Είθισται, δεν είθισται... Μάδημα της μαργαρίτας οι παράλληλες έρευνες

Όπως γράφτηκε πολλάκις, η Δικαιοσύνη και ο τρόπος απονομής της, θα πρέπει να εφαρμόζεται οριζόντια, χωρίς εξαιρέσεις. Ωστόσο, εδώ και πολλά χρόνια, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, στάλθηκε το μήνυμα στους πολίτες και αποδείχθηκε πως οι Νόμοι εφαρμόζονται αλά καρτ και η Δικαιοσύνη είναι σαν τα φίδια που δαγκώνει μόνο τους ξυπόλυτους. 

Αυτοί που αποτελούν μέρος της αλυσίδας της απονομής Δικαιοσύνης, θα μπορούσαν να πουν πως η κοινή γνώμη αδικεί το σύστημα και πολλές φορές κρίνει επιφανειακά, χωρίς να γνωρίζει τα επί της ουσίας γεγονότα και άλλα δεδομένα που μπορεί να οδηγήσουν στην ατιμωρησία των ενόχων ενός σκανδάλου, όπως για παράδειγμα η έλλειψη μαρτυρικού υλικού. Αν και ακόμα και για αυτό, στο χέρι τους είναι, αφού κατέχουν την εξουσία, σε διαφορετική περίπτωση δείχνουν πως το έγκλημα είναι πιο μπροστά τους και κάτι τέτοιο θα πρέπει να τους προβληματίσει, αφού μοιάζουν αδύνατοι να το «ανταγωνιστούν».  

Ωστόσο, υπάρχουν και αυτοί που θεωρούν πως όταν οι συγκυρίες επαναλαμβάνονται, παύουν να είναι συγκυρίες. Και ειδικότερα, όταν αυτές οι συγκυρίες περιστρέφονται γύρω από το έγκλημα του λευκού κολλάρου, που μπορεί στην σύγχρονη εποχή να βρίσκεται στα φόρτε του, το ποσοστό όμως ατιμωρησίας για αυτά τα σκάνδαλα, είναι πολύ μεγάλο, σε σχέση με την πληθώρα των υποθέσεων που βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας.

Το πιο δύσκολο σταυρόλεξο, αναμφίβολα, θα έλεγε κανείς πως είναι αυτό που θα πρέπει να επιλυθεί όταν μια υπόθεση αφορά διαφθορά και κατάχρηση εξουσίας. Όχι απαραίτητα επειδή πρόκειται για μια υπόθεση σπαζοκεφαλιά, αλλά γιατί συνήθως σε αυτές τις υποθέσεις εμπλέκονται πρόσωπα που κατέχουν εξουσία και ως γνωστό αυτό έχει τη σημασία του. Και σε αυτό το σημείο, είναι ορθό να επαναληφθεί πως διαφθορά δεν είναι μόνο όποιος χρηματίζεται, αλλά η έννοια του αδικήματος είναι πολυδιάστατη και διευρυμένη.

Στην περίπτωση Αριστοτέλους

Τον τελευταίο καιρό, δύο είναι οι υποθέσεις διαφθοράς που απασχόλησαν την κοινή γνώμη. Η καταγγελία της Διευθύντριας των Κεντρικών Φυλακών κατά του Διοικητή της ΥΚΑΝ, Μιχάλη Κατσουνωτού, και το πολύκροτο σκάνδαλο των χρυσών διαβατηρίων. Επί του προκειμένου δεν έχει σημασία η ουσία των υποθέσεων, αλλά η διγλωσσία που παρατηρείται γύρω από τους χειρισμούς που έγιναν, δίνοντας το δικαίωμα σε όσους βλέπουν σκιές και αναπτύσσουν παραφιλολογία, να αισθάνονται πως πλέον έχουν επιβεβαιωθεί.

Καταρχάς, σε ότι αφορά την καταγγελία της Άννας Αριστοτέλους, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε τα ακόλουθα:

-Δεν δόθηκαν οδηγίες για αυτεπάγγελτη έρευνα μετά τα δημοσιεύματα, αλλά διορίστηκε ποινικός ανακριτής, τρεις μέρες μετά και αφότου υπήρξε επίσημη καταγγελία. Ανάμεσα στους όρους του, σύμφωνα με ανακοίνωση της Νομικής Υπηρεσίας, ήταν να διερευνηθούν οι καταγγελίες, καθώς και άλλα «συναφή ζητήματα που σχετίζονται με όσα περιλαμβάνονται σε αυτήν».

-Ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας διόρισε τέσσερις ανεξάρτητους ποινικούς ανακριτές με αφορμή ρεπορτάζ τηλεοπτικού σταθμού για κινητά και ναρκωτικά στις Φυλακές (σ.σ εν τέλει αποκαλύφθηκε από τους δικηγόρους της Άννας Αριστοτέλους πως επρόκειτο για το μαρτυρικό υλικό που παραδόθηκε), την απόφαση για ισοβίτη που οργάνωσε με βάση την ετυμηγορία δύο απόπειρες φόνου (σ.σ. η μαρτυρία υπάρχει ενώπιον των Αρχών από το 2020, οπότε υπήρξε η πρώτη καταδίκη) και με βάση στοιχεία που προέκυψαν την τελευταία εβδομάδα (σ.σ από την ημερομηνία που ανακοινώθηκε η νέα έρευνα) ενώπιον της Αστυνομίας και τα οποία δεν υπήρχαν προηγουμένως. Η έρευνα διατάχθηκε πριν αποπερατώσει το έργο του ο Αχιλλέας Αιμιλιανίδης.

Για χάρη της ιστορίας, θα πρέπει να σημειωθεί πως πρώτα ζητήθηκε να διευρύνει την έρευνα του ο Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, κάτι που δείχνει πως το αντικείμενο της, ήταν στο ίδιο πεδίο, ωστόσο στη συνέχεια η Νομική Υπηρεσία, η οποία επικρίθηκε για αυτή της την ενέργεια, με κάποιους να αμφισβητούν τα κίνητρα της, υποστήριξε πως δεν συνδέεται η μια έρευνα με την άλλη. Εντούτοις, κάποιοι θέλησαν να υποδείξουν πως πρόκειται για το ίδιο μαρτυρικό υλικό, ενώ υπάρχουν μάρτυρες που κλήθηκαν ενώπιον του Αχιλλέα Αιμιλιανίδη και θα κληθούν και ενώπιον των τεσσάρων ποινικών ανακριτών, οι δύο εκ των οποίων προέρχονται από τις τάξεις της Αστυνομίας.

Στην περίπτωση Ελεγκτή

Όλα τα πιο πάνω, αφορούν την περίπτωση την Άννας Αριστοτέλους. Στην περίπτωση όμως των χρυσών διαβατηρίων και του Γενικού Ελεγκτή, η κατάσταση διαφοροποιείται κατά πολύ.

Τον Σεπτέμβριο του 2020, διορίζεται από τον Γενικό Εισαγγελέα η Επιτροπή Νικολάτου, για να διερευνήσει τις ατασθαλίες γύρω από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα. Η Επιτροπή απαρτιζόταν από τρία άτομα, ένα λιγότερο από αυτούς διορίστηκαν για την δεύτερη έρευνα γύρω από τις Φυλακές, αν και ο όγκος των ερευνών ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος. Συμπέρασμα, το οποίο εξάγεται από τον αριθμό των αιτήσεων που έπρεπε να εξεταστούν, που ξεπερνούν τους 3500 επενδυτές και άλλους τόσους συγγενείς τους, και από την άλλη από την δήλωση του υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος έδειξε στη Βουλή 5-6 φουσκωμένους φακέλους, λέγοντας πως αυτοί είναι μόνο για ένα αιτητή, ενώ σχολίασε πως εάν το Υπουργικό Συμβούλιο έπρεπε να τα εξετάζει όλα αυτά, τότε θα έπρεπε να αντικατασταθούν τα οχήματα των υπουργών, με διπλοκάμπινα. 

Την ίδια περίοδο, ο Γενικός Ελεγκτής επέμενε να διεξάγει η Υπηρεσία του έρευνα για τα διαβατήρια, ωστόσο ο υπουργός Εσωτερικών ενημέρωσε τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ότι, στη βάση σχετικής γνωμάτευσης που είχε λάβει από τον Γενικό Εισαγγελέα, όλοι οι σχετικοί φάκελοι, αρχεία, στοιχεία και/ή έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή του Υπουργείου του, θα πρέπει να διαφυλαχθούν για να δοθούν στην Ερευνητική Επιτροπή και ως εκ τούτου δεν θα δίνονταν σε εκείνο το στάδιο οποιαδήποτε στοιχεία. Με αυτό τον τρόπο, ο Γενικός Εισαγγελέας έβαλε φρένο στην έρευνα του Ελεγκτή, αφού όπως τονιζόταν, δεν θα μπορούσαν να διεξάγονται δύο παράλληλες έρευνες για την ίδια υπόθεση.

Έτσι, ο Γενικός Ελεγκτής άρχισε την έρευνα του ένα χρόνο μετά και αφότου παρέδωσε το πόρισμα της η Επιτροπή Νικολάτου.  

Η… διγλωσσία για τις παράλληλες έρευνες

«Αφέθηκε να νοηθεί ότι καθυστερήσαμε εμείς τον Γενικό Ελεγκτή να κάνει μια έκθεση. Εκείνο που θέλουμε να πούμε είναι ότι δεν είθισται να γίνονται παράλληλες έρευνες. Όταν είχε συσταθεί η Επιτροπή Νικολάτου με ευρείς όρους εντολής και διευρυμένες εξουσίες, έπρεπε να διαφυλαχτούν και οι μαρτυρίες και τα τεκμήρια. Και τούτο είθισται να γίνεται»

Η πιο πάνω δήλωση, προέρχεται από ανώτερη λειτουργό της Εισαγγελίας, Έλενα Κλεόπα, η οποία παρευρέθηκε στην Επιτροπή Ελέγχου, ενώπιον της οποίας συζητήθηκε η έκθεση του Ελεγκτή για τα διαβατήρια. Μια δήλωση που έρχεται να δώσει… ρεβάνς στις κακές γλώσσες, τόσο στην περίπτωση των Φυλακών, όσο και αυτής του Γενικού Ελεγκτή. Και αυτό διότι, προκύπτει ένα και μόνο ερώτημα. Γιατί στην περίπτωση των Φυλακών, η έρευνα δεν μπορούσε να περιμένει ένα μήνα μέχρι να ολοκληρωθεί η πρώτη και διατάχθηκε δεύτερη παράλληλη, ενώ στην περίπτωση του Ελεγκτή, υπήρχε ζήτημα για δύο παράλληλες έρευνες; Και στο επιχείρημα πως στην περίπτωση των Φυλακών πρόκειται για δύο διαφορετικά ζητήματα, αυτό αναιρείται από το γεγονός πως πρώτα προτάθηκε στον Αχιλλέα Αιμιλιανίδη να διερευνήσει το πεδίο της έρευνας του. Στην περίπτωση δε του Ελεγκτή, θα μπορούσε να διερωτηθεί κάποιος γιατί δεν του δόθηκαν τα στοιχεία να διερευνήσει και να υπήρχε δέσμευση να μην δημοσιευτεί; Και από την άλλη, δεδομένου πως η δεύτερη έρευνα στις Φυλακές αγγίζει το ίδιο το μαρτυρικό υλικό, γιατί στην περίπτωση των διαβατηρίων δεν μπορούσαν να δοθούν;   

Δεδομένου της τοποθέτησης της ανώτερης Εισαγγελίας, ένα συμπέρασμα θα μπορούσε να εξάγει κάποιος. Είτε στη μια περίπτωση, είτε στην άλλη, η αλυσίδα δεν κύλισε όπως «είθισται» να κυλάει.