Διαγραφές εξωδίκων, οσμές ναρκωτικών και... ποινικό αδίκημα από Αστυνομία

Λάθη και παραλείψεις, ναρκωτικά που αγνοούνται και άλλα που είναι ακατάλληλα φυλαγμένα και αναδίδουν… μυρωδιές, πρόστιμα που διαγράφονται, αλλά και παρανομίες από την ίδια την Αστυνομία εντοπίζει η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης. Από τον έλεγχο συμμόρφωσης που πραγματοποίησαν οι ελεγκτές, προκύπτει ασυνεννοησία, έλλειψη επαρκών γνώσεων σε ορισμένες περιπτώσεις, καθώς και λανθασμένοι χειρισμοί. 

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, παρόλο που έχουν παρέλθει περισσότερο από δύο χρόνια από τη μεταστέγαση του ΓΕΕΦ σε γραφεία του Υπουργείου Άμυνας, οι διαθέσιμοι γραφειακοί χώροι που έχουν προκύψει στον χώρο του Αρχηγείου Αστυνομίας, που θα μπορούσαν να καλύψουν ορισμένες από τις στεγαστικές ανάγκες της Αστυνομίας που σήμερα ικανοποιούνται με ενοικίαση κτηρίων, παραμένουν αναξιοποίητοι, εφόσον το Τμήμα Δημοσίων Έργων δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια του κτηρίου πριν ολοκληρωθεί η μελέτη εκτίμησης της στατικής και αντισεισμικής επάρκειάς του.

Την ίδια στιγμή, για σημαντικό αριθμό ενοικιαζόμενων υποστατικών, εκκρεμεί ακόμα η έκδοση πιστοποιητικού τελικής έγκρισης, με αποτέλεσμα να παγοποιηθούν οι διαδικασίες επαναδιαπραγμάτευσης των ενοικίων και υπογραφής νέων συμβολαίων. Ουσιαστικά, επισημαίνεται, «η Αστυνομία παραμένει σε κτήρια, των οποίων η χρήση συνιστά ποινικό αδίκημα και επιπλέον δεν έχει υπογραμμένες εν ισχύι συμβάσεις ενοικίασης».

Ταυτόχρονα, η Ελεγκτική Υπηρεσία αντιμετωπίζει και σειρά προβλημάτων που σχετίζονται με αποθηκευτικούς χώρους. Όπως αναφέρει, οι αποθηκευτικοί χώροι που χρησιμοποιούνται από την Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών - Κλιμάκιο Λευκωσίας, δεν πληρούν τις κατάλληλες τεχνικές προδιαγραφές, αφού σε δύο αποθήκες ο εξαερισμός δεν είναι ικανοποιητικός, μόνο μία διαθέτει σύστημα πυρασφάλειας, ενώ ένα εμπορευματοκιβώτιο, που χρησιμοποιείται ως αποθηκευτικός χώρος, εξακολουθεί να μην καλύπτεται από συστήματα συναγερμού και εξαερισμού και λόγω των ψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονται, αναδίδεται έντονη μυρωδιά. Την ίδια στιγμή, εντοπίστηκαν αποθήκες χωρίς κατάλληλα ενημερωμένα μητρώα και χωρίς κατάλληλο πιστοποιητικό. Αναφέρεται, επίσης, πως αρμόδιοι λειτουργοί, που ασκούν καθήκοντα σχετικά με τις Αποθήκες της Αστυνομίας, δεν ήταν κατάλληλα ενημερωμένοι με τις πρόνοιες των Κανονισμών Αποθηκών.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία επισημαίνει και το σοβαρό ζήτημα που προκύπτει από το γεγονός πως δεν εξακριβώθηκε ακόμη η τύχη ορισμένων τεκμηρίων που κατατέθηκαν από την Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας και ήταν τοποθετημένα σε αποθήκη, στην οποία ξέσπασε πυρκαγιά τον Φεβρουάριο του 2018.

Ανάμεσα στα λάθη που προέκυψαν από τον έλεγχο, ήταν οι ασυμφιλίωτες διαφορές μεταξύ των ποσών που εισπράττονται μέσω διαδικτύου για εξώδικα, σύμφωνα με το μηχανογραφημένο σύστημα της Αστυνομίας, και των εισπράξεων, σύμφωνα με τις καταστάσεις της JCC. «Παρατηρήσαμε αύξηση στις ακυρώσεις εξωδίκων κλήσεων, λόγω λανθασμένων καταχωρίσεων και άλλων λαθών από τα μέλη της Αστυνομίας κατά την έκδοσή τους», σημειώνει περαιτέρω η έκθεση.

Άλλο ένα ενδιαφέρον εύρημα είναι το γεγονός πως, ενώ διαπιστώνεται αύξηση στα αστυνομικά ατυχήματα με τα αστυνομικά οχήματα, ποτέ δεν αποδίδεται ευθύνη σε μέλος της Αστυνομίας. 

Προβλήματα φαίνεται να υπάρχουν, όμως, και με ορισμένες συμβάσεις, που αφορούν τη διαχείριση εκατομμυρίων ευρώ. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, σε διαγωνισμό για τη ναυπήγηση και προμήθεια τριών ταχύπλοων περιπολικών ακάτων, ενώ προσφοροδότης είχε υποβάλει προσφορά με ουσιώδη απόκλιση στην εγγύηση συμμετοχής του διαγωνισμού, η Επιτροπή Αξιολόγησης δεν έκανε καμία αναφορά, ούτε στην αρχική έκθεση, ούτε και στη συμπληρωματική έκθεση αξιολόγησης, με αποτέλεσμα το Συμβούλιο Προσφορών του Υπουργείου να κατακυρώσει τον υπό αναφορά διαγωνισμό σε μη έγκυρη προσφορά, η οποία ακολούθως απορρίφθηκε κατόπιν σχετικής απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών. Αποτέλεσμα των πιο πάνω, ήταν να παρέλθουν 11 μήνες από την ημερομηνία υποβολής των προσφορών, μέχρι την ανάθεση της σύμβασης, με κίνδυνο απώλειας της χρηματοδότησης του έργου.

Περαιτέρω, η Αστυνομία προχώρησε στην απευθείας ανάθεση σύμβασης, με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης, με τον υφιστάμενο ανάδοχο, για τροποποίηση, επέκταση και σύνδεση του Κεντρικού Συστήματος της Αστυνομίας με το Εθνικό Σύστημα Ελέγχου Εισόδου/Εξόδου, κόστους €1.587.888, εδραιώνοντας με τον τρόπο αυτό την εξάρτησή της από τον υφιστάμενο Ανάδοχο του Κεντρικού Συστήματος, χωρίς μάλιστα να έχει διαπραγματευτική δύναμη, λόγω του μονοπωλιακού καθεστώτος που δημιουργείται σε τέτοιες περιπτώσεις.

Προβληματισμό προκαλεί και το γεγονός πως, διαχρονικά, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως εισηγείτο την παραχώρηση συνταξιοδοτικών ωφελημάτων, σε πρώην μέλη της Αστυνομίας που εξαναγκάζονται σε παραίτηση, με βάση την πραγματική υπηρεσία τους, δηλαδή ωσάν αυτοί να αφυπηρετούσαν οικειοθελώς πρόωρα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα σοβαρά αδικήματα που οδήγησαν στον εξαναγκασμό τους σε παραίτηση. «Μετά από επισήμανση της Υπηρεσίας μας, η σχετική Αστυνομική Διάταξη τροποποιήθηκε και καθορίστηκε η διαδικασία που θα ακολουθείται σε τέτοιες περιπτώσεις, έτσι ώστε να λαμβάνονται υπόψη η σοβαρότητα του αδικήματος, καθώς και άλλοι παράγοντες», σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Τέλος, κάνει λόγο για υψηλά επίπεδα υπερωριών, καθώς και για σημαντική μείωση στους ελέγχους για το κάπνισμα. 

Οικονομικός έλεγχος

Διάφορα ζητήματα προέκυψαν και κατά τη διάρκεια του οικονομικού ελέγχου της Αστυνομίας. 

•    Διαπιστώσαμε καθυστέρηση στην είσπραξη του οφειλόμενου ποσού από τη Διεύθυνση της Μαρίνας Λεμεσού, σε σχέση με αντιμισθία δέκα αστυφυλάκων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020. 

•    Παρατηρήσαμε ασυμφωνία μεταξύ της σχετικής Αστυνομικής Διάταξης και του περί Αστυνομίας Τροποποιητικού Νόμου 4(Ι)/2013, ως προς το ποσό που πρέπει να εισπράττεται για την έκδοση πιστοποιητικών Λευκού Ποινικού Μητρώου και πιστοποιητικών Ποινικού Μητρώου. 

•    Ορισμένα τιμολόγια/παραστατικά δεν έφεραν σφραγίδα με την ημερομηνία παραλαβής τους, κατά παράβαση της σχετικής εγκυκλίου της Γενικής Λογίστριας.

•    Παρατηρήσαμε μεγάλη καθυστέρηση στην καταχώριση των δημοσίων συμβάσεων με συνοπτικές διαδικασίες στο σύστημα e-Procurement.

•    Παραχωρήθηκε μια επιπρόσθετη προσαύξηση σε Μέλος της Αστυνομικής Δύναμης που βρισκόταν στην κορυφή της κλίμακας Α8, χωρίς να περιλαμβάνεται οποιαδήποτε πρόνοια για τον σκοπό αυτό, στον Προϋπολογισμό του έτους 2020.

•    Δεν τηρούνται τα ενδεδειγμένα έντυπα ή κάτι αντίστοιχο, που να παρέχουν την απαραίτητη πληροφόρηση για τις μισθοδοτικές μεταβολές του προσωπικού της Αστυνομίας.

•    Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος οφείλει σημαντικά ποσά που αφορούν σε αντιμισθία ειδικών αστυφυλάκων κατά τα έτη 2015-2018, τα οποία αμφισβητεί.  

•    Οφειλές που αφορούν σε τέλη για ετήσιες συνδρομές για συστήματα συναγερμού και λανθασμένες κλήσεις, εκκρεμούν για περίοδο πέραν των δύο χρόνων. 

Τα διαγραμμένα εξώδικα 

Σύμφωνα με τα όσα καταγράφει η έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, από έλεγχο στο μηχανογραφημένο σύστημα, κατά το 2019 ακυρώθηκαν 837 κλήσεις (2018: 684) από το σύνολο των 211.120 εξωδίκων κλήσεων που εκδόθηκαν.

Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Τροχαίας Αρχηγείου, 433 κλήσεις (52% επί του συνόλου) ακυρώθηκαν, λόγω λανθασμένων καταχωρίσεων και άλλων λαθών από τα μέλη της Αστυνομίας κατά την έκδοση των εξώδικων κλήσεων τροχαίας, 130 λόγω ανύπαρκτων καταγγελιών εκ μέρους της Αστυνομίας, 268 ακυρώθηκαν με απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα και 6 μετατράπηκαν από εξώδικες σε ποινικές.

Όπως πληροφόρησε η Αστυνομία τον Γενικό Ελεγκτή, η κύρια αιτία για λανθασμένη έκδοση εξωδίκων, είναι η ύπαρξη τεχνικών προβλημάτων στον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται και η μη έγκαιρη ενημέρωση των ηλεκτρονικών συστημάτων, από τις αρμόδιες Υπηρεσίες, για την εγκυρότητα των διαφόρων εγγράφων των οδηγών (π.χ. ανανεωμένες άδειες κυκλοφορίας, ασφάλειες κ.λπ.).

Σύσταση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, είναι «λόγω της αύξησης που παρατηρείται στις ακυρώσεις εξωδίκων, λόγω λαθών, συγκριτικά με το έτος 2018, να εντατικοποιηθούν τα μέτρα για αναβάθμιση του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται για έκδοση των εξωδίκων και να καταβληθούν προσπάθειες για έγκαιρη ενημέρωση των ηλεκτρονικών συστημάτων από τις αρμόδιες Υπηρεσίες, που αφορούν στην εγκυρότητα των εγγράφων των οδηγών».

Αστυνομικά δυστυχήματα 

Επίσης, από στοιχεία που τηρούνται σε μητρώο του Τμήματος Τροχαίας Αρχηγείου, κατά το έτος 2019 εμπλάκηκαν σε τροχαία δυστυχήματα 67 αστυνομικά οχήματα (64 το 2018). Στα 41 από αυτά έφεραν ευθύνη τα μέλη της Αστυνομίας (37 το 2018), ενώ σε τρεις περιπτώσεις υπήρχε συντρέχουσα ευθύνη μελών της Αστυνομίας και πολιτών (μιας το 2018).

Το συνολικό ύψος των ζημιών, στα αστυνομικά οχήματα για το 2019, ανήλθε σε €67.798, ενώ όπως τονίζεται σε καμιά περίπτωση δεν αποδόθηκε ευθύνη σε μέλος της Αστυνομίας.

Σύσταση του Γενικού Ελεγκτή είναι πως «καταβληθεί περαιτέρω προσπάθεια, για μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων, ενώ σε περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται αλόγιστη ή επικίνδυνη πράξη, από πλευράς μελών, να αποδίδονται ευθύνες, στη βάση της σχετικής επιστολής του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ημερ. 21.2.2017».

Σημειώνεται πως θέση του Αρχηγού Αστυνομίας, είναι πως οι υποθέσεις που αφορούν σε τροχαίες συγκρούσεις στις οποίες εμπλέκονται αστυνομικά οχήματα, διαβιβάζονται στο Τμήμα Τροχαίας Αρχηγείου για μελέτη και τελικές οδηγίες. Από τη μελέτη της κάθε υπόθεσης ξεχωριστά δεν προέκυψε αλόγιστη ή επικίνδυνη πράξη ή συμπεριφορά εκ μέρους των εμπλεκομένων αστυνομικών, που να δικαιολογεί την προσαγωγή τους ενώπιον δικαστηρίου. Οι πλείστες των περιπτώσεων αφορούσαν σε συνήθεις οδικές συγκρούσεις, που προκλήθηκαν από στιγμιαία απροσεξία ή αμέλεια και από τις 67 τροχαίες συγκρούσεις, έχει αποδοθεί ευθύνη σε 41 μέλη, τα οποία δεν έχουν προσαχθεί ενώπιον Δικαστηρίου. Επισήμανε, παράλληλα, ότι αριθμός συγκρούσεων προκλήθηκαν στο πλαίσιο εκτέλεσης των καθηκόντων τους, με σκοπό την πρόληψη και εξιχνίαση του εγκλήματος, αλλά και η διαφύλαξη της δημόσιας ειρήνης και ασφάλειας.