Στην… ρουλέτα η επανέναρξη των συνομιλιών, παίζει τα ρέστα του ο Γκουτέρες

Οι επαναλαμβανόμενες τουρκικές προκλήσεις, με αποκορύφωμα το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων, σε συνδυασμό με την αδιάλλακτη θέση των Τούρκων, που κόλλησε τη βελόνα στη λύση δύο κρατών, οδηγούν το Κυπριακό σε αδιέξοδο και η επανέναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων μοιάζει πλέον με όνειρο... απατηλό.

Ο Τούρκος Πρόεδρος και ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ προχωρώντας στις προκλητικές ενέργειες στα Βαρώσια, ενδεχομένως να είχαν την ψευδαίσθηση πως η ελληνοκυπριακή πλευρά θα το ανεχόταν και ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης θα προσερχόταν στο τραπέζι του διαλόγου, προσπερνώντας από τη μια τις τουρκικές προκλήσεις και από την άλλη το τουρκικό αφήγημα.   

Ο Νίκος Αναστασιάδης, με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, τράβηξε κόκκινη γραμμή, δηλώνοντας πως θα πρέπει να υπάρξει μία λύση που να στηρίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, να οδηγεί σε λειτουργικό, βιώσιμο και ομόσπονδο κράτος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τα προβλήματα στο εσωτερικό, το timing για Βαρώσια και η σκακιέρα του Ερντογάν

Οι Τούρκοι, κατάφεραν να δημιουργήσουν νέα δεδομένα, που κανείς δεν μπορεί να ξέρει πώς θα λειτουργήσουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε σχέση με την προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα, για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Εξάλλου το Κυπριακό μετά την άτυπη πενταμερή της Γενεύης, είναι πλέον διαφορετικό αφού η επίσημη κατάθεση πρότασης από τον Ερσίν Τατάρ για λύση δύο κρατών έθεσε στο όλο ζήτημα άλλη μια διάσταση. 

Δεν έχει βρεθεί ακόμα κοινό έδαφος για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων, ενώ το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού δεν προκύπτει σήμερα. Βρίσκεται υπό συζήτηση εδώ και καιρό, ενώ η ΔΔΟ ως βασική μορφή λύσης τίθεται σε αμφιβολία. Σίγουρα την απομάκρυνση από την ΔΔΟ ενίσχυσαν οι τουρκικές δεδηλωμένες επιδιώξεις για λύση δύο κρατών, ενώ το κλίμα βάρυνε ακόμη περισσότερο όταν είδαν των φως της δημοσιότητας, πληροφορίες που ήθελαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να συζητά άλλες μορφές λύσεις, πέραν της ομοσπονδίας, με διάφορους παράγοντες εντός και εκτός Κύπρου. 

Τα περί λύσης δύο κρατών μερίμνησε να περάσει και κατά την παρουσία του στη ψευδοβουλή ο Τούρκος Πρόεδρος, μαζί με τις εξαγγελίες του. Το ανησυχητικό βεβαίως για την ελληνοκυπριακή πλευρά είναι πως μέρος της διεθνούς κοινότητας φαίνεται να επιχειρεί πλέον να βρει τη χρυσή τομή μεταξύ λύσης δύο κρατών που δεδηλωμένα επιδιώκει η τουρκική πλευρά και λύσης στο πλαίσιο ΔΔΟ που θέλει η Λευκωσία.

Ενδεικτικό παράδειγμα είναι οι βρετανικές προτάσεις που κατατέθηκαν το τελευταίο εξάμηνο και που στη Λευκωσία μεταφράζονται ως η απαρχή μιας προσπάθειας του διεθνούς παράγοντα για λύση συνομοσπονδίας. Από πλευράς βεβαίως Λονδίνου ξεκαθαρίζεται πως στόχος είναι η άρση του αδιεξόδου και η βοήθεια για την επανέναρξη των συνομιλιών, ενώ και η ειδική απεσταλμένη του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ, έχει βολιδοσκοπήσει τις δύο πλευρές για το πού αρχίζουν και πού τελειώνουν οι κόκκινες γραμμές τους. 

Στο κατά πόσον είμαστε μακριά από το να ξεκινήσουν και πάλι οι συνομιλίες ο Νίκος Αναστασιάδης, δήλωσε πως δεν βλέπει ούτε την έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ να αναφέρεται έστω ως πρόθεση να συγκαλέσει συνομιλίες. Παράλληλα, τόνισε προς τον ΓΓ του ΟΗΕ και στη διεθνή κοινότητα ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί προαπαιτούμενα που αξιώνει η τουρκική πλευρά για επανέναρξη του διαλόγου. Σε ερώτηση αν υπάρχουν σκέψεις να υπάρξει μετακίνηση και από δικής μας πλευράς, από τη ΔΔΟ ή από το κεκτημένο των μέχρι σήμερα συνομιλιών, ούτως ώστε να σπάσει το αδιέξοδο, ο Πρόεδρος είπε ότι η «οποιαδήποτε κίνηση αποδοχής των αξιώσεων της Άγκυρας και του εκπροσώπου της στα κατεχόμενα, θα είναι εκτροπή από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και των όρων εντολής του ΓΓ του ΟΗΕ».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το αδιέξοδο της Μεταρρύθμισης, οι δύο δρόμοι του ΥΠΕΣ και η ευθύνη των κομμάτων

Το έχω καταστήσει σαφές, είπε και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης Ιουνίου, παρισταμένου και του ΓΓ του ΟΗΕ ότι το κοινό έδαφος δεν θα έπρεπε να το αναζητά, διότι αυτό υπάρχει ή εμπεριέχεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και στους όρους εντολής του ΓΓ. Το επανέλαβα την επομένη στην κατ’ ιδίαν συνάντηση μας. Συνεπώς, θα ήτο ευκολότερο εις εμέ, προκειμένου να παρεμβάλω κώλυμα στην επανέναρξη του διαλόγου, να δηλώνω ότι δεν προσέρχομαι στο διάλογο εάν δεν υλοποιήσουν τα ψηφίσματα και διατηρήσουν το καθεστώς της Αμμοχώστου, ή αν δεν τερματιστούν οι εγγυήσεις και αποχωρήσουν τα κατοχικά στρατεύματα. Σε μια ανάλογη περίπτωση, θα κατηγορούμαστε ότι θέτουμε προαπαιτούμενα, διευκρίνισε. Ανέφερε ότι το ακούει αυτό και «από το εσωτερικό μέτωπο αυτό, δυστυχώς. Συνεπώς δεν μπορεί να θέλουν οι Τούρκοι να εγείρουν συνεχώς θέματα που μόνο η μία πλευρά ωφελείται, χωρίς ποτέ να υπάρχει η ευαισθησία για τις ανησυχίες και της ελληνοκυπριακής κοινότητας».

Οι τωρινές εξελίξεις ίσως να βοηθούν τώρα πια για καλύτερη ορατότητα της παρούσας κατάστασης στο Κυπριακό. Ίσως να δώσουν φως στο πού ακριβώς βρίσκεται, ώστε, τόσο η πολιτική ηγεσία όσο και ο λαός, να πάψουν να βρίσκονται σε μια διαρκή πλάνη. 

Πλέον, το κλειδί τον εξελίξεων βρίσκεται στα χέρια του ίδιου του Αντώνιου Γκουτέρες, ο οποίος άκουσε για τελευταία φορά πριν από ένα μήνα στις Βρυξέλλες, τον Νίκο Αναστασιάδη να δηλώνει έτοιμος για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, και τον Ερσίν Τατάρ να επιμένει στις απαράδεκτες θέσεις του.  

Η επιδίωξη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την επανεκκίνηση ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στη βάση της ΔΔΟ, δείχνει να προσκρούει στις προκλήσεις της Τουρκίας. Στην παρούσα φάση σε στάση αναμονής και αναμένει να δει πώς θα διαμορφωθεί το σκηνικό στις αρχές του Φθινοπώρου, όταν και θα κληθεί να λάβει την δύσκολη απόφαση εάν θα συγκαλέσει ή όχι, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, μια νέα άτυπη πενταμερή. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Χορτάσαμε από «βαθιά ανησυχία», απέμειναν οι πράξεις