ομοσπονδία παραμένει η μόνη μορφή λύσης προς συζήτηση, είναι ο βασικός πυλώνας των όρων εντολής του Γενικού Γραμματέα και τυχόν απόκλιση θα άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου για την πλευράς μας. Οφείλουμε να επιμένουμε και να πείσουμε για το απαράδεκτο και ανεδαφικό των τουρκικών επιχειρημάτων», σημείωσε.

Είπε δε, ότι οι όποιες σκέψεις αφορούν εναλλακτικές πέραν της ομοσπονδίας απαιτούν πολιτική απόφαση και λεπτομερή επεξεργασία και εξέφρασε την άποψη ότι δεν απαντούν στα διλήμματα αλλά τα αναπαράγουν σε πολύ χειρότερη εκδοχή.

Νωρίτερα, κατά το εναρκτήριο μέρος του Συμποσίου, η Δήμαρχος Κερύνειας Ρίτα Ελισσαίου Κωμοδίκη σημείωσε ότι το Κυπριακό είναι «δύσκολο πρόβλημα γιατί οι ισχυροί της γης και τα συμφέροντά τους δεν επιτρέπουν μια δίκαιη και βιώσιμη λύση για το κυπριακό πρόβλημα».

Εθελοτυφλούν, είπε, «οι ισχυροί της γης και αφήνουν την Τουρκία και το φερέφωνό της, τον Τ/κ ηγέτη, να προχωρούν και να συνεχίζουν ανενόχλητοι το καταστροφικό τους έργο».

Στο δικό του χαιρετισμό, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Τάσος Χριστοφίδης υπογράμμισε πως καλούμαστε να είμαστε γνώστες των εξελίξεων, των συμμαχιών και συνθηκών που διαμορφώνονται για να μπορούμε να διαφυλάξουμε τα συμφέροντά μας και να εργαστούμε μεθοδικά και προληπτικά για να πετύχουμε τη λύση.

«Ως χώρα επιβάλλεται να οχυρώσουμε την αξιοπιστία μας ως εταίρος και συνεργάτης της διεθνούς κοινότητας για επίτευξη της σταθερότητας στην περιοχή. Χρειάζεται, επίσης, να συμμετέχουμε ενεργά στα διεθνή δρώμενα, να ασκούμε έντονα τη διπλωματία μας σε θέματα επίκαιρα και σημαντικά, με έντονο κοινωνικό, πολιτιστικό και περιβαλλοντικό χαρακτήρα, για να πείσουμε ότι ως χώρα συντασσόμαστε στην παγκόσμια προσπάθεια για να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο κόσμο», σημείωσε.

Πηγή: ΚΥΠΕ