Έκαναν πίσω με την κράτηση Ζαβράντωνα, πληρώνει τα νομικά του έξοδα η Δημοκρατία

Μια μέρα πριν την εξέταση της προσφυγής του Γιώργου Ζαβράντωνα, αναφορικά με την κράτηση του ως υπόδικος στα κρατητήρια της Λακατάμιας και όχι στις Κεντρικές Φυλακές, η Αστυνομία ανέστειλε την απόφαση της και επέστρεψε στο σωφρονιστικό ίδρυμα τον κρατούμενο, με αποτέλεσμα ο δικηγόρος του, Αλέξανδρος Κληρίδης, να αποσύρει την αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus, ωστόσο η Δημοκρατία καλείται να πληρώσει τα νομικά του έξοδα.   

Ο Ζαβράντωνας, είχε συλληφθεί και μεταφερθεί στις 4 Φεβρουαρίου 2022 εκτός φυλακών για άλλη υπό διερευνώμενη υπόθεση, χωρίς ωστόσο να στοιχειοθετηθούν σε βάρος του οποιαδήποτε αδικήματα, με αποτέλεσμα να αφεθεί ελεύθερος για την εν λόγω υπόθεση. 

Ωστόσο, η Αστυνομία ζήτησε όπως παραμείνει στα κρατητήρια μέχρι να ολοκληρωθούν οι δύο δίκες που εκκρεμούν εναντίον του για υποθέσεις ναρκωτικών, μια ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λάρνακας και μία ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας, με το πρώτο τελικά να τον αθωώνει και να κρίνει αναξιόπιστο τον υπό προστασία μάρτυρα κατηγορίας της ΥΚΑΝ.   

Όπως ανέφερε ο δικηγόρος του Αλέξανδρος Κληρίδης, ο Ζαβράντωνας παρέμεινε στα κρατητήρια τους τελευταίους τρεις μήνες, παρά το γεγονός πως δεν ήταν πλέον υπό σύλληψη για την υπόθεση φόνου αλλά υπόδικος για τις άλλες δύο υποθέσεις, καταγγέλλοντας πως δεν του δόθηκε οποιαδήποτε επίσημη ενημέρωση ως προς τον λόγο που παραμένει υπό κράτηση στα κρατητήρια. «Ούτε βάσει ποιας διαδικασίας επιτρέπεται αυτό, ούτε ποια είναι η διαδικασία που ακολουθήθηκε εσωτερικά για να μπορεί να παραμείνει στα κρατητήρια παρά την δική του θέληση και γενικά δεν του δόθηκε κανένα δικαίωμα να τοποθετηθεί.  Να ενστεί ή να αμφισβητήσει τη διαδικασία ενώπιον Δικαστηρίου για αυτή την αλλαγή στην τοποθεσία κράτησής του».

Μάλιστα, ήταν η θέση του δικηγόρου του, πως τα κρατητήρια «σε καμία περίπτωση δεν έχουν μεταμορφωθεί με οποιοδήποτε τρόπο για να συνάδουν με τις απαιτήσεις της διαβίωσης ενός ατόμου που παραμένει υπό κράτηση ως υπόδικος και πάνω από όλα, δεν υπάρχει εκπαιδευμένο προσωπικό του Τμήματος των Κεντρικών Φυλακών που να προσέχουν το εν λόγω άτομο. Αντιθέτως και κατά παράβαση των Ευρωπαϊκών Κανονισμών Φυλακών, το άτομο παρακολουθείτο ολοήμερα από την Αστυνομία».

Ο δικηγόρος, αναφέρθηκε και στις συνθήκες κράτησης του, υποδεικνύοντας πως δεν πληρούν τα κριτήρια, αφού μεταξύ άλλων δεν υπάρχει απόλυτος και πολύωρος εγκλεισμός πέραν των 20 ωρών την κάθε μέρα, δεν υπάρχει χώρος να κινηθεί το άτομο εκτός του κελιού του, το κελί του είναι εξαιρετικά μικρό και συμπεριλαμβάνει και την τουαλέτα και το κρεβάτι, δεν υπάρχει ιατρικό προσωπικό για την ιατρική περίθαλψη του ατόμου, δεν υπάρχει κανένας σεβασμός ως προς την σεβασμός της οποιασδήποτε συνομιλίας ούτε καν με τον δικηγόρο του ατόμου και δεν υπάρχει κανένα δικαίωμα να συναναστρέφονται με αλλά κρατούμενα άτομα. 

«Πέραν όμως των πιο πάνω ουσιαστικών στοιχείων όπως φαίνεται από το άρθρο 4 του περί Φυλακών Νόμο, τέτοια κράτηση ενός ατόμου, υπόδικου, μπορεί να γίνει μόνο κατόπιν επιθυμίας του ιδίου του ατόμου και κατόπιν αποφάσεως του Δικαστηρίου και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις δεκαπέντε μέρες. Συνεπώς, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι η κράτηση του εν λόγω ατόμου στην συγκεκριμένη τοποθεσία, ύπαρχε κατά παράβαση της νομοθεσίας και πιο συγκεκριμένα του αμέσως πιο πάνω άρθρου του σχετικού νόμου. Όπως αναφέρεται και πιο πάνω, ο Αιτητής ποτέ δεν αιτήθηκε ο ίδιος τέτοια μεταφορά, δεν υπάρχει κάποια διαταγή ή απόφαση Δικαστηρίου που να επιτρέπει την κράτηση του στη συγκεκριμένη τοποθεσία».

Καταγγελία στην CPT, έδειξε ποινικά αδικήματα

Σύμφωνα με τα όσα κατατίθενται από το δικηγόρο του Ζαβράντωνα, Αλέξανδρο Κληρίδη, για το εν λόγω ζήτημα προχώρησε και σε καταγγελία στην Επιτροπή για την Αποτροπή των Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης, αναφέροντας πως υπέδειξαν ενδιαφέρον και αναμένεται σχετική τοποθέτηση, ενώ κατέθεσε την εν λόγω αλληλογραφία. Σημειώνεται πως η Κύπρος στο παρελθόν δέχθηκε κατσάδιασμα από την Επιτροπή.  

Ο κ. Κληρίδις, έκανε λόγο ακόμα και για καταπάτηση του δικαιώματος της δίκαιης δίκης, καθώς «η Αστυνομία παρακολουθεί όλες τις τηλεφωνικές του συνδιαλέξεις, χωρίς τη συγκατάθεση του, ακόμα και μεταξύ των δικηγόρων του, ενώ όλες οι επισκέψεις του είναι υπό παρακολούθηση και όλες αυτές οι ενέργειες καταγράφονται ως δεδομένα αλλά και ως προς το περιεχόμενο τους, τις οποίες πληροφορίες η Αστυνομία αμέσως εκμεταλλεύεται εναντίον του αλλά και των ατόμων γύρω του». 

Με την προσφυγή του στο Ανώτατο, ο Ζαβράντωνας αναφερόταν στο γεγονός πως δεν του δόθηκαν εξηγήσεις και πως του αποστερήθηκε το δικαίωμα να απευθυνθεί στο Δικαστήριο για να γνωρίζει τους λόγους που παραμένει υπό κράτηση στα κρατητήρια, ενώ ο Αλέξανδρος Κληρίδης υπέδειξε πως, βάσει των σχετικών άρθρων και κανονισμών, «απαγορεύεται και αποτελεί ποινικά κολάσιμες πράξεις». Μάλιστα, παρέπεμψε σε σχετική βιβλιογραφία αλλά και νομολογία από άλλες χώρες που υποστηρίζουν ξεκάθαρο δικαίωμα του αιτητή να ζητά από το Δικαστήριο να κριθεί η κράτηση του και υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες ως παράνομη. 

«Νόμιμη κράτηση», η θέση της Δημοκρατίας

Από την άλλη, ο δικηγόρος της Δημοκρατίας, στην ένσταση του, χαρακτήρισε την αίτηση ως νόμω αβάσιμη και δεν στηρίζεται σε ορθή νομική βάση, ενώ εξέφρασε τη θέση πως δεν στηρίζεται στο άρθρο του Συντάγματος, που επιφυλάσσει στο Ανώτατο την αποκλειστική δικαιοδοσία να εκδίδει προνομιακά εντάλματα. 

Όπως αναφέρεται στην δικογραφία, η Νομική Υπηρεσία υπέδειξε πως ο χώρος όπου κρατείται ο Ζαβράντωνας, κηρύχθηκε ως φυλακές και τα εν λόγω κρατητήρια «πληρούν τις προϋποθέσεις που επιτρέπουν την κράτηση υποδίκων προσώπων υπό τις κατάλληλες και ευνοϊκές συνθήκες», αναφέροντας μεταξύ άλλων, πως τα δωμάτια περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέσα ξεκούρασης, υπάρχει κοινόχρηστος χώρος ψυχαγωγίας και εξωτερικός χώρος άσκησης, ενώ το μέγεθος των δωματίων είναι σύμφωνα με τα πρότυπα της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων. 

«Το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο ασκείται οποιαδήποτε μέρα και ώρα και η Αστυνομία δεν θέτει προσκόμματα ή κωλύματα, ούτε παρεμποδίζει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση του», αναφέρει παράλληλα η Δημοκρατία, προσθέτοντας πως «δικαιούται οποτεδήποτε να τυγχάνει ιατρικής εξέτασης και τα μέλη της Αστυνομίας λαμβάνουν εκπαίδευση τόσο στον χειρισμό και δικαιώματα κρατουμένων, όσο και στην προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Βλέπουν... σύσταση και όχι διαταγή στους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς 

Όσο αφορά τους ευρωπαϊκούς κανόνες Φυλακών, που παρέπεμψε από την πλευρά του ο δικηγόρος του Ζαβράντωνα, ήταν η θέση της Δημοκρατίας πως «αυτοί αποτελούν απλές συστάσεις που επιτρέπουν στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να γνωστοποιούν τις απόψεις τους και να προτείνουν στα μέλη μια γραμμή δράσης, χωρίς να επιβάλλουν καμία νομική υποχρέωση σε αυτά και δεν έχουν δεσμευτική δύναμη». 

Επίσης, αναφέρθηκε πως «το γεγονός ότι κατ΄εξαίρεση και για συγκεκριμένους λόγους, ένας υπόδικος τοποθετείται εκτός Φυλακών, σε χώρο που εποπτεύεται από μέλη της Αστυνομίας αλλά ωστόσο έχει οριστεί ως «φυλακή» σύμφωνα με τον Νόμο, δεν έρχεται σε αντίθεση με την οποία εισήγηση εμπεριέχεται στους Ευρωπαϊκούς Κανόνες Φυλακών».

Σε ό,τι την μεταφορά του στα κρατητήρια, επικαλέστηκαν λόγους δημόσιας ασφάλειας, χωρίς να διευκρινίζεται περαιτέρω σε επιστολή που κατατέθηκε στην δικογραφία, αναφέροντας μεταξύ άλλων, πως δεν προκύπτει ζήτημα παράνομης κράτησης.

Επέστρεψε πίσω, αποσύρθηκε η αίτηση, πληρώνει η Δημοκρατία  

Μια ημέρα πριν το Ανώτατο εξετάσει το ζήτημα της κράτησης του και κατά πόσο η απόφαση της Αστυνομίας παραβιάζει την νομοθεσία, με την υπεράσπιση να δείχνει κατάχρηση, αυτή αποφάσισε όπως τελικά ο Γιώργος Ζαβράντωνας επιστρέψει στις Φυλακές. Κάτι, που όπως αναφέρει η υπεράσπιση, δημιουργεί ερωτήματα ως προς τους λόγους μεταφοράς του στα κρατητήρια, δεδομένου και των λόγω που προέβαλαν και στη συνέχεια αναιρέθηκαν με την απόφαση τους για επιστροφή. Σημειώνεται πως η δεύτερη υπόθεση του Ζαβράντωνα, που εκδικάζεται ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.  

Η επιστροφή του Ζαβράντωνα στις Φυλακές, οδήγησε τον Αλέξανδρο Κληρίδη να αποσύρει την αίτηση του για έκδοση προνομιακού εντάλματος, δηλώνοντας πως θεωρεί ότι με την εξέλιξη αυτή η Δημοκρατία έχει συμμορφωθεί και ως εκ τούτου δεν θα υπήρχε αντικείμενο προς εξέταση, ενώ ο δικηγόρος της Νομικής Υπηρεσίας ανέφερε πως με απόφαση της Αστυνομίας, ο Ζαβράντωνας μεταφέρθηκε την Δευτέρα στις Κεντρικές Φυλακές. 

Απόφαση η οποία, για την πλευρά του Ζαβράντωνα, χαρακτηρίζεται ως μη τυχαία, μια ημέρα πριν την εξέταση της αίτησης από το Ανώτατο, θεωρώντας παράλληλα πως «η εξέλιξη αυτή ενισχύει τη θέση της πως παράνομα μεταφέρθηκε στα κρατητήρια και η Αστυνομία δεν έχει το δικαίωμα ή την εξουσία να μεταφέρει οποιοδήποτε εκτός φυλακών, εκτός και αν έχει διάταγμα Δικαστηρίου».  

Ο Αλέξανδρος Κληρίδης, ανέφερε ενώπιον του Ανωτάτου, πως επιφυλάσσει το δικαίωμα για αγωγές για αποζημιώσεις , αναφορικά με την παραβίαση των δικαιωμάτων του πελάτη του, με τον ίδιο να δηλώνει μάλιστα πως αναμένεται να προχωρήσει με την καταχώρηση αγωγών. 

Επίσης, ζήτησε, από την στιγμή που υπάρχει συμμόρφωση και αποσύρει την αίτηση, όπως τα έξοδα της προσφυγής του Ζαβράντωνα, καταβληθούν από την Δημοκρατία, με το Ανώτατο να συμφωνεί και να ανάβει το πράσινο φως, εκδίδοντας διάταγμα με το οποίο η Νομική Υπηρεσία θα πρέπει να καλύψει τα νομικά έξοδα.   

Σημειώνεται πως ο δικηγόρος του Ζαβράντωνα προέβη σε καταγγελία και στην Επίτροπο Διοικήσεως, χωρίς ωστόσο να διερευνηθούν, είτε προς επιβεβαίωση είτε προς διάψευση, όπως καταγγέλλεται, γεγονός που προκάλεσε δυσφορία, αφού όπως ανέφερε, προκύπτουν ερωτήματα γύρω από τους μηχανισμούς της Δημοκρατίας που έχουν την ευθύνη αναφορικά με τα ζητήματα παραβιάσεων.