Τα προβλήματα στο εσωτερικό, το timing για Βαρώσια και η σκακιέρα του Ερντογάν

Τα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Τουρκία, σε συνδυασμό με τα γεοπολιτικά κενά που παρατηρούνται εδώ και χρόνια, στην περιοχή που επιδιώκει να εκμεταλλευτεί η Τουρκία, είχαν ως αποτέλεσμα ο Τούρκος Πρόεδρος να σκληρύνει την εξωτερική του πολιτική, ειδικά σε ότι αφορά στο Κυπριακό.

Ο τουρκολόγος και και Λέκτορας στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σπουδών Μέσης Ανατολής, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Νίκος Μούδουρος, ανέλυσε στον REPORTER τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό μέτωπο ο Τούρκος Πρόεδρος και πώς αυτά τον οδηγούν στο να ακολουθεί μία άνευ προηγουμένου επιθετική εξωτερική πολιτική, αγνοώντας διεθνές δίκαιο και τις επικρίσεις από τους ευρωπαίους εταίρους.

Όσον αφορά στα προβλήματα που αντιμετωπίζει τη δεδομένη στιγμή η Τουρκία, η συνεχής κατρακύλα της οικονομίας, είναι το μεγαλύτερο. Όπως εξήγησε ο τουρκολόγος, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) το 2011, χρονιά που στις εκλογές κέρδισε το μεγαλύτερο ποσοστό της μακρόχρονης διακυβέρνησης του, διακήρυξε τους «Στόχους των 100 χρόνων από την ίδρυση του κράτους» (για το 2023).

«Ανάμεσα σε αυτούς, υπογράμμιζε ότι το 2023 και μετά η Τουρκία θα ήταν ανάμεσα στις 10 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου με το κατά κεφαλήν εισόδημα στα 25.000 δολάρια. Για μια σύντομη περίοδο όντως η Τουρκία κατάφερε να είναι ανάμεσα στην 13η και 16η σειρά των μεγαλύτερων οικονομιών και ήδη πριν το 2015 το κατά κεφαλήν εισόδημα έφτασε μέχρι και τα 12.500 δολάρια. Η πολιτική διακήρυξη δεν ήταν τυχαία. Τουλάχιστον μέχρι και το 2011, όντως η Τουρκία κατάφερε να έχει σχετικά σταθερούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης».

Συνεχίζοντας, ο κ. Μούδουρος τόνισε πως η Κυβέρνηση της Τουρκίας, κατάφερε να παρουσιάσει τη μεγέθυνση ως κάτι από το οποίο τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα θα μπορούσαν να έχουν μια καλύτερη ζωή, παρά τις αυταρχικές επιλογές στις εργασιακές σχέσεις.

«Παράλληλα, η εξατομίκευση των κοινωνικών πολιτικών και η υπερχρέωση των νοικοκυριών δημιουργούσαν την ψευδαίσθηση της ευμάρειας και της κατανάλωσης. Σήμερα όμως και ιδιαίτερα στις συνθήκες κρίσης που επιτείνει η πανδημία του κορωνοϊού, η κατάσταση έχει ανατραπεί. Ήδη από το 2019 και μετά το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Τουρκίας μειώνεται κάτω από 754 δις. δολάρια και η Τουρκία είναι στην 19η θέση των μεγαλύτερων 20 οικονομιών. Το κατά κεφαλήν εισόδημα επίσης μειώνεται στα 9.043, παρά του ότι υπάρχουν περίοδοι μιας σχετικής έστω μεγέθυνσης».

Ωστόσο, το γεγονός ότι τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα πλήττονται περισσότερο από τις επιπτώσεις της οικονομικής κατάρρευσης, θέτει ένα τεράστιο ερωτηματικό, όσον αφορά στην μελλοντική στήριξη που θα έχει το κόμμα του Ερντογάν.

Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική που ακολουθεί τον τελευταίο καιρό ο Τούρκος Πρόεδρος και πώς συνδέεται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό, ο κ. Μούδουρος τόνισε πως αυτή η σύνδεση είναι μόνο ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν, ώστε να ακολουθεί την συγκεκριμένη πολιτική στα εξωτερικά θέματα. 

«Η αύξηση της επιθετικότητας επίσης δεν αφορά μόνο στα Βαρώσια. Εδώ και κάποια χρόνια, ιδιαίτερα μετά την παγκόσμια κρίση του 2008, δημιουργούνται περισσότερα γεοπολιτικά κενά στην περιοχή τα οποία η Τουρκία επιδιώκει να εκμεταλλευτεί. Παράλληλα στο εσωτερικό σχηματίζεται ένας νέος συνασπισμός εξουσίας, ο οποίος φαίνεται ότι ενδιαφέρεται περισσότερο στην αύξηση της επιρροής της Τουρκίας σε περιφερειακό επίπεδο. Έχοντας όλα αυτά υπόψη, η περίοδος μετά το Κραν Μοντανά και η ανυπαρξία συνομιλιών στο Κυπριακό, δημιούργησε προϋποθέσεις (πάντα σε συνδυασμό με πολύπλοκες διαδικασίες στο διεθνές σύστημα) ούτως ώστε η Άγκυρα να προχωρήσει στην σταδιακή υλοποίηση των σχεδιασμών της για τα Βαρώσια. Κινήσεις βεβαίως που επηρεάζουν συνολικά το Κυπριακό».

Οι κλιμακωτές τουρκικές κινήσεις στα Βαρώσια

Σε ό,τι αφορά στην χρονική στιγμή που επέλεξε να προβεί στις προκλήσεις του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενόψει και της επικείμενης άτυπης πενταμερούς για το Κυπριακό, ο τουρκολόγος εξήγησε πως η στιγμή μπορεί και να μην ήταν στις συνειδητές επιλογές του Τούρκου Προέδρου.

«Αν κρίνουμε από τον κλιμακωτό ρυθμό και τρόπο που η Άγκυρα προχωρεί στις κινήσεις της για τα Βαρώσια, τότε κατανοούμε ότι προτιμά προηγουμένως να μετρά αντιδράσεις τόσο από την Κύπρο, όσο και από το διεθνή παράγοντα και αναλόγως να προχωρά. Διότι γνωρίζει ότι θα υπάρχουν κάποιες διεθνείς αντιδράσεις και το θέμα είναι να μπορέσει να τις επηρεάσει σε βαθμό που να είναι για την ίδια βιώσιμες. Επίσης δεν θα πρέπει να υποτιμούμε και το βαθμό δυσκολίας που έχει αντικειμενικά η υλοποίηση του ανοίγματος μιας περίκλειστης πόλης και μάλιστα με τρόπο που να μην συνάδει με το διεθνές δίκαιο. Τόσο από την άποψη των υποδομών, της οικονομίας και της πολιτικής, το άνοιγμα των Βαρωσίων δεν είναι κάτι που μπορεί να υλοποιηθεί μέσα σε μερικές μέρες. Συνεπώς οι επιλογές του χρόνου στον οποίο γίνονται και οι κινήσεις σχετίζονται με τις προαναφερθέντες πολυσύνθετες δυναμικές».

Η σημασία της παρουσίας Μπαχτσελί στα κατεχόμενα

Στο μεταξύ, έκπληξη έχει προκαλέσει η παρουσία του Ντεβλέτ Μπαχτσελί στα κατεχόμενα, ο οποίος συνόδευσε τον Τούρκο Πρόεδρο στην παράνομη επίσκεψή του. Η παρουσία του ηγέτη των Γκρίζων Λύκων στις κατεχόμενες περιοχές, συμπεριλαμβάνεται στην προεκλογική εκστρατεία που γίνεται στην Τουρκία.

«Εδώ και αρκετό διάστημα υπάρχουν ερωτηματικά σε σχέση με την συνεργασία των δύο κομμάτων. Ερντογάν και Μπαχτσελί φαίνεται να επιδιώκουν την συντήρηση αυτού του συνασπισμού ως η βασική δίοδος αναπαραγωγής της εξουσίας. Μάλιστα γίνονται και κινήσεις διεύρυνσης του ούτως ώστε να εμποδιστεί η όποια δυναμική της αντιπολίτευσης. Πέραν τούτου είναι γεγονός ότι ο Μπαχτσελί εκπροσωπεί και ένα πολιτικό ρεύμα στην Τουρκία που υποστηρίζει ιδιαίτερα σκληρές θέσεις στο Κυπριακό. Οι μορφές καθημερινής ενσωμάτωσης των κατεχομένων, αλλά και η προσπάθεια περιθωριοποίησης των τουρκοκυπριακών φιλο-ομοσπονδιακών δυνάμεων, έστω και αν είναι αποτυχημένη μέχρι στιγμής, είναι κινήσεις που στηρίζονται και αναπαράγονται από το ίδιο το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Μπαχτσελί».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Βούλωσαν τα αφτιά στην κατσάδα του Σ.Α. οι Τούρκοι-Τα επόμενα στάδια αντίδρασης
• Ικανοποιημένος από το Σ.Α. ο ΥΠΕΞ-«Ισχυρό εργαλείο στις προσπάθειες μας»
• Στα μέτρα της Λευκωσίας η δήλωση του Σ.Α για Βαρώσι-Το πλήρες κείμενο καταδίκης
• Ρητή καταδίκη Ερντογάν και Τατάρ από Σ.Α-Παραπέμπει στα δύο ψηφίσματα για Βαρώσι
• Μυγιάστηκε ο Τατάρ… «Ας το πάρουν, τι να κάνω το διαβατήριο; Φόρεσα σάβανο»
• Βούλωσαν τα αφτιά στην κατσάδα του Σ.Α. οι Τούρκοι-Τα επόμενα στάδια αντίδρασης