Τα προηγούμενα Πρόδρομου-Αννίτας και η νέα θεσμική κρίση

Διαστάσεις προσλαμβάνει η σύγκρουση μεταξύ του Υπουργού Παιδείας και της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων. Πρόκειται για μία αντιπαράθεση που ξεκίνησε με αφορμή το ζήτημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης αλλά έχει πλέον αποκτήσει θεσμικό χαρακτήρα, που παραπέμπει σε σύγκρουση μεταξύ νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας.

Αν και αυτή η αντιπαράθεση εξελίσσεται με αφορμή πρόσφατα γεγονότα και, ενδεχομένως κακούς χειρισμούς που έγιναν από διάφορες υπηρεσίες, είναι καλά γνωστό πως μεταξύ της Αννίτας Δημητρίου και του Πρόδρομου Προδρόμου υπάρχουν προηγούμενα, τα οποία ενδεχομένως να παίζουν ρόλο στη σφοδρότητα που έλαβε η σύγκρουση.

Η ιστορία πάει πίσω στο 2016 όταν καταρτίζονταν τα ψηφοδέλτια του ΔΗΣΥ για τις Βουλευτικές Εκλογές. Τότε ο Πρόδρομος Προδρόμου είχε επανέλθει στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΔΗΣΥ και ήταν ο Εκπρόσωπος Τύπου της παράταξης. Η Αννίτα Δημητρίου ήταν ένα πρόσωπο που προερχόταν από τη νεολαία του κόμματος και κοινοτική σύμβουλος στους Τρούλλους.

Η Αννίτα Δημητρίου, με βάση το σύστημα στον ΔΗΣΥ, δικαιούτο θέση στο ψηφοδέλτιο της Λάρνακας. Η ηγεσία του κόμματος, ωστόσο, είχε διαφορετική άποψη, αφού πίστευε ότι θα ήταν πολύ καλύτερη επιλογή ο Γιάννης Γιαννάκη, εναντίον του οποίου σήμερα εκκρεμεί υπόθεση για πλαστό απολυτήριο, και το Πολιτικό Γραφείο την εξανάγκασε σε παραίτηση, ώστε να κενωθεί θέση για τον πρώην Επίτροπο.

Στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει την απόφαση της ηγεσίας του ΔΗΣΥ, ο Πρόδρομος Προδρόμου, μιλώντας σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων, ξεστόμισε μία από τις πιο σεξιστικές φράσεις που ακούστηκαν στη σύγχρονη κυπριακή πολιτική: «Θα κατεβούμε σε εκλογές, δεν κάνουμε καλλιστεία». Χρειάστηκε, μάλιστα, να περάσουν αρκετά χρόνια για να ανασκευάσει τη δήλωσή του, ενώ εκ των υστέρων ανέφερε πως ο ίδιος είχε διαφωνήσει με την αφαίρεση της κ. Δημητρίου από το ψηφοδέλτιο. Υπό το βάρος του σάλου που ξέσπασε, ο Γιάννης Γιαννάκη αποφάσισε ότι δεν ήθελε τη θέση και τελικά ο ΔΗΣΥ άλλαξε την απόφασή του και κάλεσε ξανά την Αννίτα Δημητρίου να επιστρέψει στο ψηφοδέλτιο.

Η νεαρή πολιτικός του ΔΗΣΥ τελικά εξελέγη ως βουλευτής Λάρνακας. Ο Πρόδρομος Προδρόμου δεν κατάφερε να εκλεγεί στη Λευκωσία, με κάποιους τότε να αποδίδουν την αποτυχία του σε εκείνη την φράση. Ακολούθως η Αννίτα Δημητρίου επιλέγηκε από τον Νίκο Αναστασιάδη ως η Εκπρόσωπος Τύπου του επιτελείου του, ενώ ο κ. Προδρόμου ως ο Κυβερνητικός του Εκπρόσωπος. Έγινε Υπουργός Παιδείας το 2019, ενώ ένα χρόνο αργότερα η Αννίτα Δημητρίου εξελέγη αντιπρόεδρος του ΔΗΣΥ. Στις Βουλευτικές Εκλογές του 2021 η κ. Δημητρίου επανεξελέγη βουλευτής στη Λάρνακα και ακολούθως αναδείχθηκε η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Παρόλο που αυτό το υπόβαθρο έχει τη δική του σημασία, η τρέχουσα αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πλευρών έχει κυρίως θεσμικό κι όχι προσωπικό χαρακτήρα και προστίθεται στην ευρύτερη θεσμική κρίση που μαίνεται αυτό τον καιρό, με συνεχείς συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων αξιωματούχων. Μάλιστα και σε αυτό τον καβγά διαδραματίζει ρόλο η Νομική Υπηρεσία, η οποία εμπλέκεται, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στις περισσότερες διαμάχες μεταξύ θεσμών και αξιωματούχων το τελευταίο διάστημα.

Ο Υπουργός Παιδείας απευθύνθηκε με επιστολή στην Πρόεδρο της Βουλής, ζητώντας της όπως πάρει αναβολή η ψηφοφορία της πρότασης νόμου για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και να συνεχιστεί ο διάλογος. Έθιξε θέμα συνταγματικότητας και πρακτικά ζητήματα. Ο κ. Προδρόμου βάσισε εν μέρει τη θέση του σε γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας και του προϊσταμένου της Γιώργου Σαββίδη και προειδοποίησε πως αν υπάρξει ψήφιση της πρότασης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα την αναπέμψει, λόγω της γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα. Σημειώνεται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που αξιωματούχοι χρησιμοποιούν τις γνωματεύσεις του κ. Σαββίδη ως βασικό επιχείρημα ή και άλλοθι για τις αποφάσεις τους.

Η κ. Δημητρίου ήταν ιδιαίτερα έντονη στην απάντησή της. Αφού υπέδειξε στον κ. Προδρόμου ότι η συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή ολοκληρώθηκε και η πρόταση έχει υποβληθεί στην Ολομέλεια, επεσήμανε ότι «στο στάδιο αυτό, οποιαδήποτε παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας επί της ουσίας της προτεινόμενης νομοθετικής ρύθμισης, κατ’ επέκταση δε και αναπόφευκτα και επί της ακολουθητέας κανονιστικά εσωτερικής διαδικασίας της Βουλής, συνιστά εξόφθαλμα αντιθεσμική και αντιδεοντολογική πράξη, η οποία εμπεριέχει προφανείς κινδύνους για την ομαλή λειτουργία των θεσμών και θα έπρεπε να αποφεύγετο». Έθιξε, δηλαδή, ζήτημα διάκρισης των εξουσιών.

Περαιτέρω, η Πρόεδρος της Βουλής τόνισε πως όταν το θέμα συζητείτο, κλήθηκαν να εκφράσουν τις απόψεις τους οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και είχαν τον απαιτούμενο χρόνο να υποστηρίξουν όλες τους τις θέσεις. Το κατηγόρησε, συνεπώς, για «εκ του περισσού παρέμβαση στα της νομοθετικής εξουσίας». Περαιτέρω, ανέφερε πως ο αν ο Γενικός Εισαγγελέας εντοπίζει αντισυνταγματικότητα, θα έχει τη δυνατότητα να συμβουλεύσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αναπέμψει τον νόμο.

Ο Υπουργός Παιδείας απέρριψε την κατηγορία της Προέδρου της Βουλής περί παρέμβασης στη νομοθετική εξουσία, λέγοντας ότι «δεν πιστεύω να μπορεί κανείς να θεωρήσει ως παρέμβαση τη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα» και το Υπουργείο απλώς ενημέρωσε τη Βουλή. Πέρασε, ωστόσο, στην αντεπίθεση, τονίζοντας ότι «η ψήφιση της συγκεκριμένης πρότασης νόμου σημαίνει ότι η Βουλή παρεμβαίνει και αλλοιώνει αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και ότι αυτό προφανώς αντιτίθεται στα όσα προβλέπονται από Κανονισμούς που έχουν βεβαίως εγκριθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων».

Απαντώντας στην έκκληση της κ. Δημητρίου για ανάγκη διαφύλαξης των θεσμών, ο κ. Προδρόμου βγήκε στην αντεπίθεση, λέγοντας ότι «αντιλαμβάνεστε ότι ένα υπουργείο πρέπει να λαμβάνει υπόψη την άποψη του νομικού συμβούλου του κράτους, έχοντας έγνοια να συνάδουν προς το Σύνταγμα νομοθετήματα που καλείται να εφαρμόσει. Δεν πιστεύω ότι κάτι τέτοιο θα το αποκαλούσε κανείς «παρέμβαση» έναντι του έργου της Βουλής, αλλά μάλλον ευαισθησία για τη διαφύλαξη των θεσμών και της διάκρισης των εξουσιών». Και κάπως έτσι, ένας θεσμός χρησιμοποιήθηκε από έναν άλλο θεσμό ως απάντηση σε έναν τρίτο θεσμό…

Η αντιπαράθεση αυτή μεταξύ δύο στελεχών του ΔΗΣΥ, η οποία τροφοδοτεί την αντιπολίτευση, αναμένεται σύντομα να ξεφουσκώσει. Δυστυχώς δεν υπάρχει η ίδια προσδοκία και για την ασυνεννοησία, το λανθασμένο timing και τους κακούς χειρισμούς, που ευδοκιμούν στην Κυπριακή Δημοκρατία και είναι πολύ πιο δύσκολο να απαλειφθούν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Μπλόκο στην πρόταση για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση-Η επιστολή Προδρόμου
• Κοκκίνο Σαββίδη για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση-«Αντισυνταγματική η πρόταση νόμου»
• Σκληρή απάντηση Αννίτας σε Πρόδρομο-«Αντιθεσμική και αντιδεοντολογική παρέμβαση»
• Απαντά στην Αννίτα ο ΥΠΑΝ-«Δεν θεωρείται παρέμβαση η γνωμάτευση Γ. Εισαγγελέα»