«Χαίρομαι που έρχομαι φυλακή… Οι γονείς μου με έδωσαν, η μάμα δεν με ήθελε πίσω»

«Χαίρομαι όταν έρχομαι φυλακή, επειδή νιώθω ότι έρχομαι στο δεύτερο σπίτι μου. Η κα. Άννα και η κα. Αθηνά πάντα με στηρίζουν, μου δίνουν συμβουλές, μου δείχνουν αγάπη. Η μάμα μου δεν με συμβούλευσε ποτέ, να μου δείξει το σωστό και το λάθος».  

Αυτή είναι η Ιφιγένεια. Μία κοπέλα 22 ετών, που από τα 16 της έχει τοποθετηθεί στην κατηγορία «γνωστή στις αρχές». Γιατί; Επειδή προσπαθούσε να βρει τρία βασικά συστατικά που της έλειπαν σε όλη της τη ζωή. Την αγάπη, τη στήριξη, την στοργή. Όλα αυτά που τους στερεί η κοινωνία με τις κλειστόμυαλες και απαρχαιωμένες αντιλήψεις της, που ψάχνει παντού δράκους και επιδίδεται σε κυνήγι μαγισσών, αντί να ανοίξει τα μάτια της και να δώσει μία δεύτερη ευκαιρία, σε αυτούς που ζητούν λίγη αγάπη. 

Εκείνα τα αποθέματα αγάπης, που όλοι θυμούνται ότι έχουν μέσα τους όταν θέλουν να ποστάρουν στο διαδίκτυο τις selfies που έβγαλαν όταν έκαναν κάτι μικρό, αλλά δεν βρίσκουν μία σταλιά όταν βλέπουν απέναντί τους εκείνους τους συνανθρώπους μας, που το μόνο που ζητούν είναι ένα άνθρωπο να τους δείξει τον σωστό δρόμο. Όμως, η κοινωνία είναι έτοιμη να τους ταμπελώσει, να τους θέσει σε ένα πλαίσιο, στο οποίο μπαίνουν όλοι όσοι είναι διαφορετικοί. 

Σε αυτό το πλαίσιο έχει μπει και η Ιφιγένεια, η οποία ουσιαστικά πέρασε τα πιο σημαντικά χρόνια της ζωής της, πίσω από τα κάγκελα. Σε ηλικία 16 ετών, όταν έπρεπε να πάρει σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της, πέρασε για πρώτη φορά τις πύλες της φυλακής. «Εδώ βρήκα την οικογένειά μου. Στο πρόσωπο της κας. Άννας βρήκα την μητέρα μου. Χαίρομαι όταν έρχομαι φυλακή, επειδή νιώθω ότι έρχομαι στο δεύτερο μου σπίτι. Η κα. Άννα και η κα. Αθηνά είναι παραπάνω και από οικογένεια. Με αγκάλιασαν από την πρώτη φορά που ήρθα εδώ, έχω τη στήριξη τους, έχω την αγάπη τους».

Αυτά τα λόγια και το μήνυμα που κρύβουν από πίσω, θα έπρεπε να κτυπήσουν καμπανάκι σε όλους. Κι αυτό επειδή φαίνεται ότι ως κοινωνία, δυστυχώς, αποτύχαμε. Αποτύχαμε, επειδή δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο μας η «δεύτερη ευκαιρία». Επειδή δεν μπορούμε να δώσουμε σε αυτά τα άτομα, που οι συγκυρίες της ζωής τους οδήγησαν σε λάθος δρόμο αλλά έχουν σωφρονιστεί, την ευκαιρία να αλλάξουν τη ζωή τους προς το καλύτερο. 

Ο Vikrant Parsai είχε πει κάποτε «η κοινωνία καλεί το έγκλημα και οι εγκληματίες αποδέχονται την πρόσκληση». Αυτό φαίνεται ότι κάνει η κοινωνία. Στην προσπάθειά της να «προστατευτεί» από τους κακούς, όπως τους έχει στο μυαλό της, κλείνει την πόρτα σε όσους το έχουν ανάγκη. Τους γυρίζει την πλάτη και τους αφήνει μοναχούς να παλεύουν για την επιβίωσή τους. Ίσως τελικά να έφτασε ο καιρός να δημιουργηθεί ένα σωφρονιστικό ίδρυμα για την κοινωνία, όπου θα τους διδάξει το πιο σημαντικό μάθημα. Αυτό της αποδοχής...

Η τραγική ιστορία της Ιφιγένειας

Η ιστορία της σύγχρονης Ιφιγένειας μπορεί να διαφέρει από αυτή της αρχαίας, ωστόσο δεν παύει να είναι τραγική και να κρύβει πίσω της πόνο και πληγές. Πληγές που φαίνεται ότι άλειψε με βάλσαμο στις Φυλακές, όπου βρήκε την αγάπη και την στήριξη που έψαχνε σε όλη της τη ζωή. Με αφορμή την πασχαλινή εκδήλωση που διοργάνωσε η Διεύθυνση των Φυλακών, η Ιφιγένεια μας διηγήθηκε την ιστορία της.

«Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά, ούτε η δεύτερη, αλλά ούτε και η τρίτη που έρχομαι στις φυλακές. Ήρθα πάρα πολλές φορές και ο λόγος είναι ότι έμπλεξα από μικρή ηλικία με κακές παρέες και λάθος φίλους. Δεν είχα την οικογενειακή στήριξη από μικρή, την οικογένειά μου δεν την είχα. Πέρασα από ανάδοχες, από παιδικές στέγες, μετά ήθελα να πάω πίσω στη μητέρα μου και δεν με δέχθηκε, ούτε ο παπάς μου επειδή έκαναν άλλη οικογένεια και δυστυχώς άρχισα λάθος πράξεις, έκανα λάθος παρέες. Άρχισα τη χρήση ναρκωτικών από τα 14 μου, μέχρι και τώρα που ήρθα στις Φυλακές».

Η απουσία της στήριξης και της φροντίδας που παρέχει μία οικογένεια, ήταν αυτό που έλειπε από την ζωή της και την έσπρωξε στην αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων για να καλύψει αυτό το κενό. Το νεαρό της ηλικίας της, όμως, δεν την βοήθησε και ο κώδωνας του κινδύνου δεν ήχησε όταν έπρεπε…

«Αν είχα την στήριξη της οικογένειάς μου δεν θα προσπαθούσα να πιαστώ από κάπου, να ψάχνω τη σημασία, να βρω κάποιον που να νοιάζεται για μένα και να με αγαπά. Στην τελική, οι συγκεκριμένοι δεν με αγαπούσαν, δεν ήταν φίλοι μου που με έμπλεξαν με τα ναρκωτικά και τη χρήση, αλλά τότε έτσι τους έβλεπα. Από τα λάθη μαθαίνουμε όμως».

«Στις φυλακές είχα την ευκαιρία να τελειώσω το σχολείο»

Στο άκουσμα της λέξης «φυλακή», οι κακές εικόνες που τη συνόδευαν, με τους φύλακες να χτυπούν τους κρατούμενους και να τους συμπεριφέρονται λες και είναι απλά αριθμοί, χωρίς αισθήματα, άλλαξε άρδην από την ημέρα που ανέλαβε καθήκοντα η τωρινή διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών. Οι κρατούμενοι απέκτησαν όνομα, δικαιώματα και υποχρεώσεις, κίνητρο για να γίνουν καλύτεροι. 

«Στις Φυλακές είχα και την ευκαιρία να τελειώσω το σχολείο, κάτι που έξω δεν θα το πετύχαινα. Ερχόταν δασκάλα αποκλειστικά για μένα εδώ και κάναμε μαζί ιστορία, κάναμε εκθέσεις, κάναμε άλλα μαθήματα. Έγραψα τέσσερις εκθέσεις και δεν το πίστευα. Κάναμε μαζί μαθηματικά, που πάλι δεν είχα καμία ιδέα, ελληνικά. Έξω δεν μπορούσα να το κάνω αυτό, εδώ είχα την ευκαιρία να το πετύχω. 

Έχω ένα πρόγραμμα, δουλεύω, πάω στα μαθήματα και προσπαθώ να βρω τον εαυτό μου. Συμμετέχω σε διάφορες δραστηριότητες στις Φυλακές, συμμετείχα και στο θέατρο των φυλακών. Αλλάζει η ψυχολογία μας, μας δίνουν αυτές τις ευκαιρίες και αλλάζει και η διάθεσή μας και νιώθουμε πιο ωραία.

Με το που βγήκα έξω, στις 27 Δεκεμβρίου και ήμουν 20 μήνες στη φυλακή και στον ένα μήνα ήρθα πίσω. Μου είχαν επιβάλει ποινή 2,5 χρόνια και τους 20 μήνες βγήκα. Ο λόγος που ήρθα πίσω ήταν επειδή όταν βγήκα έξω, δεν μου έδωσε το δικαίωμα να ξεκινήσω μία καινούργια αρχή η κοινωνία. Είμαι στιγματισμένη, ο κόσμος λέει ήταν φυλακή. Γιατί ήταν φυλακή; Για κλοπές, για το ένα, για το άλλο, μένει το όνομα.

Τώρα ήρθα πίσω, είμαι εδώ δύο μήνες, μάλλον θα μου επιβάλουν και πάλι ποινή, αλλά θα προσπαθήσω να αλλάξω την Ιφιγένεια, να γίνω καλύτερη. Εδώ μέσα μπορώ. Μου δίνουν τη δύναμη και τη στήριξη και η Διεύθυνση και όλοι, εδώ μέσα έκανα πραγματικούς φίλους, οικογένεια και μακάρι να είναι όλοι καλά. Τους έχω όλους μέσα στην καρδιά μου και τους ευχαριστώ για όλα.

Εδώ μέσα βρήκα την στήριξη. Έκανα πραγματικές φίλες εδώ μέσα, με αποδέχθηκαν όπως είμαι, με τα λάθη μου, όπως είμαι. Αυτό με ωθεί να γίνω καλύτερη. Είναι κοντά μου αυτά τα άτομα, με αγαπούν και δεν με υποτιμούν. Δεν έχουν την ειρωνεία ότι "έκανε φυλακή, θα μας κάνει κι εμάς τα ίδια", επειδή αυτή είναι η σκέψη του κόσμου. Όταν νιώθω ότι έχω δίπλα μου τέτοια άτομα, νιώθω πιο δυνατή και ότι μπορώ να πετύχω αυτό που θέλω».

Στιγματισμός και περιθωριοποίηση από την κοινωνία

«Ο λόγος που ήρθα πίσω ήταν επειδή όταν βγήκα δεν μου έδωσε το δικαίωμα να ξεκινήσω μία καινούργια αρχή η κοινωνία». Αυτή η έκφραση ήταν αρκετή. Αυτές οι 21 λέξεις φανέρωσαν την μεγαλύτερη αλήθεια που όλοι ξέρουμε, όλοι την ακούμε, αλλά δεν θέλουμε να δούμε κατάματα, επειδή μας φοβίζει. Είναι ο κακός δαίμονας, που κρύβεται στην ντουλάπα μας και θέλουμε με νύχια και με δόντια να τον κρατήσουμε κρυμμένο. Επειδή αν βγει έξω, θα μας φέρει αντιμέτωπους με ανεπιθύμητες καταστάσεις, που θα μας χαλάσουν τον όμορφο κόσμο μας, τον ηθικό, τον αγγελικά πλασμένο.

«Βγήκα έξω και προσπάθησα να βρω δουλειά. Πήγα σε καφετέριες, πήγα σε εστιατόρια, αλλά με απέρριψαν από παντού και δεν ξέρω τον λόγο. Δεν είχα που να μείνω με το που βγήκα από τη φυλακή, δεν είχα λεφτά. Προσπαθούσα να βρω λεφτά για να βρω κάπου να ενοικιάσω για να μείνω και από εκεί ξεκίνησα τα ίδια, για να βρω λεφτά, να έχω κάπου να μένω, να έχω φαγητό και τελικά κατέληξα στη φυλακή.

Αυτή η απόρριψη πάντα υπήρχε στον κόσμο και μακάρι να τελειώσει, επειδή κι εμείς έχουμε δικαίωμα. Σίγουρα κάναμε λάθη, αλλά δικαιούμαστε και θέλουμε να κάνουμε μία καινούργια αρχή. Θέλουμε να προχωρήσουμε. Αν δεν μας δώσουν την ευκαιρία οι ίδιοι που μας απορρίπτουν, δεν θα αλλάξει κάτι.

Η κοινωνία πρέπει να μάθει να δίνει μία ευκαιρία στον άλλο, επειδή υπάρχουν πολλά άτομα που θέλουν να αλλάξουν και όταν οι ίδιοι δεν δίνουν αυτή την ευκαιρία, κάνουν περισσότερο κακό. Αν δεν μας δώσουν αυτή την ευκαιρία, δεν θα πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Πρέπει να σταματήσει αυτό και να δίνουν σε όλους ευκαιρίες».

Πάνω στην συζήτηση, θυμήθηκα το μήνυμα που στέλνουν οι φυλακές τα τελευταία χρόνια και της το είπα. «Το μότο των φυλακών είναι “είμαστε όλοι ίσοι” και έξω βλέπουν μόνο τις ταμπέλες» και εκείνη συμφώνησε.

«Όταν βγήκα υπήρχε το στίγμα της ταμπελοποίησης και από τους ανθρώπους που με ήξεραν και από την Αστυνομία. Δεν είναι καλό αυτό, επειδή ο άλλος και να θέλει πραγματικά να αλλάξει, να σταματήσει και να κάνει μία καινούργια αρχή και να σταματήσει τη ζωή που έκανε, δεν του δίνουν το δικαίωμα οι έξω. «Έκανε εκείνο, εκείνο, εκείνο και εκείνο» και αυτό μένει. Μας απορρίπτουν, μένουν στην πρώτη εικόνα, δεν μπορούν να δουν τη δεύτερη.

Αυτό είναι το κακό με τον κόσμο έξω. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε, μακάρι κάποτε να σταματήσει αυτό. Θέλω πραγματικά να αλλάξω, να βρω μία δουλειά, να σταθώ στα πόδια μου. Δεν έχω οικογένεια, ούτε κανένα. Ήμουν υπό την κηδεμονία του Γραφείου Ευημερίας και με βοηθούσε λίγο, με κάποιους τρόπους, αλλά αυτό ήταν μέχρι τα 18. Μετά ήμουν μόνη μου. Εύχομαι πραγματικά να αλλάξει αυτό που γίνεται».

Το μήνυμα προς την κοινωνία

«Εύχομαι να τελειώσει γρήγορα αυτή προκατάληψη του κόσμου, να δίνονται δεύτερες ευκαιρίες, επειδή δεν είμαστε όλοι τέλειοι σε αυτό τον κόσμο. Όλοι κάνουμε τα λάθη μας, είτε μεγάλα, είτε μικρά και ό,τι κι αν είναι πρέπει να σταματήσει η προκατάληψη. Είναι αμαρτία αυτό. Υπάρχουν πολλά άτομα που θέλουν να κάνουν μία καινούργια αρχή και δεν τα βοηθούν. Τους κάνουν ξανά κακό».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Φτάνοντας στην πτέρυγα 3… Οι «κατεστραμμένοι» που ξανά γεννήθηκαν στην φυλακή
• ΒΙΝΤΕΟ: Έπαιξαν και διασκέδασαν με τα παιδιά τους οι κρατούμενοι στις Κεντρικές Φυλακές
• Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ο Κεβόρκ και ο Γιαννάκης...
• Σπάει ρεκόρ ο υπερπληθυσμός στις Φυλακές-Κίνδυνος καταδίκης από το ΣτΕ
• Εγκατάλειψη, μητέρα από τα 16, κακοποίηση… Από τη ζωή στους δρόμους στη φυλακή