Το αντίο στο γιατρό της ΕΔΕΚ-«Ήταν το ίνδαλμα μου… Ο λόγος που είμαι πολιτικός…»

Το ύστατο χαίρε στον άνθρωπο που άφησε το δικό του στίγμα στην πολιτική ιστορία του τόπου μας, Βάσο Λυσσαρίδη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το απόγευμα της 26ης Απριλίου, σε ηλικία 100 ετών, απευθύνει σήμερα σύσσωμος ο πολιτικός και πολιτειακός κόσμος της Κύπρου. 

Ένας πολιτικός, ένας ζωγράφος, ένας ποιητής αλλά και ένας άνθρωπος γεμάτος... Ο «γιατρός» της ΕΔΕΚ, αφήνει πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό και βρίσκεται πλέον δίπλα από την αγαπημένη του Βαρβάρα, η οποία έφυγε για το μεγάλο ταξίδι τον Μάρτιο του 2019.

Τα βιώματα του Βάσου Λυσσαρίδη αμέτρητα... Ένας ηγέτης με οράματα και δράσεις... Ως αγωνιστής στους εθνικούς αγώνες, ως αρχηγός της ΕΔΕΚ, ως βουλευτής για δεκαετίες και ως Πρόεδρος της Βουλής που διετέλεσε, χάραξε τη δική του ιστορία στα πολιτικά δρόμενα του τόπου μας, αγωνιζόμενος πάντοτε για την ελευθερία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο Βάσος Λυσσαρίδης ήταν πάντοτε στην πρώτη γραμμή και πάντοτε στο στόχαστρο. «Γιατί ήθελαν να σας δολοφονήσουν;», τον ρωτούν. «Διότι ήμουν μια φωνή που, όπως πιστεύω, υπέβαλε στο έθνος τη σωστή πορεία. Δεν είναι ορθό να το λέω, αλλά με ρωτήσατε και απαντώ. Στη ζωή μου αγωνίστηκα για την ελευθερία και τη δημοκρατία»... (ΑΠΕ, 15/7/2018). Όπως προφητικά είπε, χρόνια πριν, σε μία ομιλία του, «αν εθελούσια δεν γονατίσεις, ούτε νεκρό δεν μπορούν να σε γονατίσουν». Κι ο Λυσσαρίδης αυτός ήταν και έτσι έφυγε... Με το ανάστημα ψηλά…

Πολιτικά πρόσωπα που έζησαν από τα παιδικά τους χρόνια τον Βάσο Λυσσαρίδη και τους έκανε να στρέψουν την προσοχή τους και να αφοσιωθούν στην πολιτική, γυρίζουν τον χρόνο πίσω στον REPORTER και θυμούνται... 

•  Σοφοκλής Σοφοκλέους

«Έχω συμπορευθεί μαζί με τον γιατρό 42 ολόκληρα χρόνια, από ηλικία 16 χρονών. Κρατώ τρία σημαντικά γεγονότα τα οποία φωτογραφίζουν την προσωπικότητα του γιατρού. Πρώτο, την επαναστατικότητα του. Δεύτερο, τη διορατικότητα του και τρίτο την ανιδιοτέλεια του. Ήταν ο πολιτικός που άνοιγε δρόμους. Αυτό που χρειάζεται ο τόπος μας δηλαδή, να άγει και όχι να άγεται. Να έχει τόλμη και να προηγείται των γεγονότων.

Είχα την τιμή να τον γνωρίσω από όλες του τις πλευρές, κυρίως λόγο της καταγωγής, που ήταν Λευκαρίτης. Ξεκίνησα επηρεαζόμενος από τη σκέψη για όλα αυτά τα μοναδικά χρόνια τα δύσκολα αλλά περήφανα. Μαζί του συναντήθηκα και γνώρισα σπουδαίες προσωπικότητες όπως τον Αραφάτ, τον Άσαντ, τον Παπανδρέου, τον Κρανιδιώτη και επηρέασε την πολιτική μου σκέψη αφού ξεκίνησα πρώτα ως Λυσσαριδικός και μετά ως ΕΔΕΚίτης.

Είναι δυο πράγματα που θυμάμαι από τον Λυσσαρίδη και θα με συνοδεύουν για πάντα. Είναι πως ότι και αν γίνει πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα απελευθέρωσης της πατρίδας μας και όχι επανένωσης. Και δεύτερο, αυτό που θα κρατήσω, ήταν η τελευταία συνάντηση με τον Αραφάτ στο κρησφύγετο του λίγους μήνες πριν πεθάνει ο Αραφάτ, όπου συνόδευσα τον Λυσσαρίδη σε μια δύσκολη αποστολή, όπου προσπάθησα και οφείλω να το πω δημόσια, να τον παρεμποδίσω να γίνει η συνάντηση, αφού είχαν γίνει τρομοκρατικές ενέργειες την προηγούμενη νύχτα και ανθρώπινα είχα σκεφτεί ότι ήταν επικίνδυνη μια τέτοια συνάντηση. Ο γιατρός όχι μόνο δεν με άκουσε, αλλά άρχισε έντονα να μου λέει το εξής ‘ή με ακολουθάς ή μένεις στην Κύπρο και εγώ θα συνεχίσω το πρόγραμμά μου’. Αυτό με επηρέασε πολύ και θα το θυμάμαι για πάντα…».

• Δημήτρης Παπαδάκης

«Είναι τόσα πολλά τα πράγματα που ζήσαμε με τον Λυσσαρίδη… Ήταν το ίνδαλμα μου… Ήταν και ο λόγος που μπήκα στην πολιτική και πολιτικοποιήθηκα στα οκτώ μου αμέσως μετά την εισβολή και θυμάμαι τον συνάντησα σε μια ανοικτή συγκέντρωση στη Λεμεσό. Από τότε ενδιαφέρθηκα για την πολιτική και τα κοινά. Ήταν με δέος που τον ζούσα στη συνέχεια. Ήμουν από τους αγαπημένους του στην Αθήνα και όταν ερχόταν που ήμουν φοιτητής, ζητούσε να είμαι μαζί του.

Είχαμε μια εξαιρετική σχέση με τον Λυσσαρίδη. Ήμασταν συνεχώς σε επαφή όταν ήμουν και εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, ήμουν και ο σύνδεσμος ουσιαστικά μεταξύ του κόμματος και του γιατρού όταν έφυγε από το κόμμα. Δηλαδή όταν θα γινόταν κάτι και έπρεπε να πάει σε κάποια εκδήλωση και επίσκεψη, ρωτούσε την άποψή μου.

Πολλές φορές μου έλεγε την κουβέντα ότι υπάρχει λαός. Πίστευε ότι ο λαός είχε παραπάνω δυναμική αλλά δεν την χρησιμοποιούσε για πολλά πράγματα. Ακόμη και για το κυπριακό, ήθελε να υπάρχει μια πιο μεγάλη συμμετοχή του κόσμου σε διάφορα ζητήματα και να αντιδρά.

Βεβαία ο γιατρός ήταν ένας ζωγράφος και ποιητής κατά κύριο λόγο… Μου διάβαζε αρκετές φορές τα ποιήματά του όταν ήμασταν μόνοι μας. Μου εξομολογήθηκε ιστορίες από τη ζωή του που ήταν συναρπαστικές και διάφορα θέματα ακόμη για το κυπριακό και για διάφορες απειλές. Καθόμασταν μαζί και κουβεντιάζαμε με τις ώρες…».

• Κυριάκος Μαυρονικόλας

«Υπήρξε ένας πολιτικός ο οποίος αγωνίστηκε σε όλους τους μεγάλους αγώνες της σύγχρονης ιστορίας αυτού του τόπου. Είχε τεράστια αναγνώριση τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό. Συμμετείχε στην πολιτική ζωή όχι μόνο της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας. Ήταν ιδιαίτερος φίλος με τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και πολύ περισσότερο με όλα τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στον κόσμο. Αυτό μπορεί να συμπεριλαμβάνει τους αγώνες του Παλαιστινιακού λαού, τους αγώνες στη Νότιο Αφρική και σε τόσες άλλες χώρες που είχε ιδιαίτερες σχέσεις.

Η προσφορά του θεωρείται υπέρμετρη και για τους αγώνες του κυπριακού ελληνισμού για επιβίωση αλλά και γενικότερα για τη δημιουργία μιας κοινωνίας δίκαιης, ορθής μέσα στα πλαίσια της σοσιαλιστικής ιδεολογίας, που ήταν ο πρώτος πολιτικός που δημιούργησε σοσιαλιστικό κόμμα στον ελληνισμό.

Τι κρατάει κανείς από τον γιατρό, θα έλεγα το πνεύμα του, την αντίληψή του για το μέλλον, την αγωνιστικότητά του και τα ιδιαίτερα χαρίσματα του. Είτε ως πολιτικός, είτε ως ποιητής, είτε ως ρήτορας, είτε ως ζωγράφος. Ήταν ένας άνθρωπος με πάρα πολλά αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά του τα οποία τον έκαναν και μοναδικό…».

• Γιαννάκης Ομήρου

«Ο Βάσος Λυσσαρίδης ανήκει πλέον στην ιστορία. Όμως η φυσική του σιωπή, θα αναδεικνύει συνεχώς τις διαστάσεις της προσωπικότητας και της προσφοράς του. Τον πλούτο των αισθημάτων του, το μέγεθος της αφοσίωσης στο δημόσιο και εθνικό συμφέρον αλλά και το μεγάλο χρέος όλων μας, για συνέχιση του αγώνα για ελευθερία και δικαίωση.

Ήμουν δίπλα και μαζί του από το 1974, για 47 ολόκληρα χρόνια, νομίζω ότι βεβαίως μας διακατέχει σίγουρα θλίψη γιατί ο Βάσος Λυσσαρίδης είναι νεκρός, αλλά ξεχνούμε ότι οι μεγάλοι νεκροί δεν φεύγουν. Παραμένουν ζώντες και μετά θανάτων στις καρδιές των ανθρώπων για να εμπνέουν, να φρονηματίζουν και να καθοδηγούν...».