Η προσωρινή απόδραση ευθυνών, η καυτή καρέκλα και η απουσία Δρακό(ντειας) λύσης

Σπαζοκεφαλιά συνεχίζει να αποτελεί το πρόσωπο που θα κληθεί να αναλάβει τη Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών, μετά και την απόφαση της Άννας Αριστοτέλους και Αθηνάς Δημητρίου να μετακινηθούν στην Ελεγκτική Υπηρεσία, στον απόηχο της απόφασης της Νομικής Υπηρεσίας να μην διώξει τον Μιχάλη Κατσουνωτό για λόγους δημόσιου συμφέροντος, δίνοντας άλλοθι στην κατάχρηση εξουσίας που συνιστά πράξη διαφθοράς και την συνομωσία, αδικήματα τα οποία καταγράφει στο πόρισμά του ο Αχιλλέας Αιμιλιανίδης.  

Από την αρχή του έτους, οι Φυλακές "διοικούνταν" από ανώτερη λειτουργό-αναπληρώτρια της αναπληρώτριας Διευθύντριας Αθηνάς Δημητρίου, αφού η Άννα Αριστοτέλους βρίσκεται εκτός εδώ και ενάμιση μήνα λόγω σοβαρού προβλήματος υγείας, με την υπουργό Δικαιοσύνης, ωστόσο, να κινητοποιείται μετά την απόδραση του κρατούμενου από το νοσοκομείο Αθαλάσσας και τις αναφορές από ΜΜΕ πως το Σωφρονιστικό Ίδρυμα παραμένει ακέφαλο, χωρίς να υπάρχει στέλεχος που να είναι καταρτισμένο με επιχειρησιακά ζητήματα, με αποτέλεσμα να υπάρχει κενό στις διαδικασίες ελέγχου και ασφάλειας. 

Ωστόσο, σε πολιτικό επίπεδο, δεν φαίνεται να υπήρχε η ανάλογη προετοιμασία για την επόμενη μέρα στις Φυλακές, γύρω από τις οποίες προηγουμένως και μετά την καταγγελία σε βάρος του Μιχάλη Κατσουνωτό, υπήρχε έντονη κινητοποίηση. 

Μετά την επιστολή τους για μετακίνηση, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, με επιστολή του έχει ζητήσει τη Διευθύντρια και την Υποδιευθύντρια των Φυλακών για να εργαστούν στην Ελεγκτική Υπηρεσία, αποστέλλοντας ξεκάθαρα μηνύματα. Εντούτοις, από τις 22 Δεκεμβρίου, οπότε αποστάλθηκαν οι σχετικές επιστολές, δεν υπήρχε ανταπόκριση, γεγονός που εγείρει ερωτήματα, δεδομένου ότι επικαλέστηκαν λόγους ασφαλείας, καθώς εντοπίστηκε από τον ποινικό ανακριτή συνωμοσία σε βάρος τους.

Το απόγευμα της Τρίτης η υπουργός Δικαιοσύνης, Στέφη Δράκου, προχώρησε στον διορισμό αναπληρωτή Διευθυντή, ώστε να μην είναι ακέφαλες οι Φυλακές και να έχει η ίδια, ως πολιτική προϊστάμενη, αυξημένη ευθύνη. Η απόδραση κρατουμένου από το νοσοκομείο Αθαλάσσας, αποτέλεσε προειδοποιητικό καμπανάκι για το τι μπορεί να συμβεί όταν δεν υπάρχει Διοίκηση στις Φυλακές που γνωρίζει από επιχειρησιακό σχεδιασμό.

Γι’ αυτό και η υπουργός, αν και με καθυστέρηση, ανακοίνωσε προσωρινό διορισμό αναπληρωτή Διευθυντή, αν και προξενεί ερωτήματα η επιλογή της να τοποθετήσει στη θέση αυτή έναν αξιωματικό της Αστυνομίας, που ενδεχομένως να προτάθηκε από την ίδια την Αστυνομία. Πρόκειται για τον Βοηθό Αστυνομικό Διευθυντή Επαρχίας Αμμοχώστου Ιωάννη Καπνουλλά, ο οποίος, σύμφωνα με την ανακοίνωση «πληροί όλα τα απαιτούμενα προσόντα που προβλέπει το σχέδιο υπηρεσίας του Διευθυντή».

Η λογική πίσω από τον προσωρινό διορισμό αναπληρωτή είναι πως, αφενός προσφέρει την ευκαιρία να κερδίσει χρόνο η πολιτική ηγεσία μέχρι να ληφθούν αποφάσεις για μόνιμους αντικαταστάτες (εάν δεν προορίζεται ο κ. Καπνουλλάς γι’ αυτή τη θέση, καθώς είναι στέλεχος της Αστυνομίας), είτε για να αφήσει τον/τη διάδοχό της Στέφης Δράκου να εξεύρει και τη διάδοχο κατάσταση στο σωφρονιστικό ίδρυμα. Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί πως με βάση τους Ευρωπαϊκούς Κανόνες Φυλακών του Συμβουλίου της Ευρώπης,  ο Διευθυντής των Φυλακών δεν θα πρέπει να προέρχεται από διωκτική αρχή, της οποίας ο ρόλος είναι διαφορετικός, ωστόσο επί του προκειμένου πρόκειται για αναπληρωτή, όπως ήταν και ο τότε αναπληρωτής Διευθυντής Γιώργος Τρυφωνίδης, που επίσης προερχόταν από τις τάξεις της Αστυνομίας, ακολουθώντας μια εντελώς διαφορετική τακτική, για την οποία η Κύπρος χρεώθηκε με καταδίκες για καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Συμβούλιο της Ευρώπης, το ΕΔΑΔ και την Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων.  

Καυτή η καρέκλα του Διευθυντή

Η πραγματικότητα είναι πως η καρέκλα των Κεντρικών Φυλακών είναι δύσκολη και, μετά τους χειρισμούς των τελευταίων μηνών, έχει καταστεί καυτή. Το πρόσωπο που θα αναλάβει τη Διεύθυνση, θα πρέπει να διαθέτει τέτοιες τεχνοκρατικές γνώσεις, που να του επιτρέπουν να διαχειρίζεται επιτυχώς τόσο το διοικητικό σκέλος της δουλειάς, όσο και το υπηρεσιακό. Θα πρέπει ταυτόχρονα να έχει πολύ καλή νομική κατανόηση, ούτως ώστε η Κύπρος να παραμένει συμβατή με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις της στον τομέα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και να χειρίζεται τα όποια ζητήματα εγείρουν σε συχνή βάση οι δικηγόροι των κρατουμένων.

Ταυτόχρονα, πρόκειται για μία θέση πολύ υψηλής ευθύνης, η οποία καλείται να διαχειρίζεται ευαίσθητες ισορροπίες, πρόσωπα από κάθε γωνιά της γης, με διαφορετική κουλτούρα και συνήθειες, που βρίσκονται κλειδωμένα μεταξύ τους, άτομα εξαρτημένα σε ουσίες, τη συμβίωση κρατουμέων που φυλακίστηκαν για διάφορα αδικήματα, και άτομα κοινωνικά απομονωμένα και πολλές φορές τραυματισμένα, που θέλουν ιδιαίτερο χειρισμό και θα πρέπει να επανενταχθούν επιτυχώς στην κοινωνία.

Κι αυτή είναι η μόνιμη κατάσταση στις Κεντρικές Φυλακές. Ωστόσο, σε αυτήν προστίθεται το πρόβλημα υπερπληθυσμού που έσπασε κάθε ρεκόρ, λόγω και των παράνομων αλλοδαπών, κάτι το οποίο για να ανατραπεί, θα πρέπει να ληφθούν ριζικές αποφάσεις. Σημειώνεται, πως αυτή τη στιγμή στις Φυλακές κρατούνται περίπου 1000 άτομα, ενώ η χωρητικότητα είναι για 424 άτομα. 

Ενδεχομένως, όμως, ο μεγαλύτερος αποτρεπτικός παράγοντας για ένα άτομο που αισθάνεται πως μπορεί να αντιμετωπίσει την πρόκληση αυτή, είναι πως στάλθηκε το μήνυμα πως το κράτος δεν είναι πρόθυμο να προστατέψει τη Διεύθυνση των Φυλακών, μετά την απόφαση της Νομικής Υπηρεσίας πως η συνωμοσία εναντίον της έγινε για το «δημόσιο συμφέρον». Δηλαδή, πέραν των υπόλοιπων κινδύνων, στην εξίσωση προστίθενται και οι παράνομες ενέργειες που μπορεί να γίνουν υπό την κάλυψη του «νόμου», σε περίπτωση που η οποιαδήποτε Διεύθυνση δεν συμβαδίζει με τις θέσεις της Αστυνομίας και τις πρακτικές της, που σημειώνεται πως με βάση τις Ευρωπαϊκές οδηγίες είναι διωκτική αρχή και η προσέγγιση της για διάφορα ζητήματα είναι εκ διαμέτρου αντίθετη. Και αυτό διότι, ο οποιοσδήποτε Διευθυντής ενός σωφρονιστικού ιδρύματος, θα πρέπει να αντιμετωπίζει τα δικαιώματα κρατουμένων κατά τρόπο ίσο και με βάση τις νομοθεσίες και όχι με βάση τις «κατατάξεις» της Αστυνομίας.  

Ταυτόχρονα, ουδέποτε δόθηκε το μήνυμα σε πολιτικό επίπεδο πως η Άννα Αριστοτέλους αντλούσε υποστήριξη από την πολιτική της προϊστάμενη, κάτι που διαφάνηκε με αφορμή τις καταγγελίες της κατά του Κατσουνωτού και η διστακτικότητα που επέδειξε γύρω από τους χειρισμούς της, παρά το γεγονός πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκθείαζε το έργο της, κάτι που δεν άρεσε σε όλους, και ο Νίκος Αναστασιάδης επιχειρούσε παράλληλα να το κεφαλαιοποιήσει πολιτικά. 

Τέτοιες συνθήκες μπορεί να κάνουν πολλούς ικανούς ανθρώπους να σκεφτούν δύο και τρεις φορές, προτού κάνουν αποδεκτή μια τέτοια θέση, η οποία είναι πολύ δύσκολη και χωρίς αυτές τις στρεβλώσεις. Γι’ αυτό και ο διορισμός προσωρινού αναπληρωτή, αποτελεί μόνο την αρχή στο ζήτημα της αντικατάστασης της Διεύθυνσης των Φυλακών, αφού από τις 21 Δεκεμβρίου, οπότε η Διεύθυνση ζήτησε την μετακίνηση της, η Στέφη Δράκου, επιχείρησε να βρει αντικαταστάτες, εντούτοις, όσοι προσεγγίστηκαν απάντησαν αρνητικά, με τον Βοηθό Αστυνομικό Διευθυντή Αμμοχώστου να αποδέχεται να αναλάβει προσωρινά.

Το πολιτικό έργο είναι δύσκολο, καθώς λάθος αποφάσεις ενδέχεται να διαταράξουν τις ήδη ευαίσθητες ισορροπίες που επικρατούν στο σωφρονιστικό ίδρυμα ή να μας γυρίσουν σε εποχές που θέλουμε να ξεχάσουμε.  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Στα... χέρια της Αστυνομίας οι Φυλακές-«Διώκτης» πλέον ο επικεφαλής σωφρονισμού
• Ακέφαλες πλέον οι Φυλακές-Άφαντοι οι αντικαταστάτες, δεν μετακινούν τη Διεύθυνση
• Το μπαλάκι ευθυνών για την απόδραση, το κενό στη Διεύθυνση Φυλακών και η πίεση σε Δράκου
• Έσκισαν τα ιμάτια τους, αλλά δεν έχουν πλάνο για την επόμενη μέρα στις Φυλακές