Τούρκος κλειδοκράτορας στο Παλάτι των Εθνών-Τα σενάρια, η Ε.Ε. και το εσωτερικό

Με τις προσδοκίες για επιτυχή κατάληξη στο ναδίρ, η κυπριακή και η ελληνική αντιπροσωπεία αναχωρούν αύριο Δευτέρα για τη Γενεύη, για να συμμετάσχουν στην άτυπη πενταμερή, που συγκάλεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με στόχο να διερευνήσει αν υπάρχει προοπτική και κοινό έδαφος που θα του επέτρεπαν να πάει τη διαδικασία στο επόμενο στάδιο, με σύγκληση μιας νέας διάσκεψης για την Κύπρο.

Οι ελάχιστες προσδοκίες, αποτελούν απότοκο της αδιάλλακτης στάσης που διατηρεί δημόσια ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ σε πλήρη ταύτιση με την Άγκυρα. Η λύση δύο κρατών, η μόνιμη παρουσία τουρκικού στρατού στην Κύπρο και γενικότερα το πλαίσιο των «νέων ιδεών», που με κάθε ευκαιρία εξαγγέλλουν, μένει να φανεί αν θα αποτελέσει και την επίσημη γραμμή τους, ενώπιον του Γενικού Γραμματέα.

Λευκωσία και Αθήνα, γνωρίζουν πολύ καλά πως θα ήταν αφελές να πιστέψουν πως η άλλη πλευρά θα κατέθετε αυτές τις ακραίες θέσεις σε μια πενταμερή διάσκεψη, αφού την ίδια ώρα θα αναλάμβανε και το τεράστιο βάρος της αποτυχίας της. Η εκτίμηση στους διπλωματικούς κύκλους, είναι πως η Άγκυρα θα κάνει τόσα όσα θετικά βήματα χρειάζονται στην παρούσα φάση, για να μην ναυαγήσει η προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα διευκολυνόταν και η βασική τουρκική επιδίωξη για θετική ατζέντα ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου, όπου οι 27 της Ε.Ε. θα κληθούν να λάβουν αποφάσεις για τις ευρωτουρκικές σχέσεις και ειδικότερα για την τελωνειακή ένωση, που στην παρούσα συγκυρία, με την τουρκική οικονομία να κρέμεται από μια κλωστή, μπορεί να αποτελέσει σωσίβιο για τον Ταγίπ Ερντογάν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η ανησυχία Αναστασιάδη για αδιέξοδο στη Γενεύη και το… κουτί της Πανδώρας

Σε αυτή τη λογική, διεξήχθη και η ενδελεχής προετοιμασία της διαπραγματευτικής ομάδας, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να θεωρεί πως έχει στη φαρέτρα του όλα εκείνα τα νομικά και πολιτικά επιχειρήματα που θα χρειαστεί, ώστε να αντικρούσει τις τουρκικές θέσεις. Καθόλου τυχαίες δεν ήταν και οι αναφορές του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Χριστοδουλίδη τις τελευταίες ημέρες, για αναγκαιότητα ετοιμότητας για όλα τα σενάρια. Μάλιστα, χαρακτήρισε μεγάλο λάθος να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδο εξ υπαιτιότητας της Τουρκίας, παραπέμποντας μάλιστα σε πρόσφατα παραδείγματα από την ιστορία του Κυπριακού.

Αν, δηλαδή, υπάρχει κάτι στο οποίο όλοι συμφωνούν, είναι πως όσο μεγάλη θέληση κι αν επιδείξει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όσες υποχωρήσεις που δεν εκφεύγουν από το πλαίσιο που έχει ήδη θέσει ο Γενικός Γραμματέας και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας κι αν γίνουν, όση πίεση κι αν ασκηθεί στην άλλη πλευρά, καταλύτης των εξελίξεων μπορεί και θα είναι μόνο ο Μελβουτ Τσαβούσογλου στα θέματα που άπτονται τα κεφάλαια της ασφάλειας και των εγγυήσεων και ο Ερσίν Τατάρ στα θέματα που αφορούν τις εσωτερικές πτυχές της λύσης.

Βέβαια μπορεί όλοι οι εμπλεκόμενοι να σημειώνουν πως στη Γενεύη δεν θα διεξαχθεί διαπραγμάτευση επί ουσιαστικών ζητημάτων του Κυπριακού, ωστόσο, είναι ξεκάθαρο πως στην προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα να διερευνηθεί αν υπάρχει κοινό έδαφος, θα πρέπει η συζήτηση να εισέλθει σε επιμέρους ζητήματα και ζητήματα ουσίας. Ειδικά, από τη στιγμή που ο ίδιος ο Αντόνιο Γκουτέρες έχει ανάψει, μέσω των δηλώσεων του το προηγούμενο διάστημα, το πράσινο φως σε Τσαβούσογλου και Τατάρ να καταθέσουν τις «νέες ιδέες» τους για το Κυπριακό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: 17 χρόνια από το Σχέδιο Ανάν-Καταλύτης εξελίξεων ο τουρκικός αιφνιδιασμός

Το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο
Αν κάποιος προσπαθούσε να κωδικοποιήσει το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο που μπορεί να ανακοινωθεί, δεν θα ήταν εύκολο. Το χειρότερο σενάριο, αναμφίβολα θα ήταν αν το απόγευμα της Πέμπτης ο Αντόνιο Γκουτέρες κήρυττέ το τέλος της άτυπης πενταμερούς, λέγοντας  πως αυτή κατέληξε σε αδιέξοδο, χωρίς να καταλογίζει ευθύνες. Κάτι εξάλλου που έκανε και με τη λήξη της Διάσκεψης στο Κρανς Μοντανά.

Από την άλλη για πολλούς το καλύτερο σενάριο, θα προνοούσε την ανακοίνωση από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, συνέχισης της προσπάθειας του με μια νέα Διάσκεψη για την Κύπρο, εντός του Καλοκαιριού. Ωστόσο ακόμα και σε μια τέτοια περίπτωση, για τη Λευκωσία, είναι ιδιαίτερης σημασίας, τα δευτερεύοντα ζητήματα, όπως για παράδειγμα ο καθορισμός ορίζοντα ολοκλήρωσης της διαδικασίας, ή ακόμα και η επιδιαιτησία σε ζητήματα που οι δύο πλευρές δεν θα συμφωνούσαν.

Πάντως, αυτό που σημειώνουν διπλωματικές πηγές, είναι πως η Λευκωσία δεν θα ήταν αντίθετη για συνομιλίες με προκαθορισμένο ορίζοντα, ειδικά σε περίπτωση που οι ουσιαστικές συνομιλίες θα συνεχίζονταν από εκεί που έμειναν στο Κρανς Μοντάνα, αφού ήδη, τόσο τα σημεία διαφωνίας, όσο και οι συγκλίσεις είναι καταγεγραμμένες, και σε μεγάλο βαθμό εμπερικλείονται στα έξι σημεία Γκουτέρες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η επιχείρηση ενότητα, τα σενάρια και η πρώτη επιτυχία των Τούρκων ενόψει Γενεύης

Η παρουσία της Ε.Ε.
Από την άλλη πλευρά η απουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Γενεύη, αποτελεί μια πρώτη διπλωματική νίκη Τούρκων και Βρετανών, που επιδίωξαν, για διαφορετικούς λόγους την μη πρόσκληση της.

Παρά το γεγονός ότι ο Ζοζέπ Μπορέλ ζήτησε την πρόσκληση του στην Πενταμερή, αυτό τελικά δεν κατέστη δυνατό, αφού όπως του εξήγησε ο Αντόνιο Γκουτέρες, τρεις από τους πέντε συμμετέχοντες δεν ήθελαν την παρουσία του. Θέση του κατοχικού ηγέτη και της Άγκυρας, είναι πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να είναι αντικειμενική για θέματα που αφορούν την Κύπρο, ενώ από την άλλη πλευρά, οι Βρετανοί επεδίωξαν παρασκηνιακά να αποδυναμώσουν τη θέση της Ε.Ε., στη βάση του «ψυχροπολεμικού» κλίματος που χαρακτηρίζει τις σχέσεις τους με τις Βρυξέλλες μετά το Brexit.

Αυτό που έχει σημασία, ωστόσο, είναι η απουσία της Ε.Ε. να μην αποτελέσει προηγούμενο και σε περίπτωση που ο Αντόνιο Γκουτέρες αποφασίσει να συνεχίσει την προσπάθεια του. Να διασφαλιστεί δηλαδή, πως ο Ζοζέπ Μπορέλ, θα είναι παρόν σε περίπτωση που επαναρχίσουν οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αλαλούμ με την παρουσία της ΕΕ στη Γενεύη-«Δεν λάβαμε ακόμα πρόσκληση»

Το εσωτερικό μέτωπο
Χαμηλότερους τόνους, τουλάχιστον σε ότι αφορά το Κυπριακό, επέλεξαν να κρατήσουν τις τελευταίες ώρες τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Είναι ενδεικτικό πως μετά το πέρας του Εθνικού Συμβουλίου, μόνο η Ελένη Θεοχάρους παραχώρησε δηλώσεις προς τα μέσα. Την ίδια ώρα η ατζέντα των καθημερινών πλέον επιθέσεων του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δεν περιλαμβάνουν το Κυπριακό, αλλά άλλα θέματα επικαιρότητας, όπως η πανδημία και τα θέματα διαφθοράς.

Οι πολιτικοί αρχηγοί πλην του Χρίστου Χρίστου, ετοιμάζουν βαλίτσες για να συνοδέψουν τον Νίκο Αναστασιάδη στη Γενεύη, ο οποίος δεσμεύθηκε ενώπιον του Εθνικού, να καταθέσει ενώπιον τους τη γραμμή πλεύσης της πλευράς μας κατά τη διάρκεια της άτυπης πενταμερής. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, έστειλε το μήνυμα στους αρχηγούς, πως δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να τους έχει απέναντι του κατά τη διάρκεια της άτυπης πενταμερούς, καλώντας τους να σταθούν στο ύψος που επιβάλλουν οι περιστάσεις και η κρισιμότητα των στιγμών.

Αξίζει να σημειωθεί, πως παρά το γεγονός πως βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και παρά το γεγονός ότι οι εκατοντάδες υποψήφιοι καθημερινά, καταθέτουν τις απόψεις τους επί παντός επιστητού, σε ότι αφορά το Κυπριακό, ενδεχομένως λόγω και του χαμηλού ενδιαφέροντος από τη μεγάλη μερίδα των πολιτών, δεν αναδεικνύουν μέσα από τα μέσα κοινωνικά δικτύωσης τις θέσεις τους. Εξάλλου, όπως κατέδειξαν οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών, τόσο το ενδιαφέρον όσο και οι προσδοκίες των πολιτών από την άτυπη πενταμερή κινούνται εξαιρετικά χαμηλά. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ενημερώθηκαν ενόψει Γενεύης τα κόμματα-Εποικοδομητικό κλίμα στο Εθνικό Συμβούλιο