Στα χαρακώματα πριν την πενταμερή-Βρετανικά τελεσίγραφα, τουρκικοί τακτικισμοί

Τη δυναμική επιστροφή της και την προθυμία ανάληψης των ηνίων, σε ότι αφορά την νέα προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για λύση του Κυπριακού, σηματοδότησε η χθεσινή παρουσία του υπουργού Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας στη Λευκωσία. Όπως γίνεται ευκόλως αντιληπτό, όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, σε μια προσπάθεια να παρουσιαστούν πανέτοιμες ενώπιον του Αντόνιο Γκουτέρες.

Από τη μια στα κατεχόμενα, ο Ερσίν Τατάρ μετά τα εντατικά μαθήματα που του παρέδωσε ο Μελβούτ Τσαβούσογλου, δημόσια παραμένει πιστός στην ακραία ρητορική που ξεδιψά το εσωτερικό του ακροατήριο, την ίδια ώρα όμως που ετοιμάζει τις άμυνες του και τις εναλλακτικές ιδέες που θα καταθέσει στην άτυπη πενταμερή. Άγκυρα και ψευδοκράτος, ίσως για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια, προσέρχονται σε διαπραγματεύσεις με πλήρη σύμπνοια και χωρίς να έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους, πως μπορεί να υπάρξει ρήξη ανάμεσα στα «θέλω» της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων.

Ειδικά τα τελευταία 20 χρόνια, σε ουκ ολίγες περιπτώσεις, παρά τις περί αντιθέτου δημόσιες τοποθετήσεις, δεν ήταν λίγες οι φορές που υπήρξε παρασκηνιακή ρήξη και αφόρητες πιέσεις, προς τον εκάστοτε κατοχικό ηγέτη από την Άγκυρα. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν συμβαίνει αυτή τη φορά, αφού η σκληρή προσπάθεια του Ταγίπ Ερντογάν να εκλέξει έναν «πρόεδρο», μαριονέτα, που θα κάνει πράξη όσα του λέει, στέφθηκε με επιτυχία.

Από την άλλη, Λευκωσία και Αθήνα, επιχειρούν να αποκρυπτογραφήσουν ποια θα είναι τελικά η στάση των Τούρκων ενώπιον του Αντόνιο Γκουτέρες. Κι αυτό, επειδή γνωρίζουν πολύ καλά πως αποτελεί τακτική των Τούρκων να αιφνιδιάζουν με γενναιόδωρες προτάσεις, που όμως κρύβουν παγίδες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Νίκος Αναστασιάδης και Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνεργασία με τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας και έχοντας νομική υποστήριξη τριών έγκριτων νομικών, με ασκήσεις επί χάρτου, προετοιμάζονται για κάθε σενάριο που μπορεί να βρεθεί ενώπιον τους. Η θέση της Λευκωσίας που θα κατατεθεί κι ενώπιον του Αντόνιο Γκουτέρες, είναι πως θα πρέπει να συνεχισθούν οι συνομιλίες, από εκεί που έμεινα στο Κρανς Μοντανά, καθώς επίσης και των συγκλίσεων μεταξύ των δύο πλευρών όπως καταγράφηκαν στο κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουάριου του 2014.

Κάπου στη μέση η τρίτη εγγυήτρια δύναμη, που παραδοσιακά όμως επιχειρεί και καταφέρνει να παίζει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις, είναι η μεγάλη Βρετανία, ο υπουργός Εξωτερικών της οποίας βρέθηκε χθες στη Λευκωσία και είχε επαφές τόσο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον υπουργό Εξωτερικών όσο και με τον κατοχικό ηγέτη.

Από τη Λευκωσία ο Ντόμινικ Ράαμπ, φρόντισε να στείλει δύο ξεκάθαρα μηνύματα προς όλους τους εμπλεκόμενους στο Κυπριακό, καταδεικνύοντας και τη σημασία που δίνει η χώρα του στην υπό εκκόλαψη προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα. Το πρώτο, είναι πως όλοι οι εμπλεκόμενοι για να εργαστούν θερμά για τον στόχο της λύσης του Κυπριακού, πρέπει πρώτα να αντιληφθούν τα θετικά δεδομένα που θα προκύψουν για τις ίδιες της χώρες τους από μια πιθανή συμφωνία. Αποδέκτες αυτού του μηνύματος, πέραν των Κυπρίων, ήταν και οι άλλες δύο εγγυήτριες δυνάμεις και ειδικά η Τουρκία που προσπαθεί με τη δημιουργία τετελεσμένων να αλλάξει το status quo, μετακινώντας το προς το συμφέρον της.

Το δεύτερο μήνυμα του Βρετανού διπλωμάτη, που επίσης είχε αποδέκτες όλους τους εμπλεκόμενους, είναι πως χωρίς υποχωρήσεις και διαλλακτικότητα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν μπορεί να λυθεί το Κυπριακό. Γνωρίζοντας ωστόσο τον ρόλο που παραδοσιακά έπαιξαν οι Βρετανοί στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού, η συγκεκριμένη δήλωση Ράαμπ, ενδεχομένως να κρύβει πολλές παγίδες, αφού και στο παρελθόν οι πολλές υποχωρήσεις, κάτω από πίεση, που έγιναν από τη δική μας πλευρά, έπεσαν στο τείχος της αδιαλλαξίας που έστησαν οι Τούρκοι, και στη συνέχεια αποτέλεσαν (σ.σ. και αποτελούν) κεκτημένα που εξασφάλισε η άλλη πλευρά χωρίς αντάλλαγμα.

Πάντως αυτό που όλοι τονίζουν, τουλάχιστον δημόσια στις τοποθετήσεις τους, είναι πως η λύση θα πρέπει να είναι πάνω από όλα βιώσιμη και να βασίζεται στις αρχές και τις αξίες της Ε.Ε. καθώς επίσης και στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό άλλωστε αποτελεί και προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που παράλληλα με τη Μεγάλη Βρετανία εργάζεται παρασκηνιακά, ασκώντας πιέσεις, ώστε να βελτιώσει τις πιθανότητες συνεννόησης ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Ο δρόμος προς την άτυπη πενταμερή, άνοιξε για τα καλά, πλέον και μοναδική εκκρεμότητα παραμένει ο χώρος και ο χρόνος που αυτή θα πραγματοποιηθεί. Αν και δεν υπήρξε τελική κατάληξη μέχρι στιγμής και επειδή η τελική απόφαση θα καθοριστεί στη βάση του βαρυφορτωμένου προγράμματος το Αντόνιο Γκουτέρες, δεν αποκλείεται, εάν δεν αλλάξουν τα επιδημιολογικά δεδομένα στις ΗΠΑ, αυτή να πραγματοποιηθεί τελικά στην ευρωπαϊκή έδρα του ΟΗΕ, τη Γενεύη, το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου.

Χθες, λίγο πριν συναντηθεί με τον Ντόμινικ Ράαμπ, ο Ερσίν Τατάρ, επανέλαβε εαυτό με συνέντευξη εφ΄ όλης της ύλης στον παράνομο Μπαϊράκ, όπου κατηγόρησε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για παιχνίδια. «Το παιχνίδι που παίζεται είναι να γίνουμε μπάλωμα στην Κυπριακή Δημοκρατία κι εμείς αυτό το παιχνίδι δεν θα το παίξουμε», ενώ επανέλαβε ότι στην άτυπη συνάντηση 5 + 1 θα πάει για να υπερασπιστεί τη θέση για λύση με βάση την κυριαρχική ισότητα δύο κρατών που θα συνεργάζονται δίπλα δίπλα. Όπως μεταδίδεται στα κατεχόμενα, ο κ. Τατάρ υποστήριξε ότι η νοοτροπία των Ε/κ δεν έχει αλλάξει και η νοοτροπία τους είναι να εξαπλώσουν την κυριαρχία τους με την πάροδο του χρόνου και στο «βορρά» μέσω μιας συμφωνίας σε ομοσπονδιακή βάση.

Και μετά από τη συνάντηση με τον Βρετανό αξιωματούχο, επανέλαβε τις ακραίες θέσεις του, αποφεύγοντας όμως να μιλήσει για τις απαντήσεις που έλαβε. Ο κατοχικός ηγέτης προέβαλε τη θέση για δύο κράτη στη βάση της κυριαρχικής ισότητας και τόνισε στον κ. Ράαμπ – όπως είπε – ότι είναι υπέρ των διαπραγματεύσεων, που θα μπορέσουν να φτάσουν σε ένα αποτέλεσμα.

Ο Βρετανός ΥΠΕΞ, είπε ο κ. Τατάρ, του είπε ότι όλοι θα ικανοποιηθούν εάν μπορέσει να υπάρξει μια συμφωνία στην Κύπρο, να προκύψει μια συμφωνία win win που θα συμβάλλει στη σταθερότητα στην περιοχή. Ο κ. Τατάρ ανέφερε στον κ. Ράαμπ – όπως είπε – για χαμένες ευκαιρίες στην Κύπρο, για αδικίες που έγιναν προς τους Τ/κ, πως η Κυπριακή Δημοκρατία, που διαδέχθηκε τους Βρετανούς, αποτελείτο από δύο ιδρυτικούς εταίρους, εκ των οποίων ο ένας ήταν ο τ/κ «λαός», κατά την έκφρασή του.

Στην ερώτηση εάν ο Βρετανός ΥΠΕΞ αναφέρθηκε σε μοντέλο λύσης που στηρίζει για την Κύπρο, ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι «η Βρετανία βρίσκεται σε μια αναζήτηση γι’ αυτά τα ζητήματα. Εγώ είδα ότι ως Υπουργός, αυτός και η ομάδα του, μελετούν διεξοδικά το θέμα. Εξάλλου είναι εγγυήτρια δύναμη, έχουν κι αυτοί ευθύνες», είπε.