Στη Νέα Υόρκη με... ληγμένο διαβατήριο το Κυπριακό

Στη χειρότερη φάση, ενδεχομένως και της τελευταίας δεκαετίας βρίσκεται το Κυπριακό, κυρίως λόγω των ακραίων ενεργειών της άλλης πλευράς και των τετελεσμένων που συνεχίζει να δημιουργεί στο Βαρώσι. Μετά κι από την αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία έκανε το αυτονόητο, αφαιρώντας τα διαβατήρια από αυτούς που με κάθε τρόπο υπονομεύουν την ύπαρξη της, πλέον το χάσμα μεγάλωσε και η ελπίδα του Αντόνιο Γκουτέρες, μετά την άτυπη πενταμερή της Γενεύης, πως ο χρόνος θα λειτουργήσει υπέρ της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, χάθηκε οριστικά.  

Στην ήδη περιπλεγμένη κατάσταση, με τους Τούρκους να επιμένουν στη λύση δύο κρατών, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να επαναλαμβάνει τη θέση για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κρανς Μοντάνα και τον ΟΗΕ να θεωρεί πως ο τίτλος μπορεί να τετραγωνιστεί, έπεσε στο τραπέζι, αιφνιδιάζοντας τους πάντες, η πρόταση του Νίκου Αναστασιάδη για επιστροφή στο Σύνταγμα του 1960. Η πρόταση ήταν αποτέλεσμα της δημόσιας αντιπαράθεσης του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον κατοχικό ηγέτη, μετά από την απόφαση για αφαίρεση των διαβατηρίων της Κυπριακής Δημοκρατίας, από 14 «αξιωματούχους» του ψευδοκράτους. 

Μάλιστα, όπως είχε εξαγγελθεί από επίσημα κυβερνητικά χείλη η εν λόγω πρόταση θα αποτελούσε και προϊόν συζήτησης κατά τη διάρκεια των συναντήσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας με την ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, η οποία προγραμμάτιζε να επισκεφθεί την Κύπρο. Κάτι ωστόσο που σύμφωνα με τα δεδομένα αυτή τη στιγμή, μάλλον δεν θα συμβεί, αφού από τη μια οι κρίσιμες εξελίξεις στο Αφγανιστάν και από την άλλη το χάσμα που μεγάλωσε μεταξύ των δύο πλευρών, καθιστούν το εγχείρημα της Τζέιν Χολ Λουτ, μη αναγκαίο στην παρούσα φάση. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Φωνές, σιωπή και αμηχανία-Αιφνιδίασε τους πάντες με την πρότασή του ο Πρόεδρος

Η μη κάθοδος της κυρίας Λουτ, ενδεχομένως να επηρεάσει και να ανατρέψει και τον προγραμματισμό που είχε στο μυαλό του ο Γενικός Γραμματέας, για να συναντήσει σε μια τριμερή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον κατοχικό ηγέτη, στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό αν η εν λόγω συνάντηση θα πραγματοποιηθεί ή αν ο Αντόνιο Γκουτέρες θα επιλέξει να συναντήσει τους δύο ηγέτες σε ξεχωριστές συναντήσεις. 

Πάντως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φρόντισε το προηγούμενο διάστημα να στείλει στον Αντόνιο Γκουτέρες το μήνυμα πως ο ίδιος είναι έτοιμος και ευνοεί μια τριμερή συνάντηση, υπενθυμίζοντας πως και στο παρελθόν, ανάλογης φύσεως συναντήσεις ξεκλείδωσαν τις εξελίξεις και υποβοήθησαν την όλη διαδικασία. 

Τα διαβατήρια και η 5η διακρατική
Αν και επί της ουσίας η απόφαση της Κυβέρνησης, δεν προκαλεί κανένα κόστος στο κατοχικό καθεστώς, πέρα από το επικοινωνιακό κόμματι και την ικανοποίηση των κομμάτων πλην του ΑΚΕΛ, είναι πλέον βέβαιο πως θα τύχει εκμετάλλευσης από την άλλη πλευρά, που ήδη ξεκίνησε ένα νέο αφήγημα, περί αποκλεισμού, απομόνωσης και ρατσισμού των Ελληνοκυπρίων κατά των Τουρκοκυπρίων. Αυτά αναμένεται ότι θα επαναλάβει και στον Αντόνιο Γκουτέρες, ή την Τζέιν Χολ Λουτ ο κατοχικός ηγέτης, παρουσιάζοντας τα ως παράδειγμα της θυματοποίησης των Τουρκοκυπρίων από τους Ελληνοκύπριους. 

Από την άλλη πλευρά, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα εξηγήσει σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, τους λόγους που οδήγησαν το Υπουργικό Συμβούλιο σε μια τέτοια απόφαση, υπενθυμίζοντας τα τουρκικά τετελεσμένα και την προσπάθεια του Ερσίν Τατάρ και των συμβούλων του για κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και τις προσπάθειες εκτός πλαισίου του ΟΗΕ για λύση του Κυπριακού με βάση λύσης τα δύο κράτη.

Είναι δεδομένο ότι η απόφαση της Κυβέρνησης σε ότι αφορά την ουσία των προσπαθειών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, δεν θα είναι βοηθητική, ωστόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, παρουσιάζεται έτοιμος να εξηγήσει με επιχειρήματα πως αυτή η απόφαση ήταν το λιγότερο που θα μπορούσε να πράξει ο ίδιος και η Κυβέρνηση του ως απάντηση στην προσπάθεια των Τούρκων για εποικισμό της Αμμοχώστου και υπονόμευσης της λύσης.

Μάλιστα, τόσο η απόφαση για αφαίρεση ή μη ανανέωση των διαβατηρίων όσο και η απόφαση για την πέμπτη διακρατική προσφυγή, αποτελούν κινήσεις που εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ενεργειών της Κυβέρνησης, ως αντίδραση στις τουρκικές προκλήσεις. Ήδη ομάδα νομικών και διπλωματών, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εξωτερικών επεξεργάζονται και νέα δέσμη μέτρων, ενώ η διαπραγματευτική ομάδα θα συνεδριάσει την ερχόμενη Τρίτη, αφενός για να ενημερωθεί από τον Πρόεδρο για το υπόβαθρο της πρότασης του για επιστροφή στο Σύνταγμα του 1960 και αφετέρου να προετοιμαστεί ενόψει του ταξιδιού του στη Νέα Υόρκη. 

Χαμηλοί τόνοι και στάση αναμονής
Την ίδια ώρα, εντός Κύπρου η συζήτηση για το Κυπριακό περιορίζεται στην πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας και τις συνέπειες που ενδεχομένως αυτή να έχει στην προσπάθεια για να καμφθούν τα προβλήματα και να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Η συζήτηση ωστόσο δεν εισέρχεται εις βάθος σε κανένα επίπεδο και από κανένα κόμμα, από τη στιγμή που δεν είναι γνωστά τα επιμέρους ζητήματα, παρά μόνο ότι πρόκειται για μια πρόταση που προνοεί επιστροφή στο Σύνταγμα του 1960 και ταυτόχρονη έναρξη διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των γεωγραφικών περιοχών που  κάθε πλευρά θα ελέγχει και η οποία θα συμβαδίζει με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Πράγματα δηλαδή ασύνδετα και πολύ γενικά. 

Το μοναδικό κόμμα που ασχολήθηκε εις βάθος με το ζήτημα και εξέφρασε εξ αρχής την κάθετη διαφωνία του και την αντίθεση του ήταν το ΑΚΕΛ, το Πολιτικό Γραφείο του οποίου συνεδρίασε την Παρασκευή και εξέτασε την κατάσταση όπως διαμορφώθηκε, εκδίδοντας μια μακροσκελή ανακοίνωση. Για το ΑΚΕΛ προκύπτουν δύο βασικά ζητήματα. «Πρώτο, πώς αυτές οι αποφάσεις και ενέργειες υπηρετούν το διακηρυγμένο στόχο της ελληνοκυπριακής πλευράς για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που είχαν μείνει στο Κραν Μοντανά το συντομότερο δυνατό. Και δεύτερο, κατά πόσο ο Πρόεδρος προτίθεται επιτέλους να αναλάβει ουσιαστικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση ή θα συνεχίσει να αρκείται σε ενέργειες και εξαγγελίες για εσωτερική κατανάλωση που ούτε ουσιαστικό κόστος επιφέρουν στην Τουρκία ούτε μας απαλλάσσουν από το διχοτομικό στάτους κβο και την κατοχή».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το σύνθημα Αναστασιάδη στα κόμματα να πέσουν οι τόνοι και ο… άλαλος Τατάρ

Όπως σημειώνεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση, «η θέση του Προέδρου ότι θα εμμείνει σε επιστροφή στο Σύνταγμα του 1960, αυταπόδεικτα έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου και με τις συγκλίσεις, με όλες τις απορρέουσες καταστροφικές συνέπειες. Πόση υποτίμηση της κοινής νοημοσύνης χρειάζεται για να εκφράζεται ένας τέτοιος ισχυρισμός όταν το Σύνταγμα του 1960 προνοεί για ενιαίο κράτος ενώ οι Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, τα ψηφίσματα και οι συγκλίσεις για δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία. Θεωρούμε χρήσιμο να  υπενθυμίσουμε στον Πρόεδρο ότι το Σύνταγμα του 1960 προνοεί για βέτο στην εκτελεστική εξουσία καθώς και χωριστές πλειοψηφίες στη Βουλή, χωρίς οποιοδήποτε μηχανισμό επίλυσης αδιεξόδων. Επιπλέον στο Σύνταγμα του 1960 περιλαμβάνεται αυτούσια η Συνθήκη Εγγύησης. Όλα αυτά είχαν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσα από τις συγκλίσεις, το Πλαίσιο Γκουτέρες και το μηχανισμό εφαρμογής της λύσης όπως τον πρότεινε ο Γενικός Γραμματέας».

Στην ανακοίνωση του ΑΚΕΛ, δεν υπήρξε καμία επίσημη αντίδραση ή τοποθέτηση από το κυβερνητικό στρατόπεδο το οποίο έσπευσε από την Παρασκευή να χαμηλώσει τους τόνους, καλώντας τα κόμματα να αναμένουν τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου την ερχόμενη Τετάρτη, όπου θα τύχουν επίσημης και ολοκληρωμένης ενημέρωσης για το τι περιλαμβάνει η πρόταση για επιστροφή στο Σύνταγμα του 1960 και μετά να τοποθετηθούν. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πυρά ΑΚΕΛ σε Πρόεδρο-Κουνάει το δάκτυλο για διακρατική προσφυγή και σύνταγμα 60'

Το ζήτημα των διαβατηρίων
Την ίδια ώρα στα κατεχόμενα συνεχίστηκαν για ημέρες οι αντιδράσεις σχετικά με το ζήτημα της αφαίρεσης ή μη ανανέωσης των διαβατηρίων από τα δεκατέσσερα πρόσωπα, αφού όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα προσπάθησαν να το εκμεταλλευτούν πολιτικά, όπως εξάλλου και οι άμεσα επηρεαζόμενοι που εμφανίστηκαν θιγμένοι και θύματα «των κακών Ελληνοκυπρίων που τους πολεμούν». Ιδιαίτερη σημασία πάντως, έχει το γεγονός πως οι τοποθετήσεις του Ερσίν Τατάρ, έγιναν πριν από τη γραπτή δήλωση Αναστασιάδη που αποτελούσε απάντηση στις δηλώσεις του κατοχικού ηγέτη. Μετά τη συγκεκριμένη γραπτή δήλωση, ο Ερσίν Τατάρ, δεν τοποθετήθηκε ενώ μείωσε και τις δημόσιες δηλώσεις του. 

Στις ελεύθερες περιοχές πάντως η συζήτηση επικεντρώθηκε στη νομική πτυχή του ζητήματος και στον φόβο για προσφυγές των επηρεαζόμενων Τουρκοκυπρίων στο ΕΔΑΔ, με την Κυβέρνηση να ξεκαθαρίζει πως η απόφαση έχει ληφθεί και στη βάση νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Με 10 σημεία απαντά στο ΑΚΕΛ η Κυβέρνηση-«Να αποδεχτούμε όσα αξιώνει ο Τατάρ;»

Σύμφωνα με παλαιότερη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου το διαβατήριο είναι ένα ταξιδιωτικό έγγραφο το οποίο εκδίδεται για την παροχή προστασίας και διευκολύνσεων από τις διπλωματικές υπηρεσίες του κράτους σε ξένη χώρα και αποτελεί περιουσία του κράτους, ενώ μπορεί για εύλογη αιτία να ανακληθεί οποτεδήποτε, αφού σκοπός του είναι η παροχή από το κράτος προξενικής προστασίας στους πολίτες του στο εξωτερικό.

Την ίδια ώρα η Κυβέρνηση έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως από την εν λόγω απόφαση δεν επηρεάζονται σε καμία περίπτωση κανένας εκ των 97 χιλιάδων Τουρκοκυπρίων που σήμερα κατέχουν διαβατήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας και με αυτά ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Αντιθέτως, η απόφαση περιορίστηκε στα συγκεκριμένα πρόσωπα που σύμφωνα με την Κυβέρνηση, έχοντας στα χέρια διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας, γυρίζουν τον κόσμο και επιχειρούν την αποδόμηση και την κατάλυση της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πάτησε τη νάρκη του Αναστασιάδη και τώρα τρέχει ο Τατάρ