Θα διερευνηθεί η αδράνεια των υπηρεσιών για το σύστημα από την δεύτερη ποινική;

Νέα τροφή για σχόλια και συμπεράσματα, σε σχέση με το σύστημα απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων στον χώρο των Κεντρικών Φυλακών, έδωσε η δημοσιοποίηση της νέας έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Μεταφορών, στην οποία αφιερώθηκε ολόκληρο κεφάλαιο στο ζήτημα, αφού ουσιαστικά επιβεβαιώνονται αυτά που υπό τον τύπο καταγγελιών, λέγονταν, τόσο για την εταιρεία που ανέλαβε την εγκατάσταση, όσο και για τους κρατικούς αξιωματούχους που είχαν εμπλοκή.   

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΚΤΗ

Το γενικό συμπέρασμα που εξάγεται από την έκθεση, είναι πως η εξέλιξη της τεχνολογίας ουσιαστικά κατατρόπωσε τους δυσκοίλιους κρατικούς μηχανισμούς και τη γραφειοκρατία, που δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν, αλλά επέδειξαν και ολιγωρία στην αναβάθμιση του συστήματος στις Φυλακές. Το ιστορικό της υπόθεσης αποδεικνύει περίτρανα πως από το 2017, όταν το κράτος αποφάσισε να εγκαταστήσει ένα τέτοιο σύστημα, διαφάνηκαν τα πρώτα προβλήματα, αφού η εταιρεία που κέρδισε τον διαγωνισμό, εξ αρχής έδειξε αδυναμία για να ανταποκριθεί στους όρους της σύμβασης.

Τα ευρήματα στην έκθεση, έχουν ακόμη μεγαλύτερη σημασία, διότι σχετίζονται πλήρως με τις ποινικές έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη, μετά τις καταγγελίες της Διευθύντριας των Κεντρικών Φυλακών για επικοινωνία του Διοικητή της ΥΚΑΝ με βαρυποινίτη, με στόχο την εξόντωση της, καθώς επίσης και τις καταγγελίες που βρίσκονται υπό διερεύνηση για χρήση κινητών τηλεφώνων από κατάδικους και υπόδικους. Και αυτό διότι, η μια έρευνα αφορά την χρήση κινητών, συνεπώς αναπόφευκτα τίθεται το ζήτημα του συστήματος και ποιες ενέργειες έγιναν ή δεν έγιναν, αφού σε περίπτωση λειτουργείας του δεν θα υπήρχε σήμερα καν τέτοιο θέμα, και η δεύτερη έρευνα, αφορά την καταγγελία της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας με την Ανάδοχο εταιρεία για ένα email που είδε το φως της δημοσιότητας, με τους καταγγέλλοντες να είναι οι υπεύθυνοι, με βάση την έκθεση, για την μη αναβάθμιση του συστήματος. Αξίζει να σημειωθεί πως για τη μη λειτουργία του συστήματος, τα πρώτα χρόνια και αργότερα για τη μη λειτουργία του για τις συχνότητες 5G, η Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών, με δεκάδες επιστολές της που είδαν το φως της δημοσιότητας, ζητούσε να γίνουν όσα προβλέπονταν από τη σύμβαση για να μην είναι η δυνατή η χρήση κινητών τηλεφώνων εντός του ιδρύματος.

Για χάριν της ιστορίας θα πρέπει να σημειωθεί πως το 2017, όταν η Κυβέρνηση αποφάσιζε να εγκαταστήσει το σύστημα, υπουργός Δικαιοσύνης ήταν ο Ιωνάς Νικολάου και υπουργός Μεταφορών η Βασιλική Αναστασιάδου. Δύο χρόνια μετά, όταν πλέον στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ήταν ο σημερινός Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης και στο Υπουργείο Μεταφορών ο Γιάννης Καρούσος, το κράτος ακόμη ανέμενε να εγκατασταθεί το σύστημα. 

Σε αυτό το πλαίσιο, το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, αποφάσισε, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γενικός Ελεγκτής, να δώσει μια τελευταία ευκαιρία στην ανάδοχο εταιρεία και τους κατασκευαστές του συστήματος να το ολοκληρώσουν. Η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει στην έκθεση της ότι η μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου, οφειλόταν στην αποτυχία του Αναδόχου να εγκαταστήσει ένα σύστημα, το οποίο να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύμβασης, κυρίως όσον αφορά στις τεχνικές προδιαγραφές που θα έπρεπε να ικανοποιούσε. Όσον αφορά στις παρεμβολές στην κινητή τηλεφωνία της περιοχής γύρω από τον χώρο των Φυλακών, που είχαν παρουσιαστεί κατά τη δοκιμαστική λειτουργία του συστήματος, η Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία ισχυρίστηκε ότι αυτές οφείλονταν σε τεχνική αστοχία του συστήματος.

Τελικά, το σύστημα παραλήφθηκε τον Ιούλιο του 2020, σχεδόν τρία χρόνια μετά από την ανακοίνωση του διαγωνισμού, με μεγάλες καθυστερήσεις 21 μηνών και επιπρόσθετο κόστος χιλιάδων ευρώ, σε σχέση με αυτό που προβλεπόταν από τη σύμβαση.

Τους πρόλαβε η τεχνολογία 

Δεν χρειάστηκε αρκετός καιρός ωστόσο για να έρθει στη ζωή μας το 5G και να διαπιστωθεί ότι το σύστημα που είχε ενεργοποιηθεί λίγους μήνες προηγουμένως, δεν ήταν ικανό να απενεργοποιεί κινητά τελευταίας τεχνολογίας. Σημειώνεται πως τον Ιούνιο του 2020, υπουργός Δικαιοσύνης ανέλαβε η Έμιλυ Γιολίτη, ενώ την διαδέχθηκε το 2021 η Στέφη Δράκου. 

Τότε ξεκίνησε ουσιαστικά το δεύτερο κεφάλαιο που έμελλε να είναι ακόμα πιο χρονοβόρο, κοστοβόρο και… ψυχοφθόρο για όλους τους εμπλεκόμενους. Συγκεκριμένα τα πρώτα δημοσιεύματα για την αδυναμία του συστήματος έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2021. Ένα μήνα μετά διαπιστώθηκε πως η εταιρεία που εγκατέστησε το σύστημα, δεν είχε υποχρέωση να το αναβαθμίσει για να απενεργοποιεί τα κινητά που εξέπεμπαν σε συχνότητα 5G.

H εταιρεία η οποία ήδη είχε λάβει 1,2 εκ. για να εγκαταστήσει το σύστημα, ζήτησε άλλες 635 χιλιάδες για να το αναβαθμίσει. Τελικά εγκρίθηκε το αίτημα και η εταιρεία έλαβε άλλες 741 χιλιάδες για να αναβαθμίσει το σύστημα και άλλες 124 χιλιάδες για να το συντηρεί μέχρι τον Ιούλιο του 2028.

Μάλιστα έλαβε χρονικό περιθώριο 20 εβδομάδων για να εκτελέσει τη σύμβαση. Από τον Φεβρουάριο του 2020 που υπογράφηκε η σύμβαση και αφού είχαν ήδη περάσει έξι εβδομάδες, η εταιρεία ζήτησε παράταση τεσσάρων μηνών, κάνοντας λόγο για ανώτερη βία (ειδικές συνθήκες και την κρίση που αντιμετωπίζει η παγκόσμια βιομηχανία από την έλλειψη πρώτων υλών, λόγω της πανδημίας και πρόσφατα του πολέμου στην Ουκρανία που επηρεάζει τις μεταφορές), επισυνάπτοντας νέο χρονοδιάγραμμα – πλάνο εργασιών, βάσει της ζητούμενης παράτασης.

Σήμερα το σύστημα δεν έχει ακόμα αναβαθμιστεί, την ώρα που στο ενδιάμεσο είδαν το φως της δημοσιότητας οι απανωτές επιστολές του Τμήματος Φυλακών που ζητούσε επιτακτικά την αναβάθμιση του συστήματος, καθώς επίσης και η επιστολή της υπουργού Δικαιοσύνης με την οποία ουσιαστικά ζητούσε να «αξιοποιηθούν οι δυνατότητες του συστήματος», ώστε να καταγράφονται τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα, αντί την καθολική απενεργοποίηση. Και όλα αυτά, που ενώπιον των Αρχών υπήρχαν μαρτυρίες για χρήση κινητών και οργάνωση εγκλημάτων, με τις αρμόδιες υπηρεσίες όμως, να παραμένουν σε αδράνεια παρά το «σήμα» που εξέπεμπαν οι Φυλακές για αναβάθμιση του συστήματος, ώστε να συνάδει με την εξέλιξη της τεχνολογίας και ενώ το κράτος κλήθηκε να πληρώσει πέραν των δύο εκατομμυρίων ευρώ σε ιδιωτική εταιρεία. 

Πλήρης αδράνεια 

Είναι ξεκάθαρο πως η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με τον πιο σαφή τρόπο επιβεβαιώνει αυτό που διαφάνηκε εδώ και καιρό, μέσα και από την αλληλογραφία ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς για την αδυναμία της εταιρείας που κέρδισε τον διαγωνισμό, να ανταποκριθεί στη σύμβαση που ανέλαβε. Η εταιρεία, εισέπραξε τα ποσά, ωστόσο με κάθε ευκαιρία, από το 2017 μέχρι σήμερα αποδεικνύει ότι αδυνατεί, με την Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία να παραμένει αδρανείς έναντι της  αδράνειας αυτής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το σύστημα να παραδοθεί αρχικά με 21 μήνες καθυστέρηση και επιπλέον κόστος, η δε αναβάθμιση θα στοιχίσει πέραν του 50% του αρχικού κόστους του συστήματος, χωρίς κανείς να είναι σε θέση μέχρι σήμερα να οριοθετήσει χρονικά πότε θα παραδοθεί.

Και όλα αυτά καταγράφονται την ώρα που στον απόηχο των καταγγελιών της Διεύθυνσης των Φυλακών, άνοιξε η συζήτηση για το σύστημα των κινητών στις Φυλακές, με αρμόδιους μάλιστα να προβαίνουν σε δηλώσεις, μόλις τον περασμένο μήνα, λέγοντας πως δεν καθυστέρησαν οι εργασίες αναβάθμισης του συστήματος απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων. Μάλιστα, η υπουργός Δικαιοσύνης δήλωσε τον Ιούλιο πως το σύστημα θα αναβαθμιστεί σε ένα με δύο μήνες, ενώ ο υπουργός Μεταφορών δήλωνέ πως το αργότερο στις αρχές Σεπτεμβρίου, θα ολοκληρωθούν και οι τελευταίες εργασίες, κάτι ωστόσο που μέχρι σήμερα, έξι Σεπτεμβρίου, όχι μόνο δεν έγινε αλλά δεν άρχισαν καν οι διαδικασίες αναβάθμισης. 

Ταυτόχρονα ευθύνες φέρει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο από το 2019 μέχρι σήμερα άλλαξε τρεις πολιτικούς προϊστάμενους. 

Και το μεγάλο ερώτημα που έρχεται να προσκρούσει σε όλα τα άλλα, έχει να κάνει με την δεύτερη ποινική ανάκριση που διέταξε ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και νυν Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, αναφορικά με την χρήση κινητών και ναρκωτικών στις Φυλακές. Έρευνα, η οποία βασίστηκε κατά κύριο λόγο σε τηλεοπτικό ρεπορτάζ, που εν τέλει αποδείχθηκε πως επρόκειτο για μέρος του μαρτυρικού υλικού που έχει ενώπιον του ο Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, στην απόφαση για τον ισοβίτη που οργάνωσε έγκλημα από τις Φυλακές και στην βάση ορισμένων πληροφοριών που συγκυριακά έφθασαν ενώπιον της Αστυνομίας και διαβιβάστηκαν στην υπουργό Δικαιοσύνης, μια εβδομάδα πριν την απόφαση για την νέα έρευνα. 

Βγάζοντας έξω από το κάδρο τα ναρκωτικά, σε ότι αφορά την χρήση κινητών, το ερώτημα είναι εάν η έρευνα θα φθάσει μέχρι εκεί που πρέπει να φθάσει. Δηλαδή, στα αρμόδια υπουργεία. Και αυτό διότι, θα πρέπει να γίνει παραδεκτό γεγονός πως δεν μπορεί να εξαλειφθεί το φαινόμενο της παράνομης χρήσης των κινητών, χωρίς το σύστημα απενεργοποίησης, εξού και η ανάγκη της αναβάθμισης του, η ευθύνη του οποίου ήταν στους πολιτικούς προϊστάμενους. Συνεπώς, εύλογα προκύπτει το ερώτημα εάν θα αναζητηθούν οι ευθύνες σε υψηλότερο επίπεδο, αφού όπως προκύπτει, εάν το σύστημα αναβαθμιζόταν δύο χρόνια νωρίτερα, ενδεχομένως να αποφεύγονταν οι οποιεσδήποτε τυχόν εγκληματικές ενέργειες. 

Από την άλλη, η Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία και η Ανάδοχος εταιρεία κατήγγειλαν τη Διεύθυνση των Φυλακών για διαρροή ενός email, ισχυριζόμενοι πως ήταν απόρρητο έγγραφο, που εν τέλει, με βάση την επίσημη εγκύκλιο, δεν ήταν. Εναντίον της Διεύθυνσης ανοίχτηκε ποινική υπόθεση, ενώ την ίδια ώρα, οι καταγγέλλοντες φαίνεται να έχουν ευθύνες για το σύστημα των κινητών, χωρίς ωστόσο να υπάρχει αρμόδια υπηρεσία που να καλείται να διερευνήσει τις σοβαρές παραλήψεις τους, που κάποιος θα μπορούσε να πει πως αυτές άφησαν το πεδίο ελεύθερο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δικαιωμένη η Αριστοτέλους με έκθεση για σύστημα κινητών-«Αποσαφηνίζονται οι ευθύνες»