Στο στόχαστρο Οδυσσέα οι επενδυτές του καζίνο-Βλέπει κατάχρηση εξουσίας από Υπουργικό

Νέα έκθεση που αφορά έλεγχο για την παραχώρηση της κυπριακής υπηκοότητας σε στελέχη εταιριών στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ), δημοσιοποίησε η Ελεγκτική Υπηρεσία. Με βάση τον έλεγχο η Υπηρεσία διαπιστώνει κατάχρηση εξουσίας από το Υπουργικό Συμβούλιο. Συγκεκριμένα αναφέρει πως «αν επιβεβαιωθούν τα γεγονότα όπως καταγράφονται στην παρούσα Έκθεση, τότε η Πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο και η σχετική Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 25.7.2019 θα συνιστούν κατάχρηση εξουσίας».

Η νέα ειδική έκθεση έρχεται σε συνέχεια της προηγούμενης που αφορούσε το ΚΕΠ, στην οποία είχε καταγραφεί ως εύρημα ότι, από τις 748 αιτήσεις που υποβλήθηκαν μετά τις 21.5.2018 και έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, γίνεται μια σαφής διάκριση για 23 αιτήσεις για τις οποίες υπάρχουν «Οδηγίες του ΥΠΕΣ για επίσπευση». 

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, κατά τη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών («η Επιτροπή Ελέγχου») στις 8.10.2020, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών ανέφερε ότι οι 18 από τις 23 περιπτώσεις αφορούσαν το καζίνο θέρετρο και ότι ο Υπουργός Εσωτερικών είχε δώσει οδηγίες για επίσπευση της εξέτασης των αιτήσεων αυτών για σκοπούς υποβοήθησης των επενδύσεων που θα πραγματοποιούσαν στην Κύπρο.

«Μετά τη δήλωση αυτή αποφασίσαμε, στο πλαίσιο των συνταγματικών μας αρμοδιοτήτων, να διενεργήσουμε έλεγχο στη διαδικασία πολιτογράφησης των 18 αυτών προσώπων. Λόγω δε των σοβαρών ευρημάτων κατά τον έλεγχο αυτό, αποφασίσαμε να επεκτείνουμε τον έλεγχο σε άλλες περιπτώσεις προσώπων που πολιτογραφήθηκαν ως υψηλόβαθμα διευθυντικά στελέχη εταιρειών», αναφέρει η Ελεκτική Υπηρεσία. 

Η Ελεγκτική Υπηρεσία, εντόπισε 64 πρόσωπα που έχουν πολιτογραφηθεί και τα οποία παρουσιάζονται ως σχετιζόμενα με συγκεκριμένη εταιρεία (στο εξής εταιρεία Α Ltd). 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Νέος γύρος σύγκρουση με Οδυσσέα-«Μετατρέπει την Ελεγκτική Υπηρεσία σε πολιτικό εργαλείο»

Πολιτογραφήσεις στελεχών
Σημειώνεται πως σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 19 Μαρτίου του 2014 για  παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας σε διευθυντικά στελέχη εταιρειών προβλέπεται ότι  υψηλόβαθμο διευθυντικό στέλεχος εταιρείας που πληροί ένα εκ των οικονομικών κριτηρίων δύναται να αιτηθεί για απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας με κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση. 

Το στέλεχος θα πρέπει να έχει τέτοια αμοιβή στην εν λόγω εταιρεία που να δημιουργεί φορολογικά έσοδα για τη Δημοκρατία της τάξης των €100.000 τουλάχιστον για περίοδο τριετίας και νοουμένου ότι αυτή η φορολογία έχει ήδη πληρωθεί ή προπληρωθεί. Προς τεκμηρίωση τούτου απαιτείτο η προσκόμιση του συμβολαίου εργοδότησής του και Βεβαίωση Είσπραξης από το Τμήμα Φορολογίας. 

Ο αιτών θα έπρεπε επίσης να είναι κάτοχος μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας στην Κυπριακή Δημοκρατία, αγοραίας αξίας τουλάχιστον €500.000 πλέον το ΦΠΑ. Η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 13.9.2016 δεν διαφοροποίησε τα κριτήρια αυτά. 

Δεν υπήρχε όρος για ένταξη στο ΚΕΠ
Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει πως, τόσο ο Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνου (ΕΑΠΕΚ), όσο και ο Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής που είχε την ευθύνη της διαχείρισης της ανταγωνιστικής διαδικασίας αδειοδότησης, της επιλογής κατάλληλου προσώπου και της παρακολούθησης της συμμόρφωσης του Διαχειριστή με τη διαδικασία ανέγερσης και ανάπτυξης του καζίνο θερέτρου διαβεβαίωσαν ότι, ούτε κατά τη διάρκεια της ανταγωνιστικής διαδικασίας, ή της διαδικασίας που ακολούθησε μέχρι την αδειοδότηση, ούτε και μετά την υπογραφή της Συμφωνίας Αδειοδότησης στις 26.6.2017, υπήρξε οποιοσδήποτε όρος ή προϋπόθεση που τέθηκε εκ μέρους του Διαχειριστή για παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας σε οποιοδήποτε πρόσωπο, ώστε να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις για ολοκλήρωση των αναπτυξιακών έργων πριν την Ημερομηνία Ανοίγματος (Opening Date) που καθορίζεται στη Συμφωνία Αδειοδότησης.

Τα κυριότερα ευρήματα της ΕΥ
Από όσα στοιχεία μπορέσαμε να συλλέξουμε, σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία έχουμε διαπιστώσει ότι: 

α. Στις 25.7.2019 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να παραχωρήσει την κυπριακή υπηκοότητα σε 27 πρόσωπα (18 υποτιθέμενους επενδυτές και 9 συγγενικά τους πρόσωπα) επικαλούμενο την πρόνοια του εδαφίου (2) του άρθρου 111Α του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου και την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 13.9.2016 με την οποία είχαν τεθεί τα κριτήρια για την παραχώρηση της υπηκοότητας. 

β. Τα 18 πρόσωπα που πολιτογραφήθηκαν θα έπρεπε να είναι, είτε υψηλόβαθμα διευθυντικά στελέχη στην εταιρεία του Διαχειριστή, είτε μέτοχοι της εταιρείας που έχει επενδύσει στην Κύπρο. Με βάση τα στοιχεία που έχουμε εντοπίσει: EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΥΠΕΣ/04/2020 3 

Επτά εκ των 18 προσώπων είναι διευθυντές εταιρείας εγγεγραμμένης στην Κύπρο, οι έξι σε εταιρεία που είναι μητρική της εταιρείας του Διαχειριστή και ο ένας σε άλλη θυγατρική της μητρικής, ενώ οι υπόλοιποι 11 δεν εντοπίστηκαν να σχετίζονται με την εταιρεία του Διαχειριστή ή τη μητρική της που είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο. Ενδεχομένως τα 11 αυτά πρόσωπα να σχετίζονται με την εισηγμένη εταιρεία του εξωτερικού που έμμεσα κατέχει το 75% του μετοχικού κεφαλαίου του Διαχειριστή, ή άλλες εταιρείες του Ομίλου, και να μην έχουν άλλη επαγγελματική ή επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο. 

Από τα επτά αυτά πρόσωπα, τα έξι φαίνεται να μην ήταν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο του Εφόρου Φορολογίας και συνεπώς δεν πλήρωσαν/ προπλήρωσαν φόρο εισοδήματος στην Δημοκρατία. Ο ένας είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Άμεσης Φορολογίας και φαίνεται ότι στην τριετία είναι πιθανό να πληρώσει φόρο εισοδήματος περίπου €100.000. Ωστόσο, αυτό θα έπρεπε να είχε προπληρωθεί. 

Τα επτά πρόσωπα δεν φαίνεται να είναι κάτοχοι μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας οποιασδήποτε αξίας στην Δημοκρατία. 

γ. Συνεπώς προκύπτει ότι ενδεχομένως τα 18 αυτά πρόσωπα να πολιτογραφήθηκαν κατόπιν Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ενώ ήταν γνωστό, είτε στο Υπουργικό Συμβούλιο, είτε μόνο στα Υπουργεία Εσωτερικών ή/και Οικονομικών, ότι δεν πληρούσαν τα ισχύοντα κριτήρια. Ουσιαστικά πολιτογραφήθηκαν κατά χάριν, εκτός των όρων και προϋποθέσεων της προαναφερόμενης Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, και μάλιστα κατ’ επίσπευση. Αυτό ενδεχομένως να σημαίνει απώλεια φορολογικών εσόδων της τάξης του €1,7εκ. από την μη καταβολή ποσού €100.000 ως φόρο εισοδήματος από κάθε πολιτογραφηθέντα, και ποσό της τάξης του €1,7εκ. ως ΦΠΑ επί των €500.000 αξίας κάθε κατοικίας που θα έπρεπε να αποκτηθεί, πλέον τα έμμεσα οφέλη στην οικονομία και στα δημόσια έσοδα από την κατασκευή και/ή πώληση των κατοικιών.

δ. Στις 27.10.2020 ο Υπουργός Οικονομικών, σε δηλώσεις του στο κρατικό ραδιόφωνο ανάφερε ότι οι πολιτογραφήσεις «ήταν μία απολύτως νόμιμη, συνειδητή και αιτιολογημένη απόφαση από το Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο έκρινε με βάση το δημόσιο συμφέρον και με βάση τις πρόνοιες που απορρέουν από τον ίδιο τον νόμο».

Εξηγώντας ποιο είναι το δημόσιο συμφέρον, ο Υπουργός είπε πως δόθηκαν για μία επένδυση, η οποία είναι της τάξης των €600 εκ. που, όπως είπε, ήδη εργοδοτεί 850 άτομα και ακόμα 800 στον κατασκευαστικό τομέα. Μέχρι το τέλος θα εργοδοτήσει ακόμη 4.000 άτομα και θα έχει 2.800 μόνιμες θέσεις εργασίας. «Θα φέρει 300.000 τουρίστες αυτό το project. Η συνεισφορά στην κυπριακή οικονομία δεν είναι προς το δημόσιο συμφέρον;» διερωτήθηκε και χαρακτήρισε τραγελαφικό το γεγονός ότι γίνονται αναφορές περί απολεσθέντων εσόδων του κράτους.

Ωστόσο, η Συμφωνία Αδειοδότησης για το καζίνο θέρετρο είχε ήδη υπογραφτεί από τις 26.6.2017 και έκτοτε ο Διαχειριστής έχει συμβατική υποχρέωση να υλοποιήσει την επένδυση χωρίς να δικαιολογούνται πρόσθετα ανταλλάγματα, εκτός του νόμου και εκτός της Συμφωνίας Αδειοδότησης.

Άλλωστε είναι καλά εμπεδωμένο στη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι το δημόσιο συμφέρον δεν αποτελεί κριτήριο πέρα και υπεράνω του θετού δικαίου, αλλά εκφράζεται από αυτό, με τρόπο και κατά τους τύπους που αντιστοιχούν στην ιεραρχία του θετού δικαίου. Με άλλα λόγια, το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί να θεμελιώσει απαλλαγή από την αρχή της νομιμότητας, αλλά, αντιθέτως, δημόσιο συμφέρον είναι μόνο ό,τι τα συνταγματικώς οριζόμενα όργανα ορίζουν ως δημόσιο συμφέρον.

ε. Αν και τα πιο πάνω ήδη τεκμηριώνουν τη μη ικανοποίηση των σχετικών κριτηρίων, σημειώνονται ως πιθανώς συμπληρωματικά και ενισχυτικά τα ακόλουθα, που χρήζουν ωστόσο επιβεβαίωσης: 

Στην Πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο ημερ. 24.7.2019, όπως αυτή διαβιβάστηκε στην Βουλή των Αντιπροσώπων την ίδια ημέρα, φαίνεται να μην γίνεται καμία αναφορά στο καζίνο θέρετρο. Επίσης, στην Πρόταση αυτή φαίνεται να αναφέρεται ότι το Υπουργείο Οικονομικών διαβεβαιώνει ότι οι αιτούντες επενδυτές πληρούν τα οικονομικά κριτήρια που έθεσε η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 13.9.2016. Φαίνεται επίσης ότι η διαβεβαίωση που δόθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών ότι οι αιτούντες πληρούσαν τα οικονομικά κριτήρια που έθεσε η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 13.9.2016, αν όντως δόθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών, ενδεχομένως να ήταν ψευδής. 

Με βάση την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 13.2.2019, ο αιτών πριν την πολιτογράφησή του θα πρέπει να είναι κάτοχος άδειας παραμονής/μετανάστευσης για περίοδο έξι μηνών, τουλάχιστον. Όπως φαίνεται να καταγράφεται στην Πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο, 17 από τους 27 πολιτογραφηθέντες είχαν άδεια μετανάστευσης για περίοδο δύο έως πέντε μηνών. Συνεπώς για αυτά τα 17 πρόσωπα, η παραχώρηση υπηκοότητας ήταν και για αυτό το λόγο μη σύννομη.

στ. Με βάση τα στοιχεία που είχαμε ενώπιον μας, φαίνεται επίσης να προκύπτει θέμα παραπλάνησης της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία θα πρέπει να ενημερώνεται εκ των προτέρων για κάθε πολιτογράφηση με βάση το εδάφιο (3) του άρθρου 111Α του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου (Ν.141(Ι)/2002).

Οι ευθύνες
Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας συνεχίζει με τις ευθύνες σημειώνοντας πως, «με βάση τον περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο (Ν.158(I)/1999), η επιδίωξη σκοπού κατάδηλα ξένου προς το σκοπό του νόμου, όπως επίσης η υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας, συνιστούν κατάχρηση εξουσίας. Θεωρούμε προφανές ότι, αν επιβεβαιωθούν τα γεγονότα όπως καταγράφονται στην παρούσα Έκθεση, τότε η Πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο και η σχετική Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 25.7.2019 θα συνιστούν κατάχρηση εξουσίας.

Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη ότι: 

-η παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας στους 27 πολιτογραφηθέντες φαίνεται να συνιστά κατάφωρη παραβίαση του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου και των σχετικών Αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, 

-όπως φαίνεται, δεν υπήρξε ενημέρωση των επίσημων φορέων διαχείρισης της Συμφωνίας Αδειοδότησης του καζίνο θερέτρου (ΕΑΠΕΚ και Συντονιστική Επιτροπή) για ένα θέμα που υποτίθεται ότι αφορούσε την προώθηση της συγκεκριμένης επένδυσης,

-η Συμφωνία Αδειοδότησης συνήφθη τον Ιούνιο του 2017 και στη βάση αυτής η διαχειρίστρια εταιρεία ανέλαβε υποχρεώσεις για συμμόρφωση με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης της επένδυσης, 

-η παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας έγινε δύο χρόνια μετά τη σύναψη της Συμφωνίας Αδειοδότησης και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστούσε καθ’ οιονδήποτε τρόπο κίνητρο προς την εταιρεία για ανάληψη της επένδυσης (που ούτως ή άλλως τέτοιο κίνητρο θα έπρεπε να είχε περιληφθεί στα έγγραφα του διαγωνισμού), 

-όπως φαίνεται, ίσως να υπήρξε απόκρυψη της όποιας αναφοράς στο ότι οι πολιτογραφηθέντες σχετίζονταν με το καζίνο θέρετρο, 

-όπως φαίνεται, ίσως να υπήρξε συμπερίληψη ενδεχομένως ψευδούς βεβαίωσης ότι δήθεν οι αιτούντες ικανοποιούσαν τα επενδυτικά κριτήρια, 

-οι αιτήσεις εγκρίθηκαν παρόλο ότι ίσως για κάποιους δεν ικανοποιείτο ούτε καν το τυπικό κριτήριο της κατοχής άδειας μετανάστευσης για περίοδο έξι μηνών, 

-για τις αιτήσεις υπήρξε παρέμβαση του τότε Υπουργού Εσωτερικών (και νυν Υπουργού Οικονομικών) ώστε να εξεταστούν κατά προτεραιότητα σε σχέση με άλλες αιτήσεις, και 

-όπως ο ίδιος ο νυν Υπουργός Οικονομικών ανέφερε, ήταν μια συνειδητή απόφαση.

Ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα
Τα  πιο πάνω τέθηκαν, με σχετική κοινοποίηση του προσχεδίου της παρούσας Έκθεσης, ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ο οποίος, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, «είναι ο μόνος αρμόδιος, ασκώντας κατά την κρίση του τις συνταγματικές αρμοδιότητες του, να αποφασίσει αν συντρέχουν λόγοι διερεύνησης του ενδεχομένου διάπραξης οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος του Μέρους ΙΙΙ του Ποινικού Κώδικα («Αδικήματα εναντίον της άσκησης νόμιμης εξουσίας»), ή/και άλλων αδικημάτων όπως για παράδειγμα αυτό της εξασφάλισης πιστοποιητικού με ψευδείς παραστάσεις (άρθρο 305 του Ποινικού Κώδικα)».

Μάλιστα τονίζει πως, «η αναφορά μας αυτή και η κοινοποίηση του θέματος στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ουδόλως σημαίνει ή θα πρέπει να εκληφθεί ότι διατυπώνουμε κατηγορία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου για εκ προθέσεως κατάχρηση εξουσίας ή για τη διάπραξη ποινικών ή άλλων αδικημάτων. Είναι άποψη μας επίσης ότι ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας θα πρέπει να συμβουλεύσει το Υπουργικό Συμβούλιο κατά πόσο είναι δυνατή η ανάκληση της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 25.7.2019 για παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας στα υπό αναφορά 18 πρόσωπα. Με βάση το άρθρο 54 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(I)/1999), η ανάκληση παράνομης διοικητικής πράξης επιτρέπεται και μετά παρέλευση εύλογου χρόνου, αν αυτή εκδόθηκε έπειτα από δόλια ή απατηλή ενέργεια του ενδιαφερομένου ή αν ο ενδιαφερόμενος ήταν ενήμερος της παρανομίας της πράξης κατά το χρόνο της έκδοσής της ή για λόγους δημόσιου συμφέροντος».

Η Ελεγκτική Υπηρεσία έχει εντοπίσει καταχωρίσεις στον ημερήσιο τύπο που δεικνύουν ότι κάποιοι αιτούντες δήλωσαν ότι διέμεναν σε συγκεκριμένες οδούς/διαμερίσματα τη στιγμή που τα εν λόγω ακίνητα μέχρι σήμερα είναι οικόπεδα ή χώροι στάθμευσης ή ημιτελή κτήρια που ξεκίνησαν να κτίζονται παλαιότερα και οι εργασίες σταμάτησαν πριν πολύ καιρό. Αυτό σημαίνει ότι τα εν λόγω άτομα, ή άλλοι πάροχοι ή/και δικηγόροι εκ μέρους τους, ενδεχομένως να προέβηκαν σε ψευδή δήλωση ως προς τον τόπο διαμονής τους με σκοπό την απόκτηση Κυπριακής υπηκοότητας.

Εικονικές πράξεις 
Επιπρόσθετα, ως προς το κριτήριο κατοχής μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας, η Ελεγκτική Υπηρεσία, έχει  ταξινομήσει τα ευρήματα ως ακολούθως, με την κάθε περίπτωση να εξηγείται πιο λεπτομερώς πιο κάτω:

Με εξαίρεση την αγορά πέντε ακινήτων, εκ των οποίων το ένα στη συνέχεια αποξενώθηκε δια δωρεάς, όλες οι πράξεις αγοραπωλησιών ακινήτων φαίνεται να έγιναν μεταξύ συγκεκριμένων εταιρειών που συνδέονται μεταξύ τους.

Τούτο ενισχύει το ενδεχόμενο πολλές περιπτώσεις πωλήσεων να αφορούν εικονικές πράξεις. Σε πολλές περιπτώσεις, ο αγοραστής αγόραζε κάτι που ήταν στο χαρτί αλλά θα έπρεπε να καταβάλει το σύνολο, ή σχεδόν το σύνολο, της αξίας της ακίνητης περιουσίας με την υπογραφή του πωλητήριου συμβολαίου, χωρίς όπως φαίνεται να παρείχε οποιαδήποτε εξασφάλιση για τον αγοραστή του ακινήτου σε περίπτωση μη εκπλήρωσης των όρων του συμβολαίου από μέρους του πωλητή.

Όταν μάλιστα σε μία περίπτωση ο αγοραστής απεβίωσε, ο διαχειριστής της περιουσίας του, που είναι και γραμματέας της εταιρείας Α, το αγνόησε ενεργώντας ως εάν το πωλητήριο έγγραφο που είχε στα χέρια του ο αποθανών, και για το οποίο είχε ήδη καταβάλει το 97% της αξίας του ακινήτου, να μην είχε καμία αξία. Εισοδηματικά Κριτήρια Από το 64 πρόσωπα, τα 33 εντοπίστηκαν να είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο Άμεσης Φορολογίας του Τμήματος Φορολογίας και εξ αυτών τα 27 να είναι υπάλληλοι της εταιρείας Α. Από αυτούς, μόνο τέσσερεις φαίνεται να πληρούσαν τις προϋποθέσεις για πολιτογράφηση.

Τα 37 πρόσωπα δεν εργοδοτούνταν από την εταιρεία Α αλλά πολιτογραφήθηκαν ως να σχετίζονται με αυτήν. Τα πέντε εξ αυτών, εντοπίστηκαν να έχουν πληρώσει εφάπαξ ποσό στο Τμήμα Φορολογίας €100.000 με ειδική πληρωμή, χωρίς να έχουν φορολογική υποχρέωση, γεγονός που προκαλεί εντύπωση. Συνδυασμός του εισοδηματικού κριτηρίου και του κριτηρίου κατοχής μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας

Ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα από εταιρίες ή δικηγόρους
Στη βάση των στοιχείων που καταγράφονται στην παρούσα Έκθεση, προκύπτει ότι η πολιτογράφηση των 64 προσώπων ενδεχομένως να συνιστά κατάχρηση εξουσίας. «Σημειώνουμε επίσης ότι το 2017 δόθηκε πληροφόρηση στην Υπηρεσία μας ότι, ενώ είχε ανατεθεί σε συγκεκριμένη εταιρεία η προμήθεια γυαλιών (σύστημα υαλοπετασμάτων) του υπό κατασκευή κτιρίου της εταιρείας Α, στη συνέχεια η συγκεκριμένη εργασία ανατέθηκε σε άλλη εταιρεία, της οποίας μοναδικός μέτοχος ήταν ο τότε Υπουργός Εσωτερικών».

Και προσθέτει: «Σημειώνεται ότι το κτήριο αυτό κατασκευάστηκε από την εταιρεία C μεταξύ των ετών 2014 και 2015. Στο κτήριο, το οποίο είναι πολυώροφο, το περίβλημα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου από γυαλί. Θεωρούμε επίσης σημαντικό ότι ο γενικός διευθυντής της εταιρείας Α, που ήταν και ο ιδιοκτήτης των εταιρειών Κ και Μ, είχε κατά τον ουσιώδη χρόνο συμφέρον και ήταν διευθυντής στην εταιρεία C. Όλες αυτές οι εταιρείες σχετίζονταν με τις αγοραπωλησίες ακινήτων».

Επίσης, ενδεχομένως να προκύπτουν άλλα αδικήματα εκ μέρους των πολιτογραφηθέντων, ή των εταιρειών που αναφέρονται, ή δικηγόρων ή άλλων παρόχων, όπως εξηγείται πιο πάνω. Τα πιο πάνω τέθηκαν, με σχετική κοινοποίηση του προσχεδίου της παρούσας Έκθεσης, ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ο οποίος είναι ο μόνος αρμόδιος, ασκώντας κατά την κρίση του τις συνταγματικές αρμοδιότητες του, να αποφασίσει αν συντρέχουν λόγοι διερεύνησης του ενδεχομένου διάπραξης οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος του Μέρους ΙΙΙ του Ποινικού Κώδικα («Αδικήματα εναντίον της άσκησης νόμιμης εξουσίας»), ή/και άλλων αδικημάτων όπως για παράδειγμα αυτό της εξασφάλισης πιστοποιητικού με ψευδείς παραστάσεις (άρθρο 305 του Ποινικού Κώδικα).

Προτείνει ανάκληση στα 64 πρόσωπα ο Ελεγκτής
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης σημειώνει, ότι η αναφορά αυτή και η κοινοποίηση του θέματος στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ουδόλως σημαίνει ή θα πρέπει να εκληφθεί ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία διατυπώνει κατηγορία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου για εκ προθέσεως κατάχρηση εξουσίας ή για τη διάπραξη ποινικών ή άλλων αδικημάτων.

«Είναι άποψη μας επίσης ότι ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας θα πρέπει να συμβουλεύσει το Υπουργικό Συμβούλιο κατά πόσο είναι δυνατή η ανάκληση της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 25.7.2019 για παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας στα υπό αναφορά 64 πρόσωπα».

Με βάση το άρθρο 54 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(I)/1999), η ανάκληση παράνομης διοικητικής πράξης επιτρέπεται και μετά παρέλευση εύλογου χρόνου, αν αυτή εκδόθηκε έπειτα από δόλια ή απατηλή ενέργεια του ενδιαφερομένου ή αν ο ενδιαφερόμενος ήταν ενήμερος της παρανομίας της πράξης κατά το χρόνο της έκδοσής της ή για λόγους δημόσιου συμφέροντος.

Επίσης, τα στοιχεία της υπόθεσης δεικνύουν ότι ενδεχομένως να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του εδαφίου (2) του άρθρου 113 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου το οποίο καθορίζει ότι το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί με Διάταγμα να στερήσει οποιοδήποτε πολιτογραφηθέντα πολίτη από την ιδιότητα του πολίτη της Δημοκρατίας εάν ικανοποιηθεί ότι η εγγραφή ή το πιστοποιητικό πολιτογράφησης αποκτήθηκε με δόλο, ψευδείς παραστάσεις ή απόκρυψη οποιουδήποτε ουσιώδους γεγονότος. 

Τα τελικά συμπεράσματα
«Με βάση τα ευρήματα της Έκθεσης, υπήρξε μεγάλος αριθμός πολιτογραφήσεων χωρίς να πληρούνται τα εν ισχύι κριτήρια. Κατά την άποψη μας, η εντύπωση που δημιουργείται είναι πως κάποιοι από τους ασκούντες δημόσια εξουσία ουδόλως λάμβαναν υπόψη τα ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και ουσιαστικά θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να ενεργούν κατά το δοκούν», αναφέρει στα συμπεράσματα της έκθεση η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Και προσθέτει: «Συνεπώς, διαφαίνεται το ενδεχόμενο κατάχρησης εξουσίας από πρόσωπα που ασκούσαν δημόσια εξουσία. Το γεγονός ότι πρόκειται για δύο διαφορετικές περιπτώσεις, η πρώτη κατά τα έτη 2014-2017 και η δεύτερη το 2019, δεικνύει ότι ουσιαστικά η σαθρότητα του Προγράμματος παρέμεινε περίπου αναλλοίωτη μέχρι τη στιγμή της πρόσφατης κατάργησής του». 

«Δυστυχώς, φαίνεται ότι η εξόχως αρνητική εικόνα που έχει δημιουργηθεί, εντός και εκτός Κύπρου, ως προς την εφαρμογή του Προγράμματος, εικόνα που επιδεινώθηκε σημαντικά πρόσφατα μετά το ρεπορτάζ του ξένου τηλεοπτικού δικτύου Al Jazeera, ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας σαθρής κατάστασης, ενδεχομένως μη απαλλαγμένης ακόμη και φαινομένων διαφθοράς και άλλων ποινικών αδικημάτων. Δυστυχώς, η μη έγκαιρη λήψη διορθωτικών μέτρων από πλευράς Κυβέρνησης έχει οδηγήσει στον ξαφνικό τερματισμό του Προγράμματος. Τώρα απομένει η αυστηρή αναζήτηση λογοδοσίας» καταλήγει η ειδική έκθεση.