Ποινή για κατάχρηση εξουσίας χωρίς κέρδος-Από 408 κατηγορίες, τους άφησαν... 15

Μια άκρως ενδιαφέρουσα απόφαση εκδόθηκε μόλις τον περασμένο μήνα, μέσα από την οποία αναδεικνύονται διάφορα ζητήματα και στέλνονται πολλαπλά μηνύματα, σε μία περίοδο που θεσμοί βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα σε σχέση με τον τρόπο που απονέμεται η Δικαιοσύνη, σε ότι αφορά υποθέσεις διαφθοράς και κρατικούς αξιωματούχους, με το Δικαστήριο στην απόφαση του να στέλνει το μήνυμα, πως «η όποια μορφή κατάχρησης εξουσίας, υποσκάπτει την εύρυθμη λειτουργία των θεσμών ενός κράτους ενώ την ίδια στιγμή προωθεί τη διαφθορά που θα οδηγήσει στην κατάρρευση ηθών και αρχών της κοινωνίας δημιουργώντας ανασφάλεια και απογοήτευση των πολιτών έναντι της δημόσιας υπηρεσίας». 

Και αυτό διότι, μέσα από την εν λόγω απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, που εκδόθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2023, και αυτή αφορά κρατικούς αξιωματούχους που βρέθηκαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου, από τη μία επιρρίπτονται ευθύνες στις Διωκτικές Αρχές και την Νομική Υπηρεσία για την μεγάλη καθυστέρηση, πέντε έτη, για την εκδίκαση της υπόθεσης, οι κατηγορίες τις οποίας μάλιστα «κουρεύτηκαν» λίγο πριν την απόφαση, ενώ από την άλλη, λόγω και της καθυστέρησης, επιβλήθηκε χρηματική ποινή για τα αδικήματα της κατάχρησης εξουσίας, ανεξαρτήτως αν οι κατηγορούμενοι δεν είχαν οικονομικό όφελος. 

Πρόκειται για την υπόθεση στην οποία κατηγορούνταν τρία μέλη του πρώην κοινοτικού συμβουλίου Κρήτου Τέρρας και η οποία αποκαλύφθηκαν περί τα μέσα του έτους 2014, ενώ η υπόθεση καταχωρήθηκε ενώπιον Δικαστηρίου, τον Ιούλιο του 2017, όπως υποδεικνύει στην απόφαση του Δικαστήριο, επιρρίπτοντας ευθύνες στις Αρχές. 

Την ίδια ώρα, το Δικαστήριο, δεν παραλείπει να αναφερθεί και στον αρχικό αριθμό κατηγοριών, που ήταν 408, ωστόσο όπως τονίζει, η πλειοψηφία αυτών έτυχε αναστολής και μάλιστα μόλις τον Νοέμβριο του 2022. Σημειώνεται, πως αρχικά οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν τις κατηγορίες, ωστόσο μετά το... κούρεμα τον περασμένο Νοέμβριο, παραδέχθηκαν ενοχή. 

Κατηγορούμενοι στην υπόθεση, ήταν ο τότε πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου Κρήτου Τέρρας της Πάφου, ο αντιπρόεδρος και ένα μέλος, στον οποίο επιβλήθηκε χρηματική ποινή τον Ιούνιο του 2022, με το Δικαστήριο να υποδεικνύει πως ένας «μεγάλος αριθμός κατηγοριών που αυτός αρχικά αντιμετώπιζε αναστάλθηκαν ενώ επιβλήθηκε ποινή σε συνολικά 11 κατηγορίες».

Τα αδικήματα για την εν λόγω υπόθεση, διαπράχθηκαν μεταξύ 2007-2011 και σύμφωνα με τα παραδεκτά γεγονότα, οι δύο πρώτοι κατηγορούμενοι, ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου κατά τον επίδικο χρόνο, προχώρησαν στην ανάθεση εργασιών και στην αγορά υπηρεσιών και αγαθών από τρίτους (νομικά & φυσικά πρόσωπα), χωρίς να ζητήσουν και λάβουν προσφορές. Επίσης διαπιστώθηκε ότι αριθμός επιταγών του Κοινοτικού Συμβουλίου, οι οποίες υπογράφονταν και από τον αντιπρόεδρο και έτυχαν εξαργύρωσης, δεν θα έπρεπε να έφεραν την δική του υπογραφή, καθότι την περίοδο που αυτός φέρετε να τις είχε υπογράψει, είχε παυθεί από την θέση του Αντιπροέδρου του Κοινοτικού Συμβουλίου με απόφαση του Επάρχου Πάφου και δεν νομιμοποιείτο να υπογράφει οποιεσδήποτε επιταγές. Τα δε ποσά των επιταγών που εξαργυρώθηκαν, χρησιμοποιήθηκαν για πληρωμές υποχρεώσεων της Κοινότητας, ενώ άλλα ποσά των εξαργυρωθέντων επιταγών δεν ήταν δυνατό να διαφανεί που αυτά είχαν χρησιμοποιηθεί.

Σημειώνεται πως ο κατηγορούμενος, είχε καταχωρήσει προσφυγή επί της απόφασης για την παύση του, την οποία εν τέλει σε μεταγενέστερο χρόνο υπογραφής των επίδικων επιταγών κέρδισε και επανήλθε στα καθήκοντα του ως Αντιπρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου, όμως κατά τους χρόνους υπογραφής έκαστης επιταγής, αυτός δεν νομιμοποιείτο και/ή δικαιούτο να υπογράφει αυτές.

Ξεκάθαρο για την κατάχρηση εξουσίας 

«Δεν χωρεί αμφιβολία πως το αξίωμα του δημόσιου λειτουργού εκ φύσεως απαιτεί αρχές ακεραιότητας, ήθους και εντιμότητας που πρέπει να χαρακτηρίζουν και να καθοδηγούν το λειτουργό κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Κάθε πολίτης που η πολιτεία του εμπιστεύεται να κατέχει ένα δημόσιο αξίωμα ή μία δημόσια θέση, όπως για παράδειγμα στην συγκεκριμένη περίπτωση την θέση του μέλους του Κοινοτικού Συμβουλίου Κρήτου Τέρρας ως ήταν και οι Κατηγορούμενοι 1 & 2, οφείλει να σέβεται και να εκτιμά την τιμή αυτή που του δίδεται από την Κυπριακή Κοινωνία. Έμπρακτα αυτό σημαίνει ακούραστα και αδιάλειπτα να διεκπεραιώνει ανεπηρέαστα, αμερόληπτα, με ευσυνειδησία, τιμιότητα, επιμέλεια, αξιοκρατικά και δίκαια όλα τα καθήκοντα και υποχρεώσεις που η θέση ή το αξίωμα του απαιτεί στα πλαίσια των νόμων, θεσμών και κανονισμών, δίχως όφελος ή εύνοια και χωρίς να επηρεάζεται ή να επιτρέπει παρέμβαση στο έργο του από οποιοδήποτε άτομο, οργανισμό ή φορέα. Ένα άτομο που βρίσκεται σε αυτές τις θέσεις εργάζεται για το συμφέρον της κοινότητας στην οποίαν ανήκει.

Οτιδήποτε περί του αντιθέτου δείχνει αγνωμοσύνη στην κοινωνία που τον επέλεξε καθώς και άτομο ανίκανο να ανταποκριθεί μπροστά στις απαιτήσεις της θέσης ή του αξιώματος που αυτός κατέχει. Παράλληλα στρέφεται κατά του δημοσίου συμφέροντος και πλήττει τις αξίες του κράτους δικαίου που υπάρχει σε κάθε δημοκρατική κοινωνία. Η όποια μορφή κατάχρησης εξουσίας, υποσκάπτει την εύρυθμη λειτουργία των θεσμών ενός κράτους ενώ την ίδια στιγμή προωθεί τη διαφθορά που θα οδηγήσει στην κατάρρευση ηθών και αρχών της κοινωνίας δημιουργώντας ανασφάλεια και απογοήτευση των πολιτών έναντι της δημόσιας υπηρεσίας».

Τα πιο πάνω αναφέρει στην απόφαση του το Δικαστήριο, στέλνοντας ξεκάθαρα μηνύματα σε σχέση με τα αδικήματα της κατάχρησης εξουσίας, αναφέροντας παράλληλα πως η νομολογία τονίζει ότι η διάπραξη τέτοιων αδικημάτων, πλήττει καίρια την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς, με αποτέλεσμα να προβάλλει κυρίαρχα η ανάγκη αποτροπής για προστασία του κοινωνικού συνόλου, ενώ δείχνει έξαρση τέτοιων αδικημάτων, οι οποίες απαιτούν επιβολή αυστηρών ποινών. 

Ο δικηγόρος των κατηγορουμένων, κ. Σιαηλής, κατά την αγόρευση του για μετριασμό της ποινής, τόνισε την παραδοχή και απολογία των πελατών του για τα αδικήματα που έχουν παραδεχθεί ότι έχουν διαπράξει, η σοβαρότητα των οποίων ως ανέφερε, τους έχει επεξηγηθεί τονίζοντας πως η παραδοχή τους δείχνει και την έμπρακτη μεταμέλεια τους. Τόνισε πως κανένας εκ των πελατών του δεν είχε οποιοδήποτε προσωπικό όφελος από τις απευθείας αναθέσεις που έγιναν για αγορά εργασιών και υπηρεσιών αλλά και αγαθών από μέρους του Κοινοτικού Συμβουλίου, ούτε και πως η Κοινότητα έχει ζημιώσει με οποιοδήποτε τρόπο από τις ενέργειες τους αυτές. Μάλιστα τόνισε πωώς οι τιμές ανάθεσης ήταν τιμές της αγοράς κατά τον επίδικο χρόνο ή ακόμα και πιο χαμηλές. Αναγνώρισε βεβαίως το λάθος τους ότι ήταν το γεγονός ότι όφειλαν να ζητήσουν και λάβουν προσφορές πράγμα το οποίο όμως δεν έπραξαν παρά τις διατάξεις των σχετικών νομοθετικών προνοιών.

Το Δικαστήριο στην απόφαση του, υπέδειξε πως οι κατηγορούμενοι επέδειξαν «αγνωμοσύνη και ενεργούσαν αυθαίρετα και καταχρηστικά» κατά παράβαση των προνοιών της νομοθεσίας που διέπουν τα καθήκοντα και τις εξουσίες τους ως μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου, ενώ ανέφερε πως δρούσαν αυτόβουλα και λάμβαναν αποφάσεις αναθέτοντας σε διάφορα φυσικά και νομικά πρόσωπα εργασίες ή αγορά υπηρεσιών ή προμήθεια υλικών και αγαθών προς το Κοινοτικό Συμβούλιο, χωρίς την προηγουμένως προκήρυξη διαγωνισμού προσφορών.

«Οι πράξεις των κατηγορουμένων είναι εμφανώς ανεπίτρεπτες και καταδικαστέες. Τέτοιες συμπεριφορές αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγή. Οι Κατηγορούμενοι αφής στιγμής εκλέχτηκαν ως μέλη του Κοινοτικού συμβουλίου έπρεπε και όφειλαν να ενεργούν ως θεματοφύλακες των συμφερόντων της Κοινότητας τηρώντας τους ισχύοντες νόμους και όχι να παρανομούν ενεργώντας αυτόβουλα και να καταχράζονται την εξουσία και την εμπιστοσύνη που οι πολίτες της κοινότητας Κρήτου Τέρας τους ανέθεσαν. Θα έπρεπε να ενεργούν δίκαια, αμερόληπτα και αντικειμενικά, ακολουθώντας τις ορθές διαδικασίες που η Νομοθεσία άλλωστε επιτάσσει», αναφέρει στην απόφαση του το Δικαστήριο.

Ολιγωρία και... κούρεμα κατηγοριών 

Την ίδια ώρα, σε σχέση με την παραδοχή των κατηγορουμένων, το Δικαστήριο δεν παρέλειψε να σχολιάσει πως αυτή ήρθε με καθυστέρηση και όταν η Νομική Υπηρεσία ανέστειλε τις υπόλοιπες κατηγορίες σε βάρος τους, τον Νοέμβριο του 2022.

«Στην παρούσα υπόθεση η παραδοχή των κατηγορουμένων φαινομενικά μπορεί να μην έγινε άμεσα, αφού αυτή έλαβε χώρα μόλις στις 28.11.2022 όμως σημειώνεται και τονίζεται ότι η παραδοχή τους αυτή έγινε ευθύς αμέσως μετά όταν η Κατηγορούσα Αρχή ανέστειλε όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες που εκκρεμούσαν εναντίον τους. Υπό το φως των πιο πάνω η παραδοχή των Κατηγορουμένων εκλαμβάνεται ως άμεση από το Δικαστήριο».

Σε σχέση με την θέση της υπεράσπισης των κατηγορουμένων πως θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο χρόνος που διέρρευσε από τη διάπραξη των αδικημάτων μέχρι την επιβολή ποινής, το Δικαστήριο επέρριψε ευθύνες στις Αρχές, κρίνοντας την καθυστέρηση αδικαιολόγητη. 

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Για το χρονικό διάστημα που διέρρευσε μέχρι την καταχώρηση του κατηγορητηρίου δεν δόθηκε καμία δικαιολογία από την Κατηγορούσα Αρχή. Η καθυστέρηση που σημειώνεται στην καταχώρηση της παρούσας υπόθεσης κρίνεται αδικαιολόγητη και βαρύνει αποκλειστικά τις διωκτικές Αρχές. Η Νομολογία έχει αναγνωρίσει ότι η καθυστέρηση στην έναρξη της ποινικής δίωξης με την καταχώρηση της υπόθεσης λειτουργεί υπέρ του μετριασμού της ποινής».

Σε άλλο σημείο, το Δικαστήριο στην απόφαση του τονίζει πως: «Δεν παραγνωρίζω βεβαίως ότι η υπόθεση καταχωρήθηκε για πρώτη φορά στο Δικαστήριο τον Ιούλιο του 2017 με τους Κατηγορούμενους 1 & 2 να μην παραδέχονται τις κατηγορίες που αντιμετώπιζαν και έκτοτε η υπόθεση να οριζόταν για ακρόαση, όμως σημειώνω ότι από τις 408 κατηγορίες που αρχικά αυτοί αντιμετώπιζαν πλέον η πλειοψηφία αυτών έτυχε αναστολής και μάλιστα μόλις τον Νοέμβριο του 2022 και το Δικαστήριο καλείται να επιβάλει ποινή σε ελάχιστες κατηγορίες που έχουν απομείνει και οι Κατηγορούμενοι παραδεχθεί».

Ποινή για κατάχρηση εξουσίας ανεξαρτήτως αν δεν υπήρχε οικονομικό όφελος 

Δεδομένου, όπως ανέφερε το Δικαστήριο, πως τα αδικήματα χρονολογούνται, η ποινή στους κατηγορούμενους δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτή της χρηματικής, χωρίς βέβαια, όπως ανέφερε, να παραγνωρίζει με την απόφαση του, την ανάγκη προστασίας του κοινωνικού συνόλου από εγκληματικές συμπεριφορές, όπως αυτή των κατηγορουμένων.

Εξάλλου, χρηματική ποινή είχε επιβληθεί και στον τρίτο κατηγορούμενο, συνεπώς, όπως υπέδειξε το Δικαστήριο, με βάση την αρχή της ίσης μεταχείρισης των παραβατών, παρόμοια αντιμετώπιση θα πρέπει να τύχουν και οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι, χωρίς όμως να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι αυτοί αντιμετώπιζαν σοβαρότερης φύσεως κατηγορίες. 

Επίσης, το Δικαστήριο, επέβαλε χρηματική ποινή στους κατηγορούμενους και στα αδικήματα της κατάχρησης εξουσίας, κατάχρησης εμπιστοσύνης και παραμέλησης υπηρεσιακού καθήκοντος, παρά το γεγονός πως δεν έχει προκύψει ότι οι κατηγορούμενοι, απέβλεπαν στο κέρδος ή είχαν οποιοδήποτε κέρδος ή προσωπικό όφελος.

Από τις 408 κατηγορίες... 15

Στον τότε πρόεδρο του Κοινοτικού Συμβουλίου, από τις 408 κατηγορίες, απέμειναν 15, στις οποίες επιβλήθηκαν οι ακόλουθες ποινές: 

Στις πέντε κατηγορίες που αφορούν κατάχρηση εξουσίας: Χρηματική ποινή ύψους €500 σε έκαστη κατηγορία.  Σύνολο €2.500

Στις άλλες δέκα κατηγορίες που αφορούν κατάχρηση εμπιστοσύνης από δημόσιο λειτουργό και παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος, δεν επιβλήθηκε καμιά ποινή, ένεκα του γεγονότος ότι αυτές αποτελούν απόρροια των ίδιων γεγονότων στα πλαίσια των οποίων επιβλήθηκαν ποινές για τα αδικήματα της κατάχρησης εξουσίας.

Στον αντιπρόεδρο του Κοινοτικού Συμβουλίου, ο οποίος απέμεινε με 21 κατηγορίες, οι ποινές έχουν ως ακολούθως: 

Στις τρεις κατηγορίες που αφορούν κατάχρηση εξουσίας: Χρηματική ποινή ύψους €500 σε έκαστη κατηγορία. Σύνολο €1.500

Στις έξι κατηγορίες που αφορούσαν κατάχρηση εμπιστοσύνης από δημόσιο λειτουργό και παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος, δεν επιβλήθηκε καμιά ποινή, ένεκα του γεγονότος ότι αυτές αποτελούν απόρροια των ίδιων γεγονότων στα πλαίσια των οποίων επιβλήθηκαν ποινές για τα αδικήματα της κατάχρησης εξουσίας.

Στις τρεις κατηγορίες που αφορούν κυκλοφορία πλαστού εγγράφου: Χρηματική ποινή ύψους €400 σε έκαστη κατηγορία. Σύνολο €1.600

Στις τρεις κατηγορίες που αφορούν απόσπαση περιουσίας με ψευδείς παραστάσεις: Χρηματική ποινή ύψους €400 σε έκαστη κατηγορία. Σύνολο €1.600

Στις τρεις κατηγορίες που αφορούν πλαστογραφία, δεν επιβλήθηκε καμιά ποινή, ένεκα του γεγονότος ότι αυτές αποτελούν απόρροια των ίδιων γεγονότων στα πλαίσια των οποίων επιβλήθηκαν ποινές για τα αδικήματα της κυκλοφορίας πλαστών εγγράφων.