Α. Πενταράς: Πρώτιστος σκοπός να εργαστώ για την αμυντική θωράκιση της Κύπρου

Τους λόγους για τους οποίους αποφάσισε μετά από μια αξιοσημείωτη πορεία ως αξιωματικός του στρατού και διοικητής της ΚΥΠ, να εμπλακεί στην πολιτική, αποδεχόμενος την πρόταση του Αβέρωφ Νεοφύτου για να κατέλθει ως αριστίνδην υποψήφιος στη Λευκωσία, εξηγεί σε εφ΄ όλης της ύλης συνέντευξη του στον REPORTER, o Ανδρέας Πενταράς.

Ο κ. Πενταράς σχολιάζει τις εξελίξεις στο Κυπριακό, αναλύοντας τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία ελίσσεται για να πετύχει μια λύση συνομοσπονδίας, εξηγώντας γιατί ο Ταγίπ Ερντογάν δεν επιθυμεί, ούτε τη λύση δύο κρατών, αλλά ούτε την προσάρτηση των κατεχομένων. Την ίδια ώρα, αναλύει με ποιο τρόπο η δική μας πλευρά επιβάλλεται να ενίσχυση τους συντελεστές στη βάση της νομοτελειακής λειτουργίας της ιστορίας.

Μάλιστα εκφράζει την ελπίδα πως ύστερα από τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην ΑΟΖ, η ανάγκη απόκτησης ναυτικού και αεροπορίας έγινε κατανοητή από τις πολιτικές ηγεσίες και ότι ανάλογα και με τα αποτελέσματα της άτυπης πενταμερούς, θα ληφθούν και οι σχετικές αποφάσεις. Τα αποτελέσματα της άτυπης πενταμερούς, σύμφωνα με τον κ. Πενταρά, αναμένουν και οι εταιρείες υδρογονανθράκων που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Σε ότι αφορά την υποψηφιότητα του ο κ. Πενταράς, σημειώνει πως κατέρχεται ως υποψήφιος στις εκλογές και με στόχο σε περίπτωση εκλογής του να εργασθεί για την αμυντική θωράκιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς, όμως να απέχει από την επίλυση και προβλημάτων που απασχολούν τους πολίτες.

Διαβάστε αυτούσια τη συνέντευξη του Ανδρέα Πενταρά στον REPORTER

*Μετά από μια αξιοσημείωτη επαγγελματική πορεία πολλών  χρόνων από διάφορες επιτελικές θέσεις του Ελληνικού Στρατού, της Εθνικής Φρουράς αλλά και της ΚΥΠ, με την υποψηφιότητά σας, κάνετε το επόμενο βήμα για να διεκδικήσετε  την εκλογή σας στη Βουλή; Γιατί λάβατε τώρα αυτή την απόφαση;

Aνταποκρίθηκα στη πρόσκληση του προέδρου του ΔΗΣΥ κ. Αβέρωφ Νεοφύτου να περιληφθώ  στο ψηφοδέλτιο της Λευκωσίας ως αριστίνδην  υποψήφιος, ύστερα από ώριμη σκέψη και αφού έκρινα ότι με τις γνώσεις και την εμπειρία που απέκτησα τόσο από την υπηρεσία μου ως αξιωματικός του στρατού όσο και ως διοικητής της ΚΥΠ αλλά και την περαιτέρω ενασχόληση μου στα θέματα άμυνας και ασφάλειας, θα μπορέσω, στη περίπτωση εκλογής μου, να συμβάλω αυτή τη φορά μέσα από το νομοθετικό σώμα, στη περαιτέρω ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της Πατρίδας μας, σε μια εποχή όπου η Τουρκία με την αναθεωρητική της στρατηγική συνεχίζει τις απειλές εις βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου.

*Οι επικείμενες βουλευτικές εκλογές, πραγματοποιούνται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, σε ότι αφορά το εθνικό μας πρόβλημα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ετοιμάζεται να συμμετάσχει στην άτυπη πενταμερή, την ώρα που η άλλη πλευρά επιμένει να απορρίπτει την ομοσπονδία και να προτάσσει τη λύση δύο κρατών. Βλέπετε να οδηγούμαστε σε ακόμη ένα αδιέξοδο;

Η στρατηγική της Τουρκίας αναφορικά με τη λύση του Κυπριακού, διατυπώθηκε για πρώτη φορά στη διάσκεψη του Λονδίνου τον Αύγουστο του 1955 από τον υπουργό εξωτερικών της Τουρκίας Φατίν Ζορλού, ο οποίος συνέδεσε τη λύση με την ασφάλεια της Τουρκίας. Αυτή η στρατηγική αποτυπώθηκε σε σχέδιο από το Νιχάτ Ερίμ το 1956, το οποίο προέβλεπε τη δημιουργία δύο κρατικών οντοτήτων, μια στο βορρά που θα διοικείτο από τους Τούρκους και μια στο νότο που θα διοικείτο από τους ΄΄Ρωμιούς΄΄. Τον έλεγχο όμως των ζητημάτων ασφάλειας και για τα δύο κράτη θα τον είχε η Τουρκία. Και τούτο -σύμφωνα με το σχέδιο- επειδή η Κύπρος απέχει από τη Τουρκία μόνο 40 μίλια ενώ από την Ελλάδα 600. Αυτός ο σχεδιασμός, εμπλουτισμένος και από τα νεοθωμανικά οράματα του Ερντογάν, ακολουθείται πιστά μέχρι σήμερα. Πρόκειται για ένα είδος συνομοσπονδίας στην οποία όμως η Τουρκία μέσω συμφωνιών μεταξύ των δύο κρατών (εγγυήσεων, συμμαχίας, παραμονής στρατευμάτων κλπ) θα ασκεί τον γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου και μέσω αυτής τον ευρύτερο χώρο της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Απέναντι σε μια τέτοια λύση είναι φανερό ότι η Ε/Κ πλευρά δεν πρόκειται να συναινέσει. Σ αυτή τη περίπτωση θα οδηγηθούμε σε ακόμα ένα αδιέξοδο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα καταρρεύσουν οι συνομιλίες, με δεδομένο ότι πρόκειται για μια άτυπη συνάντηση. Ας ευχηθούμε τα πράγματα να μην εξελιχθούν έτσι.

*Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη στάση των Τούρκων σε ότι αφορά το Κυπριακό; Μπορούμε να εντάξουμε αυτή τους τη στάση σε ένα γενικότερο πλαίσιο της στρατηγικής που ακολουθούν στην ανατολική Μεσόγειο;

Στη προ Ερντογάν εποχή, όπως ανέφερα και πιο πάνω, η λύση του Κυπριακού ήταν συνδεδεμένη με την ασφάλεια της Τουρκίας. Στη εποχή Ερντογάν, το Κυπριακό εντάχθηκε στους ευρύτερους σχεδιασμούς της Τουρκίας για αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάνης και  δημιουργία μιας νέου τύπου Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην οποία η Τουρκία θα ασκεί ηγεμονική επιρροή. Αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής, βλέπουμε  τη παρουσία της Τουρκίας στο Ιράκ, στη Συρία, στην ανατολική Μεσόγειο, στη Λιβύη, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Πέραν βέβαια των στρατιωτικών βάσεων που έχει σε πολλές άλλες μουσουλμανικές χώρες. Σ αυτούς τους σχεδιασμούς εντάσσεται και η ΄΄Γαλάζια Πατρίδα΄΄, το Τουρκολυβικό μνημόνιο, ο εποικισμός της Αμμοχώστου, οι διεκδικήσεις στο Αιγαίο κλπ.

*Σε άρθρο σας πρόσφατα σημειώνατε πως θα πρέπει το πολιτικό σύστημα να προβληματισθεί με ποιους τρόπους θα ανατραπούν τα σημερινά δεδομένα και θα υποχρεωθεί η Τουρκία να αποσύρει τις απαράδεκτες αξιώσεις και να συναινέσει σε μια δημοκρατική και Ευρωπαϊκή λύση.  Και ο τρόπος σύμφωνα με την πρόταση σας είναι η ενίσχυση των συντελεστών ισχύος και ιδιαίτερα της άμυνας. Θα ήθελα να σας ρωτήσω, πρακτικά αυτό πώς μπορεί να συμβεί κι αν διαβλέπετε να υπάρχει πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο;

Διεθνολόγοι, ιστορικοί, ακαδημαϊκοί και άλλοι που μελέτησαν τις συνθήκες που υπογράφτηκαν ύστερα από συγκρούσεις και εντάσεις, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι  το αποτέλεσμα των συνθηκών αντανακλά την ισορροπία ισχύος μεταξύ των αντιπάλων τη δεδομένη χρονική στιγμή. Ο ισχυρός κερδίζει τα περισσότερα και ο αδύνατος τα λιγότερα. Αυτό άλλωστε διατύπωσε και ο ιστορικός Θουκυδίδης ο οποίος είπε ότι ΄΄το δίκαιο των πόλεων έχει έννοια μόνο αν μπορείς να το επιβάλεις. Διαφορετικά ο ισχυρός προχωρεί μέχρις εκεί που του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύνατος υποχωρεί μέχρις εκεί που του επιβάλλει η αδυναμίας του΄΄. Αυτή η νομοτελειακή λειτουργία της ιστορίας συνεχίζεται εδώ και τρείς χιλιάδες χρόνια. Ασφαλώς δεν θα αλλάξει στη περίπτωση λύσης του Κυπριακού. Όσο παραμένουμε αδύνατοι και η ισορροπία ισχύος βρίσκεται στη πλευρά της Τουρκίας, ανάλογη θα είναι και η λύση του Κυπριακού. Αν θέλουμε λοιπόν να έχουμε μια σωστή λύση έτσι όπως την ονειρευόμαστε, θα πρέπει πρώτα ο Ελληνισμός (Κύπρος και Ελλάδα) να εξισορροπήσει ή και να ανατρέψει την ισορροπία ισχύος με τη Τουρκία. Αυτό, προϋποθέτει ενίσχυση των συντελεστών ισχύος (άμυνα, διπλωματία και οικονομία) ιδιαίτερα όμως στο τομέα της άμυνας. Τρία πράγματα θα πρέπει να γίνουν από πλευράς Κύπρου. Η ενίσχυση της ΕΦ με πολεμικό ναυτικό και πολεμική αεροπορία, η αναβίωση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και η προσπάθεια σύναψης αμυντικών συμφωνιών με γειτονικά και φιλικά κράτη με τα οποία η Κύπρος μοιράζεται κοινά συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο. Το οικονομικό κόστος αυτής της αναβάθμισης, βρίσκεται μέσα στις δυνατότητες του Ταμείου Αμυντικής Θωράκισης και ο Κύπριος πολίτης δεν θα επιβαρυνθεί ούτε με ένα σεντ επί πλέον. Η πολιτική βούληση υπάρχει ή δεν υπάρχει, ανάλογα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις εκτιμήσεις που γίνονται από πλευράς πολιτικής ηγεσίας. Στη παρούσα φάση, θα εξαρτηθεί και από το αποτέλεσμα της άτυπης πενταμερούς, όπου η Τουρκία θα ξεδιπλώσει τις προθέσεις της αναφορικά με τη λύση που επιδιώκει.

*Τον τελευταίο καιρό πυκνώνουν οι φωνές μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων στην Κύπρο, που σημειώνουν, ότι σε περίπτωση ναυαγίου στη νέα προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, πλέον γίνεται ορατός ο κίνδυνος ενσωμάτωσης των κατεχομένων στην Τουρκία. Ποια είναι η δική σας άποψη;

Η ενσωμάτωση των κατεχομένων ποτέ δεν υπήρξε στόχος της Τουρκίας στη περίπτωση λύσης του Κυπριακού, διότι αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη στρατηγική της Τουρκίας όπως χαράχθηκε από τη δεκαετία του 50 και εφαρμόζεται πιστά μέχρι σήμερα και η οποία αποσκοπεί στο στρατηγικό έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου. Στη περίπτωση ενσωμάτωσης των κατεχόμενων, αργά ή γρήγορα, για λόγους επιβίωσης και ασφάλειας θα ενσωματωθούν και τα ελεύθερα εδάφη στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα επεκταθεί από τη Θράκη μέχρι την Αμμόχωστο και θα μπορεί να δημιουργήσει αεροναυτικές βάσεις στη Κύπρο, να αποκόψει τις θαλάσσιες και εναέριες συγκοινωνίες προς τη Τουρκία και να απειλήσει το μαλακό της υπογάστριο. (νότια και νοτιοανατολική Τουρκία). Για τον ίδιο λόγο ούτε τα δύο ανεξάρτητα κράτη ευνοεί η Τουρκία. Αν σε ρητορικό επίπεδο μιλά για δύο κράτη, το κάνει προκειμένου να επιτύχει τη συνομοσπονδία και να παρουσιασθεί στις συνομιλίες ως το διαλλακτικό μέρος που έκανε υποχώρηση από τα δύο κράτη στη συνομοσπονδία, ενώ θα παρουσιάσει την Ε/Κ πλευρά ως τη πλευρά που δεν έκανε υποχωρήσεις και θα προσπαθήσει να της χρεώσει το τυχόν αδιέξοδο.

*Τα γεγονότα μας έχουν αποδείξει πως πέραν από τις αμυντικές συμφωνίες με μεγαλύτερες χώρες, όπως η Γαλλία, το Ισραήλ και η Ελλάδα, επιβάλλεται να εξελίξουμε και τους δικούς μας μηχανισμούς αποτροπής και άμυνας κυρίως σε ότι αφορά το ναυτικό για να υπερασπιστούμε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Συμφωνείτε ότι καθυστερήσαμε ως κράτος να το πράξουμε;

Η ενίσχυση της ΕΦ με πολεμικό ναυτικό και πολεμική αεροπορία, καθυστερεί για 30 χρόνια περίπου. Αυτό έπρεπε να γίνει, όταν με τη σύμβαση του δικαίου της θάλασσας του 1982, η Κύπρος αποκτούσε κυριαρχικά δικαιώματα στη θάλασσα σε μια έκταση δέκα φορές μεγαλύτερη απ ότι το χερσαίο έδαφος. Μεγάλωνε η Κύπρος κατά δέκα φορές και οι τότε πολιτικές ηγεσίες νόμιζαν ότι κάποιοι άλλοι θα παρείχαν ασφάλεια στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έπρεπε να έλθουν οι Τούρκοι, να αρχίσουν τις έρευνες και τις γεωτρήσεις στη δική μας ΑΟΖ για να αντιληφθούμε ότι χωρίς ασφάλεια τίποτε δεν είναι δεδομένο. Θέλω να πιστεύω ότι ύστερα από τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην ΑΟΖ, η ανάγκη απόκτησης ναυτικού και αεροπορίας έγινε κατανοητή από τις πολιτικές ηγεσίες και ότι ανάλογα και με τα αποτελέσματα της άτυπης πενταμερούς θα ληφθούν και οι σχετικές αποφάσεις.

*Συμπληρώνεται σχεδόν ένας χρόνος από τότε που η πανδημία του κορωνοϊού μπήκε στο λεξιλόγιο μας και επηρέασε κάθε τομέα της ζωής μας. Ένας από τους τομείς που επηρέασε ολοκληρωτικά, ήταν κι αυτός των ερευνών υδρογονανθράκων. Σας ανησυχεί η νηνεμία που επικρατεί στην ΑΟΖ;

Οι εταιρείες που ανέλαβαν τις έρευνες και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπριακής Δημοκρατίας, είχαν αρχικά να αντιμετωπίσουν τις Τουρκικές φρεγάτες οι οποίες δεν επέτρεπαν τις έρευνες σε οικόπεδα τα οποία η Τουρκία θεωρούσε ότι ανήκαν στη δική της παράνομη ΑΟΖ, είτε ότι ανήκαν στη δήθεν ΑΟΖ του ψευδοκράτους,  όπως έγινε στο οικόπεδο 3 το 2017. Στη συνέχεια, ήλθε η πανδημία του κορωνοϊού εξ αιτίας της οποία οι τιμές του φυσικού αερίου έπεσαν κατακόρυφα, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να μην έχουν συμφέρον να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στην ανατολική Μεσόγειο. Βέβαια, οι εταιρείες αναμένουν και την έκβαση των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού μέσα από τις οποίες θα ρυθμισθεί και το θέμα της διαχείρισης του φυσικού αερίου, κυρίως όμως περιμένουν να δουν την εξέλιξη των τιμών του φυσικού αερίου για να αποφασίσουν τι θα πράξουν.

*Έχετε στο μυαλό σας κάποια συγκεκριμένα πράγματα που θα μπορούσε η δική σας παρουσία ως βουλευτή να αλλάξει σε σχέση με το έργο που μέχρι σήμερα η Βουλή επιτελεί για θέματα άμυνας και ασφάλειας;

Είναι γνωστό ότι στα προεδρικά συστήματα όπως αυτό που υπάρχει στη Κύπρο, η Βουλή παίζει ένα σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων από την εκτελεστική εξουσία. Η Βουλή, μέσα από το νομοθετικό της ρόλο, μπορεί να κάνει θετικές παρεμβάσεις τόσο σ ότι αφορά τον ετήσιο αμυντικό προϋπολογισμό όσο και σ ότι αφορά τη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία της ΕΦ. Όπως ανέφερα και πιο πάνω, με τις γνώσεις και την εμπειρία μου στα θέματα άμυνας και ασφάλειας, θα προσπαθήσω σε περίπτωση εκλογής μου, να συμβάλω στη κατεύθυνση αυτή.

*Ενόψει των βουλευτικών εκλογών, επανέρχεται όπως σε κάθε εκλογική διαδικασία το θέμα της αποχής και ειδικότερα της μη εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους των νέων ψηφοφόρων. Πώς και γιατί θα πρέπει να πειστούν οι νέοι ώστε να προσέλθουν στις κάλπες;

Η αποχή από τις εκλογικές διαδικασίες οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς λόγους που δεν είναι του παρόντος να τους αναλύσουμε. Είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες τις δημοκρατικές χώρες και δεν πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα. Η μείωση της αποχής μπορεί να επιτευχθεί με τη κατάλληλη δημοκρατική αγωγή  που ξεκινά μέσα από τη παιδεία, αλλά και με χρήση της τεχνολογίας, όπως η ηλεκτρονική ψηφοφορία.

*Γιατί κάποιος να εμπιστευθεί τον ΔΗΣΥ και εσάς στις εκλογές;

Εγώ, όπως ανέφερα και προηγουμένως, κατέρχομαι στις εκλογές με τον Δημοκρατικό Συναγερμό, με πρώτιστο σκοπό, στη περίπτωση εκλογής μου, να εργασθώ για την αμυντική θωράκιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς να απέχω βέβαια από την επίλυση και προβλημάτων που απασχολούν τους πολίτες. Ο ΔΗΣΥ, είναι το κόμμα που έκτισε την άμυνα που υπάρχει σήμερα. Το 80% των οπλικών συστημάτων που βλέπει ο κόσμος στη παρέλαση της 1ης Οκτωβρίου αγοράσθηκε επί κυβερνήσεων Κληρίδη. Στη ίδια περίοδο, κτίσθηκε το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και  δημιουργήθηκε εκείνη η αποτρεπτική δύναμη που επέτρεψε στη ΚΔ να ενταχθεί στην ΕΕ χωρίς να ανοίξει μύτη. Η κυβέρνηση που ακολούθησε τη προεδρία Κληρίδη δεν ξόδεψε ούτε ένα σεντ για αγορά νέων εξοπλισμών. Η κυβέρνηση Χριστόφια που ακολούθησε, προέβη στην αγορά μόνο μιας μονάδας ρωσικών αρμάτων. Η παρούσα κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη, παρά τα οικονομικά προβλήματα που κληρονόμησε και τον κίνδυνο χρεωκοπίας στη πρώτη 5-ετία, προχώρησε στην αγορά του σκάφους ανοικτής θαλάσσης με το οποίο ενισχύθηκε το Ναυτικό της ΕΦ.  Στη δεύτερη πενταετία καταρτίσθηκε και βρίσκεται σε εξέλιξη ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα, η υλοποίηση του οποίου θα αυξήσει σημαντικά την επιχειρησιακή ικανότητα της Εθνικής Φρουράς. Κάποια από τα νέα οπλικά συστήματα που ήδη βρίσκονται στη Κύπρο, όπως τα πυροβόλα ΝΟRA και τα drones, ελπίζω να τα δούμε στη παρέλαση της 1ης Οκτωβρίου. Ο δημοσιογραφικός χώρος δεν μου επιτρέπει να αναφερθώ και στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης ( ΓΕΣΥ, ΕΕΕ, ημιεπαγγελματική ΕΦ) καθώς και στην επιτυχή αντιμετώπιση και σωστή  διαχείριση της οικονομικής κρίσης και του κουρέματος αλλά και της πανδημίας του covid 19. Λάθη έγιναν, αστοχίες υπήρξαν, αλλά λάθη δεν κάνει εκείνος που δεν κάνει τίποτε.