Ανοίγει επίσημα ο ιερός προεκλογικός-Λεπτές ισορροπίες, ίντριγκες και σενάρια

Τον δρόμο έτσι ώστε ο υπόγειος πόλεμος που βρισκόταν σε εξέλιξη όλο το τελευταίο διάστημα από υπόγειος, να γίνει επίσημος, άνοιξε ο θάνατος του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου του Β. Η ιδιομορφία της Εκκλησίας της Κύπρου, η ιστορία της των τελευταίων 120 χρόνων, αλλά και το μελλοντικό διακύβευμα σε συνδυασμό με τις προσωπικές φιλοδοξίες του καθενός, κάνουν πολύ σκληρή και εξόχως μη θρησκευτική τη μάχη.

Παραδοσιακά, εξάλλου ο θρόνος της Εκκλησίας της Κύπρου ήταν πεδίο δόξης λαμπρόν για τους κατά καιρούς ιεράρχες για να εξωτερικεύσουν τη χειρότερη πλευρά του εαυτού τους, που καμία σχέση δεν έχει με τα όσα η ορθοδοξία πρεσβεύει θεωρητικά. Από τον Κυρίλλατσον και το Κυριλλούι στις αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι την ορφάνια του χρόνου για σχεδόν 14 χρόνια, μέχρι την εμπλοκή των πολιτικών, των κομμάτων και των Βρετανών, τις εξορίες μητροπολιτών, τις παρεμβάσεις του Φαναρίου, τον διπλό ρόλο αργότερα του Μακαρίου, την κρίση των Μητροπολιτών του 1973, τα μελανά γεγονότα με τον Παγκράτιο αργότερα και τις καταγγελίες κατά του Λεμεσού Αθανάσιου, η εκκλησιαστική ιστορία βρίθει από ιστορίες γεμάτες ίντριγκα, πάθη, μίσος και αντιπάθειες.

Όλοι θα ήθελαν σήμερα η κατάσταση να είναι πιο ομαλή. Εξάλλου παρά τα έντονα γεγονότα των τελευταίων αρχιεπισκοπικών εκλογών του 2006, νικητές και χαμένοι άφησαν πίσω τους τις διαφορές και εργάστηκαν ο κάθε ένας με τον τρόπο που θεωρούσε πιο σωστό για το ποίμνιο του. Το τελευταίο διάστημα, με τον Αρχιεπίσκοπο να βρισκόταν κατάκοιτος με την κατάσταση της υγείας του να κρίνεται από τους θεράποντες ιατρούς ως εξαιρετικά κρίσιμη, το ενδιαφέρον των Συνοδικών αναζωπυρώθηκε και συμπαρασύρει και τους πολίτες και τα μέσα και πλέον, μετά τον θάνατο του περνά στην πρώτη γραμμή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η υγεία του Αρχιεπισκόπου αναζωπυρώνει τον «Ιερό Πόλεμο» για τη διαδοχή του

Θα ήταν τουλάχιστον υποκριτικό οι ίδιοι οι Μητροπολίτες που εδώ και καιρό προετοιμάζουν το έδαφος περιμένοντας τη μέρα κένωσης του Αρχιεπισκοπικού θρόνου να κάνουν πως δεν ασχολούνται με το θέμα της διαδοχής. Εξάλλου, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πως συγκεκριμένοι μητροπολίτες, έχουν ήδη ξεδιπλώσει το σχέδιο τους και ξεκίνησαν εντατικά προεκλογικό προς διάφορες κατευθύνσεις, πάντα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και πίσω από κλειστές πόρτες, πριν από το θάνατο του Αρχιεπισκόπου. Εξάλλου και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, με την ευθύτητα που τον διακατείχε, δεν έκρυψε ποτέ πως τον ενδιαφέρει πριν αποδημήσει να έχει ρόλο και λόγο στη διαδοχή του. Προς αυτή την κατεύθυνση, άλλωστε ήταν και η προσπάθεια που είχε γίνει από τρίτους, για να υπερπηδηθούν οι πρόνοιες του καταστατικού χάρτη της Εκκλησίας και η εκλογή του επόμενου Αρχιεπισκόπου να γίνει με τρόπο που θα διασφαλίζει τη διαδοχή του από κάποιο πρόσωπο του στενού κύκλου των συνεργατών του εντός της Ιεράς Συνόδου.

Πλέον θεωρείται δεδομένο ότι οι Αρχιεπισκοπικές Εκλογές θα προηγηθούν των Προεδρικών Εκλογών, κάτι που δεν ευνοεί ως ένα βαθμό την πιο αραιή εμπλοκή των κομμάτων, τα οποία δεν θα ήθελαν με τίποτα να έχουν απέναντι τους τον επόμενο Αρχιεπίσκοπο πριν τις Προεδρικές. Η αμφίρροπη μάχη που θα δοθεί και θα εξαρτηθεί από εξωγενείς και αστάθμητους παράγοντες, αυτή τη στιγμή, παράγοντες, δεν επιτρέπει σε κόμματα και υποψηφίους να ανοίξουν τα χαρτιά τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η διπλή ανάγνωση των επισκέψεων σε Φανάρι και η αναζωπύρωση σεναρίων για εκλογές

Τα σενάρια είναι πολλά και συγκρουόμενα, συνεπώς κανείς δεν μπορεί αφενός να προβλέψει με σιγουριά το αποτέλεσμα και αφετέρου να επιλέξει πιο ασφαλή επιλογή πατώντας σε βάρκες δύο υποψηφίων.

Η Ιερά Σύνοδος αποτελείται πλέον από 16 μέλη, συμπεριλαμβανομένου του Αρχιεπισκόπου. Αυτά τα 16 μέλη της Ιεράς Συνόδου θα κληθούν να αποφασίσουν ποιος από το τριπρόσωπο, το οποίο θα εκλέξει ο λαός θα διαδεχθεί τον Χρυσόστομο τον Β΄. Αν είναι κάτι στο οποίο όλοι συμφωνούν, είναι πως ο Λεμεσού Αθανάσιος είναι το αδιαφιλονίκητο φαβορί για να βρίσκεται στο τριπρόσωπο.

Πρόκειται άλλωστε για έναν μητροπολίτη, με πλούσιο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο, ο οποίος διατηρεί ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με την κοινωνία, με διάφορους τρόπους. Είναι άνθρωπος χαμηλών τόνων, με έντονη πνευματικότητα, αλλά και απόψεις οι οποίες κατά καιρούς τον έφεραν απέναντι από τον Αρχιεπίσκοπο και την πλειοψηφία των μελών της Ιεράς Συνόδου. Το δεύτερο μεγάλο και αδιαφιλονίκητο φαβορί για να βρίσκεται στο τριπρόσωπο, είναι ο Ταμασού Ησαΐας, ο οποίος είναι σαφώς πιο επικοινωνιακός, με πλούσιο έργο κι αυτός στα όρια της Μητρόπολής του και θεωρείται συνεχιστής του Κύκκου Νικηφόρου, του οποίου είναι πνευματικό κέντρο αν και οι πληροφορίες τους θέλουν το τελευταίο διάστημα να έχουν διαφωνήσει, λόγω του ουκρανικού ζητήματος και την αναδίπλωσης του Μητροπολίτη Ταμασού στο όλο ζήτημα.

Από εκεί και πέρα όλα θεωρούνται ανοικτά. Η απάντηση στο ερώτημα ποιος θα είναι ο τρίτος στο τριπρόσωπο, απαντά και σε μεγάλο βαθμό και στο ποιος θα είναι ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος. Όχι γιατί ο τρίτος που θα μπει σίγουρα θα εκλεγεί, αλλά διότι θα καθορίσει τις δυναμικές εντός της Ιεράς Συνόδου.

Οι εκτιμήσεις των πιο ειδικών επί των θεμάτων Εκκλησίας της Κύπρου, αλλά και τις δημοσκόπησης του REPORTER τον περασμένο Μάιο, συγκλίνουν ότι αυτός θα είναι ο Μόρφου Νεόφυτος. Ένας ιεράρχης με έντονες απόψεις, οι οποίες θεωρούνται αντισυμβατικές και σε μεγάλο βαθμό μη αποδεκτές από όλα τα υπόλοιπα μέλη της Ιεράς Συνόδου.

Αν δηλαδή ο Μόρφου Νεόφυτος είναι ο τρίτος στο τριπρόσωπο, τότε η Ιερά Σύνοδος θα κληθεί να επιλέξει ανάμεσα στους τρεις Ιεράρχες που μπορεί να έχουν την μεγαλύτερη δημοφιλία ανάμεσα στον λαό, αλλά διαθέτουν τη λιγότερη ανάμεσα στους υπόλοιπους δεκατρείς Ιεράρχες της Ιεράς Συνόδου. Εδώ είναι που άλλοι παράγοντες θα μπουν στην εξίσωση. Ο πιο βασικός παράγοντας είναι αυτός της ηλικίας. Οι υπόλοιποι Ιεράρχες θα λειτουργήσουν με γνώμονα εκλογής του πιο ηλικιωμένου, έτσι ώστε να μειώσουν όσο το δυνατό περισσότερο τον χρόνο που αυτός που αυτός θα παραμείνει στον αρχιεπισκοπικό θώκο.  

Εν προκειμένω και με βάση τις ηλικίες των τριών μητροπολιτών, το φαβορί για να επιλεχθεί από τα μέλη της Ιεράς Συνόδου είναι ο Λεμεσού Αθανάσιος ο οποίος είναι 63 ετών. Ο Μόρφου Νεόφυτος ο οποίος και για όλους τους υπόλοιπους λόγους συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες να στηριχθεί από οποιοδήποτε άλλο Ιεράρχη είναι 60 ετών, ενώ ο Ταμασού Ησαΐας, μόλις 51 ετών, συνεπώς η εκλογή του θα ελαχιστοποιούσε τις όποιες πιθανότητες να ικανοποιηθούν οι φιλοδοξίες όλων των υπολοίπων Ιεραρχών, ενδεχομένως να σκέφτονται ήδη την επόμενη εκλογή Αρχιεπισκόπου.

Σε κάθε άλλη περίπτωση εκλογής στο τριπρόσωπο οποιουδήποτε άλλου Ιεράρχη στη θέση του Μόρφου, τότε τα δεδομένα και οι ισορροπίες εντός της Συνόδου αλλάζουν άρδην. Το μεγάλο ερώτημα που εδώ τίθεται, είναι αν οι προσωπικές φιλοδοξίες και δευτερευούσης σημασίας ζητήματα που απασχολούν σήμερα τους λεγόμενους αρχιεπικοπικούς μητροπολίτες (αυτούς δηλαδή που ανήκουν στην ομάδα του Αρχιεπισκόπου), είναι ικανά να τους υποχρεώσουν να δημιουργήσουν υποομάδες που στο τέλος θα τους στοιχίσει την εκλογή στο τριπρόσωπο.

Κι αυτό διότι, θα έχει διαφορετική δυναμική εάν οι υπόλοιποι μητροπολίτες συσπειρωθούν γύρω από μια υποψηφιότητα, είτε του Κωνσταντίας Βασίλειου, είτε του Πάφου Γεώργιου και διαφορετικό να εκφράσουν ενδιαφέρον τρεις μητροπολίτες που ανήκουν στη συγκεκριμένη ομάδα, με τα ποσοστά τους στην πρώτη φάση της ψηφοφορίας από τον λαό, να κατακερματίζονται, αυξάνοντας αυτόματα και τις πιθανότητες του Μόρφου να εκλεχθεί στο τριπρόσωπο.

Υπενθυμίζεται πως με βάση τις πληροφορίες, το ενδιαφέρον τους για να θέσουν υποψηφιότητα, έχουν εκφράσει ο Πάφου Γεώργιος, ο Κωνσταντίας Βασίλειος και ο Ἐπίσκοπος Καρπασίας κύριος Χριστοφόρος. Εάν διατηρήσουν και οι τρεις το ενδιαφέρον τους, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες για να βρεθεί στο τριπρόσωπο ο Μόρφου που διατηρεί ένα σημαντικό και φανατικό κοινό.

Αντιθέτως, εάν ανάμεσα στους τρεις «αρχιεπισκοπικούς», υπάρξει συνεννόηση, τότε αυξάνεται η πιθανότητα να περάσει ένας εξ αυτών στο τριπρόσωπο και να αλλάξει για τα καλά τις ισορροπίες ανάμεσα στα μέλη της Ιεράς Συνόδου.

Κι αυτό διότι, όποιος εκ των τριών Πάφου, Κωνσταντίας ή Καρπασίας περάσει στη δεύτερη φάση της εκλογικής διαδικασίας, αναμένεται ότι θα έχει τη στήριξη της πλειοψηφίας, η οποία αποτελείται από τον Πάφου Γεώργιο, τον Κιτίου Νεκτάριο, τον Κυρηνείας Χρυσόστομο, τον Κωνσταντίας Βασίλειο και τους επισκόπους Καρπασίας Χριστοφόρο, Αρσινόης Παγκράτιο, Χύτρων Λεόντιο, Νεαπόλεως Πορφύριο και Μεσαορίας Γρηγόριο.

Υπενθυμίζεται πως εντός της Ιεράς Συνόδου, τον Λεμεσού Αθανάσιο στηρίζουν ο Αμαθούντος Νικόλαος και ο Λήδρας Επιφάνιος, ενώ τον Ταμασού ο Κύκκου Νικηφόρος.

Πώς όμως θα γίνει η επιλογή των τριών αουτσάιντερ της διαδικασίας εκλογής από τον λαό,  για να βρεθεί ένας εξ αυτών στο τριπρόσωπο; Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που γίνονται, η πιο πιθανή φόρμουλα για να επιλεχθεί αυτός που θα βγει μπροστά και θα βοηθηθεί από τους υπόλοιπους Ιεράρχες, είναι και πάλι αυτή της ηλικίας. Οι υπόλοιποι Ιεράρχες θα ήθελαν να διασφαλίσουν πως ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος θα έχει μια σύντομη θητεία μερικών χρόνων, που θα τους επιτρέψουν να ζυγίσουν καλύτερα τα πράγματα και να προετοιμαστούν για την επόμενη εκλογή.

Ωστόσο κι εδώ τα πράγματα είναι ιδιαίτερα σύνθετα αφού ηλικιακά ο Κωνσταντίας και ο Πάφου, έχουν μόλις ένα χρόνο διαφορά, με τον ένα να είναι γεννημένος το 1948 και τον άλλο το 1949, αντίστοιχα. Αναμφίβολα αν ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος είχε λόγο στο ποιος θα τον διαδεχθεί, αναμφίβολα θα επέλεγε τον Πάφου, ο οποίος άλλωστε τον διαδέχθηκε και στην τοπική μητρόπολη. Αν όμως ζητείτο η άποψη τρίτων εκτός Κύπρου, όπως για παράδειγμα του Φαναρίου, τότε η επιλογή θα ήταν ο Κωνσταντίας, ο οποίος διαθέτει πολύ καλές διπλωματικές επαφές με τις ξένες Εκκλησίες της Ορθοδοξίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Η αναζωπύρωση του… Ιερού πολέμου, η σιγή ιχθύος στην Ιερά Σύνοδο και οι εκλογές
• Αντεπιτίθεται σε Αρχιεπίσκοπο ο Κύκκου-«Σπίλωση ονομάτων, παραποίηση γεγονότων»
• Δημοσκόπηση REPORTER: Ποιος μητροπολίτης έχει προβάδισμα στις Αρχιεπισκοπικές