Αφιέρωμα στα «60 λεπτά» του CBS τα χρυσά διαβατήρια σε ολιγάρχες

Σύνδεση περιουσιακών στοιχείων Ρώσων ολιγαρχών, στους οποίους επιβλήθηκαν διεθνείς κυρώσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με την Κύπρο, υποστήριξε ότι εντόπισε η εκπομπή «60 λεπτά» του αμερικανικού δικτύου CBS. Ο Υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, ανέφερε ότι δεν μπορεί να δώσει αναλυτικά στοιχεία για το κατά πόσο αυτά τα περιουσιακά στοιχεία έχουν δεσμευτεί, όπως προβλέπεται από τις κυρώσεις, επικαλούμενος τον ευρωπαϊκό κανονισμό για την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Σύφωνα με υλικό που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του δικτύου CBS, σε ερώτηση της εκπομπής προς τον Υπουργό Οικονομικών, κατά πόσο η Κύπρος αποτελεί τον αδύναμο κρίκο στην επιβολή των κυρώσεων, ο Υπουργός απάντησε ότι διαφωνεί με αυτό. Απαντώντας σε ερώτηση για τα άτομα στα οποία επιβλήθηκανκυρώσεις, ο Υπουργός είπε ότι περίπου 10 άτομα βρέθηκαν υπό περιοριστικά μέτρα και το Υπουργικό Συμβούλιο έχει ξεκινήσει διαδικασία για ανάκληση των διαβατηρίων τους. Δεν έδωσε τα ονόματά τους όταν ρωτήθηκε, ενώ όταν του ζητήθηκαν με αίτημα τα ονόματα ατόμων που δέχθηκαν κυρώσεις και τα περιουσιακά στοιχεία που η Κύπρος δέσμευσε ή πάγωσε, ο κ. Πετρίδης, μέσα από μία ηλεκτρονική αλληλογραφία που κράτησε τρεις μήνες, είπε ότι καμία λίστα δεν μπορεί να δημοσιευτεί, εξαιτίας των ευρωπαϊκών κανονισμών προστασίας προσωπικών δεδομένων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κόντρα Πετρίδη-Νικόλα για κυρώσεις εναντίον Ρώσων και στο βάθος Προεδρικές

Ωστόσο, η εκπομπή υποστήριξε ότι άλλες χώρες της ΕΕ έχουν δημοσιεύσει λεπτομερείς λίστες με τις ενέργειές τους.

Σε ερώτηση της δημοσιογράφου αν αναμένεται ότι όλοι πρέπει απλώς να εμπιστευτούν την κυπριακή κυβέρνηση ότι εφαρμόζει τις κυρώσεις που πρέπει κατά των Ρώσων, ο Υπουργός Οικονομικών είπε ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν χρειάζεται κάποιον να την εμπιστευτεί. «Έχουμε εκθέσεις αμοιβαίας αξιολόγησης για την Κύπρο το 2019 που δείχνουν όλη την πρόοδο που έγινε τα τελευταία χρόνια. Νομίζω ότι έχουμε αποδείξει ως Κύπρος ότι είμαστε ένα αξιόπιστο μέλος της ΕΕ. Παραδεχόμαστε ότι έχουν γίνει λάθη στο παρελθόν. Αλλά η Κύπρος έχει επίσης στιγματιστεί αδίκως».

Σύμφωνα με το δίκτυο, ο κ. Πετρίδης είπε επίσης ότι τα διαβατήρια των ολιγαρχών που δέχθηκαν κυρώσεις βρίσκονται σε «διαδικασία» ανάκλησης και είπε ότι η Κύπρος έχει κατασχέσει €105 εκ. ρωσικών καταθέσεων. Το δίκτυο χαρακτήρισε το ποσό ως «μεγάλο, αλλά μόνο ένα κλάσμα των εκτιμώμενων €5,6 δισ. των ρωσικών καταθέσεων που έγιναν στην Κύπρο πέρυσι».

Ακολούθως, το δίκτυο ρώτησε τον Υπουργό σχετικά με δεκάδες ακίνητα και ενεργές εταιρείες-κέλυφος στην Κύπρο που η εκπομπή υποστήριξ ότι μπόρεσε να συνδέσει με Ρώσους στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις. Ο Υπουργός είπε ότι οποιαδήποτε κυπριακή εταιρεία συνδεδεμένη με ολιγάρχη υπό την επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ που έχει τεθεί υπό «αυξημένο έλεγχο».

Ωστόσο, η εκπομπή σημειώνει ότι συχνά, οι Ρώσοι ολιγάρχες δεν αναφέρουν τα ονόματά τους πουθενά στα περιουσιακά τους στοιχεία. Ως παράδειγμα, έφερε τον Ρόμαν Αμπράμοβιτς και τα αεροπλάνα του. Σύμφωνα με ερευνητές στις ΗΠΑ, τα αεροπλάνα ήταν κρυμμένα κάτω από πέντε επιχειρήσεις-κέλυφος, με διευθύνσεις στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους και στο Βρετανικό νησί Τζέρσεϊ, που όλα συνδέονται με ανώνυμο επενδυτικό ταμείο στην Κύπρο. Παρ’ όλα αυτά, δεν ήταν οι κυπριακές αρχές που τελικά κατάσχεσαν τα αεροπλάνα, αλλά οι εισαγγελείς του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.

Η βοηθός Γενική Εισαγγελέας των ΗΠΑ, Λίζα Μονακό, υπεύθυνη να εντοπίσει περιουσιακά στοιχεία που κρύβονται σε όλο τον κόσμο ολιγαρχών που δέχτηκαν κυρώσεις, είπε ότι το «βρώμικο» χρήμα δεν μένει στην Κύπρο για καιρό. Τυπικά «ξεπλένεται» και επενδύεται σε άλλες, δυτικές οικονομίες, ισχυρίστηκε. Ερευνητές λένε ότι αυτός είναι ένας τρόπος με τον οποίο ο Oleg Deripaska κατάφερε να διαφύγει από τις κυρώσεις.

Η αμερικανική κυβέρνηση αναλύει πώς, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία εντεινόταν, ο Deripaska χρησιμοποίησε μια «κυπριακή» εταιρεία για να διευθετήσει «ταξίδι με ιδιωτικό τζετ από τη Ρωσία στο Λος Άντζελες» για την εγκυμονούσα σύντροφο του, μετακινώντας χρήματα για να ενοικιάσει σπίτι για αυτή στο Μπέβερλι Χιλς. Ωστόσο, όταν προσγειώθηκε στο Λος Άντζελες το καλοκαίρι οι αμερικανικές αρχές τη σταμάτησαν.

Η εκπομπή σημειώνει ότι έχει βρει μια βίλα σε ένα παραθαλάσσιο συγκρότημα, γραφεία σε αυτό το κτήριο και πάνω από δέκα «ενεργές» επιχειρήσεις-κέλυφος, συνδεδεμένα με τον Oleg Deripaska. Η κυπριακή κυβέρνηση, σύμφωνα με την εκπομπή, δεν λέει αν έχει παγοποιήσει αυτά τα περιουσιακά στοιχεία.

Σύμφωνα με την εκπομπή, δεκάδες Ρώσοι στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είχαν λάβει «χρυσό διαβατήριο». Μεταξύ αυτών, λέει ότι είναι ο Igor Kesaev, ο οποίος έχει ρωσικό εργοστάσιο όπλων, ο δισεκατομμυριούχος Alexander Ponomarenko, Πρόεδρος του ΔΣ του μεγαλύτερου αεροδρομίου της Ρωσίας και ο μεγιστάνας του αλουμινίου, Oleg Deripaska, που ανήκει στον στενό κύκλο του Πούτιν και, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, ερευνάται διεθνώς για ξέπλυμα χρήματος, παράνομες παρακολουθήσεις και εκβιασμούς, κατηγορίες τις οποίες αρνείται.

Η εκπομπή σημείωσε ότι από το 2013 μέχρι το 2020 η Κύπρος εξέδωσε σχεδόν 7.000 «χρυσά διαβατήρια», εκ των οποίων σχεδόν τα μισά ήταν προς Ρώσους.

Στην εκπομπή μίλησε και η βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, η οποία εξήγησε στο CBS πώς δούλευε το πρόγραμμα επενδύσεων, λέγοντας ότι οποιοσδήποτε ξένος επένδυε πάνω από €2 εκ. στη χώρα, συνήθως αγοράζοντας ακίνητα, μπορούσε να πάρει κυπριακό διαβατήριο, το οποίο χαρακτήρισε ως «πολύτιμο», επειδή η Κύπρος είναι στην ΕΕ.

Επιπλέον, η Μάιρα Μαρτίνι, αναλύτρια της Διεθνούς Διαφάνειας, μίας ΜΚΟ που παρακολουθεί το ξέπλυμα χρήματος διεθνώς, είπε στο CBS ότι η Κύπρος ιστορικά χτίζει ένα οικονομικό σύστημα για να προσελκύσει πλούτο από το εξωτερικό. Ισχυρίστηκε ότι η Κύπρος προσφέρει τη μυστικότητα και ασφάλεια που συνήθως αναζητούν εγκληματίες και διεφθαρμένα άτομα, καθώς για πολλά χρόνια δεν απαιτούνταν πολλά στοιχεία για το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού ή για την εγγραφή εταιρείας στο νησί.

Η κ. Μαρτίνι είπε ότι ένα κυπριακό διαβατήριο θα διευκόλυνε τους ολιγάρχες που δέχτηκαν κυρώσεις να αγοράσουν περιουσία και να μετακινήσουν περιουσιακά στοιχεία και ότι η φιλική σχέση μεταξύ πλούσιων Ρώσων και Κύπρου "προκαλεί ανησυχία διεθνώς".

Σε ερώτηση της δημοσιογράφου του CBS Σάριν Αλφόνσι αν η Κύπρος είναι ο αδύναμος κρίκος όσον αφορά τις κυρώσεις, η κ. Μαρτίνι απάντησε ότι νομίζει ότι η Κύπρος είναι ένας από τους πιο αδύναμους κρίκους.

Ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, Νικόλας Παπαδόπουλος με ανάρτηση του στο Twitter, κατηγόρησε τον Υπουργό Οικονομικών για «συγκάλυψη» σε σχέση με την απάντησή του στην εκπομπή. Ο κ. Πετρίδης απάντησεμε τον ίδιο τρόπο, ότι «αν η εφαρμογή της νομοθεσίας που ψηφίσατε για προστασία προσωπικών δεδομένων αποτελεί συγκάλυψη σας καλώ να την τροποποιήσετε. Είναι με βάση αυτή τη ν/σ που το ΔΕΚ αποφάσισε πρόσφατα ότι τα δημόσια προσωπικά αρχεία αντίκεινται στο κεκτημένο!».