Επιχειρούν ντρίπλα με τηλεπικοινωνιακά, κόκκινη γραμμή από την απόφαση Αεροπόρου

Με τον κάθε δυνατό τρόπο, η Αστυνομία φρόντισε να στείλει το μήνυμα πως στα πλαίσια διερεύνησης ποινικής υπόθεσης, εξασφαλίστηκαν διατάγματα άρσης τηλεπικοινωνιακών δεδομένων, παρά την απόφαση του Ανωτάτου, το οποίο έκρινε παράνομη την κατακράτηση και συνεπώς την αποκάλυψη των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων όλων των πολιτών, χωρίς καμία διάκριση, για περίοδο έξι μηνών σε περίπτωση που ζητηθούν από τις Αρχές για διερεύνηση μιας ποινικής υπόθεσης.   

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Φακέλωναν όλους τους πολίτες για διερεύνηση υποθέσεων-Το χαστούκι και το ντόμινο

«Τονίζω ότι τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα, τα οποία έχουν ληφθεί βοήθησαν πάρα πολύ στις ανακρίσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αρχηγός Αστυνομίας Στέλιος Παπαθεωδόρου, θέλοντας να τονίσει τη σημασία του όπλου των τηλεπικοινωνιακών, τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση, εξασφαλίστηκαν χρησιμοποιώντας Ευρωπαϊκή Οδηγία, βάσει της οποίας ο πάροχος έχει το δικαίωμα να διατηρεί τηλεπικοινωνιακά δεδομένα συνδρομητών του για περίπου ένα μήνα, σε περίπτωση που ένας πελάτης ζητήσει επανέλεγχο του λογαριασμού του. 

Η ενέργεια της Αστυνομίας και της Νομικής Υπηρεσίες, σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως από νομικούς κύκλους, οι οποίοι υποδεικνύουν από τη μία τον κίνδυνο να πέσει το διάταγμα στο Ανώτατο σε περίπτωση προσφυγής, αφού η απόφαση του Ανωτάτου είναι ξεκάθαρη πως πλέον δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα για ποινικές υποθέσεις, αφού αντιβαίνει των κανονισμών της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, ενώ από την άλλη, προκάλεσε αίσθηση το γεγονός ότι το διάταγμα αιτήθηκε κατόπιν οδηγιών του Γενικού Εισαγγελέα, ο οποίος ως θεματοφύλακας του Νόμου, όπως τονίζεται, θα έπρεπε να προχωρήσει με την τροποποίηση της νομοθεσίας, σεβόμενος την απόφαση του Ανωτάτου, αντί να αναζητούνται παραθυράκια τα οποία ενδεχομένως να γυρίσουν μπούμερανγκ σε μια υπόθεση.   

Η απόφαση του Ανωτάτου, προκάλεσε τεράστιο πονοκέφαλο, αφού αρκετές υποθέσεις στήθηκαν στην βάση τηλεπικοινωνιακών δεδομένων, από τα οποία προέκυψαν σημαντικά στοιχεία και αποτέλεσαν την αρχή για την εξιχνίαση μιας υπόθεσης, ή χρησιμοποιήθηκαν ως ενισχυτική μαρτυρία για το δέσιμο μιας υπόθεσης.

Ως εκ τούτου, η Νομική Υπηρεσία εξέτασε τις υποθέσεις που επηρεάζονται, επιστρατεύοντας σε κάποιες περιπτώσεις το Plan B, όπως στην περίπτωση της υπόθεσης της απόπειρας φόνου του Νίκου Ροδοθέου, που διαπράχθηκε τον Νοέμβριο του 2018, για την οποία καταδικάστηκαν σε 17 χρόνια φυλάκιση ο Dydi Rudolf και ο Adam Abouramadan. 

Οι δικηγόροι των κατηγορουμένων, προσέφυγαν στο Ανώτατο, αφού η καταδίκη τους, σύμφωνα με την απόφαση, στηρίχθηκε σε μεγάλος βαθμό στα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα, ενώ από την πλευρά της η Αστυνομία, έτρεξε να ενεργοποιήσει τις διαδικασίες για έκδοση του Rudolf στη Σερβία, η οποία εξέδωσε σε βάρος του εντάλματα σύλληψης. Εντάλματα, τα οποία βγήκαν από τα συρτάρια, στην σκιά της απόφασης του Ανωτάτου, αφού από το 2018 δεν είχαν προχωρήσει οι διαδικασίες για έκδοση του. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: H απόφαση βόμβα που απενεργοποιεί τηλεπικοινωνιακά υπόπτων-Στον αέρα υποθέσεις

Το διάταγμα για τηλεπικοινωνιακά και η απόφαση Αεροπόρου 

Σε ότι αφορά το πρόσφατο διάταγμα που εξασφάλισε Αστυνομία και Νομική Υπηρεσία, με το ερώτημα εάν θα χρησιμοποιεί την συγκεκριμένη μέθοδο για άρση των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων να μην ξεκαθαρίζεται, ο έγκριτος νομικός και Πρόεδρος της Επιτροπής Ποινικού Δικαίου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου (ΠΔΣ), Μιχάλης Πικής, σε δηλώσεις του στον REPORTER, ανέφερε πως το διάταγμα πρόσβασης σε δεδομένα το οποίο προνοεί το άρθρο 4 του Νόμου, αφορά αποκλειστικά δεδομένα τα οποία διατηρήθηκαν βάσει των προνοιών του Νόμου.

Όπως τονίζει, «δεν νομιμοποιείται η πρόσβαση σε οποιαδήποτε άλλα δεδομένα τα οποία διατηρήθηκαν από τον παροχέα υπηρεσιών για σκοπούς χρέωσης του συνδρομητή βάσει των διατάξεων άλλης νομοθεσίας», προσθέτοντας πως «εφόσον η καθολική διατήρηση δεδομένων κρίθηκε ότι παραβιάζει το Ενωσιακό Δίκαιο, έπεται ότι δεν νομιμοποιείται η έκδοση δικαστικού διατάγματος για πρόσβαση σε δεδομένα τα οποία διατηρήθηκαν βάσει των προνοιών του Νόμου».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ξεκάθαρος ο Κληρίδης-«Η Αστυνομία να βρει νόμιμο τρόπο να κάνει τη δουλειά της»

Σύμφωνα με τον κ. Πική, δεδομένα τα οποία διατηρούνται από τον παροχέα υπηρεσιών για σκοπούς χρέωσης δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν για οποιοδήποτε άλλο σκοπό, παραπέμποντας μάλιστα και σε σχετική απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην υπόθεση Αεροπόρος κ.α. ν Δημοκρατίας (1998), όπου αποφασίστηκε ότι «οι πρόνοιες του άρθρου 3(2)(β) του περί Προστασίας του Απόρρητου της Ιδιωτικής Επικοινωνίας (Παρακολούθηση Συνδιαλέξεων και Πρόσβαση σε Καταγεγραμμένο Περιεχόμενο Ιδιωτικής Επικοινωνίας) Νόμου του 1996 (92(I)/1996), είναι σαφείς, μη επιτρέπουσες την προσαγωγή μαρτυρίας η οποία περιέχει στοιχεία για τηλεφωνικές κλήσεις, εκτός για το συγκεκριμένο σκοπό διεκδίκησης τελών από τους συνδρομητές της Αρχής Τηλεπικοινωνιών».

Στην απόφαση αναφέρονται τα ακόλουθα σχετικά με την ερμηνεία του άρθρου 3(2)(β):

«Πρόκειται για σαφή νομοθετική διάταξη. Το κείμενό της είναι γραμματικά ευκρινές και η έννοιά της διαυγής. Επιτρέπεται η καταγραφή τηλεφωνικών κλήσεων για ένα αποκλειστικά σκοπό - για τη χρέωση του συνδρομητή, ενέργεια η οποία εντάσσεται στη συμβατική σχέση μεταξύ συνδρομητή και Αρχής Τηλεπικοινωνιών. Η ερμηνεία αυτή ενισχύεται και από το δεύτερο σκέλος της πρότασης, που καθιστά προϋπόθεση για την καταγραφή του τηλεφωνήματος τη γνώση του συνδρομητή. Η γνώση συναρτάται με τους σκοπούς της καταγραφής, που περιορίζονται στη χρέωση του συνδρομητή. Η παρακολούθηση επιτρέπεται μόνο για σκοπούς χρέωσης, που είναι το αντικείμενο της εξαίρεσης».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η καυτή πατάτα με τους καταδικασθέντες από το 2007 και οι αλυσιδωτές συνέπειες

Όπως εξηγεί ο κ. Πικής, το άρθρο 6(2) της Οδηγίας 2002/58/ΕΕ, προνοεί ότι τα δεδομένα κίνησης που είναι απαραίτητα για τη χρέωση των συνδρομητών και την πληρωμή των διασυνδέσεων μπορούν να υποβάλλονται σε επεξεργασία. Η επεξεργασία αυτή επιτρέπεται μόνον έως το τέλος της χρονικής περιόδου, εντός της οποίας δύναται να αμφισβητείται νομίμως ο λογαριασμός ή να επιδιώκεται η πληρωμή.

«Στο άρθρο 7 της Οδηγίας προνοείται το δικαίωμα των χρηστών να λαμβάνουν μη αναλυτικούς λογαριασμούς, καθώς και η προστασία του δικαιώματος ιδιωτικής ζωής των χρηστών. Το άρθρο 15 της εν λόγω Οδηγίας, το οποίο αφορά στην φύλαξη των δεδομένων για σκοπούς, μεταξύ άλλων, δίωξης ποινικών αδικημάτων, δεν συναρτάται με το άρθρο 6 ή 7 της Οδηγίας. Αναφέρεται σε λήψη νομοθετικών μέτρων από τα Κράτη Μέλη που θα προβλέπουν την φύλαξη των δεδομένων για ορισμένο χρονικό διάστημα για τους σκοπούς που αναφέρονται στο άρθρο 15. Τα νομοθετικά αυτά μέτρα, το οποία έλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία ενσωματώνονται στο Νόμο 183(Ι)/2007, οι διατάξεις του οποίου κρίθηκαν ως αντιβαίνουσες το Ενωσιακό Δίκαιο. Η νομοθεσία, η οποία αφορά στην διατήρηση δεδομένων για σκοπούς χρέωσης των συνδρομητών, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων τις σχετικές πρόνοιες της Οδηγίας 2002/58/ΕΕ, είναι ο περί Ρυθμίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομικών Υπηρεσιών Νόμος του 2004 (112(I)/2004), ο οποίος προνοεί ρητά την ασφάλεια, απόρρητο και προστασία των δεδομένων (Μέρος 14)».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Γνώριζαν, επέμεναν, τα έκαναν μαντάρα-Πώς οι ίδιοι ενεργοποίησαν τον πυροκροτητή