Καταδίκασε το δίδυμο έγκλημα, έστειλε μήνυμα για το Κυπριακό στην παρουσία Αναστασιάδη η Ολομέλεια της Βουλής

Στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, πραγματοποιήθηκε η Ειδική Συνεδρία της Ολομέλειας της Βουλής για τις μαύρες επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής Βουλής, με τους αρχηγούς των κομμάτων να στέλνουν τα μηνύματα τους για τις αποφράδες επετείους. 

Η Ειδική Συνεδρία της Βουλής ξεκίνησε με χαιρετισμό της Προέδρου της Βουλής, Αννίτας Δημητρίου. Ακολούθως στο βήμα ανέβηκαν ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου και ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, ο βουλευτής του ΕΛΑΜ, Λίνος Παπαγιάννης και ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, ο πρόεδρος της ΔΗΠΑ, Μάριος Καρογιάν και ο πρόεδρος των Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αγώνας δρόμου σε δύο επίπεδα και τελικές αποφάσεις εκ των υστέρων

Ακολουθούν οι ομιλίες της προέδρου της Βουλής και των πολιτικών αρχηγών

Αννίτα Δημητρίου

Η Βουλή των Αντιπροσώπων συνέρχεται σήμερα για να καταδικάσει για ακόμη μία φορά, σαράντα επτά χρόνια μετά, το δίδυμο έγκλημα του 1974, το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, που ακολούθησε λίγες μόνο μέρες μετά.

Αποτίνουμε φόρο τιμής στους αγωνιστές της αντίστασης, σε όλους εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και τη νομιμότητα, υπερασπιζόμενοι τη συνταγματική τάξη της πατρίδας μας.  Γνωρίζουμε όλοι ότι οι έκνομες, εγκληματικές ενέργειες των αξιωματικών της χούντας των Αθηνών και των συνεργατών τους στην Κύπρο έδωσαν την ευκαιρία στην Τουρκία να προωθήσει την προσχεδιασμένη επεκτατική πολιτική της σε βάρος της Κύπρου, καταλαμβάνοντας το ένα τρίτο περίπου της εδαφικής επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας και αφήνοντας στο πέρασμά της ανείπωτο πόνο, νεκρούς, αγνοούμενους, πρόσφυγες, εγκλωβισμένους. 

Αποτίνουμε φόρο τιμής στους ήρωες που αντιστάθηκαν στον Τούρκο εισβολέα, αλλά και σε όλα τα θύματα της τουρκικής εισβολής, σε έναν αγώνα άνισο και προδομένο. Τιμούμε όλους όσοι όρθωσαν το ανάστημά τους και έδωσαν τη ζωή τους για την προάσπιση της πατρίδας μας, όλους εκείνους που, στις τραγικές συνθήκες της εισβολής, έδωσαν το άπαν των δυνάμεών τους για να διασώσουν την εθνική μας αξιοπρέπεια.

Τιμούμε τους δικούς μας ήρωες και πονάμε γιατί οι θυσίες τους δεν έχουν ακόμα δικαιωθεί και η πατρίδα μας παραμένει διχοτομημένη. 

Αποτίνουμε για ακόμα μια φορά σήμερα φόρο τιμής στους αδικαίωτους πρόσφυγές μας, που χρόνο με τον χρόνο φεύγουν μαραζωμένοι με ανεκπλήρωτο τον πόθο της επιστροφής, τις μάνες των αγνοουμένων μας που έφυγαν ή φεύγουν με την πίκρα των χαμένων παιδιών τους, τις χήρες και τα ορφανά των αγνοουμένων, τα λείψανα των οποίων ανευρίσκονται και κηδεύονται σαράντα και πλέον χρόνια μετά αλλά και τους εγκλωβισμένους μας (όσοι έχουν απομείνει) που αναμένουν καρτερικά το άκουσμα της επιστροφής. 

Η μνήμη παραμένει ανεξίτηλη, οι θύμησες νωπές, οι πληγές ανοικτές και το χρέος μας βαρύ και ασήκωτο, για να μην επαναληφθούν ποτέ ξανά απεχθή γεγονότα που δίχασαν και εξακολουθούν να πληγώνουν σαράντα επτά ολόκληρα χρόνια μετά. 

Η απόδοση τιμής, αγαπητοί συνάδελφοι, σε όσους εκουσίως υπερασπίστηκαν τη δημοκρατία και την ακεραιότητα της πατρίδας μας αποτελεί διαχρονικό χρέος, αλλά και υπόμνηση της μεγάλης ευθύνης που φέρουμε για την προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων και την επιβίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η γνώση της ιστορίας και η άντληση διδαγμάτων θα στρέψουν προς τη σωστή κατεύθυνση τους παλαιότερους και θα καθοδηγήσουν τους νεότερους στον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση.

Ως Βουλή των Αντιπροσώπων ζητούμε από τη διεθνή κοινότητα να συμβάλει αποφασιστικά στη δημιουργία τέτοιων συνθηκών, ώστε μέσα από έναν εποικοδομητικό διάλογο να επιτύχουμε εκείνη τη βιώσιμη λύση που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του λαού μας, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Αρμενίων, Μαρωνιτών, Λατίνων. 

Βρισκόμαστε σήμερα για πολλοστή φορά μπροστά στις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας, που εξακολουθεί να παραβιάζει κατάφωρα τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και κάθε έννοια της διεθνούς τάξης.  Η πρόσφατη παράνομη απόφαση του τουρκικού καθεστώτος και των εγκαθέτων στην κατεχόμενη Κύπρο για διάνοιξη μέρους του παραλιακού μετώπου της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, των Βαρωσίων, αποτελεί την απαρχή του εποικισμού της πόλης, την οποία καταδικάζουμε και καλούμε κάθε δημοκρατικό κράτος που σέβεται και τηρεί τις αρχές του διεθνούς δικαίου να πράξει το ίδιο, καταδικάζοντας απερίφραστα τα παράνομα σχέδια της Τουρκίας, που φέρνουν την Κύπρο ένα ακόμα βήμα πιο κοντά στη διχοτόμηση, τη μοναδική διχοτομημένη χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Η Αμμόχωστος ανήκει στους Αμμοχωστιανούς νόμιμους κατοίκους της, τους ανθρώπους που εκδιώχθηκαν βίαια τον Αύγουστο του 1974.  Ως πολιτεία θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουμε τα νέα τετελεσμένα και να επιστραφεί η πόλη, μία πόλη άλλοτε στολίδι της Κύπρου μας, σε αυτούς που δικαιωματικά ανήκει. 

Ως Κοινοβούλιο δηλώνουμε τη βούληση και αποφασιστικότητά μας να συνεχίσουμε τον αγώνα για εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού στη βάση των αρχών του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.  Σαράντα επτά χρόνια μετά, επαναλαμβάνουμε την ετοιμότητά μας να συμβάλουμε στη συνέχιση της υπόστασης του κράτους μας -ενός ευρωπαϊκού κράτους- πρώτιστα μέσα από τη δημιουργία συνθηκών ενότητας, σύμπλευσης και αρραγούς εσωτερικού μετώπου, με γνώμονα την προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων, και κατά δεύτερο λόγο μέσα από μια συντονισμένη στρατηγική σε διπλωματικό επίπεδο προς κάθε κατεύθυνση. 

Οραματιζόμαστε και καρτερούμε μια πατρίδα λεύτερη και ευημερούσα και αυτό το όραμα υπαγορεύει όχι μόνο η καρδιά μας, αλλά και το διεθνές δίκαιο, τις αρχές του οποίου υπηρετεί ο σύγχρονος δημοκρατικός κόσμος. 

Γιατί χωρίς την άνοιξη, δεν μπορούμε να ανθίσουμε ποτέ…

Αβέρωφ Νεοφύτου

Σήμερα τιμούμε όσους θυσίασαν τη ζωή τους για να προασπίσουν την Κύπρο μας και καταδικάζουμε το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή.

Σαρανταεφτά χρόνια μετά, οι τραγικές συνέπειες του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής συνεχίζονται.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, επιβάλλεται η κοινή προσπάθεια όλων, για αποτροπή νέων τετελεσμένων που θα έχουν αρνητικότατες συνέπειες για την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου και που θα δημιουργούν ταυτόχρονα ανυπέρβλητες δυσκολίες στη συνολική προσπάθεια εξεύρεσης λύσης του κυπριακού. Γι’ αυτό, το μήνυμά μας, είναι ξεκάθαρο. Είμαστε εδώ, ενωμένοι, παρόντες και παρούσες, για να κάνουμε όλες τις αναγκαίες ενέργειες, για να συζητήσουμε, να πείσουμε, να εργαστούμε για την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μας.     

Κάτω από το βάρος των απειλών κι απαράδεκτων και καταδικαστέων δηλώσεων που έρχονται από την Άγκυρα, δε λυγίζουμε. Δίνουμε τη μάχη με όσα πολιτικά, διπλωματικά και νομικά εργαλεία έχουμε στη διάθεση μας.

Παραμένουμε πιστοί στον στόχο της επανένωσης.

Παραμένουμε πιστοί στον στόχο της επιστροφής. Ενώνουμε τη φωνή μας και όλες μας τις δυνάμεις μαζί με τους Αμμοχωστιανούς, τους Μορφίτες, τους Κερυνιώτες.

Μαζί με τους πρόσφυγες μας που ποθούν και προσβλέπουν στην μέρα εκείνη που ειρηνικά θα απολαμβάνουν τις περιουσίες τους, ασκώντας τα δικαιώματά τους σε όλη την επικράτεια της Κύπρου.

Στεκόμαστε δίπλα στους ηρωικούς μας εγκλωβισμένους, που με θυσίες και στερήσεις, αρνούνται να δεχθούν τα τετελεσμένα της εισβολής και φυλάνε Θερμοπύλες.  

Συνεχίζουμε την προσπάθεια να δικαιωθεί και να σταματήσει το δράμα εκατοντάδων οικογενειών που θρηνούν τους αγνοούμενούς τους.

Για όλους αυτούς, η δική μας ευθύνη είναι πιο μεγάλη και πιο επίκαιρη από ποτέ: Απέναντι στη χώρα, απέναντι στην ιστορία μας και κυρίως απέναντι στους συμπολίτες μας και τις επόμενες γενιές Κυπρίων.

Δε χωράνε μεγάλα οράματα σε μοιρασμένες πατρίδες.

Όσα μεγάλα ή μικρά προβλήματα κι αν αντιμετωπίζουμε, το εθνικό μας πρόβλημα καθορίζει τις τύχες και το μέλλον εμάς και των παιδιών μας. Και η Κύπρος μας μπορεί να έχει μεγάλη προοπτική μόνο αν είναι ενωμένη και ελεύθερη.

Η επιδίωξη μας είναι η δίκαιη και βιώσιμη λύση του κυπριακού που θα θέσει τις βάσεις για ένα αισιόδοξο αύριο.

Για να μπορέσει επιτέλους η Κύπρος να καταστεί ένα φυσιολογικό κράτος για όλους τους πολίτες της, στο πλαίσιο και τις παραμέτρους που ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας των ΗΕ έχει θέσει.

Δυστυχώς γινόμαστε μάρτυρες καθημερινά της αλαζονικής και ανεξέλεγκτης τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, τόσο εντός όσο και εκτός Κύπρου. Των απαράδεκτων ενεργειών της στην ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδας, αλλά και της ευρύτερης στάσης της στο Αιγαίο, στη Συρία, στο Ιράκ, στη Λιβύη και αλλού. Την εργαλειοποίηση του ανθρώπινου πόνου στο μεταναστευτικό, το οποίο χρησιμοποιεί σαν όπλο εναντίον των γειτόνων της και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με αυτήν την Τουρκία είναι αντιμέτωπη όχι μόνο η Κύπρος αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτή η συμπεριφορά της Τουρκίας, είναι ασύμβατη με το διεθνές δίκαιο, τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών.

Στο Κυπριακό, αντί η Τουρκία να λειτουργήσει εποικοδομητικά προασπίζοντας πραγματικά τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων μέσα από μια δίκαιη επίλυση, από κοινού με την Τουρκοκυπριακή ηγεσία προβάλλουν την απαράδεκτη λύση των δυο κρατών, που κινείται  εκτός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών. Επιπρόσθετα επιχειρούν να δημιουργήσουν νέα τετελεσμένα στην Αμμόχωστο.

Η Αμμόχωστος, το Βαρώσι μας αγαπητοί συνάδελφοι, αφορά όλους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η κυβέρνησή του, ο Δημοκρατικός Συναγερμός αλλά και όλες οι πολιτικές δυνάμεις, ακολουθώντας την οδό του διεθνούς δικαίου, προβαίνουμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και προς κάθε κατεύθυνση κατά των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στα Βαρώσια. Και προς τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και γενικά στον διεθνή παράγοντα, το μήνυμα είναι ένα: Μια είναι η Κύπρος και δεν χαρίζουμε ούτε τη μισή Κύπρο, ούτε την Αμμόχωστο, ούτε την Κερύνεια, ούτε την Καρπασία, ούτε τη Μόρφου. Γι’ αυτό και συστρατευμένοι, μέσα και από την Ευρώπη και τη δική της φωνή, θα πρέπει και η δική μας φωνή να είναι μια και δυνατή.

Εμείς, δεν πρέπει να ξεφύγουμε από τον στόχο μας. Και ο στόχος αυτός, τόσο για τον Δημοκρατικό Συναγερμό όσο και για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και την κυβέρνηση, είναι η ταχύτερη δυνατή επανέναρξη του διαλόγου με σκοπό την επίλυση του Κυπριακού. Με άξονα το διεθνές δίκαιο, τα ψηφίσματα των ΗΕ και τις αρχές και αξίες της ΕΕ.

Γι’ αυτό και σήμερα εκ νέου στέλνουμε το μήνυμα στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας για έναν έντιμο συμβιβασμό. Για μια νέα, αισιόδοξη αρχή στην οποία όλες και όλοι θα έχουν θέση στην ευημερούσα πατρίδα μας.

Πρέπει όμως και εκείνοι να κατανοήσουν πως τα όσα πράττει η Τουρκία δεν είναι προς το συμφέρον τους. Δυσχεραίνουν τη λύση, εμποδίζουν τη συνεννόηση. Υψώνουν νέα τείχη. Και μαζί με τους κινδύνους για την Κύπρο μας θα εξαφανίσουν και την Τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Μια λύση σταθερή και μόνιμη, βασισμένη στο πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, θα αποκαθιστά τα νόμιμα δικαιώματα όλων ανεξαίρετα των Κυπρίων. Μια τέτοια λύση απεξαρτικοποιεί τα κατεχόμενα από την Τουρκία και καθιστά τους Τουρκοκύπριους πραγματικά ελεύθερους στον τόπο τους.

Αντλώντας από τα διδάγματα του παρελθόντος, μόνο μέσα από την ενότητα μπορούμε να προχωρήσουμε.

Και η προσπάθεια συνεχίζεται για να παραδώσουμε μια Κύπρο που θα διορθώσει τα λάθη της. Μια Κύπρο της ειρήνης, της συνεργασίας, της προοπτικής. Μια ελεύθερη, κανονική χώρα, χωρίς την τουρκική δεσποτεία, χωρίς στρατό κατοχής, ανεξάρτητη και ακμάζουσα για όλους τους πολίτες της.

Στεφάνος Στεφάνου

Ήμουν εννιάμισι χρονών όταν το βράδυ της πρώτης μέρας της εισβολής, την 20η Ιουλίου 1974, μάς φόρτωσαν σ’ ένα φορτηγό και φύγαμε από τον Γερόλακκο. Κάμποσα άτομα. Γριές, γέροι, γυναίκες, παιδιά. Έλειπαν οι στρατεύσιμοι άντρες. Επιστρατεύτηκαν και βρίσκονταν στον Πενταδάκτυλο και την Κερύνεια για να αποκρούσουν την τουρκική εισβολή.

Φεύγαμε με την πεποίθηση ότι θα επιστρέψουμε. Έτσι έλεγαν οι ενήλικες στο φορτηγό και εμείς, παιδιά τότε, που δεν πολυκαταλαβαίναμε τις συνέπειες όσων γίνονταν, δεν είχαμε λόγο να τους αμφισβητήσουμε. Θα επιστρέψουμε! Αυτή ήταν η πεποίθηση τα πρώτα χρόνια από την εισβολή, η οποία με το πέρασμα των χρόνων ξεθώριασε. Η πεποίθηση σταδιακά μετατράπηκε σε ελπίδα που πάει να σβήσει. Από τότε πολλοί έφυγαν από τη ζωή με το όνειρο της επιστροφής ανεκπλήρωτο.

Το 1974 ζήσαμε μια τραγωδία που δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ούτε και προέκυψε από το πουθενά. Ήταν σωρευτικό αποτέλεσμα αντικυπριακών σχεδιασμών, αλλά και αποφάσεων και ενεργειών. Το σενάριο του δίδυμου εγκλήματος οριστικοποιήθηκε το 1971 στη Σύνοδο Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα.

Ανεξαρτήτως όμως των όποιων σχεδιασμών, η Κύπρος δεν θα ζούσε την τραγωδία της τουρκικής εισβολής αν δεν γινόταν το πραξικόπημα της Χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β. Ήταν γνωστό ότι η συνταγματική ανατροπή θα έφερνε την Τουρκία στην Κύπρο. Οι πρωταγωνιστές του πραξικοπήματος λοιπόν δεν μπορούν να πιστωθούν με το ελαφρυντικό της αφροσύνης. Το πραξικόπημα αποτελεί πράξη εσχάτης προδοσίας και οι πρωταγωνιστές είναι προδότες.

Σαρανταεπτά χρόνια μετά το δίδυμο έγκλημα ακόμα ψάχνουμε την Ιθάκη μας. Ενώπιον κρίσιμων εξελίξεων, επιβάλλεται να αντλήσουμε τα σωστά συμπεράσματα από την ιστορική διαδρομή του Κυπριακού, η οποία είναι γεμάτη από προσδοκίες, απογοητεύσεις, ψευδαισθήσεις, αλλά και από ευκαιρίες που δεν αξιοποιήθηκαν όπως θα έπρεπε. Η συζήτηση για το παρελθόν είναι μια αναγκαία διαδικασία όχι για να μείνουμε καθηλωμένοι στο τι θα έπρεπε να κάνουμε τότε, αλλά για να δούμε τι πρέπει να κάνουμε τώρα, πριν να είναι εντελώς αργά. 

Ασφαλώς, ο πρώτος και καθοριστικός παράγοντας για τη μη λύση είναι η Τουρκία. Την κατοχική δύναμη τη βολεύει η ντε φάκτο κατάσταση. Αργά αλλά σταθερά αυτά τα σαράντα επτά χρόνια παγιώνει την παράνομη κατοχή της με τον εποικισμό, με το ξεπούλημα ελληνοκυπριακών περιουσιών και τον οικοδομικό οργασμό σε αυτές, με την αλλαγή της δημογραφικής σύνθεσης και του κοσμικού χαρακτήρα της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Με τη δημιουργία τετελεσμένων στη θάλασσα, στο έδαφος αλλά και εμπεδώνοντας τη διχοτόμηση στις συνειδήσεις των ανθρώπων.

Από την πρώτη στιγμή της εισβολής η Τουρκία γνώριζε ότι ο χρόνος δουλεύει υπέρ της υλοποίησης των στόχων της. Γι’ αυτό με υπομονή και επιμονή τον αξιοποιεί.

Στην ελληνοκυπριακή πλευρά υπήρχε σε πολλούς η ψευδαίσθηση ότι ο χρόνος εργάζεται υπέρ μας. Η Ιστορία όμως και οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, ειδικά μετά την αποτυχία της διάσκεψης στο Κραν Μοντατά έχουν διαλύσει με τον πιο σκληρό τρόπο αυτή την ψευδαίσθηση στο μυαλό κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου.  

Λογική συνέχεια αυτού του συμπεράσματος αποτελεί και το δεύτερο συμπέρασμα: το στάτους κβο δεν είναι μια σταθερή και αναλλοίωτη κατάσταση. Αντίθετα! Είναι μια διολισθαίνουσα κατάσταση προς το χειρότερο.

Δεν μας βολεύει η προσωρινότητα που δίνει μια ψευδαίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας. Το στάτους κβο κάθε άλλο παρά διασφαλίζει όλα τα αγαθά, όλα τα δικαιώματα και όλα τα πλεονεκτήματα που έχουμε ως κράτος. Η αμφισβήτηση της κυπριακής ΑΟΖ από την Τουρκία, τα εμπόδια που προσβάλλει στην ανάπτυξη του ενεργειακού σχεδιασμού και στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, οι κίνδυνοι για την ασφάλεια της χώρας, τα τετελεσμένα που δημιουργεί στην Αμμόχωστο και πολλά άλλα είναι απόρροια και προέκταση της παράνομης τουρκικής κατοχής. Μόνο η λύση θα θέσει οριστικό τέλος σε όλα αυτά τα προβλήματα. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τη γεωγραφία δεν μπορεί κανείς να την αλλάξει. Τους όρους της γειτονίας όμως μπορούμε και πρέπει να τους αλλάξουμε. Με τη λύση του Κυπριακού!

Το τρίτο συμπέρασμα έχει να κάνει με τη βάση λύσης. Αποτελεί ψευδαίσθηση ότι έχουμε περισσότερες από μια επιλογές. Μια είναι η επιλογή και είναι αυτή που η Ελληνοκυπριακή κοινότητα συμφώνησε (υπογραμμίζω: συμφώνησε) με την Τουρκοκυπριακή κοινότητα από το 1977, υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ σε σωρεία ψηφισμάτων τα οποία εμείς επικαλούμαστε για να καταγγέλλουμε την Τουρκία ότι τα παραβιάζει. Όπως κάνει και τώρα με την προώθηση επίσημα της διχοτόμησης με τη μορφή της λύσης δύο κρατών.

Η βάση λύσης είναι η δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Και τα ψηφίσματα δεν μπορούμε να τα επικαλούμαστε αλά καρτ. Η ΔΔΟ είναι γερή βάση για να στηρίξει λύση η οποία να τερματίζει την τουρκική κατοχή, να επανενώνει τον τόπο και τον λαό. Να διασφαλίζει τη μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα. Να κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι θα συνδιαχειρίζονται την κοινή τους πατρίδα.

Όλα αυτά βεβαίως εξαρτώνται από το περιεχόμενο της λύσης. Περί τούτου καμία αμφιβολία. Έχουμε όμως την άποψη ότι και στο περιεχόμενο της λύσης έχουν γίνει πολλά βήματα κι αυτά αποτυπώνονται στις επιτευχθείσες συγκλίσεις. Έχουμε διανύσει αρκετό δρόμο προς την κατεύθυνση της λύσης ακόμα όμως απομένει αρκετή δουλειά να γίνει. Σ’ αυτό θα πρέπει να επικεντρωθούμε! Σ’ αυτό επιμένουν ο Γ.Γ. του ΟΗΕ και το Σ.Α. ζητώντας την ολοκλήρωση της προσπάθειας η οποία άρχισε το 2008 και με σκαμπανεβάσματα, προβλήματα και παλινωδίες έφτασε μέχρι το Κραν Μοντανά το 2017.

Εκεί, που σύμφωνα με τον κ. Γκουτέρες, αλλά και τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Χριστοδουλίδη, βρεθήκαμε μια ανάσα από τη λύση. Για την αποτυχία της διάσκεψης ο ΓΓ του ΟΗΕ ρίχνει την ευθύνη στις δύο κυπριακές πλευρές και όχι στην Τουρκία. Το αφήγημα της κυβέρνησης ότι η αποτυχία οφείλεται στην Τουρκία δεν το υιοθετεί ο διεθνής παράγοντας. Αυτό όμως δεν απασχολεί τον Πρόεδρο και την κυβέρνηση. Τους αρκεί να πείθουν, όσο πείθουν, στο εσωτερικό.

Κι αυτό επίσης είναι μια παθογένεια της πολιτικής μας ζωής. Συνήθως δεν μας ενδιαφέρει και πολλές φορές αποκρύβουμε τι λένε και τι σκέφτονται οι ξένοι για εμάς, οι οποίοι έχουν τα συμφέροντά τους και βάσει αυτών καθορίζουν την πολιτική τους. Ακόμα και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, οι οποίοι για άλλες περιπτώσεις είναι πολύ ευαίσθητοι, στην περίπτωση της Κύπρου ουσιαστικά περιορίζονται σε φραστική έκφραση αλληλεγγύης.

Η κατάσταση στο Κυπριακό είναι όντως όσο ποτέ άλλοτε κρίσιμη και η Τουρκία όσο ποτέ άλλοτε προκλητική. Σε αναμονή της παράνομης επίσκεψης του Τούρκου Προέδρου στην κατεχόμενη Κύπρο ανήμερα της επετείου της εισβολής και τις πληροφορίες να εντείνονται για δημιουργία νέων τετελεσμένων στην Αμμόχωστο, επιβάλλεται να προβληματιστούμε για το τι κάνουμε.

Ασφαλώς, είναι επιβεβλημένο να αντιδρούμε, να κινητοποιούμαστε, να κάνουμε διαβήματα, να απαιτούμε έμπρακτη αλληλεγγύη από τη διεθνή κοινότητα για να τερματιστούν οι τουρκικές παρανομίες στην Αμμόχωστο και όχι μόνο.

Αυτό όμως δεν αρκεί. Ποτέ δεν ήταν αρκετό να περιοριζόμαστε στις καταγγελίες. Η λύση δεν επιτυγχάνεται μόνο με την αντίδραση ούτε και με το να λέμε τι δεν θέλουμε. Οφείλουμε να λέμε ξεκάθαρα τι θέλουμε και όχι να μασούμε τα λόγια μας. Η λύση πάντοτε είχε ανάγκη πρωτοβουλιών για να σπρώξουμε τα πράγματα προς τα μπροστά. Ούτε και σ’ αυτό είχαμε συνέπεια και συνέχεια ως ελληνοκυπριακή πλευρά. Πολλές φορές στο παρελθόν περιμέναμε από άλλους να μας λύσουν το δικό μας πρόβλημα και δεν αναλάβαμε εμείς πρωτοβουλίες. Στα χέρια της Τουρκίας βρίσκεται το κλειδί της λύσης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έχει ρόλο. Ρόλος της είναι να εξαντλεί με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες κάθε δυνατότητα, να αξιοποιεί κάθε εργαλείο και κάθε συγκυρία για να δημιουργεί δυναμική και να σπρώχνει προς τη λύση.

Αυτό οφείλουμε να κάνουμε και τώρα, ειδικά τώρα που η οριστική διχοτόμηση μας απειλεί. Επιβάλλεται να αναλάβουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες οι οποίες αφενός, θα αποκαταστήσουν την τρωθείσα αξιοπιστία της ελληνοκυπριακής πλευράς και αφετέρου, θα αναιρέσουν τα ψευδο-επιχειρήματα της Τουρκίας και θα δημιουργηθεί πίεση για να επανέλθει στη συμφωνημένη βάση λύσης. Στον Πρόεδρο έχουμε καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση από τον περασμένο Δεκέμβριο, η οποία στηρίζεται στη θέση του Γ.Γ. του ΟΗΕ τόσο για την ανάγκη συνέχισης της διαπραγματευτικής διαδικασίας από εκεί που είχε μείνει στο Κρανς Μοντανά όσο και για αξιοποίηση του Φυσικού Αερίου με τρόπο που να καταστεί καταλύτης  για λύση. Δεν ισχυριζόμαστε ότι η πρότασή μας ως δια μαγείας θα λύσει τα προβλήματα. Αξίζει όμως τον κόπο να δοκιμάσουμε. Στο χέρι του Προέδρου είναι, αυτός έχει την ευθύνη. Αν το πράξει η Τουρκία είτε θα αναγκαστεί να επιστρέψει στις ράγες του Κραν Μοντανά είτε θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για το συνεχόμενο αδιέξοδο.

Είναι δυνατόν η Τουρκία να εγκαταλείψει τις αδιάλλακτες θέσεις της; Είναι εφικτή η λύση μ’ αυτή την Τουρκία και τον εγκάθετό της Τατάρ; Αν εκ προοιμίου αποφασίσουμε ότι δεν πρόκειται να συνεργαστούν για λύση, είναι σαν να αποφασίζουμε ότι δεν θα κάνουμε τίποτα κι αυτό βολεύει απόλυτα την τουρκική πλευρά. Αφού δεν κινηθήκαμε ενόσω συνομιλητής μας ήταν ο Μουσταφά Ακιντζί, ας το επιχειρήσουμε έστω και τώρα. Άλλη επιλογή δεν έχουμε.

Πριν κατέλθω του βήματος νιώθω την ανάγκη από μέρους του ΑΚΕΛ, να απευθυνθώ στους πρόσφυγες, στους εγκλωβισμένους, στους τραυματίες, στους αιχμαλώτους, τους παθόντες, μα προπαντός στους συγγενείς των νεκρών και αγνοουμένων του δίδυμου εγκλήματος του 1974 και να εκφράσω τον σεβασμό και την αγάπη μας.

Σεβασμό και ευγνωμοσύνη νιώθουμε προς τους ήρωες και όλους όσοι αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της Κύπρου μας από τα δεσμά της αποικιοκρατίας, για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας και της δημοκρατίας στη χώρα μας, για την αντιμετώπιση του φασισμού, του εθνικισμού και της μισαλλοδοξίας που τόσο πόνεσαν Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Τιμή και δόξα στους ήρωες της δημοκρατικής αντίστασης.

Τιμή και δόξα σε όσους υπερασπίστηκαν την πατρίδα μας ενάντια στην εισβολή.

 Νικόλας Παπαδόπουλος

Συνήλθαμε σήμερα, σ’ αυτή την Ειδική Συνεδρία της Βουλής, για να καταδικάσουμε το εφιαλτικό πραξικόπημα, που τόσο μακάβρια προλόγισε την βάρβαρη τουρκική εισβολή.

Ο όλεθρος και η εθνική καταστροφή ήρθαν το πρωί της 15ης Ιουλίου 1974. Τα ερείπια του Προεδρικού Μεγάρου, καταπλάκωσαν την καρδιά της Κύπρου και τα όνειρα του Κυπριακού Ελληνισμού. Η προδοσία του πραξικοπήματος ήταν ο εντεταλμένος προπομπός του εγκλήματος της εισβολής. Και η τουρκική εισβολή ήταν η φυσική συνέπεια της προδοσίας του πραξικοπήματος.

Τα δύο φοβερά εγκλήματα είναι αυτάδελφα και το ένα ήταν η αναπόφευκτη συνέπεια του άλλου. Οι σχεδιαστές των δύο εγκλημάτων, γνώριζαν τη διασύνδεση. Κάποιοι, αναφέρονται κατά καιρούς, σε διχασμό και εμφύλιες διαμάχες.

Όχι, ούτε διχασμός υπήρξε, ούτε εμφύλια διαμάχη.

Προδοσία υπήρξε, συνωμότες και εγκέφαλοι εκτός Κύπρου, ουραγοί και ανεγκέφαλοι εντός Κύπρου.

Αυτή είναι η πραγματική αλήθεια· όλα τα άλλα δεν αποτελούν παρά απόπειρα εξαγνισμού και δικαίωσης των ενόχων. 

Σήμερα, όμως, εμείς έχουμε χρέος να θυμηθούμε και για μια ακόμη φορά να τιμήσουμε τους γενναίους υπερασπιστές της δημοκρατίας και της νομιμότητας. Τους ηρωικούς μαχητές της κυπριακής ελευθερίας.

Έχουμε χρέος να θυμηθούμε και για μια ακόμη φορά να τιμήσουμε τα θύματα της εγκληματικής παρανομίας και τους νεκρούς του πραξικοπήματος και της εισβολής. Αυτούς που με αξιοπρέπεια και εθνική ανάταση αντιστάθηκαν στο πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, γνωρίζοντας ότι η αντίσταση ήταν μεν μάταιη, αλλά η αξιοπρέπεια και το ήθος της αντίστασης επιβεβλημένα. Να θυμηθούμε και να τιμήσουμε, αυτές τις χιλιάδες των αμάχων που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια και τις περιουσίες τους.

Έχουμε χρέος να θυμηθούμε και για μια ακόμη φορά να τιμήσουμε τον Εθνάρχη Μακάριο, τον Άνθρωπο, τον Αρχιεπίσκοπο και Πρόεδρο, που ενσάρκωνε τις ελπίδες των Ελλήνων Κυπρίων και συμβόλιζε τους πιο ωραίους και αξιοπρεπείς αγώνες της πατρίδας μας.

Παραμένει το ανθρώπινο δράμα των αγνοουμένων, προς όνειδος της ανθρωπότητας και του Τούρκου κατακτητή.             

Το μεγάλο δράμα της Κύπρου, που άρχισε το ξημέρωμα του μαύρου Ιούλη του 1974, συνεχίζεται για 47 ολόκληρα χρόνια. Με ανοιχτές και επώδυνες ακόμη τις πληγές. Με πρόσφυγες, αγνοούμενους και εγκλωβισμένους. Με σκλαβωμένα χωριά και πόλεις μας, με στρατό κατοχής και εποίκους. Με σφετερισμό των περιουσιών μας και καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Με τη μισή Κύπρο να βανδαλοκρατείται αναίσχυντα και την άλλη μισή να απειλείται ασύστολα. Και με ασίγαστη την αγωνία για το αύριο, για το μέλλον του λαού και του τόπου μας.

Δηλώνουμε από το επίσημο αυτό βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων, ότι ούτε δυο κράτη αποδεχόμαστε ως λύση, ούτε λύση με κυριαρχική ισότητα, που παραπέμπει σε συνομοσπονδία. Ούτε δυο «αυτοδιοικούμενες περιοχές», που αναβαθμίζουν το ψευδοκράτος και αποαναγνωρίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία.

Αν κάποιοι έχουν συμφιλιωθεί με την ιδέα της κατοχής και τον κατακτητή, εμείς δεν συμφιλιωνόμαστε. Αν κάποιοι αποδέχονται τα τετελεσμένα, εμείς δεν τα αποδεχόμαστε. Ούτε αποδεχόμαστε το βολικό επιχείρημα, ότι ο χρόνος εργάζεται εναντίον μας και πρέπει να δεχτούμε ό,τι μας δίνεται.

Αυτή δεν είναι παρά μια έμμεση παρότρυνση να δεχτούμε τα τετελεσμένα της κατοχής, για να αποτρέψουμε, δήθεν, τα χειρότερα.

Αλλά τα «χειρότερα» είναι η οποιαδήποτε λύση. Τα χειρότερα είναι μια ετοιμόρροπη διευθέτηση, που θα μας οδηγήσει σε νέες περιπέτειες. Τα χειρότερα είναι η τουρκοποίηση της Κύπρου με δική μας υπογραφή.

Ξέρουμε ότι η τελική λύση, λύση ανάγκης και συμβιβασμού, συνεπάγεται ένα τίμημα. Δεν μπορεί, όμως, να καλείται το θύμα να καταβάλει εξ ολοκλήρου το τίμημα και ο θύτης να επιβραβεύεται για το έγκλημά του.

Η λύση που ζητούμε και επιδιώκουμε δεν είναι λύση που ωφελεί μόνο εμάς. Θέλουμε μια λύση που θα κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα ολόκληρου του κυπριακού λαού, θα ωφελεί και τους συμπατριώτες μας Τουρκοκυπρίους, οι οποίοι είναι και αυτοί μέρος του λαού μας και θύματα της τουρκικής επεκτατικότητας.

Επιδιώκουμε μια λύση σύμφωνα με τις αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου και τα Ψηφίσματα των Η.Ε. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο και μέσα σ’ αυτές τις βάσεις επιζητούμε λύση λειτουργική και βιώσιμη.  Λύση στη βάση της ΔΔΟ με το σωστό όμως περιεχόμενο.

Όχι μια λύση συνομοσπονδίας δυο κρατών που απλά θα επιχειρεί να συγκαλύψει την διχοτόμηση της πατρίδας μας. 

Αυτοί οι προσδιορισμοί δεν είναι κενοί, είναι η ουσία του προβλήματος. Γιατί, σίγουρα, μόνο μια λειτουργική και βιώσιμη λύση μπορεί να διασφαλίσει αυτές τις ουσιαστικές προϋποθέσεις. Μια λύση που θα επαναφέρει την επανένωση του χώρου, της κοινωνίας, της οικονομίας, των θεσμών και των ανθρώπων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Το Κυπριακό βρίσκεται σήμερα εγκλωβισμένο σε αποτυχημένες πολιτικές που οδηγούν στη διχοτόμηση. Ο λαός μας βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση, αγωνιά και διερωτάται «πού πάμε». Δυστυχώς, η απουσία στρατηγικής, επιτείνει τη σύγχυση και συσκοτίζει την κατάσταση. Τονίζεται πως οι αλλοπρόσαλλες υποχωρήσεις στην απουσία στρατηγικής, δεν αποτελούν τακτική, αλλά άτακτη συνθηκολόγηση.

Ο λαός αυτός αξίζει μιας καλύτερης τύχης. Δεν σώζεται ένας λαός με την παθητικότητα και μοιρολατρία. Μπορεί, όμως, να σωθεί με τη διαχρονική πάλη. Με την καθολική και αδιάσπαστη ενότητα του λαού. Του ίδιου λαού, που όταν χρειάζεται απαντά και με ένα βροντερό «ΟΧΙ» στα άνομα σχέδια δικών μας και ξένων.

Σ’ εμάς εναπόκειται να καθορίσουμε την δική μας πολιτική και να υιοθετήσουμε την αναγκαία στρατηγική επιβίωσης μας. 

Η Τουρκία δεν είναι αήττητη. Και ασφαλώς υπάρχουν δυνατότητες ανακοπής της τουρκικής επέλασης.

Αρκεί να πιστεύουμε.

Αρκεί, Λευκωσία και Αθήνα να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητες που προσφέρονται, να αναζητήσουν και να ενισχύσουν όλα τα ερείσματα ισχύος που διαθέτουν.

Το μυαλό μας, η σκέψη μας, το ενδιαφέρον μας, η καρδιά μας στρέφεται αυτές τις μέρες στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, όπου βαριά αναμένεται να πέσει η σκιά του νεοσουλτάνου της Άγκυρας. Η πανηγυρική φιέστα που θα πραγματοποιηθεί ανήμερα της επετείου της βάρβαρης εισβολής, με εξαγγελίες νέων τετελεσμένων, δεν προσβάλλει μόνο εμάς τους Ελληνοκυπρίους, δεν προσβάλλει μόνο τον ανθρώπινο πολιτισμό, προσβάλλει πρωτίστως τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τον ίδιο τον Γ.Γ.

Τον θεματοφύλακα των αρχών και αξιών του διεθνούς οργανισμού, τον εξ ορισμού εκφραστή της τήρησης και εφαρμογής των ψηφισμάτων των Η.Ε.. Αντίθετα, με την πολιτική των ίσων αποστάσεων, συνεχίζει να ενθαρρύνει τον θύτη και να καταδικάζει το θύμα. Προσβάλλει και ταπεινώνει την Ε.Ε. με τις ασθμαίνουσες και υποτονικές παραινέσεις της προς την Τουρκία.

Η αλληλεγγύη των λαών της Ευρώπης δεν μπορεί να εξαντλείται σε διακηρύξεις αρχών αλλά πρέπει να συνοδεύεται και με πράξεις συμπαράστασης.  

Κατανοούμε και συμμεριζόμαστε τον πόνο και την πικρία των Αμμοχωστιανών. Δεν πρέπει όμως να επιτρέψουμε στον Ερντογάν να μας διχάσει. Δεν αποδεχόμαστε ότι εκείνος θα αποφασίσει ποιος έχει το δικαίωμα να κατοικεί στην Αμμόχωστο. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στην Τουρκία να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων. 

Η απάντηση μας πρέπει να είναι άμεση και αποφασιστική.

Πρέπει να εξαντλήσουμε κάθε μέσο στη διάθεση μας έτσι ώστε η απάντηση μας να είναι άμεση και αποφασιστική. Αυτή είναι η ώρα να υπερασπιστούμε επιτέλους τα εθνικά μας δίκαια. Αυτή είναι η ώρα να πονέσει η Τουρκία.

Αν όχι τώρα, πότε;

Ο Ελληνισμός της Κύπρου κινδυνεύει σήμερα όσον ποτέ προηγουμένως στην τρισχιλιετή ιστορία του. Ο αγώνας είναι δύσκολος. Σ’ αυτό τον αγώνα δεν περισσεύει κανείς. Είμαστε πολύ λίγοι για να αντέχουμε τη διαίρεση και αρκετά πολλοί για να μπορούμε ενωμένοι να επιτύχουμε.

Σ’ αυτές τις κρίσιμες ώρες που περνά ο τόπος μας, η επιλογή μας είναι να υποταχθούμε στον κοινό αγώνα. Για να στεριώσει η ελπίδα της δικαίωσης. Για να παλέψουμε για την απελευθέρωση της πατρίδας μας. Για να διασώσουμε τον βασανισμένο λαό μας.  

Ο αγώνας είναι δύσκολος. Ο αγώνας όμως συνεχίζεται. Γιατί ο αγώνας για ελευθερία είναι η μόνη επιλογή που έχουμε μπροστά μας.

Μαρίνος Σιζόπουλος
Η φετινή επετειακή ολομέλεια του Σώματος για απότιση φόρου τιμής στους υπερασπιστές της Δημοκρατίας και της συνταγματικής νομιμότητας σηματοδοτείται από δύο γεγονότα.

Το πρώτο αφορά τις έκνομες δραστηριότητες της κατοχικής Τουρκίας που με προμετωπίδα  το κατοχικό καθεστώτος  προωθεί τον εποικισμό της πόλης της Αμμοχώστου σε μια προσπάθεια περαιτέρω αναβάθμισης των επεκτατικών της στόχων.

Το δεύτερο τη βιολογική απουσία για πρώτη φορά από το 1974 του Β. Λυσσαρίδη, του ηγέτη της αντίστασης ενάντια στα προδοτικά σχέδια της χούντας των Αθηνών, της παράνομης δράσης της ΕΟΚΑ Β΄, του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου και των εθνοκτόνων σχεδίων που ακολούθησαν με επιστέγασμα το σχέδιο Γκιουνές.

Όταν η κατάσταση με ευθύνη του κατακτητή κλιμακώνεται επικίνδυνα και προσλαμβάνει ιδιαίτερα απειλητικές διαστάσεις, αξιοποιώντας την ουδετερότητα του διεθνούς παράγοντα, η Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος μέλος της Ε.Ε. δεν είναι δυνατόν  να  επιδεικνύει απάθεια και συστηματική υποχωρητική στάση.

Η συνεχιζόμενη  δοκιμασία του λαού μας και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας όπως πολλές φορές τονίσαμε επιβάλλουν αναθεώρηση τακτικής. Η συνέχιση μιας τακτικής που για 47 χρόνια:

• αποδείχθηκε αναποτελεσματική,
• μετάτρεψε το κυπριακό από διεθνές πρόβλημα εισβολής – κατοχής σε θέμα διακοινοτικής διευθέτησης,
• νομιμοποιεί σταδιακά τον εποικισμό και κατοχυρώνει στους παράνομους σφετεριστές των περιουσιών μας τον πρώτο λόγο για την απόκτηση τους
• οδηγεί σε φυλετικό και γεωγραφικό διαχωρισμό του λαού, παραβιάζοντας  πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα μεγάλου μέρους του πληθυσμού, και
• επιχειρεί να κατοχυρώσει επικυριαρχικό ρόλο στην Τουρκία σε ολόκληρη την επικράτεια,

δεν πρόκειται να φέρει τη λύση ένα βήμα πιο κοντά. Αντίθετα θα φέρει πιο κοντά  τη νομιμοποίηση της διχοτόμησης.  Δεν μπορεί να συντηρούνται προσδοκίες με ψευδαισθήσεις και τη φρούδα ελπίδα ότι ο κατακτητής θα επιδείξει επιτέλους καλή θέληση.

Η 15η και η 20η Ιουλίου 1974 ήταν οι δύο φάσεις του ίδιου εγκληματικού σχεδίου, το οποίο είχε εκκολαφθεί από τους ΝΑΤΟικούς κύκλους και υλοποιήθηκε με τη συνεργασία Ελλήνων πολιτικών και στρατιωτικών και δυστυχώς με τη συνδρομή Κυπρίων συνοδοιπόρων.

Ήταν το αποκορύφωμα μιας 10ετούς συνωμοσίας η οποία αποσκοπούσε στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την επιβολή διχοτομικής λύσης, την οποία η Τουρκία αξιοποιούσε για την επιβολή αρχικά της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, με πληθυσμιακό και γεωγραφικό διαχωρισμό και τελικό στόχο την πλήρη ενσωμάτωση της Κύπρου στην τουρκική επικράτεια.

Η εφαρμογή του σχεδίου άρχισε με την τουρκοανταρσία το Δεκέμβριο του 1963. Ακολούθησε:

• Το διχοτομικό σχέδιο Άτσεσον τον Αύγουστο του 1964,
• Το πρώτο σχέδιο πραξικοπηματικής ανατροπής του Αρχ. Μακαρίου την άνοιξη του 1965,
• Το φιάσκο της Κοφίνου το Νοέμβριο του 1967 και η αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας τον Ιανουάριο του 1968,
• Η ίδρυση της τρομοκρατικής οργάνωσης Εθνικό Μέτωπο το 1969 και η δολοφονική απόπειρα σε βάρος του Αρχ. Μακαρίου το Μάρτιο του 1970.

Και συνεχίστηκε:

• Με την ίδρυση της παράνομης τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΟΚΑ Β΄ τον Αύγουστο του 1971,
• Τη ρηματική διακοίνωση της χούντας και το ματαιωθέν πραξικόπημα της 14ης Φεβρουαρίου του 1972,

για να ολοκληρωθεί με το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και την τουρκική εισβολή της 20ης Ιουλίου του 1974.

Τα αποτελέσματα αυτής της συνομωσίας επιχειρήθηκε να νομιμοποιηθούν το 2004 με το σχέδιο Ανάν, το οποίο ο λαός μας με υπευθυνότητα απέρριψε διασώζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία.

Για την ΕΔΕΚ, τους ΕΔΕΚίτες, τον ιδρυτή και ιστορικό της ηγέτη Β. Λυσσαρίδη σε αυτή τη διαδρομή δεν υπήρξαν διλήμματα. Από την πρώτη στιγμή αναμετρήθηκαν με τη συνομωσία και την παρανομία. Δεν επέλεξαν την εύκολη λύση είτε της συμπόρευσης, είτε της επιτήδειας ουδετερότητας για να εξασφαλίσουν εύνοια και λάφυρα. Οργανωμένα και συντεταγμένα αντέδρασαν στις συνομωσίες με στόχο τη ματαίωσή τους.

Οι ΕΔΕΚίτες όπως και τότε έτσι και τώρα θα συνεχίσουμε τον αγώνα των νεκρών και όχι μόνο συναγωνιστών μας, του Κόκου Φωτίου, του Δώρου Λοΐζου, του Φειδία Στόκκου, του Σολωμού, του Μένοικου και τόσων άλλων, με κάθε νόμιμο και δημοκρατικό τρόπο για:

• να προστατεύσουμε τους δημοκρατικούς θεσμούς και την κοινωνία μας από έκνομες δραστηριότητες,
• να εξαλείψουμε κάθε προσπάθεια συγκαλυμμένης ή όχι παραπλάνησης του λαού μας,
• να προστατεύσουμε την κρατική μας οντότητα και
• να διεκδικήσουμε λύση που να απαλλάσσει την πατρίδα μας από την κατοχή.

Λύση η οποία να κατοχυρώνει ένα κράτος, ένα λαό και να ενισχύει τη συνεργασία των νόμιμων κατοίκων για τη διαμόρφωση του κοινού μας μέλλοντος.

Μόνο η ιστορική αυτογνωσία, η σωστή διεκδίκηση των δικαίων μας και η αγωνιστικότητα μπορούν να διορθώσουν την πορεία μας, να ανατροφοδοτήσουν  τους στόχους μας.

Ο ραγιαδισμός, ο ευσεβοποθισμός και η ηττοπάθεια μόνο σε καταστροφική πορεία μπορούν να μας οδηγήσουν. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να είμαστε η τελευταία γενιά Ελλήνων στη μαρτυρική  Κύπρο.

Στο όνομα των νεκρών αλλά και των ζώντων αγωνιστών της δημοκρατικής αντίστασης, τους οποίους τιμούμε σήμερα, στο όνομα των χιλιάδων επώνυμων και ανώνυμων ηρώων της κυπριακής ελευθερίας, στα αθώα θύματα και τους παθόντες της τουρκικής θηριωδίας, οφείλουμε να προστατεύσουμε και να ενισχύσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία.

Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε και διατηρήθηκε με θυσίες και αίμα ηρώων. Θα αγωνισθούμε για να την παραδώσουμε στις μελλοντικές γενιές και πάλι ελεύθερη και δημοκρατική, όπως την οραματίσθηκαν και για την πραγματοποίησή της αγωνίσθηκαν μέχρι την τελευταία τους πνοή οι ήρωες που τιμούμε σήμερα. Αυτή είναι και η καλύτερη υπόσχεση στη μνήμη τους.

Μάριος Καρογιάν
Ακόμη ένας Ιούλης, ο 47ος στη σειρά, μάς θυμίζει αυτές τις μέρες τη μεγάλη τραγωδία του 1974.

Ένας ακόμα Ιούλης – ο πιο αδυσώπητος μήνας στη σύγχρονη κυπριακή ιστορία – μάς θυμίζει εκείνη τη μεγάλη διπλή τραγωδία αλλά παράλληλα μάς υπενθυμίζει και το χρέος μας. Το χρέος μας προς την πατρίδα, το χρέος μας προς του νεκρούς μας αλλά και το χρέος μας προς τις μελλούμενες γενιές.

Πώς, αλήθεια, μπορούμε να ξεχάσουμε, όταν οι πληγές που προκάλεσε εκείνο το δίδυμο έγκλημα παραμένουν ακόμα αιμάσσουσες και ανεπούλωτες;

Είμαστε εδώ για να αποτίσουμε φόρο τιμής στους ήρωες και τους μάρτυρες μας, στους υπερασπιστές και προασπιστές της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της νομιμότητας.

Τιμούμε τον αείμνηστο Εθνάρχη Μακάριο, που ήταν  ο κύριος στόχος των πραξικοπηματιών. Τιμούμε τους αγώνες του και την ανεκτίμητη προσφορά του προς την πατρίδα.

Τιμούμε τους γενναίους υπερασπιστές της ελευθερίας και της πατρίδας, που έπεσαν μαχόμενοι,  πολεμώντας τις ορδές του Αττίλα.

Τιμούμε  τους αγνοούμενούς μας, τους παθόντες, τους εγκλωβισμένους, τις δεκάδες χιλιάδες των προσφύγων μας.

Ανήμερα της θλιβερής επετείου του προδοτικού πραξικοπήματος, οφείλουμε να μην λησμονούμε ποτέ ότι τα ύψιστα αγαθά της δημοκρατίας και της ελευθερίας δεν χαρίζονται. Κερδίζονται με αγώνες και θυσίες.

Αυτές τις ημέρες, παράλληλα με τις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής καλούμαστε να κάνουμε και τον απολογισμό μας. Την αυτοκριτική μας. Με θάρρος και εντιμότητα. Με καθαρότητα σκέψης αλλά και ειλικρίνεια θα πρέπει να διερωτηθούμε: Κάναμε όσα πρέπει; Μήπως μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα;

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι στην πορεία των 47 χρόνων από το δίδυμο έγκλημα του Ιούλη του 1974 κάναμε λάθη, είχαμε παραλείψεις, δεν διαγνώσαμε ή δεν προβλέψαμε ορθά τις τουρκικές προθέσεις και κινήσεις και κάποιες στιγμές χάσαμε τον προσανατολισμό μας. 

 «Οι καιροί ού μενετοί». Πρέπει να ανασκουμπωθούμε.

Πρέπει να συνεννοηθούμε μεταξύ μας και να συμφωνήσουμε ποιά θα είναι η πάρα πέρα πορεία μας. Πρέπει να δώσουμε μια νέα προοπτική στον αγώνα και τις διεκδικήσεις μας.

Μπορεί τα 47 χρόνια να είναι πολλά. Και είναι. Αλίμονο όμως, εάν χάσουμε την πίστη στο δίκαιο του αγώνα μας. Αν κουραστούμε, αν απογοητευτούμε, αν απελπιστούμε, αν λιποψυχήσουμε.

Σίγουρα δεν είναι εύκολος ο αγώνας μας. Ουδέποτε ήταν. Όμως, κανένας δεν πρόκειται να μας προσφέρει την ελευθερία και τα δικαιώματά μας, εάν εμείς οι ίδιοι δεν συνεχίσουμε να τα διεκδικούμε με σθένος, αποφασιστικότητα και διεκδικητικό ρεαλισμό.

Κύριε Πρόεδρε,

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Δεν θα επαναλάβω σήμερα τι ζητούμε και τι απαιτούμε από το διεθνή παράγοντα και γενικά από τους ξένους. Ούτε θα επισημάνω και θα αναλύσω την τουρκική στρατηγική στο κυπριακό και την τουρκική αδιαλλαξία και επιθετικότητα.

Σήμερα, θέλω να σταθώ στο τι κάνουμε, στο τι πρέπει, «ΕΜΕΙΣ» να κάνουμε.

Σήμερα, οφείλουμε να επικεντρωθούμε στο δικό μας καθήκον, στις δικές μας ευθύνες.

Τα τελευταία χρόνια, οι συνεχείς πολιτικές και κομματικές έριδες και αντιπαραθέσεις, αλλά και η κατίσχυση ανεδαφικών και θυμικών θέσεων και προσεγγίσεων έχουν κατακερματίσει το μέτωπο του αγώνα μας και έχουν ναρκοθετήσει τη συλλογική διεκδίκηση των δικαίων μας και τη διαχείριση των κορυφούμενων απειλών και των κινδύνων που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας.

Αλήθεια, με ποια προοπτική, με ποιά προσδοκία και με ποιά ελπίδα μπορούμε να δώσουμε τις μάχες μας και να τις κερδίσουμε, όταν, αντί να σταθούμε μονιασμένοι απέναντι στον τούρκο κατακτητή, οχυρωνόμαστε στα ιδιαίτερα κομματικά μας οχυρά και κάστρα και πολεμούμε αλλήλους;

Η τουρκική επιθετικότητα και αλαζονεία όπως εκφράζεται τα τελευταία χρόνια και τώρα οι τουρκικές στοχεύσεις και μεθοδεύσεις για το άνοιγμα της Πόλης της Αμμοχώστου υπαγορεύουν άμεση, αποφασιστική και αποτελεσματική αντίδραση. 

Η Κύπρος κινδυνεύει.

Κινδυνεύουμε να χάσουμε οριστικά τη μισή μας πατρίδα. Και δυστυχώς, δείχνουμε ανήμποροι να αντιδράσουμε αποτελεσματικά.

Δεν συμφωνούμε καν στα αυτονόητα και στη βάση λύσης του κυπριακού, που δεν είναι άλλη από τη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, όπως αυτή περιγράφεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, που αποτελεί τον κορυφαίο ιστορικό συμβιβασμό της πλευράς μας.

Την ίδια ώρα που κάποιοι από εμάς ρίχνουν νερό στον μύλο της Τουρκίας, υποβάλλοντας ιδέες εκτός των παραμέτρων και του πλαισίου λύσης των Ηνωμένων Εθνών, αναμένουμε από τους ξένους και τα Ηνωμένα Έθνη, να επιμείνουν στις αρχές του διεθνούς δικαίου;

Δυστυχώς τα Ηνωμένα Έθνη και η διεθνής κοινότητα, επιμένουν να παίζουν το ρόλο του Πόντιου  Πιλάτου. Τα παγκόσμια οικονομικά, γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά συμφέροντα επικρατούν έναντι του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς ηθικής, γεγονός που αποθρασύνει ακόμη περισσότερο την Άγκυρα.

Αυτή ειδικότερα την περίοδο, η Τουρκία επιχειρεί να υπαγορεύσει και να επιβάλει τους δικούς της όρους, τόσο σε ό,τι αφορά στη μορφή και το περιεχόμενο της λύσης του κυπριακού προβλήματος, όσο και το ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο.  

Μιλά απροκάλυπτα για λύση δύο κρατών, δύο λαών, δύο εθνών, δύο θρησκειών και ανερυθρίαστα παρουσιάζει την συνομοσπονδία ως δήθεν μεγάλη και έσχατη υποχώρηση εκ μέρους της.

Επιμένει σε τουρκικές εγγυήσεις και σε μονομερή επεμβατικά δικαιώματα.  Συνεχίζει το σφετερισμό των ελληνοκυπριακών περιουσιών, τη βεβήλωση των θρησκευτικών μας μνημείων και το ολοκληρωτικό εθνικό ξεκαθάρισμα των κατεχόμενων περιοχών μας. Εσχάτως, στην περίπτωση της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, επιχειρεί να μεταβάλει το status quo, να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα επί του εδάφους και να διχάσει τους κατοίκους της. 

Η ευθύνη για τη διαχείριση του κυπριακού προβλήματος, για την αναζωογόνηση των ελπίδων και των προσδοκιών του κυπριακού λαού, είναι βαρύτατη. Το ιστορικό μας χρέος, τεράστιο.

Ούτε οι ώμοι του ενός, ούτε οι ώμοι των ολίγων μπορούν να τη σηκώσουν. Χρειάζονται οι ώμοι όλων. Χρειάζεται η σοφία, η σύνεση, η προσήλωση σε αρχές καθώς και η εξεύρεση των πιο αποτελεσματικών τρόπων ενίσχυσης της υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της γεωπολιτικής της αξίας.

Είμαστε υπόλογοι έναντι των προγόνων μας αλλά και έναντι αυτών που θα έλθουν μετά από εμάς σ’ αυτή τη γη, να συνεχίσουμε τον αγώνα για την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας, μέχρι την τελική δικαίωση.

Έχουμε χρέος έναντι της ίδιας της Ιστορίας, να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές μια ελεύθερη, ενωμένη και δημοκρατική Κύπρο.

Αυτό το χρέος δεν μπορούμε, αλλά ούτε και έχουμε το δικαίωμα να το αφήσουμε ανεκπλήρωτο.

Όπως μας το προμήνυσε ο Κώστας Μόντης «Όμως αυτός (ο Πενταδάκτυλος) είν’εκεί απέναντι μας και μας ρωτά: Λοιπόν;»

Χαράλαμπος Θεοπέμπτου

Το καλοκαίρι του 1973 κατατάγηκα στο στρατό και μετά από πολλή καψόνι και ξύλο, κατέληξα στον Πενταδάκτυλο, πάνω από την Λάπηθο.

Το πρωί της Δευτέρας, στις 15 Ιουλίου το 1974 και μετά από την πρωινή αναφορά, οι αξιωματικοί μαζεύτηκαν γύρο από το ραδιόφωνο και περίμεναν.

Ήξεραν τι επρόκειτο να γίνει. Ακούσαμε τότε το ραδιόφωνο να λέει «Ο Μακάριος είναι νεκρός»

Λίγες μέρες μετά άρχισε να καίγεται η βόρεια πλευρά του Πενταδακτύλου. Μέρα νύχτα τρέχαμε χωρίς νερό και εργαλεία να σβήσουμε τη φωτιά που ήταν εκτός ελέγχου.

Το Σάββατο το πρωί ακούγαμε συνεχώς εκρήξεις και ήρθε πάνω στον Πενταδάκτυλο ο διοικητής, μας μάζεψε όλους, καμιά 30ριά περίπου, να μας μιλήσει.

Και ενώ μας έλεγε “μην ανησυχείτε οι τούρκοι κάνουν άσκηση”, ακούσαμε ένα μαχητικό και όταν κοιτάξαμε πάνω είδαμε μια οβίδα να πέφτει πάνω μας.

Μόλις που προλάβαμε να φύγουμε. Αυτό ήταν και το πρώτο βλήμα που έσκασε κοντά μου.

Από εκείνη τη μέρα κυρίες και κύριοι κουβαλώ πολύ θυμό και πίκρα μέσα μου και νιώθω προδομένος.

Προδοσία γιατί βλέπαμε από ψηλά τα μεταγωγικά αεροπλάνα να πετούν πιο χαμηλά από εμάς και να ρίχνουν αλεξιπτωτιστές αλλά απαγορευόταν να πυροβολήσουμε.

Θυμό, γιατί όταν κάναμε επίθεση φωνάζοντας “αέρα ” και πήραμε το περιβόητο ύψωμα “Καλαμπάκι” που ήταν οχυρωμένοι οι τούρκοι, μας άφησαν χωρίς νερό και φαγητό για 3 μέρες μέσα στον καυτό ήλιο του Ιούλη, με τα σπαρτά γύρο μας να καίγονται και οι σφαίρες να πέφτουν βροχή. Ούτε και ερχόταν κανένας να πάρει τους τραυματίες παρά το ότι υπήρχε ασφαλισμένη πρόσβαση στην πίσω πλευρά.

Προδοσία, γιατί έδωσαν διαταγή να φύγει το πυροβολικό από τον Πενταδάκτυλο και έτσι άφησαν τα πλοία να πλησιάσουν ανενόχλητα, ενώ αν έμεναν εκεί οι τούρκοι θα είχαν σίγουρα μεγάλες απώλειες.

Από την άλλη όμως εγώ δε θα ήμουν σήμερα εδώ μαζί σας, γιατί όταν έφευγε το πυροβολικό μας βρήκαν παγιδευμένους από τουρκικά άρματα και μας έσωσαν.

Τα πιο πάνω είναι γεγονότα από τις πρώτες μέρες της εισβολής και δεν έχω σκοπό να σας κουράσω με το τι περάσαμε τους 2 μήνες του πολέμου.

Τα αναφέρω αυτά γιατί θέλω να έχετε έστω και μια απλή εικόνα στο μυαλό σας για το πως ήταν η κατάσταση για μας, γιατί έχει μια απλή μαθηματική πράξη που η πολιτεία έπρεπε να κάνει εδώ και καιρό.

Τώρα είμαστε 47 χρόνια μετά την εισβολή. Φέτος έγιναν 67 χρονών οι στρατιώτες που τότε ήταν 20 χρονών στην εισβολή, 66 αυτοί που ήταν τότε 19 χρονών. Φέτος θα συνταξιοδοτηθούν και οι τελευταίοι που πολέμησαν το 1974. Όλοι οι έφεδροι έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί.

Αυτοί είναι οι άνθρωποι που τράβηξαν και το μεγαλύτερο βάρος της εισβολής και ήταν μπροστά στις μάχες.

Αυτούς τους ανθρώπους τους έχει εγκαταλείψει η πολιτεία εδώ και χρόνια. Χωρίς καμιά πρόνοια και φροντίδα. Αντίθετα, τώρα τους ταλαιπωρούμε.

Έχει πολλούς με τραύματα στο σώμα και την ψυχή τους, άτομα που βασανίστηκαν στις φυλακές των τούρκων, γυναίκες που βιάστηκαν. Ποια είναι η βοήθεια που δώσαμε σε αυτούς τους ανθρώπους;

Είμαι σίγουρος ότι έχετε ακούσει πολλά για τα ψυχολογικά προβλήματα των Αμερικανών στρατιωτών, που επέστρεφαν πίσω από τον πόλεμο στο Βιετνάμ και μετά από το Ιράκ.

Τα ίδια φυσικά ισχύουν και εδώ, αλλά κανένας δεν ασχολήθηκε.

Δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες αλλά σας διαβεβαιώνω ότι δεν είναι εύκολο να είσαι 19 χρονών και να βλέπεις δίπλα σου όλη τη φρίκη του πολέμου.

Να σας πω ότι πέρασαν 20 χρόνια περίπου μέχρι να σταματήσω να βλέπω όνειρα και εφιάλτες. Άλλοι θα σας πουν χειρότερες ιστορίες.

Ένας από τους στρατιώτες που ήταν μαζί μου τότε, είναι τώρα αλκοολικός, ο άλλος έφυγε για πάντα από την Κύπρο και δεν επέστρεψε ποτέ, και ο άλλος είναι έτοιμος να πάρει τα όπλα γιατί νιώθει ακόμη ετοιμοπόλεμος όπως ακριβώς ήταν το καλοκαίρι του ’74.

Κάθε λίγα χρόνια συναντιόμαστε στο τάγμα μας στην Κλήρου.

Και όποτε κυρίες και κύριοι βρεθώ σε μια τέτοια σύναξη, που κανένας δε μιλά για το τι πέρασε, που βλέπεις άτομα που δεν τα αναγνωρίζεις καν μετά από τόσα χρόνια αλλά έχεις αυτή τη μοναδική σύνδεση, νιώθεις μια πικρία, ένα θυμό.

Πέρασαν τόσα χρόνια και κανένας δε νοιάστηκε γι αυτούς  και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

47 χρόνια μετά, χωρίς καμιά αναγνώριση ας ρωτήσει κάποιος αυτούς τους ανθρώπους, έστω και τώρα, αν είναι καλά και τι βοήθεια χρειάζονται.

Θέλω όμως να σας θυμίσω και άλλα πράγματα, όπως την τραγική κατάσταση που βρεθήκαμε τις μέρες μετά την εισβολή.

Μόνοι, με το κράτος και την οικονομία μας υπό διάλυση. 

Με μάνες μαυροφορεμένες, με αγνοούμενους, τραυματίες, εγκλωβισμένους, πρόσφυγες και πολλά θύματα.

Ακολούθησαν χρόνια δύσκολα.

Δουλέψαμε σκληρά για να αναστήσουμε και να ανασυγκροτήσουμε τον τόπο μας. Ένα μικρό οικονομικό θαύμα μας έδωσε ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Δεν το βάλαμε κάτω.  Επιμείναμε με τις λίγες δυνάμεις που είχαμε διεκδικώντας  την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μας. 

Εξασφαλίσαμε ψηφίσματα από το Συμβούλιο Ασφαλείας, μεθοδικά και με την στήριξη της Ελλάδας μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούμε να διεκδικήσουμε και να πετύχουμε μια λύση βασισμένη σε αρχές και αξίες ,που θα διασφαλίσουν την ειρηνική συνύπαρξη όλων μας σε αυτό το νησί.

Να συνεχίσουμε δημιουργικά και με καλή θέληση την προσπάθεια λύσης του κυπριακού και επανένωσης της Κύπρου. 

Δεν πρέπει με κανένα τρόπο να αφήσουμε την Τουρκία να πετύχει τους στόχους της ούτε καν να νοηθεί ότι θα δεχθούμε ποτέ λύση δύο κρατών, εγκαταλείποντας για πάντα την Καρπασία, την Κερύνεια, τη Μόρφου και το Βαρώσι.

Αυτές τις μέρες λαός και πολιτική ηγεσία θα πρέπει όλοι μαζί, ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε τη νέα πρόκληση των τούρκων στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, γιατί αν χαθεί και αυτή, τότε θα εξανεμιστεί και η όποια ελπίδα για λύση.

Σήμερα είναι μέρα περισυλλογής, γιατί πριν 47 χρόνια το πραξικόπημα άνοιξε τις κερκόπορτες της καταστροφής του τόπου μας! 

Ας μην είμαστε εκείνοι που θα παραδώσουμε χωρίς λύση ή διχοτομημένη την Κύπρο στις επόμενες γενιές! 

Η ιστορία δεν θα μας συγχωρέσει ποτέ!