Οι φωνές για διαθεσιμότητες αλά καρτ, οι υποθέσεις αίνιγμα και η θέση Αστυνομίας

Οι δύο τελευταίες υποθέσεις, στις οποίες εμπλέκονταν αστυνομικοί, που ο ένας όμως τέθηκε σε διαθεσιμότητα και ο άλλος όχι, έφεραν ξανά στο προσκήνιο τη μεγάλη συζήτηση ως προς τα κριτήρια με τα οποία η ηγεσία αποφασίζει να θέσει σε διαθεσιμότητα ένα μέλος της, με τους μεν να φωνάζουν για δύο μέτρα και δύο σταθμά και τους δε, πως ακολουθείται οι σχετικές διατάξεις. 

Πριν από λίγες ημέρες, το φως της δημοσιότητας είδε η υπόθεση κλοπής από υπεραγορά, με δράστη αστυνομικό, ο οποίος ωστόσο δεν τέθηκε σε διαθεσιμότητα, σε αντίθεση με το μέλος της αστυνομίας που υπηρετεί στο οδόφραγμα και πιάστηκε να έχει στην κατοχή του τρεις κούτες τσιγάρα από τα κατεχόμενα, τα οποία του τα παρέδωσε δεύτερο πρόσωπο. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Συνέλαβαν αστυνομικό γιατί του έφεραν τρεις κούτες τσιγάρα από τα κατεχόμενα

Για το πότε ένας αστυνομικός μπορεί να τεθεί σε διαθεσιμότητα, είναι κάτι που καθορίζεται από τις διατάξεις, μέσα από τις οποίες επεξηγείται σε ποιες περιπτώσεις μπορεί ο Αρχηγός Αστυνομίας να λάβει την απόφαση να θέσει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εκτός σώματος, μέλη της δύναμης.

Βάσει των κανονισμών, ο εκάστοτε αστυνομικός διευθυντής, μπορεί μετά από εντολή του Αρχηγού Αστυνομίας, να θέσει σε διαθεσιμότητα οποιοδήποτε αστυνομικό, ο οποίος είναι κατώτερου βαθμού από Αστυνόμος Β’, κατά τη διάρκεια έρευνας, αναφορικά με τη διάπραξη ποινικού ή πειθαρχικού αδικήματος. Η ειδοποίηση, θα πρέπει να δίδεται γραπτώς στο μέλος της Αστυνομίας.

Σε ό,τι αφορά στη διάρκεια της διαθεσιμότητας, δεν μπορεί να υπερβαίνει τους τρεις μήνες, εκτός στην περίπτωση που ο Αρχηγός του σώματος την παρατείνει με μέγιστο χρόνο τους τρεις μήνες. Εφόσον ολοκληρωθούν οι εξετάσεις και αποφασιστεί ποινική ή πειθαρχική δίωξη του μέλους της Αστυνομίας, ο Αρχηγός δύναται, με τη σύμφωνο γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα, να παρατείνει τη διαθεσιμότητα έως την ολοκλήρωση της υπόθεσης.

Εξάλλου, σύμφωνα πάντα με τους κανονισμούς, σε περίπτωση διαθεσιμότητας, στο μέλος της Αστυνομίας αναστέλλονται οι εξουσίες, τα προνόμια και τα ωφελήματα, για όσο χρόνο θα βρίσκεται εκτός σώματος, ωστόσο θα πρέπει να υπόκειται στην ίδια πειθαρχία, τιμωρία και εξουσία, ως σαν να μην βρίσκεται σε διαθεσιμότητα.

Κατά την διάρκεια της διαθεσιμότητας, το μέλος δεν δικαιούται μισθό ή οποιοδήποτε επίδομα, εκτός του χορηγήματος διαθεσιμότητας, το οποίο δεν είναι μικρότερο από τον μισό μισθό του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Συνελήφθη αστυνομικός για κλοπές από υπεραγορά-Δεν τέθηκε σε διαθεσιμότητα

Στην περίπτωση που ένα μέλος της δύναμης που βρίσκεται σε διαθεσιμότητα, φυλακιστεί ή προφυλακιστεί, δεν θα του καταβάλλεται το χορήγημα διαθεσιμότητας, για την περίοδο κράτησής του, ενώ το ίδιο θα συμβεί σε περίπτωση που το μέλος τέθηκε σε διαθεσιμότητα, επειδή απουσίασε από τα καθήκοντά του και ο τόπος στον οποίο βρισκόταν ήταν άγνωστος.

Θα πρέπει ακόμα μόλις ένας αστυνομικός τεθεί σε διαθεσιμότητα, να του αφαιρούνται από τα μηχανογραφημένα συστήματα της Αστυνομίας, όλοι οι ρόλοι και οι προσβάσεις, κάτι το οποίο θα μπορεί να αλλάξει μόνο κατόπιν άρσης της διαθεσιμότητας και με εντολή του αστυνομικού διευθυντή του, ο οποίος θα κληθεί να αποφασίσει εάν θα του επιστραφούν όλοι οι ρόλοι και οι προσβάσεις που είχε προηγουμένως.

Ένα μέλος της Αστυνομίας, που βρέθηκε σε διαθεσιμότητα, μπορεί να λάβει τον μισθό και τα επιδόματά του, για δύο λόγους. Πρώτον, εάν αποφασιστεί ότι το μέλος δεν θα κατηγορηθεί για πειθαρχικό αδίκημα και δεύτερον εάν όλες οι εναντίον του κατηγορίες έχουν απορριφθεί.

Αντίθετα, σε περίπτωση που αστυνομικός βρεθεί ένοχος και η ποινή που του επιβλήθηκε είναι άλλη από απόλυση, εξαναγκασμό σε παραίτηση ή υποβιβασμό βαθμού ή τάξης, μπορεί να του επιστραφεί τόσο ποσό από τις απολαβές και τα επιδόματα που θα αποφασίσει ο Αρχηγός.

Διευκρινίζεται ότι για να τεθεί σε διαθεσιμότητα υπαστυνόμος, ή ανώτερος υπαστυνόμος, χρειάζεται η επικύρωση του/της υπουργού Δικαιοσύνης.

Επιπλέον, τα μέλη της Αστυνομίας που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, πρέπει να αποφεύγουν τις επισκέψεις σε κτίρια της Αστυνομίας, χωρίς να έχουν σοβαρό λόγο.

Η θέση της Αστυνομίας 

Κληθείς να σχολιάσει από τον REPORTER με ποια κριτήρια οι αστυνομικοί τίθενται σε διαθεσιμότητα, αφού υπάρχουν αντικρουόμενες περιπτώσεις, ο εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας, Χρήστος Ανδρέου, ανέφερε ότι «η διαθεσιμότητα νομολογιακά δεν είναι τιμωρητικό μέτρο, διευκρινίζοντας ότι ένα μέλος της Αστυνομίας τίθεται σε διαθεσιμότητα μόνο όταν είναι αναγκαίο, για σκοπούς διερεύνησης της υπόθεσης, δηλαδή για να μην βρίσκεται στο χώρο εργασίας του, ώστε να μπορεί να επηρεάζει το ανακριτικό έργο».

Επίσης, πρόσθεσε πως, «σε διαθεσιμότητα μπορεί να τεθεί κάποιος, αυστηρά, μόνο για το χρόνο που δύναται να επηρεάσει το ανακριτικό έργο, δηλαδή τον χρόνο της διερεύνησης. Απ’ εκεί και πέρα οποιεσδήποτε ενέργειες γίνονται όσον αφορά τη διαθεσιμότητα, ενδεχομένως να είναι παράνομες». 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κωλυσιεργία για τις καταγγελίες κατά ανώτερου αξιωματικού-Σκιές για… κουκούλωμα

Η όλη συζήτηση άρχισε πάντως από τις τελευταίες υποθέσεις, που στη μια περίπτωση τα μέλη τίθενται σε διαθεσιμότητα, ενώ σε άλλες όχι, με το ένα στρατόπεδο να κάνει λόγο διαθεσιμότητες αλά καρτ και το άλλο για ίση μεταχείριση, ενώ υπάρχουν και φωνές που θέτουν ζητήματα αναφορικά με τις ευθύνες που μπορεί να προκύψουν σε μια υπόθεση, δείχνοντας πως τα απλά μέλη, που βρίσκονται στα χαμηλά στρώματα, μετατρέπονται σε εξιλαστήρια θύματα και πως ουδέποτε ανώτατα στελέχη τέθηκαν σε διαθεσιμότητα.  

Πέραν των δύο πιο πάνω υποθέσεων, που αφορούν τα τσιγάρα από τα κατεχόμενα και τις κλοπές από υπεραγορά, και σε άλλες περιπτώσεις δημιουργήθηκαν αντιδράσεις. Για παράδειγμα, σε σχέση με το πλοιάριο μεταναστών που διέφυγε στην Πάφο, τέθηκαν σε διαθεσιμότητα δώδεκα αστυνομικοί, εκ των οποίων υπήρχαν και μέλη της Τροχαίας και των σταθμών που κλήθηκαν για να προσέχουν το σκάφος και δεν ήταν εκπαιδευμένοι σε επιχειρήσεις δια θαλάσσης, ενώ υπήρχε περίπτωση όπου αστυνομικός που είχε καταδικαστεί και εξέτισε ποινή φυλάκισης για σεξουαλικά αδικήματα, αφού αποφυλακίστηκε, στη συνέχεια επέστρεψε στις τάξεις της Αστυνομίας, έως ότου ολοκληρωθεί η πειθαρχική δίωξη του.

Παράλληλα, αντιδράσεις προκάλεσε και η περίπτωση ανώτερου αξιωματικού της Αστυνομίας, εναντίον του οποίου υπήρχαν πάνω από δέκα καταγγελίες από υφιστάμενους τους, για άσκηση ψυχολογικής βίας και εξευτελιστική συμπεριφορά, ο οποίος όμως δεν τέθηκε σε διαθεσιμότητα.  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σε διαθεσιμότητα 12 αστυνομικοί για το πλοιάριο με τους μετανάστες που διέφυγε

Σε ό,τι αφορά τον αστυνομικό που έκλεβε κατ' επανάληψη από υπεραγορά και ο οποίος δεν τέθηκε σε διαθεσιμότητα, γεγονός που έφερε νέες επικρίσεις στην Αστυνομία, είναι η θέση της ηγεσίας πως τα αδικήματα διαπράχθηκαν τον Μάρτιο και η καταγγελία έγινε ένα μήνα μετά, με τις Αρχές να κατηγορούν γραπτώς τον φερόμενο δράστη και την υπόθεση να καταχωρείται ενώπιον Δικαστηρίου τις επόμενες ημέρες. Παρόλα αυτά, θα συνεχίσει να εργάζεται κανονικά, έως ότου ολοκληρωθεί η ποινική διαδικασία. Ακόμα κι αν καταδικαστεί, θα παραμείνει μέλος του σώματος, αφού για να αποπεμφθεί, θα πρέπει να ολοκληρωθεί η πειθαρχική διαδικασία, που εκκρεμεί.

Σε διαθεσιμότητα από την άλλη, τέθηκαν αστυνομικοί, σε τρεις περιπτώσεις, όταν κρατούμενοι απέδρασαν από τα Κρατητήρια Γερμασόγειας, τον Κεντρικό Αστυνομικό Σταθμό Πάφου και το Eden Resort, μέχρι την ολοκλήρωση των ερευνών.

Εξαπολύει πυρ ο Λοϊζίδης 

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της συντεχνίας αστυνομικών «Ισότητα» Νίκος Λοϊζίδης, εμφανίστηκε έντονος με τους χειρισμούς της ηγεσίας της Δύναμης, μιλώντας για δύο μέτρα και δύο σταθμά, υποδεικνύοντας πως «έχουμε μάθει εδώ και πολλά χρόνια στα Σώματα Ασφαλείας, να φταίμε πάντα τους αποδιοπομπαίους τράγους, τα «αστυνομικούθκια» .Και το λέμε ειρωνικά το επίθετο για τους συναδέλφους μας. Έχουν μάθει εδώ και πολλές δεκαετίες κάποιοι να δίνουν διαταγές, χωρίς να είναι γραπτές και να νομίζουν ότι ο κάθε ένας που βρίσκεται επικεφαλής ενός τμήματος, είναι στο δικό του "βασίλειο", χωρίς να χρειάζεται να υπακούει και ο ίδιος σε κανονισμούς και Αστυνομικές Διατάξεις. Όταν όμως, εδώ και πολλά χρόνια έβρισκαν κάτω από την ομπρέλα της εκάστοτε ηγεσίας, την ασπίδα συγκεκριμένοι αξιωματικοί, οι οποίοι ποτέ τους δεν δούλεψαν στην πρώτη γραμμή, τότε «δικαιολογείται», γιατί μόνο στα «αστυνομικούθκια» υπάρχουν πειθαρχικές και διαθεσιμότητες».

Όσον αφορά τις διαθεσιμότητες, ο κ. Λοϊζίδης ανέφερε, πως «πίστευα μέχρι την περασμένη εβδομάδα, ότι η διαθεσιμότητα εξ υπακούει σε κάποιες προϋποθέσεις. Άκουσα όμως να ηχεί στ’ αυτιά μου, από συγκεκριμένη τηλεοπτική εκπομπή, ότι το Αρχηγείο, για συγκεκριμένα προβλήματα που αν τα έχεις σαν άνθρωπος, εάν αποδειχθεί, ότι είτε πουλάς ναρκωτικά, είτε είσαι διεφθαρμένος, είτε είσαι κλέφτης, είτε ασχολείσαι με παιδική πορνογραφία, δεν μπαίνεις σε διαθεσιμότητα. Δεν γνώριζα ότι υπήρχαν αυτά τα κριτήρια μέχρι την περασμένη εβδομάδα και απ’ ότι φαίνεται οι διαθεσιμότητες είναι "άλά κάρτ". Η διαθεσιμότητα παύει να υφίσταται αφού ολοκληρωθεί το έργο ποινικής ή πειθαρχικής έρευνας. Σας ενημερώνω ότι έχω συναδέλφους που είναι διαθεσιμότητα τέσσερα χρόνια και άλλοι προηγουμένως έκαναν επτά χρόνια σε διαθεσιμότητα. Τι διερευνάται εναντίον τους και ακόμα να ολοκληρωθεί; Η κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας; Ακόμα και αυτή τελείωσε πιο γρήγορα! Θέλω να πιστεύω ότι το "γλειφιτζούρι "των διαθεσιμοτήτων, το οποίο ακούγεται εύηχα στην κοινή γνώμη, να μην χρειαστεί να το ξαναπλασάρουν σε Αστυνομικούς που φτύνουν αίμα, στην πρώτη γραμμή, για να κρατιέται αυτός ο τόπος όρθιος».

Παράλληλα πρόσθεσε πως «έχω συναδέλφους, τους οποίους η μαρτυρία είναι για τα σκουπίδια και τους οποίους λόγω προσωπικών συμφερόντων και αλλότριων κινήτρων, κάποιοι τους τοποθέτησαν σε διαθεσιμότητα εδώ και πολλά χρόνια. Αντί να ντρεπόμαστε γι’ αυτή μας την κατάντια, ερχόμαστε να δικαιολογήσουμε τα αδικαιολόγητα. Κάποιοι κατέστρεψαν οικογένειες συναδέλφων μου με τις δήθεν "δικαιολογημένες" διαθεσιμότητες τους. Κανένας όμως όσο ψηλά και αν βρίσκεται στην πυραμίδα δεν είναι άτρωτος από το νόμο. Και αυτό να το θυμόμαστε όλοι όσοι είναι ή ήταν μέλη του Αστυνομικού Σώματος.

Όπως παράλληλα πρέπει να μάθουμε όλοι μας να δουλεύουμε σωστά. Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχουν 2 Εσωτερικά Τμήματα στην Αστυνομία τα οποία αναλαμβάνουν την διερεύνηση ποινικών ή πειθαρχικών αδικημάτων από μέλος της Αστυνομίας. Είναι αλλόκοτο να υπάρχουν αυτές οι 2 υπηρεσίες και η εκάστοτε ηγεσία να χρησιμοποιεί Επαρχιακά ΤΑΕ, ΥΚΑΝ, ΟΠΕ για την διερεύνηση που δεν είναι της αρμοδιότητας τους. Αν θα το κάνει αυτό ως πρακτική η Ηγεσία μας, ας διαλύσει τα συγκεκριμένα τμήματα Εσωτερικών Υποθέσεων. Χρειαζόμαστε εξάλλου προσωπικό και αν τους θεωρεί ανάξιους ή περιττούς ας τους διαλύσει. Την διχόνοια μεταξύ των συναδέλφων δεν θα την αφήσουμε να απλωθεί. Όπως επίσης και το τονίζω, κάθε τμήμα θα πρέπει να αναλαμβάνει με οδηγίες της Ηγεσίας, διερεύνηση που είναι της δικαιοδοσίας του. Αλλιώς να τα διαλύσουν τα περιττά τμήματα. Για παράδειγμα δεν μπορεί να εξετάζουν απειλές ή εκβιασμούς το τμήμα Σεξουαλικής κακοποίησης Ανηλίκων... Κάπου χάσαμε το μέτρο... Έχουμε γίνει διαχρονικά Αστυνομία δύο μέτρων και δύο σταθμών... Τόσο σε πειθαρχικές όσο και σε διαθεσιμότητες. Όποιος παρανομεί δεν έχει θέση στο Σώμα. Υπάρχουν όμως νόμοι και κανονισμοί και δικαστήρια να αποδειχτούν κάποια πράγματα. Τα Σώματα Ασφαλείας πρώτα αυτά πρέπει να σέβονται ότι προβλέπεται από το Νόμο και μετά να τον εκτελούμε έναντι των πολιτών. Η δική μας "εταιρεία" και οι "διοικούντες" οφείλουν να είναι παράδειγμα προς μίμηση στις υπηρεσίες του πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας».