Συμπεράσματα κενού περιεχομένου-Νέα παράταση στην επιβολή ουσιαστικών κυρώσεων

Την παράταση της περιόδου χάριτος στον Ερντογάν για ακόμα ένα τρίμηνο, προνοούν τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, όπως αυτά δημοσιεύθηκαν λίγο μετά τις δύο τα ξημερώματα, ώρα Κύπρου, που προβλέπουν μεταξύ άλλων την επαναξιολόγηση της κατάστασης τον Μάρτιο του 2021. Αυτό μεταφράζεται σε ακόμα ένα τρίμηνο όπου ο Ταγίπ Ερντογάν με τα ερευνητικά και πολεμικά πλοία του, θα μπορεί να εισβάλλει εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. 

Για ακόμα ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ένα γκρουπ χωρών έπαιξε το ρόλο του Δούρειου Ίππου, υποχρεώνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να χάσει, όπως άλλωστε δήλωσε και ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου, την αξιοπιστία της. Ο Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης και ο Έλληνας Πρωθυπουργός έδωσαν πραγματική μάχη εντός της Συνόδου, απορρίπτοντας τα δύο πρώτα προσχέδια Συμπερασμάτων που ετοίμασε η γερμανική προεδρία της Ε.Ε.. Αν και το τρίτο προσχέδιο δεν περιείχε ουσιαστικές διαφορές ως προς το είδος των κυρώσεων, τελικά έγινε αποδεκτό από τους δύο ηγέτες, αλλά και από το γκρουπ των υπολοίπων χωρών που υποστήριξαν τις ελληνικές θέσεις. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Λευκός καπνός στις Βρυξέλλες-Σκληρή γλώσσα και κυρώσεις μόνο κατά προσώπων αποφάσισαν οι 27

Σύμφωνα με τα όσα μετέδωσε το POLITICO για τα όσα διημείφθησαν εντός της Συνόδου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έλαβε δύο φορές τον λόγο για να εξηγήσει με έντονο ύφος την κατάσταση και το μέγεθος του προβλήματος που προκαλεί η δράση της Τουρκίας σε στεριά και θάλασσα. Από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έφερε στους ομολόγους του ως παράδειγμα τη στάση των ΗΠΑ. «Είναι τουλάχιστον παράδοξο ότι ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο βαλτώνει σε αν και αλλά».

Ωστόσο, οι ελληνικές θέσεις προσέκρουσαν στο τείχος που έστησαν Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία και Μάλτα και η επιβολή τομεακών κυρώσεων στην παρούσα φάση έμοιαζε ακατόρθωτη. Μετά από πολύωρες διαβουλεύσεις, τόσο εντός όσο και στο περιθώριο της Συνόδου, έγινε κατορθωτό να επιτευχθεί μια συμφωνία που προβλέπει την επιβολή κυρώσεων, σε πρόσωπα και εταιρείες που θα υποδειχθούν μετά από προετοιμασία στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. και ένα πιο αυστηρό λεκτικό κατά των τουρκικών ενεργειών. 

Συγκεκριμένα, στην πρώτη παράγραφο, γίνεται αναφορά στην προηγούμενη Σύνοδο της 1ης Οκτωβρίου, με το Συμβούλιο να αναγνωρίζει πως από τότε μέχρι σήμερα η Τουρκία κλιμάκωσε τη ρητορική και τις ενέργειες της στην περιοχή. Βέβαια, σε τέτοιο ενδεχόμενο τα Συμπεράσματα του Οκτωβρίου προέβλεπαν τη λήψη τομεακών κυρώσεων τον Δεκέμβριο, Αντ΄αυτού στα Συμπεράσματα αναγνωρίζεται στην Τουρκία το γεγονός ότι απέσυρε το Oruc Reis, ενώ παραγνωρίζει πως το Barbaros παραμένει εντός της Κυπριακός ΑΟΖ με Navtex που θα ισχύει μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πέφτουν οι μάσκες... Mε φτηνές δικαιολογίες συνεχίζουν να χαϊδεύουν την Άγκυρα

Στην δεύτερη παράγραφο των Συμπερασμάτων, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στέλνει και πάλι πρόσκληση στον Ταγίπ Ερντογάν για διάλογο. Η θετική ατζέντα που δόθηκε στη λογική του μαστιγίου και του καρότου τον Οκτώβριο, παραμένει από τους 27. Σε αυτή την παράγραφο προστέθηκε και ένα σημείο για τις μεταναστευτικές ροές κατ΄απαίτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. 

Η τρίτη παράγραφος που αφορά της κυρώσεις, αναφέρει πως οι ηγέτες καλούν το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες κυρώσεις που θα αφορούν πρόσωπα και εταιρείες. Βέβαια τέτοιου είδους κυρώσεις επιβλήθηκαν και στο παρελθόν και είχαν μηδαμινή επίδραση, αφού σε καμία περίπτωση δεν προκαλούν πραγματικό κόστος στον Ταγίπ Ερντογάν. Σε ότι αφορά τις τομεακές κυρώσεις, στην ίδια παράγραφο καλεί τον Ζοζέπ Μπορέλ να ετοιμάσει εκθέσεις για τις επιλογές και τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της η Ε.Ε. και να τις παρουσιάσει το αργότερο τον Μάρτιο του 2021. Υπενθυμίζεται, πάντως, πως η εργαλειοθήκη του Ζοζέπ Μπορέλ είναι ήδη έτοιμη, αφού ο Ύπατος Εκπρόσωπος είχε ετοιμάσει και παρουσιάσει λίστα κυρώσεων στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου. 

Η τέταρτη παράγραφος των Συμπερασμάτων αφορά εξ ολοκλήρου την Κύπρο και συγκεκριμένα τις προκλήσεις στην Αμμόχωστο και το Κυπριακό. Αφού καταδικάζει τα όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες στο Βαρώσι, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει τη στήριξη του στις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί και να κινηθεί στη βάση των ψηφισμάτων του Σ.Α., με φόντο τις νέες θέσεις για λύση δύο κρατών.

Η πέμπτη παράγραφος αφορά την προηγούμενη πρόταση Μισέλ, την οποία όμως εγκαταλείφθηκε και επανέρχεται μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα. Αν και η Λευκωσία και η Αθήνα εξέφρασαν επανειλημμένα την αντίθεσή τους με ένα τέτοιο ενδεχόμενο, στα Συμπεράσματα περιλαμβάνεται η πρόταση για σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης για την ανατολική Μεσόγειο. Αυτή είναι μια θέση με την οποία συμφωνεί η Τουρκία, αφού ο Ταγίπ Ερντογάν θεωρεί πως σε μια ενδεχόμενη διάσκεψη, στήνοντας ένα ανατολίτικο παζάρι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα βγει κερδισμένος.

Τέλος, το έκτο σημείο περιλαμβάνεται στα Συμπεράσματα, αφού σε αυτό στηρίχθηκε μεγάλο μέρος της γερμανικής επιχειρηματολογίας για νέα αναβολή στην επιβολή τομεακών κυρώσεων. Ειδικότερα σημειώνεται πως η Ε.Ε. θα ζητήσει συνεργασία για τα θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία από τις ΗΠΑ. Κάτι τέτοιο βέβαια θα συμβεί, όταν αλλάξει ο ένοικος του Λευκού Οίκου. Συνεπώς μια τέτοια συζήτηση μπορεί να γίνει μετά το Φεβρουάριο. Στη βάση αυτού του επιχειρήματος η Γερμανία, πρότεινε την αναβολή επιβολής κυρώσεων για τον Μάρτιο. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Οι κυρώσεις που διχάζουν, το τείχος του Βερολίνου και στο βάθος Κυπριακό

Αυτούσια τα Συμπεράσματα της Συνόδου μεταφρασμένα στα ελληνικά
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στα συμπεράσματά του της 1-2ης Οκτωβρίου σχετικά με τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία υπό το φως της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, η Τουρκία έχει εμπλακεί σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών μελών της ΕΕ και των Ευρωπαίων ηγετών. Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και επιμένει σε διαρκούσα αποκλιμάκωση έτσι ώστε να επιτρέψει την γρήγορη επανάληψη και ομαλή συνέχιση των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Η προσφορά για μια θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, εάν η Τουρκία επιθυμεί να προωθήσει μια πραγματική εταιρική σχέση με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της και να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η προτεινόμενη ατζέντα θα μπορούσε να καλύψει τους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, των επαφών μεταξύ ανθρώπων, των διαλόγων υψηλού επιπέδου και της συνεχούς συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της διατήρησης των διαύλων επικοινωνίας ανοιχτών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια για την υποστήριξη φιλοξενίας Σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής τους στην Τουρκία και να συνεργαστεί για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών πρός όλα τα κράτη μέλη και να εντείνει την προσπάθεια για την καταπολέμηση των δικτύων διακινητών.

3. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της καθώς και στην προάσπιση της περιφερειακής σταθερότητας. Από την άποψη αυτή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

-καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής της 11ης Νοεμβρίου 2019 που αφορά περιοριστικά μέτρα σε σχέση με τις άνευ άδειας τουρκικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

-καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Κομισιόν, να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές και εργαλεία για το πως θα προχωρήσουμε, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του εύρους της παραπάνω απόφασης για εξέταση το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021. 

4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε τα τουρκικά μονομερή βήματα στο Βαρώσι, ζήτησε τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την γρήγορη επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, ευθυγραμμισμένη με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αρχές στις οποίες εδράζεται η ΕΕ. Αναμένει το ίδιο και από την Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί ότι με την επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ, η ΕΕ θα απεσταλμένο στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ.

5. Το Ευρωπαϊκό συμβούλιο ζητά από τον Ύπατο Εκπρόσωπο να προχωρήσει την πρόταση για την πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.

6. Η ΕΕ θα ζητήσει συνεργασία για τα θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.